Fronda21-22

z II wojną światową. Po przemianach ustrojowych 1989 roku, gdy inne poddawaneponiżeniom i prześladowaniom grupy społeczeństwa pragnęły dać opiniipublicznej świadectwo swoich wywózek, okazało się, że nie spotyka ono należytegozainteresowania ze strony opiniotwórczej i związanej z mediami inteligencji,tak dotąd zdawałoby się otwartej na zagadnienie rozmaitych prześladowań.Nikogo nie interesował los kułaków, wysiedlonych, skazanych na śmierć,wieloletnie więzienie czy obozy pracy członków antykomunistycznego ruchuoporu, zmuszanych do milczenia, deportowanych do ZSRR. Dla społeczeństwaich cierpienia nie stały się wartym uwagi, niosącym katharsis, wstrząsającymprzeżyciem, gdyż znacząca część inteligencji - ta, która dysponowałai dysponuje wpływem na przeważającą część opinii publicznej - nie była zainteresowana,aby nieludzkie praktyki dyktatury komunistycznej zostały publiczniezdemaskowane; nie była zainteresowana, gdyż nie chciała stanąćoko w oko z własną odpowiedzialnością i pytaniem, jak mogła służyć takiemusystemowi i dlaczego milczała na temat tych wszystkich okropieństw.Dlatego ludzi, którzy byli prześladowani przez dyktaturę komunistyczną,czy to w czasach stalinowskich, czy też po 1956 roku, i nie pogodzilisię z systemem Kadara, nie poszli z nim na kompromis - ukazano jako ofermy,jako żałosnych, przerażających, a przede wszystkim śmiesznych nieszczęśników.Albowiem systemy Kadara i Rakosiego, dla których wyżej wymienionaczęść inteligencji była zawsze gotowa do usług, a nawet stanowiła ich fundament(bo przecież nikt nie mógł pełnić kierowniczej funkcji w będących podścisłym partyjnym nadzorem środkach masowego przekazu, telewizji, radiu,głównych organach prasowych, uniwersytetach i szkołach wyższych, jeślinie „poddał się kierowniczej roli partii"), w jej mniemaniu wymagały zmianw takim tylko stopniu, który nie nadwerężałby jej pozycji i wiodącej roliw społeczeństwie. Ta część opiniotwórczej inteligencji, która wrosła w systempaństwa partyjnego i najbardziej się skompromitowała, była zainteresowanatym, aby okrutna rzeczywistość komunistycznej dyktatury nie uległa zdemaskowaniuprzed szerszą opinią publiczną, od lat dezinformowaną. Byłoby takżesprzeczne z jej interesem, gdyby winni najcięższych przestępstw pociągnięcizostali do odpowiedzialności i skazani, czy to pod względem prawnym, czymoralnym, a także gdyby po zakończeniu trwającej od 1944 do 1990 roku obcejokupacji - najpierw nazistowskiej, a następnie sowieckiej - przyszła kolejna ponowne przeanalizowanie historii Węgier XX wieku z punktu widzenia in-104 FRONDA 21/22