Glasilo - Zels

Zaednica na edinicite na lokalnata samouprava na Republika MakedonijaBashkёsia e njёsive tё vetёqeverisjes lokale tё Republikes se MaqedonisёZELSGlasilo3MARTMARS2007GazetёBNJVL

GAZETËPo~ituvani,Të nderuar,Mesecot na proletta, mart ja opravda svojatasimbolika na novosti, po~etoci, uspesi i kaj ZE-LS i op{tinite u{te vo prvite nekolku denovi.Kontinuiranite zalo`bite na ZELS predcentralnata vlast vrodija so plod na samiot startna mesecot koga parlamentarcite gi izglasaaizmenite na Zakonot za mineralni surovini. Sotoa, pretstavnicite na lokalnata samouprava }ebidat pozadovolni bidej}i so izmenite 40% odnaplateniot nadomestok za vr{ewe na geolo{kiistraùvawa i koncesii za eksploatacija na mineralnitesurovini }e pretstavuva prihodi na buxetot na op-{tinata, na ~ie podra~je se vr{i koncesiskata dejnost.Vo presret na vtorata faza od decentralizacija, 1 juli 2007,site aktivnosti, sredbi, rabotilnici na ZELS, vo tekot naceliot mesec bea naso~eni vo podgotvki za uspe{en start naop{tinite za toj proces.Komisiite pri ZELS bea dosta aktivni i ovoj period, pa ododrànite sostanoci proizlegoa dosta zaklu~oci za va`nipra{awa od lokalnata sfera.No, sredbite i zalo`bite na ZELS se dvièa i na me|unarodnoi dràvno nivo.ZELS isprati pismo do Ambasadata na Kralstvoto Holandijavo R. Makedonija vo koe pobara od niv finansiska poddr{kaza prodlùvawe na proektot PLLUM vo obrazovniot proces.Ervoambasadorot Ervan Fuere dade zeleno svetlo zabaranata logisti~ka podr{ka od ZELS za polesno sproveduvawena IPA fondovite vo lokalnata samouprava.Ministerot za finansii Trajko Slavevski pozitivno seproiznese za predloènite izmeni na nekolku zakoni od lokalnatasamouprava koi mu bea prezentirani na sredbata so pretstavnicitena ZELS.Ne od pomalo zna~ewe be{e i sredbata na ZELS so ministerotza ìvotna sredina i prostorno planirawe, Xelil Bajramikade be{e dogovorena pointenzivna sorabotka na dvete strani.Vo ramkite na redovnite aktivnosti ZELS gi odrà 21 i 22sednici na UO od koi proizlegoa nekolku zaklu~oci va`ni zanatamo{nata rabota na ZELS i ELS, osobeno za pominuvawe naop{tinite vo vtorata faza na decentralizacija.Za Op{tinata âir, za srabotenoto vo nea i idnite planovi}e pro~itate od intervjuto so gradona~alnikot Izet Mexiti.Noviot ambasador na OBSE vo Makedonija, Xorxo Radikativo na{eto intervju zboruva za procesot na decentralizacija voMakedonija, iskustvata od drugite zemji.Do odbeleùvaweto na 35 godini ZELS, 26 april-Den naop{tinite ne deli nepoln mesec, pa zatoa ZELS otpo~na i sopodgotovkite za proslavata.Seto ova e dobar povod za da se zapoznaete i so ostanatitesodrìni koi Vi gi prenesuvame, i Ve potsetuvame deka Glasilotoe sekoga{ otvoreno za Va{ite stavovi, komentari i uspesiod lokalnata sfera.So po~it,SODR@INA4.6.9.13.18.Dvaeset i prva sednica na UO na ZELSIzglasani izmenite na Zakonot zamineralni suroviniRazgovor so ambasadorot na OBSEXorxo RadikatiIntervju so gradona~alnikot naOp{tina âir, Izet MexitiZELS vo rabotna poseta naHolandijaDu{ica Peri{i}Izvr{en direktor13Muaji i pranverës, marsi e arsyeton simbolikën evet të risive, fillimeve, suksese edhe tek BNJVL dhekomunat që nga ditët e para.Përpjekjet e vazhdueshme të BNJVL-së parapushtetit qendrorë lindën me fryt në fillim të muajit kurparlamentarët i votuan ndryshimet e Ligjit për përbërësitmineral. Me atë, përfaqësuesit e vetëqeverisjes lokale dotë jenë më të kënaqur sepse me ndryshimet 40% ngakompenzimi i paguar për kryerje të kërkimevegjeologjike dhe koncesioneve për eksploatim tëpërbërësve mineral do të paraqet të ardhura të buxhetitkomunal, në rajonin e së cilit kryhet veprimtaria koncesionare.Në vigjilje të fazës së dytë nga decentralizimi, 1 korriku 2007, tëgjitha aktivitetet, takime, punëtori të BNJVL-së, në rrjedhat e gjithëmuajit ishin të drejtuara në përgatitje për start të suksesshëm tëkomunave për këtë proces.Komisioniet pranë BNJVL-së ishin mjaft aktive edhe këtëperiudhë, dhe nga mbledhjet e mbajtura dolën mjaft konkludime përçështje të rëndësishme nga sfera lokale.Por, takimet dhe përpjekjet e BNJVL-së lëviznin edhe në nivelndërkombëtar dhe shtetëror.BNJVL dërgoi letër deri te Ambasada e Mbretërisë së Holandësnë R. e Maqedonisë në të cilën kërkoi nga ata përkrahje financiare përvazhdimin e projektit PLUUM në procesin arsimor. EuroambasadoriErvan Fuere dha dritë jeshile për përkrahjen e kërkuar logjistike ngaBNJVL për implementim më të lehtë të IPAfondeve në vetëqeverisjenlokale.Ministri i financave Trajko Sllavevski pozitivisht u deklarua përndryshimet e propozuara të disa ligjeve nga vetëqeverisja lokale që uishin të prezantuara në takimin me përfaqësuesit e BNJVL-së.Gjithashtu e rëndësishme ishte edhe takimi që BNJVL e pati meministrin për mjedis jetësor dhe planifikim hapsinor, Xhelil Bajramiku ishte kontraktuar bashkëpunim më intenziv të të dyja palëve.Në kuadër të aktiviteteve të rregullta BNJVL i mbajti seancën e21 dhe 22 të BD nga të cilat dolën disa konkludime të rëndësishme përpunën e mëtutjeshme të BNJVL-së dhe NJVL, veçanërisht për kalimine komunave në fazën e dytë të decentralizimit.Për Komunën Çair, për planet e saja të ardhshme dhe për atë seçka ka punuar do të lexoni në intervistën me kryetarin Izet Mexhiti.Ambasadori i ri i OSBE-së në Maqedoni, Xhorxho Rdikati nëintervistën tonë flet për procesin e decentralizimit në Maqedoni,përvojat nga vendet tjera.Deri te shënimi i 35 vjetorit të BNJVL-së, 26 prilli – Dita ekomunave na ndanë muaj jo i plotë, dhe për këtë BNJVL filloi mepërgatitjet për festim.E gjithë kjo është shkak për tu njoftuar edhe me përmbajtjettjera që Ju bartim, dhe Ju përkujtojmë se Gazeta është gjithnjë ehapur për qëndrimet Tuaja, komente dhe suksese nga sfera lokale.2Me respekt,418PЁRMBAJTJEDushica PerishiqDrejtor EkzekutivqSeanca e njëzet e një eBDtë BNJVL-sëTë votuara ndryshimet e Ligjitpër përbërësit mineralIntervistë me H.E.Z-ri Xhorxho Radikati, Shef i misionitvëzhgues të OSBE-së në ShkupIntervistë me Kryetarin e KomunësÇair, Izet MexhitiZELS representatives pay workingvisit to VNG International4.6.9.13.18.

GLASILON.E. Ervan Fuere ja poddràpobaranata pomo{ od ZELSza pogolema informiranostna op{tinite za koristewetona IPA fondoviteZa podobra informiranost i razre{uvawena dilemite na pretstavnicite na ELSokolu zasega nedovolno razjasnetite temipovrzani so zapoznavaweto i koristeweto naInstrumentite za pretpristapna pomo{ (IPA2007-2013), nekade okolu vtorata polovina namesec april za gradona~alnicite }e bide organiziranaednodnevna rabotilnica. Vsu{nost na27 fevruari, ZELS pismeno se obrati do ambasadorotna Evropskata Unija na R.Makedonija,N.E. Ervan Fuere, sobarawe da im pomognena op{tinite vonivnite napori zapribliùvawe konEU, odnosno vo zapoznavawetoso instrumentiteza pretpristapnatapomo{i somo`nostite, podgotovkitei na~inite navklopuvawe na op{-tinite vo ramkite naIPA. Vo pismoto be-{e pobarano EU voRM dokolku e vo mo`nostda nazna~i i svojpretstavnik {to bi moèl da bide vo poneposredenkontakt so gradona~alnicite i odgovornitelica vo op{tinite za informirawe irazre{uvawe na odredeni pra{awa od ovaaoblast. Pismoto be{e prifateno od strana naEvroambasadorot Fuere po {to }e sledat dogovoriza doprecizirawe na datumot i temata nasredbata na koja toj izrazi zadovolstvo li~no daprisustvuva.IPA kako nov Instrumet za pretpristapnapomo{ koj gi integrira site dosega{nimehanizmi za finansiska pomo{ na EU vo eden,ima za cel da im obezbedi finansiska poddr{kavo ispolnuvaweto na kriteriumite za ~lenstvovo EU na site zemji ~lenki na EU, me|u koi i naRepublika Makedonija.H.E. Ervan Fuere e përkrahundihmën e kërkuar nga BNJVLpër informim më të madh tëkomunave për shfrytëzimin eIPA fondevePër informim më të mirë dhe për zgjidhjene dilemave të përfaqësuesve të NJVL-ve rrethtemave të pasqaruara me njoftimin dheshfrytëzimin e Instrumenteve për ndihmënparaakcesive (IPA 2007-2013), diku kah mesi imuajit prill për kryetarët do të organizohetpunëtori njëditëshe. Në të vërtetë më 27 shkurt,BNJVL në formë të shkruar u drejtua deri teambasadori i Unionit Evropian në R. e Maqedonisë,Ervan Fuere, mekërkesë t'ju ndihmohetkomunave në hapat e tyrepër afrimin kah UE, respektivishtnë njoftiminme instrumentet përndihmë paraakcesive dheme mundësitë, përgatitjetdhe mënyrat e përfshirjessë komunave në kuadër tëIPA. Në letrën ishte kërkuarUE në RM nëqoftëse është në mundësi tëemëron edhe përfaqësuestë vetin që do të mundej tëjetë në kontakt të drejtpërdrejtëme kryetarët dhe personat përgjegjës nëkomunat për informim dhe zgjidhje të çështjeve tëcaktuara nga kjo lëmi. Letra ishte e pranuar ngaana e Evroambasadorit Fuere me çka do të vijojnëmarrëveshje për precizimin e datës dhe tema etakimit në të cilën ai shprehi personalisht kënaqësitë merr pjesë.IPA si Instrument i ri për ndihmëparaakcesive që i integron të gjitha mekanizmat ederitanishëm për përkrahje financiare të UE-së, kapër qëllim të siguron përkrahje në plotësimin ekritereve për anëtarsim në UE për të gjitha shtetetanëtare të UE-së, ndër të cilat është edheRepublika e Maqedonisë.3

GAZETËDVAESET I PRVA SEDNICANA UO NA ZELSUpravniot Odbor na ZELS na devetti mart,vo Op{tina Karpo{ja odrà dvaeset i prvata sednica.Od tuka proizlegoa mnogu va`ni zaklu~oci me|ukoi zalo`bata na ZELS za prodolùvawe na procesotna decentralizacija i prodolùvawe so implementacijatana vtorata faza od strana na {to pogolembroj ELS, kako i liberalizirawe na kriteriumiteod strana na Vlada za vlez na op{tinite vofiskalnata decentralizacija, potoa za predlogot naZELS soglasnosta na gradona~alnikot da bide istotaka vnesen kako kriterium za otpo~nuvawe sovtorata faza na decentralizacija, kako i potrebataod promeni okolu Zakonot za finansirawe.Na Sednicata be{e potencirana va`nosta odutvrduvawe na zaklu~oci na UO na ZELS okolu kriteriumitenapraveni vo Ministerstvoto za finansiiza podgotvenosta na op{tinite za vtorata faza nadecentralizacija do Vladata na R.M, koi potoa trebada bidat inkorporirani vo izve{tajot na Komisija zasledewe na sistemot za fiskalna decentralizacija voMinisterstvoto za finansii, kade ZELS ima svoipet pretstavnici. Be{e ukaàno deka okolu dvaesetinaop{tini nemaat dostaveno celosni podatoci ibe{e zaklu~eno deka tie gradona~alnici treba dabidat direktno kontaktirani i vo najkus moèn rokda ispratat informacii vo koi se sodràni preglediteza sostojbite so vrabotenite, okolu buxetite inivnite rebalansi, sudski re{enija i tehni~ki proekciiza svojata op{tina. Kako zaklu~ok od ovaadiskusija proizleze i zalagaweto na ZELS deka naop{tinite treba da im se obezbedat poliberalniuslovi za rabota so finansiite, a deka predloènitekriteriumi za preminuvawe na op{tinite vo vtoratafaza od decentralizacijata se prestrogi. Dokolku seraboti spored niv, nitu edna op{tina ne bi moèla dapomine vo ovaa faza, iako realno golem broj od op-{tinite se podgotveni za otpo~nuvawe so vtoratafaza. Odredeni gradona~alnici upatija zabele{kiSEANCA E NJËZET E NJË EBD TË BNJVL-SËBordi Drejtues i BNJVL-së më nëntë mars, nëKomunën Karposh e mbajti seancën e njëzet e njëtë. Ngakëtu dolën shumë konkludime të rëndësishme ndër tëcilat nxitja e BNJVL-së për vazhdimin e procesit tëdecentralizimit dhe vazhdimi me implementimin e fazëssë dytë nga ana e sa më shumë NJVL-ve, si dheliberalizim të kritereve nga ana e Qeverisë për hyrje nëkomuna në decentralizimin fiskal, pastaj për propozimine BNJVL-së pajtueshmëria e kryetarit të jetë gjithashtu evendosur si kriter për fillimin e fazës së dytë tëdecentralizimit, si dhe nevoja për ndryshime rreth Ligjitpër financim.Në seancë ishte potencuar rëndësia nga caktimi ikonkludimeve të BD të BNJVL-së rreth kritereve të bëranë Ministrinë për financa për përgatitjen e komunave përfazën e dytë të decentralizimit deri te Qeveria e RM-së,të cilat pastaj duhet të jenë të inkorporuara në raportin eKomisionit për vëzhgim të sistemit për decentralizimfiskal në Ministrinë për financa, ku BNJVL ka pesëpërfaqësues të sajë. Ishte theksuar se rreth njëzetkomuna nuk kanë shtruar të dhëna të plota dhe ishtekonkluduar se ata kryetarë duhet të jenë të kontaktuar nëmënyrë direkte dhe në afat sa më të shkurtër kohor tëdërgojnë informacione në të cilën janë të përmbajturkontrollet për gjendjet me të punësuarit, rreth buxhetevedhe ribalanceve të tyre, aktvendimeve gjyqësore dheprojekcione teknike për komunën e tyre. Si përfundimnga ky diskutim doli edhe zotimi i BNJVL-së sekomunave duhet t' ju sigurohen kushte më liberale përpunën me financat, dhe ashtu kriteret e propozuara përzbatim të komunave në fazën e dytë nga decentralizimijanë më të ashpra. Derisa punohet sipas tyre, asnjëkomunë nuk do mundej të kalonte në këtë fazë, edhe pserealisht numër i madh nga komunat janë të përgatiturapër fillimin e fazës së dytë. Kryetarë të caktuar dërguanvërejtje deri te disa komuna për nevojën e domosdoshmetë paraqitjes së vërtet të fotografisë të borxheve të veta, sidhe seriozisht t'i kuptojnë pyetësorët nga Ministria përfinanca. Ishte theksuar se përmbushja e kushteve përarritjen e 80 poenave, janë shumë të vështira dhe joreale,dhe BNJVL duhet të zotohet për liberalizim të kushtevedhe sa më shumë komuna të hyjnë në fazën e dytë tëdecentralizimit, sepse numër i madh i komunave kanëborxhe të trashëguara dhe ata nuk janë aspak fajtorë.Ishte potencuar se edhe në tre takimet e deritanishme tëKomisionit është insistuar llogaritë e bllokuara të moskenë aq rëndësi të madhe në notim. Diskutimi vazhdoinë drejtim të azhurimit të pamjaftueshëm tëKomisioneve të caktuara pranë BNJVL-së, që prapnegativisht ndikon për komunat. Edhe në këtë seancëpërsëri ishte e aktualizuar çështja rreth mospagimit të4

GLASILOdo nekoi op{tini za neodlo`nata potreba na prika-ùvawe na realna slika na nivnite dolgovi, kako iseriozno da gi sfatat pra{alnicite od Ministerstvotoza finansii. Be{e ukaàno deka ispolnuvawetona uslovite za steknuvawe na 80 poeni, se mnogustrogi i nerealni, i ZELS treba da se zalaga za liberalizacijana uslovite i {to pogolem broj op{tinida vlezat vo vtorata faza od decentralizacijata,bidej}i golem broj op{tini imaat nasledeni dolgovii tie ne se voop{to vinovni, a ~estite rebalansi nabuxetite se napraveni najnapred zaradi neaùrnostana centralnata vlast vo prefrlaweto i definirawetona namenskite dotacii. Be{e potencirano dekai na dosega{nite tri sredbi na Komisijata e insistiranoblokiranite smetki da nemaat tolku golemozna~ewe vo boduvaweto. Diskusijata prodolì vo pravecna nedovolnata aùrnost na odredeni Komisiitepri ZELS, koe pak negativno vlijae za op{tinitepodgotveno da vlezat vo vtorata faza na decentralizacija.I na ovaa sednica povtorno be{e aktueliziranopra{aweto okolu nepla}aweto na ~lenarina nanekoi op{tini na ZELS, a pred se na ~lenovi na UOna ZELS i be{e dogovoreno administracijata naZELS da izgotvi spisok za (ne)pla}awe na ~lenarina,koj }e se razgleda na narednata sednica na UO. Be{eistaknata potrebata da se intervenira kaj Vladata naRM i do ministerstvata, nivnata administracija daim pomaga na op{tinite, odnosno da bide pootvorenainteraktivnata sorabotka, a ne postojano da se baranajmala gre{ka i da se odzemaat nadle`nostite naop{tinite.Na Upravniot odbor be{e otvoreno i pra{awetoza inicijativata za izmena na Zakonot za finansirawena ELS, kade ZELS bi ja prifatil ulogata napredlaga~. Vo odnos na ova, prisutnite bea informiranii za inicijativite na ZELS upateni do Ministerstvotoza finansii vo odnos na Zakonot za komunalnitaksi, odnosno zgolemuvawe na nadomestokot zauli~no osvetluvawe od 15 na 30 kv/~. Isto taka, prisutnitebea zapoznati i so inicijativata za izmena naZakonot za lokalna samouprava, Zakonot za plati inadomestoci vo organite, so koe se predlaga maksimalnotoispla}awe na sovetnicite da bide edna prose~naplata.Prisutnite bea informirani i za proslavatana 35 godini ZELS, na 26 april- Den na op{tinite. Sediskutira{e i za problemot so prenesuvawe nasopstvenosta na zemji{tetoto na ZELS za izgradba na"Ku}a na op{tinite" pri {to be{e odlu~eno taa da seprenese na Op{tina Karpo{, so odluka na sovetot sokonzensus da go otstapi na 99 godini, a do krajot namart da se postavi kamen temelnik vo rok za izgradbaod 6 mesec. ^lenovite bea povikani za zapo~nuvawe napostapkata za formirawe nov UO, odnosno da se otvoriprocedura preku politi~kite partii. Na krajotpretsedatelot na Komisijata za e-op{tini pri ZELSgi informira{e prisutnite za sostanokot i za doneseniotzaklu~ok za poddr{ka na inicijativata za donesuvawena Nacionalna strategija za razvoj na elektronskikomunikacii so informati~kite tehnologiina predlog na Vladata na RM.anëtarsimit të disa komunave të BNJVL-së, dhe para segjithash të anëtarëve të BD të BNJVL-së dhe ishte ekontraktuar që administrata e BNJVL-së të përgatitlistë për (mos)pagimin e antarsisë, që do të shqyrtohetnë seancën e ardhshme të BD. Ishte theksuar nevoja qëtë intervenohet tek Qeveria e RM-së dhe te ministritë,administrata e tyre t'ju ndihmon komunave,respektivisht të jetë më e hapur për bashkëpuniminteraktiv, dhe jo gjithmonë të kërkohet gabim më ivogël dhe të merren kompetencat e komunave.Në Bordin Drejtues ishte hapur edhe çështjapër iniciativën e ndryshimit të Ligjit për financim tëNJVL-ve, ku BNJVL do ta pranonte rolin epropozuesit. Të pranishmit ishin të informuar dhe përiniciativat e BNJVL-së dërguar te ministria për financanë lidhje me ligjin për taksat komunale, për zmadhimine dëmshpërblimit për ndriçimin e rrugëve nga 15 derinë 30 kv/orë. Gjithashtu të pranishmit ishin të njoftuarme iniciativën për ndrimin e ligjit për vetëqeverisjelokale, dhe ligjit për rrogat dhe dëmshpërblimet nëorganet me të cilën maksimalisht pagimi ikëshilltarëve, të jetë 1 rrogë mesatare.Të pranishmit ishin të informuar edhe për datën26 prill e cila do të jetë ditë për festimin e 35 vjetorit tëBNJVL-së. Në pjesën e parë do të jetë manifestimi iDAI-USAID, e do të paraqiten edhe mysafir –personalitete të shquara. U bë fjalë edhe për probleminnë përcjelljen e tokave të BNJVL-së, është vendosur tijepet komunës së Karposhit, me vendim të keshillit mekoncensus ta tërheq në 99. Në fund të marsit të vihetgurthemeli në afat të ndërtimit për 6 muaj. Anëtarëtishin të ftuar për fillimin e procedurës për formimin eBD të ri, respektivisht të hapet procedurë nëpërmjetpartive politike. Në fund kryetari i Komisionit për e-komuna pranë BNJVL-së i informoi të pranishmit përmbledhjen edhe për konkludimin e sjellur për përkrahjetë iniciativës për sjelljen e Strategjisë nacionale përzhvillim të komunikimeve elektronike me teknologjitëinformatike me propozim të Qeverisë së R.M-së.5

GAZETËSredba so ministerot za finansii,Trajko SlevevskiZELS so barawe za zakonski izmeni zazgolemuvawe na op{tinskite prihodiPretsedatelot na ZELS, Andrej Petrov i potpretsedatelotKoce Trajanovski, na 28 fevruari, 2007 godina se sretnaaso ministerot za finansii, Trajko Slavevski, kadepovtorno bea istaknati barawata na ZELS za promena naodredeni zakonski odredbi. Pretstavnicite od ZELS pobaraaod Ministerstvoto za finasii da inicira otpo~nuvawena postapka za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zakomunalni taksi pri {to stapkata na nadomest za uli~noosvetluvawe od 15 Kv/~ bi se zgolemila na 30 Kv/~, so {to bise ovozmoìlo op{tinite da odezbedat soodveten iznos nasredstva potrebni za tekovno oddrùvawe na ovaa komunalnausluga. Isto taka be{e pobarano Ministerstvoto zafinansi da inicira i izmena na Zakonot za donoci na imot,vo delot kade kako dano~no osloboduvawe e predviden danokna imot da ne se pla}a na delovnite zgradi i delovniteprostorii koi sluàt za vr{ewe na dejnosta na obvrznikot,osven za administrativni zgradi i administrativni prostorii.Isto taka, ZELS pobara dano~noto osloboduvawe poovoj osnov da bide celosno ukinat bidej}i istoto pretstavuvazna~itelna zaguba na del od izvorite na op{tinite,osobeno {to vakov vid na instrument ne e poznat vo nituedna zemja vo ramkite na EU. Predlozite naidoa na odobruvaweod strana na ministerot Slavevski, a pretsedatelot ipotpretsedatelot na ZELS dobija vetuvawe deka }e bidatinicirani soodvetni postapki za promena na ovie zakonskiodredbi. Vedna{ po sredbata, administracijata na ZELS iformalno, vo pismena forma gi dostavi istite barawa doMinisterstvoto za finasii, odnosno do ministerot TrajkoSlavevski.Takim me ministrin për financa, Trajko SllavevskiBNJVL me kërkesë për ndryshime ligjorepër rritje të të ardhurave komunaleKryetari i BNJVL-së, Andrej Petrov dhe nënkryetariKoce Trajanovski, më 28 shkurt, 2007 u takuan meministrin për financa, Trajko Sllaveski, ku përsëri ishin tëpërmendura kërkesat e BNJVL-së për ndryshim të disadispozitave ligjore. Në takim përfaqësuesit e BNJVL-sëkërkuan që Ministria për financa të inicon fillim tëprocedurës për ndryshim dhe plotësim të Ligjit për taksatkomunale me çka shkalla e kompensimit për ndriçiminrrugor nga 15 Kv/h do të rritej në 30 Kv/h, me çka do tëmundësohej komunat të sigurojnë shumë përkatëse tëmjeteve të nevojshme për mirmbajtjen rrjedhëse të këtijshërbimi komunal. Gjithashtu ishte kërkuar që Ministriapër financa të inicon ndryshim të Ligjit për tatim tëpronësisë, në pjesën ku si lehtësim tatimor është paraparëtatim të pronësisë të mos paguhet në ndërtesat afariste dhehapësirat afariste që shërbejnë për kryerje të veprimtarisëtatimore, përveq banesave administrative dhe hapsiraveadministrative. BNJVL kërkoi që lehtësimi tatmor me këtëbazë të jetë plotësisht i abroguar. Propozimet u miratuannga ana e ministrit Sllavevski dhe BNJVL morri premtimse do të jenë të inicuara procedura përkatëse për ndryshimtë këtyre dispozitave ligjore. Menjëherë pas takimitadministrata e BNJVL-së edhe formalisht, në formë tëshkruar i dërgoi kërkesat e njejta deri te Ministria përfinanca, respektivisht deri te ministri Trajko Sllaveski.Po zalo`bite na ZELSIzglasani izmenite na Zakonotza mineralni suroviniVo Sobranieto na Republika Makedonija, na po~etokotna mesec mart, parlamentarcite gi izglasaa izmenite idopolnuvawata na Zakonot za mineralni surovini. Ova e odogromno zna~ewe za edinicite na lokalnata samouprava,osobeno za ruralnite op{tini, a e rezultat na prethodniteintenzivni aktivnosti na Komisijata za ruralen razvoj priZELS, na postojanite dopisi {to ZELS gi upatuva{e sobarawe za zakonski izmeni do Vlada na R. Makedonija i doMinisterstvoto za ekonomija. So novite izmeni, vo ~lenot64 od ovoj Zakon, ,,Utvrduvawe na visina i na~in na pla}awena nadomestocite,, se predviduva vo Tarifnikot vo koj seutvrduva visinata za vr{ewe na detalni geolo{kiistraùvawa i koncesii za eksploatacija na mineralnitesurovini, 60% od sredstvata da pretstavuvaat prihodi naBuxetot na RM, a 40% da pretstavuvaat prihodi na Buxetotna op{tinata, na ~ie podra~je se vr{i koncesiskatadejnost.Iako barawata na ZELS odea vo pravec: 60% zaop{tinite, a 40% za dràvata, sepak i ova moè da seprifati kako uspeh vo odnos pak na prethodniot tekst naZakonot za mineralni surovini, kade op{tinite voop{tone bea predvideni da dobivaat del od nadomestocite.Pas përpjekjeve të BNJVL-sëTë votuara ndryshimet e Ligjitpër përbërësit mineralNë Kuvendin e Republikës së Maqedonisë, në fillim tëmuajit mars, parlamentarët i votuan ndryshimet dhe plotësimete Ligjit për përbërësit mineral. Kjo është me rëndësi të madhepër njësitë e vetëqeverisjes lokale, veçanërisht për komunatrurale, dhe është rezultat i aktiviteteve paraprake intensive tëKomisionit për zhvillim rural pranë BNJVL-së, të shkresaveekzistuese që BNJVL i dërgoi me kërkesë për ndryshime ligjorederi te Qeveria e R. së Maqedonisë dhe deri te Ministria përekonomi. Me ndryshimet e reja, në nenin 64 nga ky Ligj,,,Vërtetimi i lartësisë dhe mënyra e pagesës së kompensimeve,,parashikohet në Tarifuesin në të cilin vërtetohet lartësia përkryerjen e kërkimeve të detajuara gjeologjike dhe koncesionepër eksploatim të përbërësve mineral, 60% nga mjetet tëparaqesin të ardhura të Buxhetit të RM-së, dhe 40% të paraqesintë ardhura Buxhetore të komunës, në rajonin e së cilës kryhetveprimtaria koncesionare.Edhe pse kërkesat e BNJVL-së shkonin në drejtim: 60%për komunat, dhe 40% për shtetin, përsëri edhe kjo mundet tëpranohet si sukses në lidhje me tekstin paraprak të Ligjit përpërbërësit mineral, ku komunat fare nuk ishin të parapara tëfitojnë pjesë nga kompensimet.6

GLASILODvaeset i vtora sednica naUpraven Odbor na ZELSSeanca e njëzet e dytë e BorditDrejtues të BNJVL-sëNa 23 mart vo Op{tina Gazi Baba, se oddrà 22-tasednica na Upravniot Odbor na ZELS na koja prisustvuva{ei ministerot za obrazovanie i nauka, Sulejman Ru{iti pri{to se diskutira{e za podgotvenosta na op{tinite za otpo~nuvawena vtorata faza na decentralizacija vo obrazovanietoi za predloènite izmeni od strana na ZELS za Zakonot zau~eni~ki standard. Be{e dogovoreno za pouspe{no sproveduvawena vtorata faza na decentralizacija vo obrazovanietoda se formira zaedni~ka Komisija od pretstavnik na ZELS iod Ministerstvoto za obrazovanie {to podetalno }e jarazgleda podgotvenosta na op{tinite za otpo~nuvawe naovaa faza. Istata Komisija }e raboti i na razgleduvawe namo`nostite na op{tinite za prifa}awe na nadle`nostitekoi proizleguvaat od Zakonot za u~eni~ki standard.Analizata od rabotata na Komisijata treba da bide gotova dokrajot na april i }e se dostavi do Vladata na RM, po {to }esledi odlukata na Vladata za datumot na otpo~nuvawe navtorata faza, odnosno od koga lokalnite vlasti }e bidatnadle`ni i za platite na okolu 26.000 vrabotenite voobrazovanieto. Analizata treba da pokaè dali op{tinitese podgotveni i moàt da ja prifatat ovaa odgovornost od01.07.2007, {to e sega{niot stav na ZELS ili, pak, po~etokotbi bil od 01.01.2008, spored razmisluvawata na Ministerstvotoza obrazovanie. Od strana na ZELS be{e naglasenodeka 80% od op{tinite se podgotveni za vtorata faza nadecentralizacija i deka procesot ne treba da se odlaga za01.01.2008.Ministerot Ru{iti ostana na tvrdeweto deka soprimena na Zakonot za u~eni~ki standard treba da se otpo~neod 01 januari 2008 godina, obrazloùvaj}i toa }e im pomognena op{tinite za polesno da gi prezemat i ovie nadle`nostiokolu prifa}aweto na vrabotenite vo u~eni~kite domovi poop{tinite, na {to pretstavnicite na UO na ZELS ostanaa nastavot deka op{tinite se podgotveni i ova prezemawe dastartuva kompletno od juli ovaa godina.Na sednicata, be{e diskutirano i okolu predlozite naZELS za izmeni na Zakonot za danok na imot kade be{enaglaseno baraweto stopanskite subjekti da pla}aat danokne samo na administrativnite kancelarii, tuku i na ostanatiteproizvodni kapaciteti. Be{e potencirano i barawetoza izmeni na Zakonot za komunalni taksi, odnosno zgolemuvawena nadomestokot za uli~no osvetluvawe.Më 23 mars në Komunën Gazi Babë, u mbajt seanca e 22-të e Bordit Drejtues të BNJVL-së në të cilën morri pjesë edheministri për arsim dhe shkencë, Sulejman Rushiti me çka udiskutua për përgatitjen e komunave për fillimin e fazës së dytëtë decentralizimit në arsim dhe për ndryshimet e propozuaranga ana e BNJVL-së për Ligjin për standardet e nxënësve.Ishte kontraktuar për implementim më të suksesshëm të fazëssë dytë të decentralizimit në arsim të formohet Komision ipërbashkët nga përfaqësues të BNJVL-së dhe nga Ministriapër arsim që sa më detajisht do ta shqyrtoninpërgatitjen ekomunave për fillimin e kësaj faze. Komisioni i njejtë do tëpunon edhe në rishqyrtimin e mundësive të komunave përpranim të kompetencave që rrjedhin nga Ligji për standarde tënxënësve.Analiza nga puna e Komisionit duhet të jetë gati derinë fund të prillit dhe do të dërgohet deri te Qeveria e RM-së, meçka do të vijon vendimi i Qeverisë për datën e fillimit me fazëne dytë, respektivisht nga kur pushtetet lokale do të jenëkompetentë edhe për rrogat e rreth 26.000 të punësuarve nëarsim. Analiza duhet të tregon vallë komunat janë tëpërgatitura dhe munden ta pranojnë këtë përgjegjësi nga01.07.2007, që është qëndrimi i tanishëm i BNJVL-së ose,prap, fillimi do ishte nga 01.01.2008, sipas mendimeve tëMinistrisë për arsim. Nga ana e BNJVL-së ishte theksuar se80% e komunave janë të përgatitura për fazën e dytë tëdecentralizimit dhe se procesi nuk duhet të shtyhet për01.01. 2008.Ministri Rushiti mbeti në pohimet se me zbatim të Ligjitpër standardet e nxënësve duhet të fillohet nga 01 janari i vitit2008, duke sqaruar se do t'ju ndihmohet komunave që më lehtët'i marrin edhe këto kompetenca rreth pranimit të tëpunësuarve në shtëpitë e nxënësve nëpër komuna, me çkapërfaqësuesit e BD të BNJVL-së mbetën në qëndrimin sekomunat janë të përgatitura kjo gjë të fillon plotësisht ngaqershori i këtij viti. Në seancë ishte diskutuar edhe rrethpropozimeve të BNJVL-së për ndryshime të Ligjit për tatim tëpronësisë ku ishte e theksuar kërkesa subjektet ekonomike tëpaguajnë tatim jo vetëm për zyret administrative, por edhe përkapacitetet tjera prodhuese. Ishte e potencuar edhe kërkesa përndryshim të Ligjit për taksa komunale, respektivisht tëkompenzimit për ndriçim rrugor.7

GAZETËZapo~na realizacija na proektot - "EMI 2"ÊKOR DO NAMALUVAWE NANEVRABOTENOSTA VO OP[TINITEFilloi realizimi i projektit- " EMY 2"HAP DERI TE ZVOGËLIMI IPAPUNËSISË NË KOMUNAVo pedesetina op{tini od zemjava, od sredinata namart zapo~na sproveduvaweto na vtorata faza od proektotPosreduvawe pri vrabotuvawe na mladi nevraboteni”-,,EMY2 .Proektot se realizira so finasiska poddr{ka naUNDP i vo koordinacija so Ministerstvoto za lokalnasamouprava, Ministerstvoto za trud i socijalna politika iZELS. Kako rezultat na uspe{no sprovedenata prva faza,,EMY2 predviduva privremena, trimese~na rabota nagra|ani do 35 godi{na vozrast koi podolg period seevidentirani kako nevraboteni vo Zavodot za vrabotuvawei imaat zavr{eno sredno ili visoko obrazovanie. Odgolemiot broj na prijaveni kandidati, vo sekoja op{tinabile odbrani okolu 30-ina lica, a se selektirani samo oniekoi gi zadovoluvaat barawata na pretprijatijata poop{tinite koi pak, prethodno se javile na oglasot zaprivremeno vrabotuvawe na lica za izvr{uvawe na javniraboti za nivnite potrebi.Izbranite kandidati tri meseci }e dobivaat po 6.000denari nadomestok za rabota i }e im bide platenpersonalen danok, za koj Agencijata za vrabotuvawe,obezbedi 18 milioni denari, a finansiska poddr{ka (9,6milioni denari) za hrana i prevoz na licata treba da imobezbedat ELS kade {to se angaìrani ovie lica. Na tojna~in nevrabotenite }e imaat mo`nost da steknat rabotnoiskustvo, a najuspe{nite pak spored potrebite napretprijatijata moè da dobijat i postojano vrabotuvawe.Në pesëdhjetë komuna nga vendi, nga mesi i muajit marsfilloi realizimi i fazës së dytë nga projekti “Ndërmjetësim gjatëpunësimit të papunësve të rinjë” - ,,EMY 2,,. Projekti u realizuame përkrahje financiare të UNDP-së dhe në koordninim meMinistrinë për vetëqeverisje lokale, Ministrinë për punë dheploitikë sociale dhe BNJVL-në. Si rezultat i zbatimit tësuksesshëm të fazës së parë ,,EMY 2,, parashikon punë tëpërkohshme, tre mujorëshe për qytetarë deri në moshën 35vjeqare të cilët në afat më të gjatë janë të evidentuar si tëpapunësuar në Entin për punësim dhe kanë të kryer arsim tëmesëm ose të lartë. Nga numri i madh i kandidatëve të paraqitur,në secilën komunë ishin të mbledhur rreth 30 persona, dhe janëtë selektuar vetëm ata që i plotësojnë kërkesat e ndërmarrjevenë komuna të cilat prap, paraprakisht janë paraqitur në shpalljepër punësim të përkohshëm për kryerje të punëve publike përnevojat e tyre.Kandidatët e zgjedhur tre muaj do të fitojnë ka 6.000denarë kompensim për punë dhe do t'ju jetë i paguar tatimpersonal, për të cilën Agjencioni për punësim, siguroi 18milionë denarë, dhe përkrahje financiare (9,6 milion denarë)për ushqim dhe transport të personave.Në këtë mënyrë tëpapunësuarit do të kenë mundësi të përvetësojnë përvojë pune,dhe më të suksesshmit përsëri sipas nevojave të ndërmarrjevemunden të fitojnë edhe punësim të përhershëm.Pismo do Ambasadata naKralstvoto HolandijaZELS POBARA PRODOL@UVAWENA PROEKTOT PLUUMKako rezulatat na uspe{no sprovedeniot proekt“ Programa za lokalno upravuvawe so u~ili{tata”(PLLUM) realiziran preku Proektot za decentralizacija- DAI, a so finansiska poddr{ka od Ambasadata naKralstvoto Holandija, na po~etokot na mesec mart, prekupismo do Ambasadata od ZELS pobaraa prodolùvawe ifinansiska poddr{ka na ovoj proekt. Zablagodaruvaj}i imse za dosega{nata poddr{ka, a vo presret na vtorata faza odprocesot na decentralizacija, ZELS izrazi nade` dekaAmbasadata povtorno }e im bide od pomo{ i za nivnitepotrebi }e im obezbedi finansiska pomo{za prodolùvawena proektot PLUUM.Pri toa, vo pismoto be{e potencirano deka pomo{ta{to ovoj proekt mu ja dade na ZELS, pred se na Komisijata zaobrazovanie i sport, kako i na opfatenite osumte pilotop{tini, ima{e golema va`nost za celokupniot proces nadecentralizacija koj startuva{e od 1 juli 2005 godina,osobeno vo oblasta na obrazovanieto. I sega, koga od 1 juli,godinava }e zapo~ne vtorata faza od procesot nadecentralizacija, vo koi se opfateni i u~ili{tata, ZELSo~ekuva ,,PLUUM 2,, da bide vo nasoka na prodlabo~uvawena poddr{kata na Komisijata za obrazovanie pri ZELS irazvivaweto na me|uop{tinskata sorabotka vo delot naobrazovanieto.Letër deri teAmbasada e Mbretërisë së HolandësBNJVL KËRKOI VAZHDIMINE PROJEKTIT PLUUMSi rezultat i implementimit të suksesshëm tëprojektit “Program për qeverisje lokale me shkollat”(PLUUM) ka realizuar nëpërmjet Projektit për decentralizim– DAI, dhe me përkrahje financiare nga Ambasada eMbretërisë Holandeze, në fillim të muajit mars, me letër derite Ambasada nga BNJVL kërkoi vazhdimin e përkrahjesfinanciare të këtij projekti. Duke ju falenderuar përpërkrahjen e deri tanishme, dhe në vigjilje të fazës së dytë tëdecentralizimit, BNJVL shprehi shpresë se Ambasada përsërido t'ju del në ndihmë dhe për nevojat e tyre dhe do të siguronndihmë financiare për vazhdimin e projektit PLUUM.Në letër, para se gjithash ishte potencuar ndihma qëky projekt i dha BNJVL-së, para se gjithash Komisionit përarsim dhe sport, si dhe pesë pilot komunave, ka pasur rëndësitë madhe për procesin gjithpërfshirës të decentralizimit i cilifilloi nga 1 korriku 2005, veçanërisht në lëminë e arsimit.Edhe tani, kur nga 1 korriku, i këtij viti do të fillon faza e dytënga procesi i decentralizimit, ku janë të përfshira edheshkollat, BNJVL pret PLUUM 2 të jetë në drejtim të thellimittë përkrahjes së Komisionit për arsim pranë BNJVL-së dhezhvillimin e bashkëpunimit ndërkomunalnë pjesën e arsimit.8

GLASILOIntervju so N. E. G-n Xorxo Radikati,[ef na Nabquduva~kata misija na OBSE vo SkopjeSISTEMOT NA DECENTRALIZIRANAVLAST DAVA PODOBRI ODGOVORINA POTREBITE NA SITE GRA\ANIIntervistë me H.E. Z-ri Xhorxho Radikati,Shef i misionit vëzhgues të OSBE-së në ShkupSISTEMI I PUSHTETIT DECENTRALIZUESJEP PËRGJIGJE MË TË MIRA PËR NEVOJATE TË GJITHË QYTETARËVEN. E. G-n Xorxo Radikatie roden vo Rim, kade diplomiralpravo i vlegol vodiplomatskata slu`ba. Vo tekotna svojata bogata kariera,bil na slu`ba niz celiotsvet, kako na primer vo@eneva, Brazilija, Ankara,Va{ington, i Wujork. Istotaka ima i obemno iskustvovo razvivaweto i sproveduvawetoprogrami za stranskapomo{i proekti za pomo{nazaednicite. Ambasadorotdojde vo Skopje po zavr-{uvaweto na negoviot mandat kako Ambasador naItalija vo ê{kata Republika. Sega e [ef naNabquduva~kata misija na OBSE vo Skopje,najstarata funkcija na teren vo ramkite na OBSE, ieden od glavnite poddrùva~i na procesot na decentralizacija.Nabrgu po prezemaweto na ovaa funkcija,Vie po~navte da gi posetuvate op{tinite. Kolkuvkupno op{tini planirate da posetite i dali ve}eimate steknato odredeni vpe~atoci?Op{tinite gi smetam za mnogu va`na alka voobezbeduvaweto efikasen politi~ki sistem i uspe{nofunkcionirawe na dràvnata administracija,bidej}i se najbliskiot javen sogovornik solokalnite zaednici, i so toa osobeno sposobni da gisogledaat potrebite i da pruàt uslugi na gra|anite.Bi sakal da posetam {to e mo`no pove}e op{tiniza{to toa }e mi ovozmoì uvid ne samo vo procesotna decentralizacija, tuku i vo sevkupnite karakteristikina zemjata. Sepak, zaradi vremenskataograni~enost, vo prvite nekolku meseci }e moàm daposetam samo okolu petnaesetina edinici na lokalnasamouprava niz zemjava. Veruvam deka ova }e mipomogne da dobijam podobra pretstava za lokalnatasamouprava i pokonkretno, za odvivaweto nareformite vo oblasta na decentralizacijata. Sepak,vo ovoj moment, moàm da izdvojam edna osobina {toja zabeleàv kako zaedni~ka za site op{tini {todosega gi posetiv: gradona~alnicite pokaùvaatiskren entuzijazam za svojata rabota, i ova }e bidevaèn faktor koga }e se soo~at so predizvicite koidoprva doa|aat.Izjavivte deka eden od prioritetite naOBSE vo Makedonija e decentralizacijata. Vo kojpravec }e ja prodolì OBSE svojata poddr{ka na9H.E. Z-ri Xhorxho Rdikatiështë i lindur në Romë, ku kadiplomuar drejtësinë dhe kahyrë në shërbim diplomatik. Nëvijim të karierës së tij të pasur,ishte në shërbim rreth gjithëbotës, si për shembull Zhenevë,Brazili, Ankarë, Uashington,dhe Nju Jork. Gjithashtu kapërvojë vëllimore në zhvillimindhe realizimin e programevepër ndihmë të huaj dhe projektepër ndihmë të bashkësive.Ambasadori erdhi në Shkup paspërfundimit të mandatit të vetë si Ambasador i Italisë nëRepublikën e Çekisë. Tash është Shef i misionit vëzhguestë OSBE-së në Shkup, fuksioni më i vjetër në teren nëkuadër të OSBE-së, dhe një ndër përkrahësit kryesorë tëprocesit të decentralizimit.Shumë shpejt pas marrjes së këtij funksioni,ju filluat t'i vizitoni komunat. Gjithsej sa komunaplanifikoni t'i vizitoni dhe vallë tani më keni fituarpërshtypje të caktuara?Komunat i konsiderojë si mjet tepër esencial nësigurimin e sistemit efikas dhe politik dhe funksionimin esuksesshëm të administratës shtetërore, sepse janëbashkëbisedues më të afërt publik me bashkësitë lokale,dhe me atë veçanërisht të aftë për t'i vërtetuar nevojat dhetë ofrojnë shërbime për qytetarët. Do dëshiroja të vizitojasa më shumë komuna sepse ajo do të më mundësonshikim jo vetëm në procesin e decentralizimit, por edhe nëkaraktersitikat gjithpërfshirëse të vendit. Përsëri, përshkak të kufizimit kohor, në muajt e parë do të mundem tëvizitojë vetëm pesëmbëdhjetë njësi të vetëqeverisjeslokale rreth vendit. Besojë se kjo do të ndihmojë të fitojëparaqitje më të mirë për vetëqeverisjen lokale dhe mëkonkretisht, për zhvillimin e reformave në lëminë edecentralizimit. Përsëri, në këtë moment, mundem tëndajë një veçori që e vërejta si të përbashkët për të gjithakomunat që deri më tash i kam vizituar: kryetarët tregojnëentuziazëm të vërtetë për punën e vetë, dhe kjo do të jetëfaktor i rëndësishëm kur do të ballafaqohen me sfidat qëplotësisht po vijnë.Deklaratat që një ndër prioritetet e OSBE-sënë Maqedoni është decentralizimi. Në atë drejtimvallë OSBE do ta vazhdon përkrahjen e vetë të

GAZETËprocesot, t.e. vo koi oblasti planirate da jafokusirate svojata poddr{ka za op{tinite?Na{iot interes za procesot na decentralizacijane proizleguva samo od Ohridskiot ramkovendogovor, koj dava primat na prenesuvaweto ovlastuvawana lokalnata vlast, tuku i poop{to, od sva}awetodeka eden sistem na decentralizirana vlastdava podobri odgovori na potrebite na site gra|ani.Oddelot za reforma na javnata administracija priNabquduva~kata misija na OBSE vo Skopje e aktivnovklu~en vo poddrùvaweto na reformite voramkite na mandatot na OBSE vo zemjava. Ottuka,na{iot anga`man na lokalno nivo se sostoi od dvaglavni stolba: osposobuvawe na op{tinite da givr{at novite dol`nosti vo soglasnost so zakonot ilokalnite potrebi; i nastojuvawe odlu~uvaweto nalokalno nivo da se zasnova vrz participativniotprincip, kako {to e vklu~uvaweto na site zaednicina eden zastapni~ki i ramnopraven na~in. Prviotprioritet bara, na primer, aktivnosti kako {to sejaknewe na kapacitetite za lokalno rakovodewe iadministracija, so poseben akcent vrz finansiskiotmenaxment (lokalni danoci i dava~ki, vnatre{nakontrola i finansiski operacii) i napori za podobruvawena kvalitetot na uslugite. A primer zaaktivnostite povrzani so na{iot vtor prioritet ena{ata poddr{ka za op{tinskite komisii za odnosime|u zaednicite. Pokraj rabotata vrz ovie prioriteti,nie sme im na raspolagawe na op{tinite zapruàwe pomo{na lice mesto. Osven ova, odrùvameproduktiven i dolgoro~en odnos so ZELS, koordiniraj}ieden postojan i edinstven glas za site op{tini.Na primer, na{ata odluka da go sponzorirame ovaGlasilo se zasnova vrz na{iot interes da go poddr-ìme funkcioniraweto na eden zaedni~ki forum zasite edinici na lokalna samopurava.So ogled na Va{eto bogato iskustvo, dali stesega podgotveni da napravite paralela pome|univoto na razvoj na lokalnata vlast ovde i vo drugitezemji koi gi poznavate? Na {to bi prepora~ale da sefokusiraat na{ite op{tini vo sledniot period, socel da go zgolemat nivoto na lokalna demokratija?Za mene e se u{te rano da gi sporeduvamtekovnite reformi za decentralizacija ovde so onievo drugi zemji, no moàm da gi citiram pozitivniteocenki {to gi iskaàle drugi me|unarodni faktorivo Makedonija vo vrska so dosega postignatite rezultati.Prioritetite na op{tinite za pretstojniotperiod se ve}e postaveni so zakonot: edinicite na lokalnasamourava }e se koncentriraat na svoitenapori da gi ispolnat uslovite, osobeno onie finansiskite,potrebni za vlez vo vtorata faza na decentralizacijata.Ova, sekako bara i silni napori odstrana na centralnata Vlada. Veruvam deka odrùvawetona tempoto na reformata e vaèn faktor vopostignuvaweto odr`livi rezultati i vo razvojot nesamo na instituciite na lokalnata vlast, tuku i nazemjata kako celina.procesit, në cilat lëmi planifikoni ta fokusonipërkrahjen tuaj për komunat?Interesi ynë për procesin e decentralizimit nukrrjedh vetëm nga Marrëveshja kornizë e Ohrit, që jepprioritet në batjen e autorizimit të pushtetit lokal, por edhenë përgjithsi, nga kuptimi se një sistem i pushtetitdecentralizuesjep përgjigje më të mirë për nevojat e tëgjithë qytetarëve. Dikasteri për reforma në administratënpublikë pranë Misionit vëzhgues të OSBE-së në Shkupështë aktivisht i kyqur në vazhdimin e reformave nëkuadër të mandatit të OSBE-së në vend. Nga këtu,angazhimi ynë në nivel lokal përbëhet nga dy shtyllakryesore: aftësim të komunave t'i kryejnë detyrimet e rejanë pajtim me ligjin dhe nevojat lokale; dhe të vendosuritnë nivel lokal të bazohet në principin participial, siq ështëvendosja e të gjitha bashkësive në një mënyrë kyqëse dhetë barabartë. Prioriteti i parë kërkon, përshembull,aktivitete siq janë përforcimi i kapaciteteve për udhëheqjelokale dhe administrim, me theks të veçantë ndajmenaxhmentit financiar (tatime lokale dhe të dhëna,kontroll të brendshëm dhe operacione financiare) dhehapa për përmirësim të kualitetit të shërbimeve. Shembullpër aktivitetet lidhur me prioritetin tonë të dytë ështëpërkrahja jonë për komisionin komunal për marrëdhënieme publikun. Përskaj punës ndaj këtyre prioriteteve, neqëndrojmë në dispozicion të komunave për dhënien endihmës në vend ngjarje. Përveq kësaj, mirmbajmë raportproduktiv dhe afatgjatë me BNJVL-në., duke koordinuarnjë zë të përhershëm dhe të vetëm për të gjitha komunat.Për shembull, vendimi ynë për ta sponzoruar këtë Gazetëështë bazë ndaj interesit tonë për ta përkrahurfunksionimin e një forumi të përbashkët për të gjithanjësitë e vetëqeverisjes lokale.Duke pasë parasysh përvojën tuaj të pasur,vallë jeni të përgatitur të bëni krahasim ndërmjetnivelit të zhvillimit të pushtetit lokal këtu dhe nështetet tjera që i njihni? Çka do të kishi rekomanduarqë komunat tona të fokusohen në periudhën eardhshme, me qëllim për ta zmadhuar nivelin edemokracisë lokale?Për mua është ende herët që t'i krahasojë reformatvijuese për decentralizim këtu me ato në shtetet tjera, pormundem t'i citojë vlerësimet pozitive që i kanë treguarfaktorë tjerë ndërkombëtarë në Maqedoni, në lidhje merezultatet e deritanishme të arritura. Prioritetet ekomunave për periudhën paraprake tani më janë tëvendosura me ligj: njësitë e vetëqeverisjes lokale do tëkoncentrohen në hapat e tyre për t'i plotësuar kushtet dheveçanërisht ato nevoja financiare për hyrjen në fazën edytë të decentralizimit. Kjo, gjithsesi kërkon hapa të fortënga ana e Qeverisë qendrore. Besojë se mirmbajtja etempos së reformave është faktor i rëndësishëm nëarritjen e rezultateve të mirmbajtura dhe në zhvillimin jovetëm të institucioneve të pushtetit lokal, por edhe tëvendit në përgjithsi.10

GLASILOKomisija za prostorno iurbanisti~ko planiraweKomisijata za prostorno i urbanisti~koplanirawe pri ZELS odrà sednica na 27 fevruari,2007 na koja go razgleda tekstot na Predlog Zakon zaizmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za prostorno iurbanisti~ko planirawe. Dopreciziraweto idefiniraweto na odredeni izrazi, definiraweto nasodrìnite na Generalniot Urbanisti~ki Plan iurbanite planovi za selata i naselenite mesta, odKomisijata bea oceneti kako pozitivni pridobivkina ovoj Predlog Zakon. Vo nego me|u drugoto esodràna i godi{nata programa za finansirawe naurbanisti~kite planovi za potrebite na dràvata,kade se odreduvaat i uslovite za dobivawe na licenca.^lenovite na Komisijata zabeleàa deka poimotarhitektonsko-urbanisti~ki proekt ne treba da seodnesuva samo za kompleksna gradba,tuku za povr{inana gradewe nameneta za site vidovi gradbi. Tiepredlagaat do zakonodavecot da se razgleda mo`nostaso arhitektonsko-urbanisti~kiot proekt da se vr{ipodelba na edna grade`na parcela na pove}e parceli.Od Komisijata na ZELS zaklu~ija dekanajgolem del od op{tinite finansiski nema da moàtda izdràt okolu aùriraweto i snimaweto na katastarskitepodlogi, pa zatoa predloìja zakonodavecotda iznajde druga forma na pla}awe i da gi oslobodiop{tinite od ovoj dopolnitelen tovar.Kako predlog od sednicata proizleze i zabele{katana prodolùvawe na rokot na donesuvawe napostojnite urbanisti~ki planovi od 2 na 4 godiniporadi finansiskata nemo`nost op{tinite vo skorovreme da donesat novi planovi. Zatoa, tie predlagaatfinansiraweto na donesuvawe na urbanisti~kiteplanovi da bide od buxetot na R. Makedonija.Okolu urbanisti~kite planovi e predloènai potrebata od skratuvawe na postapkata za prioriteniplanovi odnosno investicii i za op{tinite, ada ne bide toa privilegija na centralnata vlast.Utvdenite zabele{ki okolu postojniot Zakonza prostorno i urbanisti~ko planirawe se podnesenido Ministerstvoto za transport i vrski .Komisioni për planifikimhapsinor dhe urbanistikKomisioni për planifikim hapsinor dheurbanistik pranë BNJVL-së mbajti seancë më 27 shkurt,2007 në të cilën shqyrtoi tekstin e Propozim Ligjit përndryshim dhe plotësim të Ligjit për planifikim hapsinordhe urbanistik. Precizimi dhe definimi i shprehjeve tëcaktuara, definimi i përmbajtjes së Planit GjeneralUrbanistik dhe planet urbane për fshatrat dhe vendet ebanuara, nga Komisioni ishin të vlerësuara si të arriturapozitive të këtij Propozim Ligji. Në të ndër të tjera është ipërfshirë edhe programi vjetor për financimin e planeveurbanistike për nevojat e shtetit, ku caktohen edhe kushtetpër marrje të licencës.Anëtarët e Komisionit vërejtën se termi projekturbanistiko-arkitektural nuk duhet të sillet vetëm përndërtim kompleks, por për gjërësi të ndërtimit të dedikuarpër të gjitha llojet e ndërtimeve. Ata propozojnë deri teligjdhënësi të shqyrtohet mundësia për projekturbanistiko-arkitektural të kryhet ndarje e një parcelësndërtimore në më shumë parcela.Nga Komisioni i BNJVL-së konkluduan se pjesëmë e madhe nga komunat financiarisht nuk do munden tëballafaqojnë aq azhurim dhe inçizimin e pjesëvekadastrale, dhe për këtë propozuan që ligjdhënësi të gjenformë tjetër të pagesës dhe t'i liron komunat nga kjo barëplotësuese.Si propozim nga seanca rrjedhi edhe vërejtja evazhdimit të afatit të sjelljes së planeve ekzistueseurbanistike nga 2 deri më 4 vjet për shkak të pamundësivefinanciare që komunat në kohë të shpejtë të sjellin plane tëreja. Për këtë, ata propozojnë financimi i sjelljes sëplaneve urbanistike të jetë nga buxheti i R.së Maqedonisë.Rreth planeve urbanistike është propozuar edhe nevojanga shkurtimi i procedurës për plane prioritarerespektivisht investime edhe për komunat, dhe të mos jetëajo privilegj i pushtetit qendrorë. Vërejtjet e caktuara rrethLigjit ekzistues për planifikim hapsinor dhe urbanistikjanë të dërguara deri te Ministria për transport dhe lidhje.Sostanok so pretstavnici odCentralen registar naR. MakedonijaMbledhje me përfaqësuesnga Regjistri Qendrorë iR. së MaqedonisëPretstavnici od ZELS i od Centralniot registarna RM, na 5 mart oddràa zaedni~ka sredba na kojabea prezentirani idnite aktivnosti na CentralniotRegistar i proekti vo koi }e bidat opfateni podatocirelevantni za edinicite na lokalnata samoupravavo zemjava. Bea dogovarani na~inite na idnata sorabotkavo pravec na realizacija na proektite, pri {tobe{e dogovorena vklu~enost na pretstavnici odZELS so cel vospostavuvawe na podobra komunikacijai ostvaruvawe na pobrza i poefikasna me|usebnasorabotka.11Përfaqësues nga BNJVLdhe nga Regjistri Qendrorëi RM-së, më 5 mars mbajtën takim të përbashkët në të cilinishin prezentuar aktivitetet e ardhshme të Regjistrit Qendrordhe projekte në të cilat do të jenë të përfshira të dhënatrelevante për njësitë e vetëqeverisjes lokale në vend. Ishin tëkontraktuara mënyrat e bashkëpunimit të ardhshëm nëdrejtim të realizimit të projekteve, me çka ishte kontraktuarpërfshirje e përfaqësuesve të BNJVL-së me qëllim vendosjetë komunikimit më të mirë dhe realizim të bashkëpunimit tëndërsjelltë më të shpejtë dhe më efikas.

GAZETËKOMISIJA ZA E-OP[TINIKomisijata na e-op{tini pri ZELS, na devettimart, vo prostoriite na ZELS odràa sostanok na koj serazgleda i odobri predlog-teksotot za donesuvawe na“Nacionalna strategija za razvoj na elektronskitekomunikacii i informati~ki tehnologii”.Po pregledot na delot “Ulogata na lokalnatasamouprava vo obezbeduvawe partnerstva me|uprivatniot i javen sektor i razvoj na infrastkuturata voruralnite podra~ja”, be{e odlu~eno ovoj predlog-tekstda bide razgledan od strana na UO na ZELS na narednatasednica.Za zna~eweto na ovaa strategija, osobeno zalokalnata samouprava zboruva{e pretstavnikot odMinisterstvoto za transport i vrski. Vo edno toj izrazigolema blagodarnost za dobrata sorabotka na komisjataza e-op{tini pri ZELS so Ministerstvoto za transporti vrski osobeno za dadenite nasoki od Komisijata poodnos na tekstot na strategijata koi treba da se vmetnatvo nea. Toj gi zapozna prisutnite podetalno za va`nostaod formirawe na Fond za istraùvawe, razvoj i proektiod oblasta na Informati~kite KomunikaciskiTehnologii (IKT).Vo edno, toj im ja obrazloì i potrebata odimplementacija na nekoi merki od strategijata od stranana ELS. Poseben akcent dade na merkata “Lokalnitesamoupravi vo rok od edna godina }e usvojat lokalni IKTstategii”, kako i “Promeni na site zakonski re{enija so{to }e se ovozmoì nadminuvawe na site zakonski iadministrativni barieri vo odnos na garde`nite zafatiza telekomunikaciska infrasturktura”. Toa zna~i dekana ovoj na~in }e se ovozmoì pobrz i poednostaven procesna izdavawe na dozvoli za gradba na radiotelekomunikaciskimreì na podra~jeto na op{tinite.Ova merka, kako i formiraweto na Fond zaistraùvawe, razvoj i proekti posebno be{e pozdravenaod prestavnicite na op{tinite.Na sostanokot proizleze zaklu~okot deka zaizrabotka na e-strategii po op{tinite }e im trebapomo{od stru~ni lica, osobeno toa go go~ekuvaat od administracijata na ZELS.Pretstavnikot na NVO "Metamorfozis" pak, gizapozna prisutnite so nivnite aktivnosti za pomagawe naop{tinite za vklu~uvawe kon informati~kite tekovipreku otvorawe na 12 e-pristapni to~ki vo 12 op{tini.Toj objasni deka ovie e-pristapni to~ki pretstavuvaatmesta kade ìtelite na lokalnata zednica }e moàt da gikoristat elektronskite uslugi na lokalnata samouprava.KOMISIONI PËR E-KOMUNAKomisioni për e-komuna pranë BNJVL-së, më nëntëmars, në lokalet e BNJVL-së mbajti mbledhje në të cilën ushqyrtua dhe u miratua propozim-teksti për sjelljen e“Strategjisë nacionale për zhvillim të komunikimeveelektronike dhe teknologjive informatike”.Me propozimin në pjesën “Roli i vetëqeverisjeslokale në sigurim të partneritetit ndërmjet sektorit privat dhepublik dhe zhvillim të infrastrukturës në rrethet rurale”, ishtevendosur që ky propozim-tekst të jetë i shqyrtuar nga ana eBD të BNJVL-së në seancën e ardhshme.Për rëndësinë e kësaj strategjie, veçanërisht përvetëqeverisjen lokale foli përfaqësuesi nga Ministria përtransport dhe lidhje. Ai shprehi falenderim të madh përbashkëpunimin e mirë të komisionit për e-komuna pranëBNJVL-së me Ministrinë për transport dhe lidhje veçanërishtpër drejtimet e dhëna nga Komisioni në lidhje me tekstin estrategjisë që duhet të vendosen në të. Ai i njoftoi tëpranishmit më detajisht për rëndësinë nga formimi i Fonditpër kërkim, zhvillim dhe projekte nga lëmia e TeknologjisëKomunikative Informatike (TKI).Njëherit, ai j'ua sqaroi edhe nevojën nga implementimi i disamasave të strategjisë nga ana e NJVL. Theks të veçantë i dhamasës “Vetëqeverisjet lokale në afat prej 1 viti do të miratojnëstrategji TKI lokale”, si dhe “Ndryshime të të gjithaveaktvendimeve ligjore me çka do të mundësohet tejkalimi i tëgjitha barierave ligjore dhe administrative në lidhje mendërhyrjet ndërtimore për infrastrukturë të telekomunikimeve”.Do të thotë se në këtë mënyrë do të mundësohetproces më i shpejtë dhe më i thjeshtë të dhënies së lejeve përndërtim të rrjeteve radio-telekomunikuese në rrethet ekomunave.Kjo masë, si dhe formimi i Fondit për kërkim,zhvillim dhe projekte veçanërisht ishte përshëndetur ngapërfaqësues të komunave. Në mbledhje doli konkludimi sepër përpunim të e-strategjisë të komunave do t'ju duhetndihmë nga persona profesional, dhe veçanërisht atë ekërkojnë nga adiministrata e BNJVL-së. Përfaqësuesi i OJQ“Metamorfozis” përsëri, i njoftoi të pranishmit me aktivitetete tyre për ndihmes të komunave për kyqjen kah rrjedhatinformatike nëpërmjet hapjes së 12 pikave kyqëse në 12komuna. Ai shpjegoi se këto pika kyqëse paraqesin vende kupopullata e bashkësisë lokale do të mundet të shfrytëzojëshërbimet elektronike të vetëqeverisjes lokale.12

GLASILOIntervju so Gradona~alnikot naOp{tina âir, Izet MexitiÂIRÂNI SE ZADOVOLNI [TO DOBIJAVLAST KOJA MO@E DA GI SLU[NENIVNITE PROBLEMI I DA IM IZLEZEVO PRESRET NA NIVNITE POTREBIIntervistë me Kryetarin e Komunës Çair,Izet MexhitiQYTETARËT E ÇAIRIT JANË TËKËNAQUR QË FITUAN PUSHTETQË DO TË MUND T'I DËGJONPROBLEMET E TYRE DHE T'UDALË ZOT KËRKESAVE TË TYREIzet Mexiti e roden vo 1977 godina vo Skopje.Zavr{il Ekonomski fakultet na Univerzitetot ,,Sv.Kiril i Metodij" vo Skopje, kade momentno e zapi{an i napostdiplomski studii za ,,Ekonomski-delovna biznisekonomija -finansiski smetkovoden menaxment".Gradona~alnik e na Op{tina âir od 15 april 2005 godina.Prethodno bil profesor vo Sredno ekonomsko u~ili{te voSkopje, a rabotel i kako referent na filatelija voMakedonski po{ti.Najnapred, u{te edna{ da Vi go~estitame neodamne{noto vseluvawe vonoviot objekt i Vi posakuvame Vam i nacelokupnata op{tinska administracijaefikasno i uspe{no rabotewe. Novatazgrada sega i simboli~no ozna~uvarazgrani~uvawe so op{tinata Butel, ~ijformalno - praven del, za razlika od nekoidrugi op{tini, be{e ,,ras~isten,, brzo ibez golemi problemi. Gi zadràa li dveteop{tini prijatelskite odnosi i dali idenes prodolùva sorabotkata ?Op{tinata âir i ponatamu odrùvadobri odnosi so Op{tinata Butel. Zarazlika od nekoi op{tini, âir i Butelsosema mirno se razdelija i taa razdelbamislam deka treba da pretstavuva dobarprimer kako treba da se gradi i razvivame|uop{tinskata sorabotka. I dvajcatagradona~alnici postignavme konsenzus i sesoglasivme delbata da se vr{i so 60% i 40%na vrabotenite, finansiskite sredstva, dolgovite,inventarot i se {to be{e predvideno za delba. [to seodnesuva do op{tinskata zgrada, objektot navistina e mnoguubav i funkcionalen. Eden kat e namenet za op{tinskataadministracija, kade se obezbeduvaat najsovremeni uslovi zarabota. Za izgradba na zgradata obezbedivme 500.000 evra odprogramata KARDS, a op{tinata u~estvuva{e so svoisredstva za potrebnata instalacija, postavuvawe nacentralno greewe, priklu~ok na elektri~na energija i priadaptiraweto na objektot za potrebite na op{tinskataadministracija. Objektot ima tri kata i podrum, so vkupnapovr{ina od 4.000 m2. Vo op{tinskata zgrada pokrajadministracijata i Sovetot, se planira da se smestat i nekoinevladini organizacii.Eden od belezite na raboteweto na Op{tina âir e isorabotkata so nevladiniot sektor. Moè li da izdvoitenekoi pozna~ajni proekti {to dosega ste gi realizirale soNVO ili ,pak, planirate nivna realizacija?To~no e deka intenzivno sorabotuvame so nevladiniotsektor, bidej}i vidovme deka toa e od golem interes za na{itegra|ani. Ima pove}e proekti koi sme gi realizirale zaedno,kako na primer so Mladinski obrazoven forum, be{ekreirana Strategija za mladi na Op{tina âir, so Civilbe{e pokrenata kampawa za podigawe na bezbednosta nazaednicite, so Esnaf gi realiziravme ,,Denovi na noemvri,, idrugo. Vo plan e realizacija na nekolku novi proekti sopove}e nevladini organizacii me|u koi ,,Perspekiva imostovi", ,,Mladinski centar âir", ,,Euro Ideja” ...13Izet Mexhiti është i lindur në vitin 1977 në Shkup. Kambaruar fakultetin Ekonomik në Univerzitetin “Shën Qirili dheMetodij” në Shkup, ku edhe momentalisht është regjistruar edhenë studime posdiplomike për “Ekonomija e biznesit afaristmenax hmenti financiar – kontabilitet”. Kryetar i komunës Çairështë nga 15 prill 2005. Më pare ka qenë profesor në SHMEkonomike në Shkup, por ka punuar edhe si referent në filatelinë endërmarrjes “Makedonski poshti”.Së pari, edhe një here t'ua urojmëshpërnguljen që para një kohe e keni bërë nëobjektin e ri dhe Ju dëshirojmë juve dheadministratës së komunës punë tësuksesshme dhe efikase. Ndërtesa e re taniedhe simbolikisht tregon kufizimin meKomunën e Butelit, e cila pjesa formale –juridike, për dallim nga disa komuna tjera,ishte “e pastruar” shpejtë dhe pa probleme.A i mbajtën marrëdhëniet miqësore të dykomunat dhe a vazhdon bashkëpunimi edhesot?Komuna Çair edhe më tutje mbanmarrëdhënie të mira me Komunën e Butelit. Përdallim nga disa Komuna tjera, Çairi dhe Buteliu ndanë shumë qetë dhe ajo ndarje duhet të jetëshembull i mirë se si duhet të ndërtohen dhe tëzhvillohen marrëdhëniet ndër komunale. Të dyprefektët arritëmkonsensus dhe u pajtuam qëndarja të kryhet me 60% dhe 40% të tëpunësuarve, mjetet financiare, borxhet, inventari dhe gjithçka qëishte e paraparë për ndarje. Kur bëhet fjalë për ndërtesën ekomunës, objekti metë vërtetë është shumë i bukur dhefunksional. Një kat është i paraparë për administratën e komunësku janë të adaptuar kushte bashkëkohore për punë. Për ndërtimin endërtesës siguruam 500.000 euro nga programi KARDS, ndërsakomuna mori pjesë me mjetet e veta për instalimin e nevojshëm,vendosjen e nxehjes qendrore, instalimin e energjisë elektrike dhepër adaptimin e objektit për nevojat e administratës së komunës.Objekti ka tre kate dhe bodrum, me sipërfaqe të përgjithshme prej4.000 m2. Në ndërtesën e komunës përveç administratës dheKëshillit, planifikohet të vendosen edhe disa organizatajoqeveritare.Njëri nga simbolet e punë së Komunës Çair ështëedhe bashkëpunimi me sektorin joqeveritar. A mund të ndanidisa projekte më të rëndësishme që deri tani i keni realizuarme OJQ – të ose, planifikoni t'i realizoni?Është e vërtetë se bashkëpunojmë intensivisht mesektorin joqeveritar, për shkak se e pamë se kjo është në interes tëmadh për qytetarët tanë. Ka më shumë projekte të cilat i kemirealizuar bashkë, si për shembull Forumi rinor arsimor, ku u krijuastrategjia për rininë në Çair, me Civil u ngrit një kampanjë përngritjen e sigurisë së bashkësive, me Esnafin i realizuam “Ditët enëntorit” etj. Në plan është të realizohen edhe disa projekte të rejame shumë organizata joqeveritare ndër të cilat “Perspektiva dhe

GAZETËTradicionalnite dejnosti, skoncentrirani vo Starata~ar{ija, vaèn del od stopanskiot i kulturen razvoj naOp{tina âirOp{tinata âir ima 64.773 ìteli, od koi 57,00%albanci, 24,13% makedonci, 6,9% turci, 4,76% romi, 4,55%bo{waci, 0,96% srbi, 0,12% vlasi i 1,53% drugi. Op{tinataâir se grani~i so Op{tina Butel, so Op{tina Gazi Baba iso Op{tina Centar. Vo Op{tina âir ima vkupno desetosnovni i edno sredno u~ili{te- Gimnazijata ,,CvetanDimov". Ima edna bolnica - Ginekolo{ko aku{erskaustanova-âir, dve ambulanti, Medicina na trudot, {estprivatni zdravstveni ambulanti i tri stomatolo{kiordinacii. Stopanskiot razvoj vo Op{tinata se reflektirapreku visokiot procent na uslu`ni dejnosti i toa 88%, asamo 12% se proizvodstveni dejnosti koi voglavno giso~inuvaat tradicionalnite dejnosti skoncentrirani voStara âr{ija. Od vkupniot broj na pretprijatija, vosopstvenost na fizi~ki lica se 79%, 17% se vo sopstvenostna javni lica, 3% se sopstvenost na stranci, a samo edenprocent e na dràvata.Kolkav e buxetot na Op{tinata âir za 2007 godina idali e dovolen za aktivnostite {to sakate da gi realizirate,ako se ima vo predvid deka sredstvata od DDV {to gi dobivaatsite skopski op{tini gi delat so Gradot Skopje?Op{tina âir za 2007 godina ima predviden buxet od196.000.000 denari. Parite od buxetot doa|aat od danocite,taksite, komunalnite i drugi prihodi na op{tinata.Izgradbata na novi stanovi i drugi stopanski objekti, kako{to e vo nekoi drugi skopski op{tini, vo âir ne e nazavidno nivo, a edna od glavnite pri~ini e se u{teneprefrlenata sopstvenost na grade`noto zemji{te oddràvata na op{tinite. Centralnata vlast mora {to poitnoda go realizira ovoj segment od decentralizacijata, bidej}ilokalnata vlast bez dovolno finansiski sredstva i bezsopstvenost na zemji{teto ne moè da se razviva, a najmalkuda obezbeduva stopanski razvoj na op{tinata i da nudikvalitetni uslugi na svoite gra|ani. [to se odnesuva doinicijativata na skopskite op{tini za nova raspredelba naDDV vo celost ja poddrùvam, a osobeno ja podrùvaminicijativata na ZELS za zgolemuvawe na procentot od DDV{to se odvojuva za op{tinite, na najmalku 5,55% kako izgolemuvawe na izdvojuvawata od danokot na dohod, nanajmalku 30% procenti. Samo finansiski stabilni op{tinimoè da obezbedat podobri uslovi za ìveewe, zaobrazovanie, za kulturen napredok na svoite gra|ani.Od 1 juli 2007 treba da zapo~ne vtorata faza, odnosnofiskalnata decentralizacija. Dali Op{tina âir epodgotvena za ovoj predizvik, odnosno {to Op{tinata dosegaima prezemeno na ova pole, a {to i preostanuva u{te dasraboti ?ura”, “Qendra rinore Çair”, “Euro Ideja “ etj.Sa është buxheti i Komunës Çair për vitin 2007 dhe aështë i mjaftueshëm për aktivitetet që dëshironi t'i realizoni,nëse merret parasysh se mjetet e TVSH-së që marrin të gjithakomunat e Shkupit i ndajnë me Qytetin e Shkupit?Komuna Çair për vitin 2007 ka buxhet të paraparë meshumë prej 196,000,000 denarë, prej tatimeve, taksave,komunaleve dhe të ardhurat tjera të komunës.Ndërtimi i banesave të reja dhe objekte të reja ekonomike , siçështë në disa komuna tjera, në Çair nuk është në gjendje të pëlqyer,dhe njëri ndër shkaqet më kryesore është mos dhënia e pronësisësë tokës ndërtimore nga shteti në komunat. Qeveria qendrorepatjetër duhet sa më shpejtë ta realizon këtë segment tëdecentralizimit, për shkak se qeveria lokale nuk mundet tëzhvillohet pa mjete të mjaftueshme financiare dhe pa pronësi tëtokës, dhe së paku mund të siguron zhvillim ekonomik të komunësdhe t'ju ofroj shërbime kualitative qytetarëve të vet. Kur bëhetfjalë për iniciativën e komunave të Shkupit për shpërndarjen eTVSH – së, plotësisht e përkrahi, dhe veçanërisht e përkrahiiniciativën e BNJVL-së për zmadhimin e përqindjes së TVSH-sëqë ndahet për komunat, për së paku 5,55% si dhe zmadhimin endarjes së tatimit të të ardhurave, për së paku 30%. Vetëm komunatë stabilizuara financiarisht mund të sigurojnë kushte më të mirapër jetë, për arsim, për përparim kulturor të qytetarëve të vet.Prej 1 Korriku të vitit 2007 duhet të fillon faza e dytë,gjegjësisht decentralizimi fiskal. A është e përgatitur KomunaÇair për këtë nxitje, gjegjësisht çka Komuna deri më tani kandërmarrë në këtë fushë, dhe çka i mbetet të mbaroj?Komuna Çair është përgatitur në tërësi për fazën e dytë tëdecentralizimit fiskal. Mendoj se duhet të jenë të liberalizuarkriteret për hyrje në fazën e dytë të decentralizimit dhe pikërishtnëpërmjet të BNJVL – së përpiqemi që sa më tepër komuna tëmunden t'i përmbushin kushtet dhe të qasen drejtë decentralizimitfiskal. Nuk janë fajtorë numri i madhhi komunave që kanëtrashëguar borxh të madh nga përbërjet paraprake, dhe që tani ai jumerr për “të keqe” Prefektëve të tanishëm të Komunave. Të mosflasim përsëri për gjendjen në arsim, ku pothuajse të gjithë gjindensi dinë dhe mendojnë që t'ju mundësojnë fëmijëve ta ndjekinmësimin, kurse Ministria në vend që të shprehë falënderim filloitua marrë kompetencat edhe atje ku realisht nuk kishte kurrfarëshkaqesh.A mund të thoni për banorët e Çairit, cilat lehtësime ikanë fituar me decentralizimin, gjegjësisht prej çka janë tëkënaqur, dhe në çka janë ankuar më së shumti në pothuajse dyvitet e kaluara të pushtetit të decentralizuar në Republikën eMaqedonisë?14

GLASILOOp{tinata âir e podgotvena vo celost za vtorata fazana fiskalnata decentralizacija. Mislam deka treba da bidatliberalizirani kriteriumite za vlez vo vtorata faza oddecentralizacijata i tokmu preku ZELS se zalagame {topogolem broj na op{tini da moàt da gi ispolnat uslovite ida pristapat kon fiskalnata decentralizacija. Ne sevinovni golem broj op{tini {to nasledija ogromni dolgoviod prethodnite sostavi, i {to sega toa im se zema za ,,zlo,, nasega{nite gradona~alnici. Da ne zboruvame pak zasostojbite vo obrazovanieto, kade re~isi site se snao|avmekako znaeme i umeeme da im ovozmoìme na decata da sledatnastava, a Ministerstvoto namesto da izrazi blagodarnostpo~na da odzema nadle`nosti i onamu kade {to realnonema{e nikakvi pri~ini.Moète li da kaète za ~air~ani, koi poleznosti gidobija so decentralizacijata, odnosno od {to se zadovolni, ana {to se àlea najmnogu vo izminative re~isi dve godini nadecentralizirana vlast vo R. Makedonija?âir~ani se zadovolni so toa {to dobija vlast koja epobliska do niv, koja neposredno moè da gi slu{ne nivnitebarawa i da gi realizira nivnite potrebi. Tie se àlat {toOp{tinata nema dovolno nadle`nosti za da moè da imizleze vo presret na site nivni realni potrebi. Samo }enavedam nekolku od proektite {to Op{tina âir girealizira{e vo izminatite dve godini vo interes nagra|anite. Ureduvawe na Starata Skopska âr{ija -kaldrmata na ulicite Bitpazarska i Belgradska.Osvetluvawe na celoto podra~je na op{tinata. Realiziranproektot za Parkot âir. Be{e postaven kulturnoistoriskiot spomenik na Skender Beg, se postavija temeli zaizgradba na novo u~ili{te 7 Marsi (porane{noto DameGruev). Napraveni se mnogu zafati za podobruvawe navodovodnata i kanalizaciona infrastruktura, uredeni sebrojni zeleni povr{ini, izgradeni se trotoari i postavenise plo~ki od bekaton na pove}e prazni povr{ini. Osvetlenise pove}e ulici, za pogolema bezbednost na pe{acite,osobeno na decata, izgraden e nadvoznikot na ulicata CvetanDimov, postaveni se pove}e leà~kite policajci, semafori,izgradeni se pove}e sportski objekti i drugo.Vie ste ~len na Upravniot Odbor na ZELS ipretsedatel na Komisijata za razvoj na zaednicite. SporedVas {to bi trebalo da pretstavuva prioritetot na ZELS priponatamo{no deluvawe ?Prioritet na ZELS e zavr{uvawe na narednite fazi nadecentralizacijata, osobeno za periodot na fiskalnatadecentralizacija so {to op{tinite bi dobile pove}esredstva za realizacija na nivnite planovi i proekti.Veprimtaritë tradicionale të koncentruar në Çarshinë eVjetër, pjesë e rëndësishme e zhvillimit ekonomik dhekulturor të Komunës Çair.Komuna Çair ka 64.773 banorë nga të cilët 57.00%shqiptarë , 24,13 % maqedonas, 6,9% turq, 4,76% rom, 4,55%boshnjak, 0,96% serb, 0,12% vlleh dhe 1,53% të tjerë. KomunaÇair kufizohet me Komunën Butel, me Komunë gazi Babë dheKomunën Qendër. Në Komunën Çair ka gjithsej 10 shkolla filloredhe një shkollë të mesme – Gjimnazi “Cvetan Dimov”.Ka një spitalQendra gjinekologjike – akusherike – Çair, dy ambulanca, Medicinae punës, gjashtë ambulance shëndetësore private dhe tre ordinancestomatologjike. Zhvillimi ekonomik në Komunë reflektohetnëpërmjet përqindjes së lartë të veprimtarive shërbyese dhe atë88%, dhe vetëm 12% janë veprimtari prodhuese të cilët kryesisht ipërbëjnë veprimtaritë tradicionale – të koncentruar në Çarshinë eVjetër. Nga numri i përgjithshëm i ndërmarrjeve, në pronësi tëpersonave fizik janë 79%, 17% janë në pronësi të personave publik,3% janë pronës të të huajve dhe vetëm 1% e shtetit.Banorët e Çairit janë të kënaqur me atë që kanë fituarPushtet i cili është i afërt me ata, i cili drejtpërdrejtë mund t'idëgjojë kërkesat e tyre dhe t'i realizojë nevojat e tyre.Ata ankohenqë Komuna nuk ka mjaft kompetenca që të mund t'ju dal nëndihmë të gjitha nevojave të tyre reale. Do të theksoj vetëm disanga projektet të cilat Komuna Çair i ka realizuar në dy vitet ekaluara në interes të qytetarëve: Rregullimi i Çarshisë së vjetër tëShkupit – Kalldërma në rrugët Bitpazarska dhe Beogradska.Ndriçimi i tërësishëm i territorit të Komunës. Projekti i realizuarpër Parkun e Çairit. U vendos përmendorja kulturo historike eSkënderbeut. U vendosën themelet për ndërtimin e shkollës së re 7Marsi (e përparshmja Dame Gruev). Janë bërë shumë projekte përmirëmbajtjen e ujësjellësit dhe infrastrukturës të kanalizimit, janërregulluar një numër i madh i sipërfaqeve të gjelbëru ara, janëndërtuar trotuare dhe janë vendosur pllaka të begatonit në më tepërsipërfaqe të zbrazëta. Janë ndriçuar shumë rrugë, për sigurim samë të madh të këmbësorëve, veçmas të fëmijëve, është ndërtuarura në rrugën Cvetan Dimov, janë vendosur shumë polic të shtrirë,semaforë, janë ndërtuar shumë objekte sportive etj.Ju jeni anëtar i Këshillit Drejtuestë BNJVL-së dhe Kryetar iKomisionit për zhvillim të bashkësive. Sipas jush çka duhet tëparaqet prioritet i BNJVL –së gjatë veprimtarisë sëmëtutjeshme?Prioritet i BNJVL-së është mbarimi i fazës së ardhshme tëdecentralizimit, në veçanti për periudhën e decentralizimit fiskalme çka komunat do të kishin fituar më shumë mjete për realizimine planeve dhe projekteve të tyre.15

GAZETËKomputerizacija vo op{tiniteOP[TINA VELES KAKO PRIMERZA ELEKTRONSKI ISÊKORKompjuterizim në komunaKOMUNA E VELESIT SI SHEMBULLPËR PËRPARIM ELEKTRONIKNa 1 mart 2007 godina, Op{tinata Veles go prodolìkontiunitetot na kompjuterizacija vo op{tinata, od kogasostaven del od obrazovniot sistem vo Op{tina Veles eelektronskata komunikacija. Od toga{ startuva{e proektotnare~en Op{tinski obrazoven portal preku koj osnovniteu~ili{ta vo Veles }e imaat mo`nost preku integriransistem na komunikacija da razmenuvaat znaewa, proektniaktivnosti, nastavni materijali i mnogu informacii. Sistemot}e im ovozmoì na nastavnicite i roditelite da u~estvuvaatvo razvojot na obrazovanieto, da go sledat uspehot iredovnosta na u~enicite.Prviot obrazoven portal e realiziran od sorabotkatana Majkrosoft Makedonija, FIIOM i kabelskiot operatorSprint so op{tina Veles , koj poteg be{e pozdraven ne samood gradona~alnikot na Op{tina Veles, Ace Kocevski, tuku iod ministerot za lokalna samouprava Zoran Kowanovski.Na prezentacijata na obrazovniot portal tie izrazijanade` deka javno-privatnite partnerstva }e prodolàt iponatamu da participiraat vo lokalniot razvoj koj ne zavisisamo od zakonite, tuku i od u~estvoto na centralnata, lokalnatavlast, kako i nevladiniot sektor i privatniot kapital.Vkupnata vrednost na proektot e 4 milioni denari, od koieden milion obezbedi Op{tinaVeles, a ostanatite partneriteod privatniot i nevladiniotsektor.Prva isturena kancelarijaza efikasni i kvalitetni uslugiOp{tinata Veles napravipionerski ~ekor vo procesot zaimpementacija na informati~kokomunikaciskata tehnologija vorabotata na op{tinata u{te vomaj 2006 godina koga ja otvoriprvata isturena kancelarija sobesplatna Internet to~ka voGorno Orizari, najgolemotonaseleno mesto na podra~jeto naOp{tina Veles. Otvoraweto nakancelarijata ja pottikna Op{tina Veles za prvpat da giiskoristi mo`nostite na Zakonot za lokalna samouprava ida delegira nadle`nost na fizi~ko lice. Kancelarijata eopremena so sedum personalni komjuteri i pristap naInterent za ìtelite, kade e angaìrano fizi~ko lice koe eobu~eno da dava administrativni uslugi i preku obuka isoveti da im pomaga na ìtelite na Gorno Orizari. Pore~isi edna godina od startot na rabotata kancelarijatamoè da se oceni kako uspe{na vo pogled na obezbeduvawe napostojana komunikacija so svetot, obuka od oblasta nakomjuterskite ve{tini kako i brzo zavr{uvawe na siteadministrativni proceduri od oblastite pod nadle`nost naop{tinata.Uspe{noto funkcionirawe na isturenata kacelarijakoja pretstavuva integralen del od edno{alterskiot sistemili Gra|anski servis centar na Op{tina Veles e pottik zaop{tinata vo prioritetite za 2007 godina da vklu~iotvorawe na u{te najmalku dve kancelarii vo Ivankovci iKaraslari.Vo centralnoto gradsko podra~je, vo prostoriite naLokalnata biblioteka Goce Del~ev funkcionira ibesplatna Internet to~ka za gra|anite na Veles.16Më 1 mars të vitit 2007, Komuna e Velesit e vazhdoikontinuitetin e kompjuterizimit në komunë, që kur si pjesëpërbërëse nga sistemi arsimor në Komunën Veles ështëkomunikimi elektronik. Nga atëherë filloi projekti iashtuqujatur ,,Portali arsimues komunal” nëpërmjet së cilitshkollat fillore në Veles do të kenë mundësi nëpërmjet sistemitintegrues të komunikimit të shkëmbejnë dituri, aktiviteteprojektuese, materiale mësimore dhe shumë informacione.Sistemi do t'ju mundëson arsimtarëve dhe prindërve të marrinpjesë në zhvillimin e arsimit, ta përcjellin suksesin dherregullshmërin e nxënësve.Portali i parë arsimor është realizuar në bashkëpunim meMajkrosoft Maqedoni, FIIOM dhe operatorin kablovik Sprintme komunën Veles, Ace Kocevski, por edhe nga ministri përvetëqeverisje lokale Zoran Konjanovski.Në prezentim të portalit arsimues ata shprehën shpresë separtneritetet publiko-private do të vazhdojnë mëtutje tëparticipojnë në zhvillimin lokal i cili nuk varet vetëm nga ligjet,por edhe nga pjesëmarrja e pushtetit qendrorë, lokal, si dhe ngasektori joqeveritar dhe kapitali privat. Vlera e plotë e projektitështë 4 milion denarë, nga i cili një milion siguroi KomunaVeles, dhe partnerët tjerë ngasektori privat dhe joqeveritar.Zyra e parë për shërbimeefikase dhe kualitativeKomuna Veles ka bërë happioner në procesin eimplementimit të teknologjisëkomunikative informatike nëpunën e komunës që nga muaji maji vitit 2006 kur e hapi zyren e vet tëparë me Internet pikë papagesë nëGorno Orizarë, vendi më ipopulluar në rajonin e Komunës sëVelesit. Hapja e zyrës e nxitiKomunën Veles për herë të parë t'ishfrytëzon mundësitë e Ligjit përvetëqeverisje lokale dhe tëdelegon kompetenca të personit fizik. Zyra është e pajisur metetë kompjutorë personal dhe kyqje në Internet për banorët, kuështë angazhuar person fizik që është i trajnuar të jep shërbimeadministrative dhe nëpërmjet trajnimeve dhe këshillimeve t'jundihmohet banorëve të Gorno Orizares. Pothuajse një vit ngafillimi i punës së zyrës mundet të vlerësohet si e suksesshme nëshikim të sigurimit të komunikimit ekzistues me botën, trajnimnga lëmia e aftësive kompjuterike si dhe përfundim të shpejtëpër të gjitha procedurat administrative nga lëmia nënkompetencë të komunës.Funksionimi i suksesshëm i zyrës që paraqet pjesë integruesenga sistemi njësportel ose nga Qendra Qytetare e KomunësVeles është nxitje për komunën në prioritetet për vitin 2007 tëkyq hapje të më së paku edhe dy zyreve në Ivankovci dheKarasllari.Në rajonin qendrorë të qytetit, në lokalet e bibilotekëslokale Goce Dellçev funksionon edhe pika e Internetitpapagesë për qytetarët e Velesit.

GLASILOFormirana Asocijacija zaregionalen razvoj - OsogovoSO ZAEDNI^KI AKTIVNOSTI DOOBEZBEDUVAWE NA USLOVI ZAPOGOLEM RAZVOJ NAOSOGOVSKIOT REGIONKriva Palanka, Rankovce, Ko~ani, Probi{tip,Kratovo, ê{inovo-Oble{evo i Makedonska Kamenica minatiotmesec formiraa Asocijacija za regionalen razvoj-Osogovo ~ija cel e afrimirawe, razvoj, iskoristuvawe naprirodnite resursi i potencijali, kako i me|unardono povrzuvawena op{tinite od regionot. Gradona~alnicite,~lenki na Asocijacijata imaat vizija Osogovskiot regionkako atraktiven kraj za turistite i biznismenite, da gonapravat poprivle~en i so zaedni~ka patna i komunalnainfrastruktura da privle~at novi investicii, da go zasilatlokalniot ekonomski razvoj i da sozdadat podobriuslovi za ìveewe na svoite gra|ani.Osnova~ite na Asocijacijata svoite aktivnosti }egi naso~at vo pravec na izgradba na patna infrastruktura,komunalni sistemi i urbanisti~ki planovi, razvivawe naturizmot, proizvodstvo na eko-hrana, zaedni~ka za{tita naìvotnata sredina. Ovie op{tini zaedni~ki ve}e rabotat ina me|unarodno povrzuvawe i sorabotka so sosednite bugarskiop{tini, pri {to zapo~nuva realizacija na nekolkuproekti od Programata za dobrososedstvo na EU, koi seodnesuvaat tokmu na ureduvaweto i iskoristuvaweto na kapacitetitena Osogovieto. Spored svojot Statut Asocijacijatapretstavuva Zdruènie na gra|ani so sedi{te vo Ko-~ani, i so Upraven i Nadzoren organ, a za nejzin pretsedatele izbran gradona~alnikot na Op{tina Kriva Palanka,Dragi Traj~evski.Sredba so ministerot za ìvotna sredinai prostorno planirawe, Xelil BajramiNeophodno zgolemuvawe na brojot naeko-inspektorite i obuki za administracijataPotreba od intenzivna me|usebna sorabotka vo podgotovkata isproveduvaweto na zna~ajni zakoni od oblasta na ekologijata,osobeno za zakonite vo koi e predvidena nadle`nost na op{tiniteproizleze od prvata sredba na Pretsedatelot na ZELS, AndrejPetrov, potpretsedatelot Koce Trajanovski i izvr{niot direktorna ZELS, Du{ica Peri{i} so noviot minister za ìvotna sredinai prostorno planirawe, Xelil Bajrami na 28 fevruari, 2007 godina.Posebno vnimanie be{e posveteno na potrebata od zabrzuvawe nasorabotkata na stru~nite slu`bi na M@SPP i na ZELS okoluobukite na op{tinskata administracija za izdavaweto naintegrirani ekolo{ki B-dozvoli i za aplicirawe za IPAfondovite,od kade za ìvotnata sredina se predvideni pet milionievra. Be{e potencirano i pra{aweto za vklu~uvawe na pogolembroj na eko-inspektori za ìvotna sredina vo raboteweto naop{tinite, a ne kako dosega, vkupno 36 inspektori, koi ne moàt dagi pokrijat potrebite na site 84 op{tini i Gradot Skopje. Kakore{enie be{e izneseno misleweto za imenuvawe na komunalnite ina eko-inspektorite, no samo pod uslov da gi ispolnuvaatpotrebnite kvaliteti. Od ministerstvoto bea najaveni aktivnostiza obuki na inspektorite, so cel postignuvawe na pogolemaekspeditivnost kon pretprijatijata i gra|anite. PotpretsedatelotTrajanovski pak, gi prenese zabele{kite na pogolem brojgradona~alnici ~ie nezadovolstvo proizleguva od dolgoto ~ekawena dostaveni predmeti do M@SPP, na {to ministerot istakna deka}e se zaloì za nivno poitno re{avawe. Natamo{nata zaedni~kasorabotka, na koja se obvrzaa dvete strani, naskoro }e bidepotencirana so zaedni~koto razgleduvawe na podgotveniot zakon zabu~ava, me|u pretstavnici od ministerstvoto i od Komisijata zaekologija pri ZELS.Association for Regional Developmentformed in OsogovoJOINING ACTIVITIESTO ENSURE CONDITIONSFOR SWIFTER DEVELOPMENT OFOSOGOVO REGIONKriva Palanka, Rankovce, Kochani, Probishtip, Kratovo,Cheshinovo-Obleshevo and Makedonska Kamenica formed,last month, the Osogovo Association for RegionalDevelopment. The goal of thisAssociation is to affirm, develop,utilize the natural resources and potentials, and to linkinternationally the municipalities of the region. The vision ofthe mayors of the Association's members is to turn Osogovo, asan already attractive region for both tourists and businessmen,into an even more attractive area, and, by making jointinfrastructure, to attract new investments and intensify localeconomic development, thus creating better living conditionsfor their citizens.The founders of the Association will focus their activitieson building road infrastructure, communal systems and urbanplans, developing tourism, production of healthy food and jointprotection of the environment. These municipalities havealready been working together on international connection andcooperation with the neighboring municipalities in Bulgaria,and have started the realization of several projects under the EUProgramme for Good-Neighbourly Relations, that referprecisely to the urbanization and utilization of the capacities ofOsogovo region. According to its Statute, this is an associationof citizens based in Kochani; it has a Managing Board and aSupervisory Board, and its President is the Mayor of KrivaPalanka Municipality, Dragi Trajchevski.Meeting with the Minister of Environmentand Spatial Planning, Xhelil BajramiIncrease needed in the numberof eco-inspectors and administration trainingsThe first meeting of ZELS President Andrej Petrov, Vice-President Koce Trajanovski and ZELS Executive Director DushicaPerishic with the new Minister of Environment and Spatial Planning,Xhelil Bajrami, held on 28 February 2007, produced the conclusion thatintense mutual cooperation with regard to the preparation andimplementation of relevant laws in the environmental sphere wasnecessary, particularly concerning the laws that are envisaged to fall underthe municipalities' competence. Special attention was devoted to the needfor intensifying cooperation between the expert services of the Ministry ofEnvironment and Spatial Planning and ZELS, regarding the trainings ofmunicipal administration on issuing integrated ecological B-permits andapplying for the IPA funds, which envisage Euro 5 million for theenvironmental sphere.Also stressed was the issue of including an as large anumber of eco-inspectors as possible in the work of the municipalities,since the current number of 36 inspectors is not enough to meet the needs ofall 84 municipalities and the City of Skopje. The idea to appoint communaland eco-inspectors – of course, only if they meet the required qualifications– was presented as a solution. The Ministry announced activities fortraining the inspectors with the aim of achieving greater efficiency inservicing the companies and the citizens. Vice-President Trajanovski, forhis part, conveyed the remarks of a large number of mayors, whosediscontent came from the long waiting period for reply to the submittedcases from the above-mentioned Ministry. In this regard, the Ministerstressed that he would strive for speedy resolution of these cases. Bothparties obliged themselves to cooperate in the future, and this commitmentwould soon be confirmed with the joint consideration of the prepared Lawon Noise by representatives of the Ministry and the ZELS Committee onEnvironment.17

GAZETËPretstavnici od ZELS vo rabotna posetana VNG InternacionalHOLANDSKITE ISKUSTVA KAKO POMO[VO GRADEWETO NA POLITIKITENA ZELS ZA PODDR[KA NA OP[TINITEOd 19 do 23 mart, del od vrabotenite od ZELS igradona~alnicite na op{tinite Veles i Ko~ani, QubomirJanev i Ace Kocevski bea vo rabotna poseta naHolandskata Asocijacija na op{tini-VNG International.Posetata pretstavuva{e del od realizacijatana proektot LOPAD 2, kade edna od dvete negovikomponenti e naso~ena tokmu kon vospostavuvawe irazvivawe na sorabotkata me|u ovie dve asocijacii dostepen na zbratimuvawe. Vo ramkite na ovaa proektnakomponenta be{e predvidena i neposredna sorabotkana vrabotenite od dvete organizacii, od istorodniprofesii i vospostavuvawe na twining odnosi.Pretstavnicitena ZELS bea prijatelskido~ekani od direktorot naVNG International, g-dinPiter Knip koj {irokogradoponudi prodlabo-~uvawe na sorabotkata iizrazi podgotvenost VNGda mu pomogne na ZELS vogradeweto na politikiteza poddr{ka kon op{tinite.Vo ramkite na posetatapretstavnicite od ZELSneposredno se zapoznaa sostrukturnata postavenostna VNG International, sonejzinata uloga i na~inotna sorabotka so holandskiteop{tini. Se zapoznaaso glavnite strate{ki celi na organizacijata ina~inot na utvrduvaweto na potrebite i kreirawetona uslugite {to potoa VNG im gi dava na svoite~lenki. Be{e potenciran momentot na selekcija naplateni i na neplateni uslugi za op{tinite i be{erazgovarano za mo`nostite toa da se primenuva i voZELS. Kako edna od pova`nite aktvnosti na VNGbe{e istaknata negovata aktivna uloga vo odnos naEvropskata Unija i koristeweto na evropskite fondoviza lokalnata vlast. Interesna be{e iprezentacijata za lobirawe, koja vklu~uva{e tehnikina lobirawe, utvrduvaweto na vistinskata poraka icelnata grupa na koja treba da i se prenese porakata,{to moè da se iskoristi vo gradeweto na silno lobina ZELS, osobeno pred centralnata vlast. Be{epotencirana i tendencijata na namaluvawe na brojotna op{tinite vo Holandija, koj od cifra pogolema odiljada op{tini sega iznesuva 437 op{tini, a be{eprezentiran i na~inot na reorganizacija naupravuva~kata struktura na VNG, nare~en "budewena VNG", realizirana pred nekolku godini. Voramkite na prestojot vo Holandija be{e organiziranaZELS representatives pay working visitto VNG InternationalNETHERLANDS EXPERIENCE HELPS ZELSBUILD POLICIES FOR SUPPORTTO THE MUNICIPALITIESSome of the ZELS employees and the mayors ofVeles and Kochani municipalities, Ljubomir Janev and AceKocevski, paid a working visit to VNG International, theinternational co-operation agency of the NetherlandsAssociation of Municipalities, in the period from 19 to 23March 2007. The visit was part of the LOPAD 2 Project,where one of its two components is focused precisely onestablishing and developing cooperation between these twoAssociations to the level of twinning. This projectcomponent envisages direct cooperation between theemployees of the two organizations who have similarprofessions, and establishment of twinning relations.ZELS representativeswere welcomed by the VNGInternational Director, Mr.Peter Knip, who generouslyoffered expanding of thecooperation and expressedreadiness on VNG's part toassist ZELS in buildingpolicies for support to themunicipalities. Within theframeworks of this visit, theZELS representatives learnedabout the structural setup ofVNG International, its roleand the mode of itscooperation with the Netherlandsmunicipalities. Theyalso learned about the keystrategic goals of the organization and the manner ofdefining the needs and designing the services which thenVNG International extends to its members. The aspect ofselecting charged and free services for the municipalitieswas underlined, and the collocutors discussed thepossibility of applying the same system within ZELS. VNGInternational stressed as one of the more importantactivities its active role with respect to the European Unionand the use of EU funds for the local governance. There wasan interesting presentation on lobbying, which involvedlobbying techniques, composing the right message anddefining the target group to which the message should beconveyed, which ZELS could use in building a stronglobby, especially before the central government. Alsostressed was the tendency to reduce the number ofmunicipalities in The Netherlands, which, from a total ofmore than 1000 municipalities has now been reduced to443, and there was also a presentation on the way ofreorganizing the management structure of VNGInternational, called “ VNG's awakening”, which wascarried out several years ago. During the stay in TheNetherlands, visits to several municipalities were18

i poseta na nekolku op{tini, me|u koi i naOp{tinata Werkendam. Gradona~alnikot Helegersgovore{e za strukturnata postavenost na op{tinata iza ogromnoto zna~ewe na sorabotkata so VNG. Beaprezentirani finansiskite izvori na op{tinite,kade be{e potencirano deka okolu 75% od sredstvatase dotacii od centralnata i provinciskata vlast, abe{e istaknat i na~inot na postavuvaweto nagradona~alnikot, postoeweto na pove}e zamenici nagradona~alnikot i na pove}e op{tinski sekretari.Posetata be{e zaokruèna so izlagawe na sekojpoedinec za sopstvenite vpe~atocite, no i za idnite~ekori {to }e gi prezeme vo svojata oblast vo pravecna zacvrstuvawe na ulogata na ZELS i na poddr{kata{to im ja dava na svoite ~lenki. Kako znak naprodolùvawe i na razvivawe na natamo{natasorabotka, vrabotenite od ZELS i od VNG me|usebnopotpi{aa individualen " twinning" Memorandum.Vozvratnata poseta na pretstavnicite od VNG voZELS, se o~ekuva da se realizira vo juni ovaa godina.GLASILOorganized, one of them being Werkendam Municipality.Mayor Helegers spoke about the structural setup of hismunicipality and the enormous significance of theircooperation with VNG International. The financial sourcesof the municipalities were presented, with a stress on thefact that 75 % of the funds were subsidies from the centraland provincial governments. Also stressed was the mode ofappointing the Mayor, and the existence of several deputiesto the Mayor and several municipal secretaries. The visitwas completed by presentations of each of the participantsof their own impressions and the future steps that theywould take up within their domains for the purpose ofstrengthening ZELS' role and support it extends to itsmembers. As a sign of extending and developing furthercooperation, the employees of ZELS and VNGInternational signed Individual Twinning Memorandum.The return visit of VNG representatives to ZELS is expectedto take place in June this year.NALAS izbraIzvr{en direktorNALAS zgjedhiDrejtor EkzekutivMreàta na asocijacii na lokalnite vlasti odjugoisto~na Evropa (NALAS) izbra Izvr{en direktorza da otvori izvr{na kancelarija(Sekretarijat) za prv pat poformiraweto na NALAS pred{est godini (pod zakrila naSovetot na Evropa, Paktot za stabilnosti [vajcarskata agencijaza razvoj) i formalnoto registrirawespored francuskiot zakonvo septemvri 2005. NovoimenuvaniotIzvr{en direktor eKemend Zajazi, i bidej}i doa|a odMakedonija, Sekretarijatot naNALAS }e bide lociran vo Skopje,no ovaa centralna kancelarijavsu{nost }e im sluì na site~lenki na NALAS.Vo NALAS ~lenuvaat 12 zdruènija na lokalnivlasti od razli~ni zemji od jugoisto~na Evropa:nacionalni zdruènija od Albanija, Bosna iHercegovina (2), Bugarija, Kosovo, Makedonija, CrnaGora, Moldavija(2), Romanija, Srbija, Slovenija, i s¡nas¡zdruùva okolu 4000 lokalni vlasti, so naselenie odnad 60 milioni. ZELS e aktivna ~lenka na NALASu{te od formiraweto na NALAS.Celta na NALAS e da gradi partnerstvo pome|ulokalnite vlasti i nivnite asocijacii vo Jugoisto~naEvropa, za da pridonese kon stabilnosta i bezbednostana regionot i da go olesni procesot na integracijavo EU i nejzinoto pro{iruvawe. NALAS istotaka se zalaga i za inicirawe i sproveduvawe regionalniinicijativi za svoeto ~lenstvo so cel zajaknuvawe naulogata na zdruènijata na lokalnite vlasti od Jugoisto~naEvropa kako pretstavnici na lokalnata vlastpred centralnata vlast i podobruvawe na nejziniteuslugi kon lokalnite vlasti vo Jugosito~na Evropa, vointeres na gra|anite od regionot.19Rrjeti i asociiacioneve të autoriteteve lokale ngaEvropa Juglindore (NALAS) zgjodhi Drejtor Ekzekutiv përtë hapur zyrë ekzekutive (Sekretariat)për herë të parë pas formimit tëNALAS-it para gjashtë viteve (nënmbështetje të Këshillit të Evropës,Paktit për stabilizim dhe AgjencionitZvicerian për zhvillim) dheregjistrimin formal sispas ligjitfrancez në shtator të 2005. Iposaemërmuari Drejtor Ekzekutivështë Kelmend Zajazi, për shkak sevjen nga Maqedonia, Sekretariati iNALAS-it do të jetë i locuar nëShkup, por kjo zyrë qendrorë në tëvërtetë do t'ju shërben të gjithëanëtarëve të NALAS-it.Në NALAS marrin pjesë 12 shoqata të autoritetevelokale nga shtete të ndryshme nga Evropa juglindore:shoqata nacionale nga Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina(2), Bullgaria, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi, Moldavia(2),Rumania, Serbia, Sllovenia, dhe gjithë kjo shoqëron rreth4000 pushtete lokale, me popullatë nga më shumë se 60milionë. BNJVL është anëtare aktive e NALAS-it që ngaformimi i NALAS-it.Qëllimi i NALAS-it është të ndërton partneritetndërmjet pushteteve lokale dhe asociiacioneve të EvropësJuglindore, për të kontribuar kah stabiliteti dhe siguria eregjionit dhe për të lehtësuar procesin e integrimit në UE dhezgjerimin e sajë. NALAS gjithashtu zotohet edhe përinicimin dhe implementimin e iniciativave regjionale përanëtarsinë e sajë me qëllim përforcimin e rolit të shoqatave tëpushteteve lokale nga Evropa Juglindore si përfaqësues tëpushtetit lokal para pushtetit qendrorë dhe përmirësim tëshërbimeve të saja kah pushtetet lokale në EvropënJuglindore, në interes të qytetarëve nga regjioni.

GAZETËEti~ki kodeksSo utvrdeni standardi dotransparetna i nekoruptivnalokalna samoupravaKodeksi etikMe standarde të caktuara derite vetëqeverisja lokaletransparente dhe jokorruptiveSo cel informirawe na gra|anite, mediumite,delovnata zaednica, gra|anskiot sektori site zasegnati strani so standardite naodnesuvawe koi funkcionerite se obvrzani dagi po~ituvaat, ZELS zaedno so UNDP izgotvii publikuva Eti~ki Kodeks na lokalnitefunkcioneri vo Republika Makedonija . Negovatapromocija be{eorganizirana na 22 fevruarivo hotelot HolidejIn, od strana naZELS i UNDP. Kodeksotkoj e pe~aten na trijazici, makedonski, albanskii angliski pretstavuvadel od proektotBorba protiv korupcijataza podobro upravuvawe.Edna od zada~itena ovoj proekt e razvivawena strategiiteza borba protiv korupcijata i sistemot namonitoring na rabotata na lokalnite vlasti.Pri podgotvuvawe na Kodeksot se prezemenipraktikite od regionot i od svetot, a posebenakcent ima staveno na iskustavata vo Makedonija.Sodrìnata vo Kodeksot e podelena voosum glavi, kade {to se utvrdeni principite zapo~ituvawe na zakonite i zakonskite akti,za{tita na imotot i sredstvata na lokalnatasamouprava, konkretnite obvrski na lokalnitefunkcioneri vo pravec na spre~uvawe nakoruptvinoto odnesuvawe, vr{ewe na nadzor,odnosite so gra|anite i javnost vo donesuvawetona odlukite.Sekoja op{tina moè ovoj kodeks da soiznese na usvojuvawe pred Sovetot na Op{tinata,a posterite so na~elata, moè da bidatistaknati na vidno mesto vo ELS, pri {tolokalnata vlast javno }e ja potvrdi svojatazalo`ba za ~esno i transparentno rabotewe iborba protiv korupcijata na lokalno nivo.Me qëllim informimin e qytetarëve,mediave, bashkësisë afariste, sektorit qytetarëdhe të gjitha palët e prekura me standardet esjelljes që funksionerët janë të lidhur për t'irespektuar, BNJVL sëbashku me UNDP-nëpërgatiti dhe publikoi “Kodeksin Etik tëfunksionerëve lokal në Republikën eMaqedonisë”. Promovimi isajë ishte organizuar më 22shkurt në hotelin Holidej Inn,nga ana e BNJVL-së dheUNDP-së. Kodeksi i cili është ishtypur në tri gjuhë, maqedonisht,shqip dhe anglishtparaqet pjesë nga projekti“Luftë kundër korrupcionit përqeverisje më të mirë”.Një nga detyrat e këtijprojekti është zhvillimi istrategjisë për luftë kundërkorrupcionit dhe sistemit të monitorimit të punëssë pushteteve lokale. Gjatë përgatitjes sëKodeksit janë ndërmar praktikat nga regjioni dhenga bota, dhe theks të veçantë ka vendosur nëpërvojat e Maqedonisë.Përmbajtja e Kodeksit është i ndarë në tetëpjesë, ku janë të caktuara principet përrespektimin e ligjeve dhe akteve ligjore, mbrojtjetë pronësisë dhe mjetet e vetëqeverisjes lokale,detyrimet konkrete të funksionerëve lokal nëdrejtim të pengimit të sjelljes korruptive,kryerjes së mbikqyrjes, marrëdhëniet meqytetarët dhe publikun në sjelljen e vendimeve.Secila komunë mundet këtë kodeks ta paraqet nëmiratim para Këshillit të Komunës, ndërsaposterët me ballinën, munden të jenë të paraqiturnë video vend në NJVL, me çka pushteti lokalpublikisht do ta vërteton mundimin e vetë përpunë të ndershme dhe transparente dhe luftëkundër korrupcionit në nivel lokal.20

GLASILOStudentite od Fakultetot za javnaadministracija na JIEU na praksavo op{tinite i vo ZELSKako rezultat na potpi{aniot Memorandum za sorabotkame|u ZELS i JIEU od 2005 godina i ovaa godina voperiodot od 20 mart do 20 maj, studentite od Fakultetot zajavna administracija pri JIEU }e imaat 10-15 dnevna praksavo 27 edinici na lokalnata samouprava vo na{ata zemja i voZELS. Prodolùvaweto na sorabotkata be{e potvrdeno nasredbata {to se odrà na prvi mart na pretstavnicite naJIEU, predvodeni od profesorot Agni Aliu i izvr{niotdirektor na ZELS, Du{ica Peri{i}. Na sredbata be{epotencirana isklu~itelnata poleznost na odvivaweto naprakti~nata rabota i za dvete strani.Studentite dobivaat mo`nostsvoeto teoretsko znaewe da go potkrepatso prakti~no iskustvo, a op-{tinite pak vo idnina bi dobivalekadri koi odnapred se podgotveni zauspe{no prevzemawe na administrativniteobvrski i odgovornosti prisvoeto idno vrabotuvawe. ZELS prezemaobvrska da gi informira dogovoreniteop{tini, (stanuva zbor zaop{tini vo koi studentite imaatmesto na ìveewe), kade dvestotinitestudenti od JIEU }e ja izveduvaatpraksata predvodeni od svojot mentor.Studentët nga Fakulteti i administratëspublike nga UEJL në praktikënë komuna dhe në BNJVLSi rezultat i nënshkrimit të Memorandumit përbashkëpunim ndërmjet BNJVL-së dhe UEJLnga viti 2005 edhekëtë vit në periudhën nga 20 marsi deri më 20 maj, studentët ngaFakulteti i administratës publike pranë UEJL do të kenë 10-15ditë praktikë në 27 njësitë e vetëqeverisjes lokale në vendin tonëdhe në BNJVL. Vazhdimi i bashkëpunimit ishte vërtetuar nëtakimin që u mbajt me një mars me përfaqësuesit e UEJL, tëudhëhequra nga profesori Agni Aliu dhe drejtori ekzekutiv iBNJVL-së, Dushica Perishiq. Në takim veçanërisht ishtepotencuar dobia e zhvillimit të punës praktike edhe për të dyjapalët. Studentët fitojnë mundësi qëdijen e tyre teorike ta mbështesin mepërvojë praktike, dhe komunat prap nëtë ardhmen do të fitonin kuadro të cilatparaprakisht janë të përgatitura përmarrjen e suksesshme të obligimeveadministrative dhe përgjegjësi gjatëpunësimit të tyre në të ardhmen.BNJVL morri detyrim t'i informonkomunat e kontraktuara, (bëhet fjalëpër komuna që studentët kanë vendpër jetesë), ku dyqindë studentë do tarealizojnë praktikën e përcjellur mementor të vetin.Vtora sredba na Rabotnata grupaza decentralizacijaTakim i dytë me Gupin punues përdecentralizimRabotnata grupa za decentralizacija, na petti mart,vo Ministerstvoto za lokalna samouprava, ja oddrà vtoratasredba, kade osven pretstavnici od nadle`nite ministerstva~lenuva i eden pretstavnik od ZELS. Na sostanokotbe{e razgovarano za podgotovkite okolu izgotvuvawetona dvegodi{niot izve{taj za dosega{niot procesna decentralizacija, {to treba da bide finaliziran votekot na sledniot mesec. Prisutnite razgovaraa i za aktivnostiteokolu izgotvuvawe na Akcionen plan na RGD do2010 godina. Nekolku dena pred ovoj sostanok, pod naslov,,Zajaknuvawe na rabotata i funkcioniraweto na podgrupite”za ~lenovite na 10 -te tematski podgrupi se oddràrabotilnica na koja se diskutira{e okolu otpo~nuvawetoso realizacija na vtorata faza od proektot ,,Tehni~kapomo{za implementacija i koordinacija na procesot nadecentralizacija” finansiran od EU i rakovoden odEvropskata agencija za rekonstrukcija. Tematskite podgrupise od oblasta na urbanisti-~ko planirawe; lokalen ekonomskirazvoj; kultura; obrazovanie; socijalnai detska za{tita; komunalnidejnosti; za{tita na ìvotnata sredina;sport i rekreacija; zdravstvenaza{tita i spasuvawe na gra|anii dobra, koi se sostaveni od prestavnicina resornite ministerstva,nadle`ni organi, gradona~alnicii odneodamna dopolneti so~lenovi na administracijata naZELS, poto~no so koordinatoritena soodvetnite Komisii koi funkcioniraatvo ramkite na ZELS.Grupi punues për decentralizim, më pesë mars, nëMinistrinë për vetëqeverisje lokale, e mbajti takimin e dytë,ku përveq përfaqësuesve nga ministritë përkatëse morri pjesëedhe një anëtarë përfaqësues i BNJVL-së. Në mbledhje ishtebiseduar për përgatitjet rreth përpilimit të raportit dyvjeqarpër procesin e deritanishëm të decentralizimit, që duhet tëjetë i financuar në rrjedhat e muajit të ardhshëm. Tëpranishmit biseduan edhe për aktivitetet rreth përgatitjes sëPlanit Akcionar të GPD-së deri më vitin 2010. Disa ditë parakësaj mbledhje, me titull ,,Përforcim të punës dhefunksionim të nëngrupeve” për anëtarët e 10-të nëngrupevetematike u mbajt punëtori në të cilën u diskutua rreth fillimitme realizimin e fazës së dytë nga projekti ,,Ndihmë teknikepër implementim dhe koordinim të procesit tëdecentralizimit” financuar nga UE dhe i udhëhequr ngaAgjencioni Evropian për Rekonstruim. Nëngrupet tematikejanë nga lëmia e planifikimithapsinor; zhvillimit ekonomik lokal;kulturë; arsim; mbrojtje sociale dhepër fëmijë; veprimtari komunale;mbrojtje të mjedisit jetësor; sport dherekreim; mbrojtje shëndetësore dheshpëtim të qytetarëve, organetkompetente, kryetarë dhe tashmëedhe me plotësim të anëtarëve ngaadministrata e BNJVL-së, mësaktësisht me koordinatorët eKomisioneve që funksionojnë nëkuadër të BNJVL-së.21

GAZETËЛОГИН ИНФОРМАЦИИКорисни документи вокатегоријата БиблиотекаЛОГИН менито е дел од интернет страницатана ЗЕЛС – www.zels.org.mk . Тој е поделен вонеколку категории во кои се внесуваат документина македонски, албански и на англиски јазик.ЛОГИН менито ги содржи следниве категории:легислатива, библиотека, вести, фондови,евроинтеграција, обуки, календар и линкови.Библиотека е пакет од различни видови ин-формации (документи) и е најобемната категоријапо однос на бројот на внесени документи. Покрајтекстови, во Библиотека може да се најдат и другвид документи како слики, презентации, графикони,табели...Во Библиотека можете да ги најдете актуелнитетеми како Виенската декларација за дивиживеалишта во Југоисточна Европа чии потписнике и Република Македонија, Националната стратегијаза вработување со Акциониот план, Правилата заработа на месните заедници во општината, секторскитеупатства за оцена на влијанието врз животнатасредина и многу други.Корисниците на информациите од ЛОГИНбазата на податоци се и главни извори на нови иупотребливи за другите информации. Доколку сметатедека некој документ заслужува да биде прочитани споделен со другите општини во РепубликаМакедонија и пошироко испратете го во ЗЕЛС и ќебиде поставен во категоријата Библиотека.LOGIN INFORMACIONEDokumente shfrytëzuese nëkategorinë BibliotekëLOGIN menyja është pjsë e veb faqes së BNJVL-së- www.zels.org.mk . Ajo është e ndarë në kategori në të cilënfuten dokumenta ne gjuhën maqedone, shiqpe dhe angleze.LOGIN menyja përmban këto kategori: legjislativën,bibliotekën, lajme, fonde, eurointegrime, trajnime, kalendardhe linqe.Biblioteka është pako informacionesh dhedokumentesh dhe është kategori lidhur me numrin edokumenteve.Përveq teksteve, në Bibliotekë munden tëgjenden dhe lloj tjetër dokumenti si fotografi, prezentime,grafikone, tablo...Në Bibilotekë mundeni t'i gjeni temat aktuale siDeklaratën e Vienës për vendbanime të egra në EvropënJuglindore nënshkruese e së cilës është edhe Republika eMaqedonisë, Strategjinë Nacionale për punësim me PlaninAkcionar, Rregullat për punën e bashkësive vendore nëkomunë, udhëzimet sektoriale për vlerësim të ndikimit ndajmjedisit jetësor dhe shumë tjera.Shfrytëzuesit e informacioneve nga LOGIN baza etë dhënave janë burime kryesore për informacione tjera tëreja dhe të përdorëshme. Deri sa konsideroni se ndonjëdokument meriton të jetë i lexuar dhe i ndarë me komunattjera në Republikën e Maqedonisë dhe më gjërë dërgoni nëBNJVL dhe do të jenë të vendosura në kategorinëBibliotekë. .www.zels.org.mk03.2007IMPRESSUMIzvr{en direktor na ZELS;Du{ica Peri{i}Zamenik izvr{en direktorArdita DemaUredni~ki kolegium;Du{ica Peri{i}, Vesna Arsovska,Nata{a Vrteska,Viktor ArnaudoskiRisto Ravanovski br.3,1000 Skopje, P.Fah377tel.02/3099-033,faks: 02/3061-994,Podgotovka za vpe~at: AKADEMSKI PEÂTPe~ati: AKADEMSKI PEÂT-SKOPJEDrejtor ekzekutiv i BNJVL-sëDusica PerishicDrejtor ekzekutivArdita DemaBordi redaktuesDusica Perishic, Vesna Arsovska,Natasha Vrteska, Naim Etemi,Viktor ArnaudovskiRisto Ravanovski 3, 1000 Shkup P. Fah 377tel.02/3099-033, fax: 02/3061-994,Pergatitje per shtyp: AKADEMSKI PECATShtyp: AKADEMSKI PECAT SKOPJE22

CENOVNIK za reklamen prostor1/1 posledna kolorstranica ...................................... 450 evra1/1 vnatre{na (posledna)kolor korica ............................ 400 evra1/4 prva kolor korica.............. 400 evra1/1 vnatre{na (prva)kolor korica ............................. 600 evraPopusti:- za dogovor vo vremetraeweod 3 meseci................................... -5%- za dogovor vo vremetraeweod 6 meseci.................................. -10%- za dogovor vo vremetraeweod 12 meseci ............................... -15%-za pla}awe odnapreddopolnitelni .............................. -5%

Glasilo - Zels

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?