Conference proceedings - Zbornik Radova[1].pdf - Univerzitet u ...

1. ŠUME U SRBIJI I RAZLIČITI OBLICI NJIHOVEDEGRADACIJEOd ukupne površine Srbije oko 30% se nalazi pod šumama, odtoga je 7.1% površine Vojvodine i 37.6% površine centralne Srbijepod nekim oblikom šumskog ekosistema [4]. Međutim, premaistorijskim zapisima, nekada su šume bile rasprostranjene na mnogovećoj površini Srbije. Usled antropogenih potreba, kao što su prostorza pašnjake i njive, trgovina i potrošnja drveta, a u novije vreme iurbanizacija, uništene su velike površine pod šumama. Iako se uposlednje vreme beleži blagi porast površine koja se nalazi podšumama u Srbiji, i dalje postoje mnogobrojni faktori koji nepovoljnoutiču na stanje šumskih ekosistema. Sve ove faktore možemo podelitiprema poreklu na biotičke, u koje pre svega spadaju insekti i biljnebolesti, abiotičke koji se odnose na elementarne nepogode iantropogene koji se prvenstveno ogledaju u bespravnoj seči šuma.Prikupljanje i obrada podataka o štetama nastalim, kao rezultatuticaja ovih faktora, u šumama Republike Srbije vrši se uRepuličkom zavodu za statistiku, koji na godišnjem nivou izdajesaopštenja o štetama u šumama Srbije. Podaci sa terena se dobijajuod JP „Srbijašume“ i drugih organizacija koje se bave šumarstvom.Za državne šume, koje pokrivaju 1,194,000 ha ili 53% od ukupneteritorije pod šumama [4], vodi se evidencija o štetama od čoveka(bespravna seča, krađa šumskih sortimenata, bespravno zauzećezemljišta, bespravna paša, ekološko trovanje i ostale štete odčoveka), štetama od insekata (štete od gubara, štete od potkornjaka ištete od ostalih insekata), štetama od elementarnih nepogoda (šteteod vetra i štete od kiše, grada, snega i mraza), štetama od divljači idomaćih životinja 6 , štetama od biljnih bolesti i štetama od požara(prizemni i visoki) [5]. Podaci o nastalim štetama se iskazuju u ha zaobuhvaćenu površinu i m 3 za posečenu drvnu masu. Detaljan prikazpodataka o štetema u šumama Srbije za period 2004-2008. godinedat je u tabelama 1 i 2 [5], [6], [7], [8], [9]. Kao jedan odnajznačajnih oblika degradacije šuma u ovom periodu izdvaja se6 Napomena – u ovom radu se neće detaljno razmatrati šteta kojanastaje od divljači i domaćih životinja zbog nedostatka podataka idaleko manjeg uticaja u odnosu na ostale faktore koji izazivaju šteteu šumama~ 208 ~