Nr 7 - Archiwalny serwis Instytutu Pamięci Narodowej

wYDArzYŁo siĘ w XX wieku 37świadomości i niewiedzy, stykając sięz chorymi.Pierwszy komunikat prasowy WydziałuZdrowia i Opieki SpołecznejPrezydium Miejskiej Rady Narodowejopublikowano 17 lipca. Zamieszczonyna ostatnich stronach wrocławskichdzienników „Słowa Polskiego” i „GazetyRobotniczej” tekst delikatnie, bynie wywoływać paniki, informował, „iżw ciągu ostatnich kilkunastu dni zarejestrowanoi objęto leczeniem szpitalnympięć przypadków, w których dotychczasowyprzebieg choroby nie wykluczamożliwości ospy prawdziwej”. Należydodać, że w tym czasie chorowało jużdwadzieścia osób.Po ujawnieniu prawdy w mieście zapanowałyhisteria i chaos. Wrocławianie,pozbawieni rzetelnej informacji,panicznie reagowali na wszelkie informacjeo chorobie. W poczuciu zagrożeniadochodziło do dramatycznychscen, gdy tłum wyłapywał przechodniówz widocznymi zmianami skórnymi.Przy ulicy Jedności Narodowejdoszło nawet 2 sierpnia do próby linczuna kilkunastoletniej dziewczynceod lat chorej na egzemę. Obawa przedchorobą nie ominęła również pracownikówsłużby zdrowia. Zdarzało się, żelekarze i sanitariusze odmawiali interwencjii udania się do chorego. Jedenz lekarzy – wyznaczony na kierownikaizolatorium – bronił się siekierą przedzabraniem z domu, a później zabarykadowałsię w gabinecie.Aby się przekonać, jak wygląda sytuacjawe Wrocławiu, i ogarnąć panującyzamęt, 2 sierpnia do miastaprzybyli minister Adam Rapacki, członekBiura Politycznego KC PZPR;dr Jerzy Sztachelski, minister zdrowiai opieki społecznej, oraz wiceministerprof. Jan Karol Kostrzewski. Ten ostatnikoordynował działania władz, a nawetosobiście badał zakażonych.Wrocław miastemzamkniętymPo początkowym okresie dezorganizacjiwładze zaczęły opanowywać sytuację.Powołano komitet koordynacyjnykierujący akcją prewencyjną. Otrzymałon szerokie pełnomocnictwa i niemalnieograniczoną władzę w mieście. Ulokowałsię w Prezydium Miejskiej RadyNarodowej przy ul. Gabrieli Zapolskiej.Wspierało go jedenaście zespołów roboczych.Ówczesny szef WydziałuZdrowia Miejskiej Rady Narodowejwspominał półżartem: „byłem jak cari Boh – prawie połowa członków KomitetuWojewódzkiego PZPR wylądowaław [naprędce organizowanych]izolatoriach”.Sytuacja była jednak bardzo groźna,a skutki zaniedbań mogły być nieobliczalne.Wszystko należało stworzyć odpodstaw: miejsca odosobnienia, szpitaleospowe, regulaminy postępowania.Trzeba było organizować życie w mieściew warunkach nadzwyczajnegozagrożenia. Koniecznością stało sięwprowadzenie bezwzględnych działańprewencyjnych, zabezpieczającychprzed rozprzestrzenianiem się choroby.Już 16 lipca zamknięto trzy szpitale– szpital MSW przy ul. Ołbińskiej,im. Ludwika Rydygiera oraz przy ul.Piwnej – a także Szkołę Pielęgniarek.Jedną z pierwszych decyzji komitetubyło zarządzenie nakazujące przeprowadzenieobowiązkowych i powszechnychszczepień ochronnych. Dla przyjezdnychi powracających z urlopuwczasowiczów wyznaczono specjalnepunkty na wrocławskich dworcachkolejowych. W urzędach i instytucjachpublicznych pojawiły się miskiz chloraminą, w której moczonoręce, a klamki u drzwi były owiniętebandażami nasączonymi substancjamidezynfekującymi. Mimo zachowania środków ostrożności w ciągu czterechmiesięcy na ospę zmarło siedem osób, w tym cztery spośródpersonelu medycznego