Conference proceedings - Zbornik Radova[1].pdf - Univerzitet u ...

UVODZahvaljujući razvoju tehnike i tehnologija na današnjimpovršinskim kopovima sirovina se eksploatiše na velikim dubinama,a deponovana otkrivka zauzima velika prostranstva i pri tome senarušava prirodna sredina. Zauzimanje poljoprivrednog i šumskogzemljišta, promene u režimu površinskih i podzemnih voda,izmeštanje reka, prekid u lancu ishrane i druge promene biocenozasu samo neki od brojnih negativnih efekata eksploatacije. Pratećepojave površinske eksploatacije su: drastična promena pejzaža,predela i postojećih ekosistema, stvaranje veštačkih sterilnih brdajalovine, rupa-kratera ogromnih dimenzija kao i površina bezvegetacije sa uništenim pedološkim pokrivačem. Sve navedenepromene daju sasvim novu, često zastrašujuću sliku narušenihpredelaDa bi se ublažile štetne posledice razvoja površinskih kopova,termoelektrana i pogona u preradi uglja, neophodno je da rudarskeradove prati biološka rekultivacija odlagališta i uređenjedegradiranih predela. Jedino na taj način je moguće da se nadeposolima - odloženim jalovinama, ponovo uspostave različitivegetacijski i drugi ekosistemi. Tehnička, a zatim biološkarekultivacija i uređenje eksploatacijom degradiranih površina suopšteprihvaćene metode otklanjanja posledica površinskeekploatacije[1]. Uspešnost procesa biološke rekultivacije,umnogome zavisi od kvaliteta sadnica koje na terenu treba da pružemaksimalne biološke i ekonomske efekte, analizirana je na primeruPK Kolubara.1. RAZVOJNI MODEL TIPA SADNICA ZA BIOLOŠKUREKULTIVACIJUNa predkongresnom zasedanju IUFRO, 1983 godine (ČSSR),sekcije za semenarstvo, rasadničku proizvodnju i pošumljavanjeprihvaćeno je stanovište: „Ne postavlja se pitanje, kontejnerskimetod proizvodnje da ili ne, već je potrebno da se metod usavršava ucilju proizvodnje sadnica ciljne namene“.Savremeni sistem proizvodnje sadnica sa baliranim korenomnaziva se kontejnerski način proizvodnje sadnica. Metod~ 285 ~