Fronda21-22

wszystkie strony świata za pomocą swych przyczółków w mediach bez jakiegokolwiekkonfrontowania ich z faktami. Podstawą, by straszyć, że rząd Antallapróbuje przywrócić system Horthyego, było to jedynie, że węgierskiparlament przyjął nowe godło z koroną i że paradną straż parlamentarnąubrano w stroje z czasu Bocskaiego. Informowano także, że podczas sprowadzeniaprochów Miklósa Horthyego do ojczyzny i pogrzebu w gronie rodzinyobecni byli niektórzy członkowie rządu. 72Jednak oprócz tego nic niewskazywało na restaurację systemu sprzed II wojny światowej. Szeroko rozpowszechnianotakże opinię, że rząd zmian ustrojowych dąży do dyktaturyi że nie przeprowadzi wyborów w 1994 roku; oskarżano, że chce wyprowadzićwojsko na ulice, że popiera izolacjonizm, że jest antysemicki, antydemokratycznyitp. Oskarżeń tych nigdy nie potwierdzono ani nie odwołano.Bezpodstawne przypuszczenia, oskarżenia, oszczerstwa. Wedle logikipewnych osób ten, kto nie lubi ZWD i jego każdorazowych przewodniczących- Kisa, Petógo, Kunczego itd. - jest antysemitą. W taki sposób np. ViktorOrban, przewodniczący Węgierskiej Partii Obywatelskiej Związku MłodychDemokratów, został obwołany „małym karierowiczem, któryzamaskowanym językiem przeklina Żydów zgodnie z oczekiwaniami skrajnieprawicowych mętów" 73 , prawdopodobnie dlatego, że w 1994 roku, nawet pomimonamów ze strony Węgierskiej Partii Socjalistycznej, nie byl skłonnyprzystąpić do koalicji WPS-ZWD. Ilu antysemitów narodziło się w ten sposóbna Węgrzech w latach 90-tych? Przecież według niektórych należy donich każdy, kto nie jest ani postkomunistą, ani liberałem. 74Doświadczenie historyczne uczy, że zmiana ustroju wiąże się tylko wtedyz szeroko zakrojoną wymianą elit, jeśli zostanie to wymuszone przez rewolucyjnyterror, obce wojska albo władzę okupacyjną. Pokojowa zmianaustroju zazwyczaj nigdzie nie wiąże się z całkowitą dymisją ludzi pozostającychna kluczowych pozycjach życia politycznego, gospodarczego i kulturalnego.Jednak ograniczone, symboliczne rozliczenie i dymisje, obejmującechoćby tylko najbardziej eksponowane stanowiska, byłyby na pewno potrzebne.A jako że tak się nie stało, społeczeństwo zapłaciło już wysoką cenęi płacić ją będzie jeszcze długo. Brak zachowań wymuszonych prawnie,dewaluacja wartości moralnych i relatywizacja osobistej odpowiedzialnościpodmyły fundamenty demokratycznego ładu obywatelskiego. „Nic nie sprzyjalepiej rozprzestrzenianiu się bezprawia niż zaniechanie pociągnięcia do138 FRONDA 21/22