Maj 2011 - Gazeta "Korça"

5 -Korça-maj 2011DREJTORIA E SHËRBIMIT PYJOR – DEVOLLKondravajtjet në pyjeNr. Emri, Atësia, Mbiemri Vendbanimi Data eProçedimitData eLajmërimitData emarrjes sëVendimitVlera edëmitGjobanë Lek1. Igli Agron Cangtari Çetë 26.03.2010 02.04.2010 26.04.2010 30600 800002. Geraldi Gëzim Palla Koshnicë 29.03.2010 05.04.2010 26.04.2010 40800 800003. Gjergji Myzafer Muçka Miras 02.04.2010 09.04.2010 29.04.2010 25500 800004. Lavdim Feti Galo Miras 02.04.2010 09.04.2010 29.04.2010 25500 800005. Merlin Fejzi Muçi Çetë 02.04.2010 09.04.2010 29.04.2010 25500 800006. Aleksandër Alber Kodra Çetë 07.04.2010 14.04.2010 29.04.2010 24000 800007. Gentian Osman Braholli Arzë 03.04.2010 12.04.2010 29.04.2010 24000 800008. Marsel Gure Seferi Arzë 03.04.2010 12.04.2010 29.04.2010 24000 800009. Gentian Ylli Xhaho Çetë 03.04.2010 12.04.2010 29.04.2010 25500 8000010. Afrim Gani Memelli Sinicë 03.04.2010 12.04.2010 29.04.2010 16000 8000011. Artan Ylli Zyka Çetë 08.04.2010 15.04.2010 29.04.2010 24000 8000012. Qefser Gurkazi Zenelaku Ponçarë 29.04.2010 06.05.2010 20.05.2010 8000 8000013. Mikel Irfan Palla Koshnicë 29.04.2010 06.05.2010 20.05.2010 16000 8000014. Bedri Pasho Ponçarë 29.04.2010 06.05.2010 20.05.2010 16000 8000015. Enea Latif Lata Menkulas 29.04.2010 06.05.2010 20.05.2010 10200 8000016. Alban Zydi Kyçyku Hoçisht 28.04.2010 05.05.2010 20.05.2010 30600 8000017. Demir Vasfi Nurçe Arzë 19.04.2010 26.04.2010 20.05.2010 24000 8000018. Agron Hamdi Cangtari Çetë 25.04.2010 03.05.2010 20.05.2010 24000 8000019. Hakik Liço Çetë 22.04.2010 29.04.2010 20.05.2010 24000 8000020. Hekuran Qenam Brakolli Miras 23.04.2010 30.04.2010 20.05.2010 25500 8000021. Pëllumb Dilaver Dule Miras 23.04.2010 30.04.2010 20.05.2010 25500 8000022. Fehmi Qenam Brakolli Miras 20.04.2010 27.04.2010 20.05.2010 25500 8000023. Emin Nihat Çipi Arzë 12.05.2010 19.05.2010 24.06.2010 16000 8000024. Mariglen Ali Anelli Arzë 12.05.2010 19.05.2010 24.06.2010 16000 8000025. Devis GureSeferkolli Arzë 12.05.2010 19.05.2010 24.06.2010 16000 8000026. Mikel Sulo Anelli Arzë 23.05.2010 31.05.2010 24.06.2010 24000 8000027. Shaban Zydi Lata Menkulas 17.05.2010 24.05.2010 24.06.2010 8000 8000028. Haxhi Xhevit Zotolli Arzë 20.05.2010 27.05.2010 24.06.2010 19000 8000029. Blendi Gëzim Palla Koshnicë 12.06.2010 19.06.2010 20.07.2010 30600 8000030. Safet Shefik Seferi Arzë 21.06.2010 19.06.2010 20.07.2010 16000 80000DrejtorLuan NUSHIJuristNevrus PETRITIShef i Policisë PyjoreAleks XHAÇI

6-K o r ç a-12345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345maj 2011SENSIBILIZIM-NdalZjarreve!Drejtoria e Shërbimit Pyjor-KorçëMBROJTJA E PYJEVE NGA ZJARRIPylli është pasuri kombëtareDy janë dëmtuesit kryesorë tëpyjeve:--Prerjet e paligjshme--Zjarri-SENSIBILIZIM-NdalZjarreve!Djegia e tij dëmton, jovetëm komunitetin qëjeton pranë dheadministron atë, porTË GJITHË NE.VLERËSO ZJARRIN NËPYJE SI ZJARRIN NËSHTËPINË TËNDE* * *PARANDALIMI IZJARREVE ËSHTË MËKRYESORI123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345123456789012345678901234567890121234567890123451234567890123456789012345678901212345678901234512345678901234567890123456789012123456789012345Zjarret e shfaqura në tëkaluarën janë si pasojë eveprimtarisë njërëzore,ndaj duhet vëmendje epërkushtim i të gjithëve.TI MBROJMË PYJETNGA ZJARRI!-Duke mos u bërë neshkaktarë në shfaqjen ezjarrit-Duke informuar nëmoment:-organet eshërbimit pyjor e komunal,konstatimin e një vatre zjarrinë pyll-Pjesmarja aktive nëeleminimn e vatrave tëzjarrit-Të mbrojmë pyjet ngakërcënimi i zjarritnëpërmjet përmirësimit tëvazhdueshëm të sistemit tëkomunikimit midis njerëzvedhe institucioneve.-Të mos mendojmë thjesht sembrojtja e pyjeve nga zjarriështë detyrë vetëm eorganeve të specializuara,por është detyrë shoqërore eçdo njeriu.123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121123456789012345678901234567890121Skema e Lajmerimit nga personeli pyjor nerast zjarri ne pyje dhe kullotaKRYEPLAKUI FSHATITSKUADRAE MNZqVROJTUESIINSPEKTORI I ZONËSKRYETARI IKOMUNËSSHEFI ISEKTORITSHEFI I POLICISËPYJOREPREFEKTIDREJTORIASH. PYJORDREJTORIDSHPM.M.P.A.UPër çdo emergjencë informo:-Drejtorinë e Shërbimit Pyjor Korçë Tel:082242591Për përmasat e dëmit qëshkaktojnë zjarret në Pyje, aikonsiderohet si armiku më imadh i tyre, një fije shkrepsenë pak orë e zhduk një pyll tëtërë shekullor. Pasojat janë tëpallogaritshme, jo vetëm qëhumbasin të gjithë vlerat e tij,por edhe një dëm ipallogaritshëm ekologjik, dukeçliruar në atmosferë energji,oksid karboni dhe gaz karboniktë pakontrolluar. Korja e tokëszbulohet ndaj reshjeve mepasoja të rënda erozive.123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012Vendimi i Këshillit tëMinistrave (VKM) për tëkaluar në pronësi të njisive tëqeverisjes vendore pyjetkomunale, bën që komunat tëkenë për detyrë përveçmirëmbajtjes dhe ruajtjen dhembrojtjen nga zjarri. Për këtëqëllim edhe komunat duhet tëngrenë shtabet e tyre përmbrojtjen nga zjarri nëbashkëpunim me Inspektorëte drejtorisë së shërbimit Pyjor.1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012DREJTORIALFRED BERBERIJURISTINEVRUZ PETRITISHEF I POLICISË PYJOREERION HARUNI

7-K o r ç a-maj 2011DISA -OJF- ORGANIZATA JOFITIMPRURËSE,APO FITIMPRURËSE KORRUPTIVE ?!-Në Qarkun e Korçës,ashtu, si në gjithë vendin,kashumë organizata jofitimprurëse (OJF), që e ushtrojnëaktivitetin e tyre për 20 viteme radhë. Vetë emërtimi ityre,si duket, ka shërbyer si“ombrellë mbrojtëse” përveprimtari,ndonjëherë joligjoredhe abuzive.Që tëfunksionojë një OJF normalishtduhet,që në bazë tëstatutit përkatës të platformëssë grupit nismëtar e dokumentatë tjera, të merretVendim nga Gjykata përlejimin, e ligjërimin e aktivitetittë saj. Në asnjë rast nukduhet ndryshuar statuti,objekti i fushës ku vepronorganizata, etj (kur bëhenndryshime parashikohenme ligj) dhe në vazhdim tëbëjë transparencën e veprimtarivetë saj në fushat përkatëse,ku nga më kryesoretështë transparenca financiare,(donacionet). Thirrja përAplikime Projektesh nështyp fituesit dhe rezultatet.-Sipas procedurave tatimore,nëmbështetje të nenit 102,pika 4 të Kushtetutëssë Republikës sëShqipërisë, si dhe në zbatimtë nenit 74 të Ligjit8560 datë 22.12.1999“Për procedurat tatimorenë Republikën e Shqipërisë”,i ndryshuar, Ministrii Financave me Udhëziminnr 7 datë 09.08.2006,pika e “Regjistrimii Organizatave Jofitimprurëse”thekson:“OrganizatatJofitimprurëse,Fondacionet, Njësitë ezbatimit të projektevedhe organizata të tjera tëngjashme, që kryejnëveprimtari fetare, humanitare,bamirëse,shkencoreose arsimore, që nukkanë për qëllim fitimin,janë të detyruar të regjistrohennë organet tatimoredhe të pajisen meÇertefikatë Tatimore.Për tu pajisur me Çertefikatë,personat e mësipërmduhet të paraqesinnë Organin Tatimor Vendimine Gjykatës, që miratonregjistrimin e tyre,Aktin e themelimit, Statutin,Aktmarrëveshjen meInstitutin eSigurimeveShoqërore dhe informacionetë tjera, duke plotësuar“Formularin e kërkesëspër Regjistrim”...Organet tatimore mbajnënjë Regjistër të veçantëpër evidentimin e këtyrepersonave... dhe janë tëdetyruar të njoftojnë organintatimor me anë të njëdeklarate, për çdo ndryshimtë mëvonshëm...OJF-të,Fondacionet, njësitëe zbatimit të projekteve...që kryejnë edheaktivitete të tjera të karakteritekonomik, janë tëdetyruar t’i regjistrojnëveçmas këto aktivitete nëorganin tatimor, njëlloj siçdo tatimpagues tjetër, qëushtron veprimtari ekonomike...Tëgjitha OrganizatatJofitimprurëse janëtë detyruara të dorëzojnënë organet tatimore brendadatës 31 mars të vititnë vazhdim, Bilancin eushtrimit të aktivitetit tëtyre... Regjistri shtesë, qëshoqëron Regjistrin Bazëtë tatimeve, shënon tëdhënat e subjekteve tëidentifikuara nga PoliciaTatimore, por të paregjistruaranë administratëntatimore.“Shtrohet pyetjaSa “Organizata JoFitimprurëse”informale ka nëQarkun e Korçës, të cilatushtrojnë veprimtarinë etyre në mënyrë joligjore,pa bërë transparencë nështyp për projektet e tyreqë kapin vlera të mijëraEuro, Dollarë apo milionalekë?!Në përputhje mekëtë, duhet theksuar se pengesënë zbatimin e transparencësështë bërë moszbatimii Ligjit Nr. 8503 datë30.06.1999 “Për të Drejtëne Informimit të DokumentaveZyrtare”,ku neni3 “E Drejta e informimit”thotë : “Çdo person ka tëdrejtë të kërkojë infomacionpër dokumenta zyrtareqë kanë të bejnë meveprimtari të organeveshtetërore dhe të personaveqë ushtrojnë funksioneshtetërore, pa qënëi detyruar të shpjegojë motivet.Autoriteti publikështë i detyruar të japëçdo informacion në lidhjeme një dokument zyrtar,përveç rasteve kur meLigj parashikohet ndryshe.”Njëmuaj më parë, këtëproblem e trajtoi në mediatvizive, Drejtor i InspektoriatitShtetëror Social Qarku Korçë, që sipas një studimitë bërë për fushën eveprimit që mbulon kjoDrejtori ( OJF-të që veprojnënë fushat sociale), zbuloidisa shoqata, të cilat kishinfituar projekte psh mbi 10milionë lekë,e që ishininformale dhe nuk ushtroninaktivitet konform ligjit.Nga investigimet e bëramegjithëse të pjesshme,dalin tre probleme përtrajtim:Së pari:Luftohetinformaliteti, bëhet “zhurmë epotere” për një biznes tëvogël ambulator informal, përnjë tezgë, apo për një shitësnë trotuar, ndërkohë që kaabuzime të mëdha dhe tëdukshme nga OJF që paasnjë rregull financiarlëvrojnë mijëra euro, dollarëe miliona lekë.Po tëbëhet një kontroll investigativnga organe kompetentetë specializuara, dotë shihet se dalin “xhevahire”në këtë fushë të paeksploruar mirë deri mësot, të lënë në heshtje, meqëllim, apo joqëllimisht,por që janë në kundërshtimme Ligjin, duke krijuarterren të favorshëm për korrupsion aktiv apo pasiv,me të dytë, ose me tëtretë... Së dyti:Donatori(dhënësi i parave për projektetose suporti financiar)si iqarkullon paratë,dukemos zbatuar kërkesat eLigjit?!Kjo të len të dyshoshpër një “kompromisfitimprurës të dyanshëm”,ashtu siç thonë shumë kryetarëe kryetare shoqatash, tëcilët, jo se nuk kanë dërguarprojekte në SOROS, SNV,etj.,por që projeket përshumë vite iu jepen vetëmdisa shoqatave “të përzgjedhurame përzemërsi”të Pogradecit dheKorçës, etj., që po tëinvestigohen sadopak, dotë dalë se paratë e marranuk i justifikojnë meefektivitetin konkret. Sëtreti:Kur funksiononte Zyrae OSBE-së Korçë, si ZyrëRajonale, Znj. Suzi, qëpërfaqësonte OSBE-nëdhe që vlen të falanderohetpër një ndihmëshumë efektive për gjallëriminreal të funksionimittë OJF-ve tek ne,pasi dëgjoi për problemetdhe shqetësimet e disakryetarëve të OJF-ve përdomosdoshmërine e ngritjessë një Zyre e ShoqërisëCivile e cila pasi të pajisejmirë me infrastrukturëe fonde përkatëse,tëndihmonte OJF-të,të cilatnuk kishin zyra, fonde,infrastrukturë,etj., premtoipër ndihmë. Kjo zyrëdo të pajisej me tel, fax,kompiutera,e-mail,standartizimprojektesh, mepersonel që të kishte background të pasur në fushëne veprimatarive të OJFve...Znj.Suzie plotësoi këtëkërkesë, por për çudi,pas largimit të saj, si “kërpudhapas shiut” mbiu nëkëtë zyrë një person qënuk kishte fare lidhje meOJF-të dhe rezultati ishteaspak frytdhënës:Nuk undihmuan aspak OJF-të,por u zbatua parimi injohur “O Mete per vete!“megjithëse u harxhuanshuma të mëdha fondesh(vetëm qeranë po të llogarisësh...).Pas mbylljespara pak kohësh, një Zyrëe tillë u hap përsëri dhe sipër reminishencë qesharakesërish u vendos‘mbiu’aty një person pa asnjë eksperiencë në fushate shoqërisë civile,e cilanuk bën asnjë transparencënë shtyp në prezantimine projekteve,fondeve,rezultateve dhe në vendqë të jetë në oponencë mepushtetet, kthehet jo nëshërbim të OJF-ve, pornë shërbim të interesavepersonale nepotike dhenë shtojcë të pushteteve.Në qoftë se që nga fillimii veprimtarisë e gjer mësot kësaj zyre të ShoqërisëCivile do t’i bëhet njëkontroll investigativ ngadonatorët, organet e specializuaraqë zbatojnë ligjin,sidhe nga vetë Forumii OJF-ve, Korçë,(i zyrtarizuarmë 20.07.1998,vendim nr.39 akt, personregjistrimi, juridik) do tëshihet, se si janë shpërdoruarfondet dhe se sa i ulëtka qënë efektiviteti i punëssë saj. Po vetë Zyra eShoqërisë Civile, Korçë aështë e licensuar ?!...A kavepruar sipas ligjit qëcituam më lart?!... Në këtoOJF shpesh herë informalepunojnë njerëz nga më tëndryshmit,duke mos përjashtuar mësues me shumicë, etjpor çështja qëndron në transparencën e fondeve dheefektivitetin e projekteve tëzbatuara,duke patur parasyshse punësimi në njëpunë të dytë i nënshtrohetveprimit tatimor ligjor.Përkëtë punësim duhet bërëtransparencë edhe në DrejtorinëArsimore, në mënyrëqë të mos dëmtohet puna parësore,qëështë puna me nxënësit dhe se kjo punë e dytëështë me të vërtetë, jo fitimprurëse,aponiset nga interesavetiake përfituese. Karaste që disa kryetarë, ndërojnënë vite emërtimet eshoqatave, duke kërkuardonacione me emërtimetë reja... Rëndësi ka gjithashtutë mos abuzohet meemërtimin e shtresave tëndryshme sociale që përbëjnënjë komunitet etnokulturor,si psh Romët, të cilëtjanë fraksionuar në shumëshoqata,me shumëkryetarë e kryetare megjithëse numri i anëtarëve tëkëtyre komuniteteve nukështë i madh. Bashkimi ityre dhe drejtimi nga njerëztë arsimuar do ti formalizontekëto shoqata edo të bënte efektive punëne tyre e do të ndërpristerrugën e abuzimeve,se donacionet për tonuk kanë munguar. Pokështu nuk duhet abuzuar asme gratë,të rinjtë dhe fëmijët.Vetëmpër këtë vit, njëshoqatë informale e këtijlloji ka marrë 11 milion e850 mijë lekë, por ka të tjeraqë kanë marrë shumë mëtepër. Çështja është se kaedhe shoqata të huaja, tëcilat kur janë promovuarkanë patur projekte dinjitozeshumëplanëshe dheme perspektivë e efektivitettë madh, por më vonësi rezultat i drejtuesvetë tyre kanë ndryshuarprofil, efektiviteti ështëulur ndjeshëm, nuk kapatur transparencë, sipsh ato të SNV, e të tjera.-Në aspektin e veprimtarisëligjore të OJF-veka dhe eksperienca pozitivenë drejtim të zbatimittë ligjit, transparencës tëprojekteve në shtyp,donacioneve dhe efektivitetit të punës së bërë siçjanë ARZH - Korçë,USAID-i, “DORKAS”,Misioni “Emanuel”, e tëtjera. * * *-Me këtë shkrim ne sapokemi vënë gishtin nëplagë, sepse një studimmë i plotë dhe investigimii kujdesshëm i kësajçështjeje, në të ardhmendo të na sjellë mjaft tëdhëna konkrete përshkelje dha abuzime, porqëllimi ynë është vetëmtë sensibilizojmë organete specializuara që ingarkon Ligji, për tëluftuar si edhe në fusha tëtjera informalitetin dheqë personat përgjegjësabuzivë të vihen përparaligjit.HysenKOBELLARI(ekonomist)PaqësorHYSAjurist

8-K o r ç a-maj 2011- GAZETA MË E VJETËR -…Redaksia e gazetës të zhdukur “Kig-Bao”, e Pekinit, llogarit sekishte një jetë prej 1500 vjetësh, e themeluar prej dinastisë sung.Ajo dilte me gjashtë faqe të shtypura mbi basmë të mëndafshtë dhengjyrë të verdhë. Botonte urdhërat dhe dekretet e perandorisë.Për 1000 vjet me rradhë vazhdoi të dilte, çdo ditë, pa u ndalurprej sundonjësve të vendit. Redaktorët e gazetës ishin shkrimtarë tëmëdhenj.Rreth viteve 1500, politika i dha goditjen e parë. Kjo gazetë filloitë bënte propagandë mbi planin e disa kinezëve të cilivizuar, tëcilët kërkonin prej shtetit dhe qeverisë të dërgohej një komision prejburrash të mençur, në Europë, që të studionin zakonet eeuropianëve, përparimet e arteve dhe më pas të raportonin përreformat, që duheshin bërë në imperatorinë kineze.Por ky mendim nuk i pëlqente qeverisë, e cila ndaloi gazetën.Emri i gazetës ishte “Peking-Bao”. Ajo u ndalua disa herë, por efilloi përsëri botimin më 1915.Nënfleta e parë në botë është “Rebinson”, më 7-10-1719 deri më17-10-1720 në gazetën londineze London Post.* * *Në Evropë, gazeta më e vjetër u botua në Nuremburg, më 1457, meemrin “Gazeta”.* * *Gazeta e parë e përditshme në Europë është botuar në Frankfurt,më 1613, me emrin “Francfort Zeitung”.* * *Në Angli, gazeta e parë u botua më 1622 dhe gazeta e parë epërditshme u botua më 1702 “Daily Meil”* * *Në Rusi, gazeta e parë u botua më 1736, në Petersburg.* * *Në Shqipëri, më 1897 me titull “Shqipëria”.* * *Libri i parë me shkronja topografike, u botua nga Goteborgu, nëjanar 1414 dhe titullohej “Misteria Umana” (fatkeqësia njerëzore).123456789012345612345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456F12345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456O12345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456T12345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456O12345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456-FELIKS KOÇIBELLI, është nxënës në klasën e tretë fillore, të ShkollësArtistike “Tefta Tashko Koço”, të Korçës, NË DEGËN E PIANOS.-Ai është një nxënës me nota shumë të mira në mësime dhe i apasionuar pasmuzikës.-Në koncertin, që u dha në sallën e shfaqjeve, në Follorinë të Greqisë, paradisa ditëve, në kuadrin e bashkëpunimit midis dy shkollave artistike, ai uduartrokit nxehtësish nga të pranishmit për interpretimin dinjitoz, megjithësenë një moshë të vogël.1234567890123456123456789012345671234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567L1234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567A1234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567J1234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567M123456789012345671234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567Përrallë për milingonat, elefandin, plakun e urtëdhe disa njerëz, ose përrallë për qëllimin!-Na ish njëherë një elefand,shumë milingona, një plak i urtë(që kish lindur plak dhe i urtë),disa njerëz të mëdhenjdhe shumë të tjerë të vegjël…-Elefandi ecte nëpër pyll,në punë të vet dhe shpeshprishte foletë e milingonave,por nuk ishte ky qëllimi i tij.-Milingonat ndonëse ishin të voglaHapnin gropa të mëdha në pyll.Nganjëherë në to binte elefandi,por nuk ishe ky qëllimi i tyre…-Njëherë kaloi aty plaku i urtë,që kish parë disa njerëz të mëdhenj,e shumë njerëz të tjerë të vegjël,që endeshin kot, pa asnjë farë qëllimi.-Ju ndriçua mendja plakut të urtë,e qysh atëherë, disa njerëz të mëdhenjshtypnin të vegjlit.Ndërsa shumë njerëz të vegjël,hapnin plot zell gropa të mëdha,Ku bien të mëdhenjtë…Sheraf SelimajPërgjatë muajit mars në Stenford, të SH.B.A.-ve u çel ekspozita me akuarele e bashkëqytetarittonë, piktorit të talentuar Z. Sotiraq Kuqali.Është e disata herë që ky autor, merr pjesë nëekspozita të përbashkëta jashtë vendit si, nëMaqedoni më 1975, në Gjermani më 1987,Bjellorusi më 1995 dhe viteve të fundit nëSelanik të Greqisë. Mirpo në ndryshim prejkëtyre të mëparshmeve ekspozita në Amerikë,përveç se realizohet në një kontinent tjetër,është një ekspozitë personale me kuratore,vajzën e piktorit, rezidente në SH.B.A. Është enjohur tashmë prej të gjithëve, mjeshtëria metë cilën ky autor e ushtron artin e tëpikturuarit, sidomos janë të famshme pejsazhete tij në akuarel. Vepra të ngjizura me njëpasion të habitshëm, ku imazhet jo vetëm tësugjestionojnë me impresionin e tyre, porEKSPOZITË NË SH.B.A E PIKTORITSOTIRAQ KUQALIedhe të bëjnë të përjetosh me një qartësi tëhabitshme, të vërtetat e kohës dhe bukuritë ejashtëzakonshme, të trevës sonë të begatë.Pikërisht, 25 prej këtyre akuareleve, tëtrajtuara me një imagjinatë aspak tëzakonshme, përbënin veprat e kësaj ekspozitembreslënëse, e cila jo vetëm që pati admiruestë shumtë, por bëri që të ndjehen krenarë,gjithë bashkëatdhetarët tanë në qytetin eStendfordit. Natyrisht edhe vajza e piktorit undje e lumturuar, kur vuri re, me sakonsiderata u përcoll kjo ekspozitë prejvizitorëve dhe artdashësve amerikanë.Ndërkohë, dëshiroj të pohoj se edhe ne,krijuesit dhe bashkëqytetarët e piktorit, jovetëm që gëzohemi me këtë sukses të tij, poredhe i urojmë atij, vepra të reja dinjitoze në tëardhmen.VLADIMIR TORVECI

9 -Korça- maj 2011Titulli i Projektit:TË LUFTOJMË TRAFIKIMIN E QËNIEVE NJERËZORE NË REPUBLIKËNE MAQEDONISË, SHQIPËRISË DHE BOSNJË-HERCEGOVINËS.MBËSHTETUR NGA KOMISIONI EVROPIAN.IPA CROSS BORDER- PROGRAMI NDËRKUFITAR IPANr. I Referencës: Europë Aid/128286/C/ACT/MULTIKy projekt mundësohet ngaKomisioni EvropianTRAFIKIMI ËSHTË REALITET !LE TA LUFTOJMËTRAFIKIMIN E QËNIEVE NJERËZORE !-Projekti implementohet ngaorganizata CISS(Cooperazione Internazionale Sud-Sud),Semper MaqedonidheMisioni Emanuel në qarkun e Korçës.Menaxher Projekti:Mikel BogdaniAdresa :-Rruga e Unazës, Lagjia Nr. 10,Godina “DORKAS” - KORÇËTel : -082242471 Cel : -0694018365E-mail : mikel.bogdani777@gmail.com-Ti moj djersë ekazanit,Seç mi bënzinxhir filxhanit,-Moj rakia nëfilxhan,Kush e pi bëhet“sulltan”.-Po medet mojbukuroshe,Ç’më përpjekqoshe mëqoshe…!LEGJENDA E RAKISË-Një fshatar, një ditë shkon në arë pa ngrënë bukë. Mori me vete vetëm një kore bukë, ujë dhe qepë. Ai shkoi në arë të prashitë misrin. Kur u lodhshkoi të hajë, por shikon që torba nuk ishte më. Në fakt ja kish marrë “djalli” dhe po vrojtonte çfarë do bënte fshatari, po shikonte nëse do tëmallkonte. Fshatari, pa u nevrikosur, por duke murmuritur tha: -”I bëftë mirë atij që e mori torbën, se do ketë qenë i uritur dhe shkoi të pinte ujënë burim. Pasi piu ujë, vazhdoi punën. “Djalli” (shejtani) shkon tek “Iblizi” (kryedjalli) dhe ia shpjegon të gjithë ngjarjen, se si ndodhi… Iblizi imadh e urdhëroi djallin të shkonte tek fshatari, të punontë tre vjet për të, në mënyrë që të shlyente dëmin që i kish bërë! Kështu,“djalli me fytyrë njeriu”, shkon e “pajtohet” tek fshatari, të cilin e mësoi se si të mbjellë drithëra dhe si të punojë edhe në toka të papërshtatshme.Fshatarit, ju bënë prodhime të bollshme, ndërkohë që fshatarëve të tjerë u digjeshin nga zjarri. Vitin e tretë, përpara se të ikte, djalli i mësoifshatarit si të bëntë rakinë nga misri… Fshatari pasi piu për vete, fton dhe gostit miqtë e komshinjtë. Ata duke pirë raki, kuptohet që erdhënnë qejf. Gruaja e fshatarit duke ecur pengohet dhe derdh nje gotë raki. Kur e shikon i shoqi, për herë të parë e shan duke i thënë: - “Të marrtëdjalli, nuk është ujë, por raki…” Pasi pinë shumë, fshatarët filluan të grindeshin, të shanin dhe të mburrnin njëri-tjetrin. Kur ikën në shtëpitë etyre u baltosën nëpër rrugica dhe kanale. Iblizi, i thotë djallit (i cili kishte vajtur tek fshatari për të vrojtuar): -”Çfarë ju ke dhënë që bënë kështu,si ujqër e derra?!... Djalli i thotë: -”Duhet të bësh të harrojnë realitetin. Bollëku e ngacmon njerinë, nxit babëzinë. Bëra si bëra, jumësova rakinë… Prej beqeretit të Zotit të tij. Po pive raki një herë, kurrë nuk do të zgjohet mendja, e do të biesh në “humnerë”.Dhe kështu rakia deri në shekullin e XVI-të, që është përdorur si ilaç, pas këtij shekulli filloi të përdoret për qejf!…Vlefta e minutës:Kohemi ëndërronte sikur vdiq dhe i shfaqet përpara“Shën Pjetri”,që mbante Kyçet e Parajsës. -Ai i thotë: -Më thuaj “Shën Pjetër”, vlen për ty 1 milion?...-Një sekondë ,ishte përgjigjia.-Dhe sa vlejnë 100 vjetpër ty - e pyet përsëri.-Një minutë…-Kohemi mendohetpak e i thotë: -”Shën Pjetër, më huan një sekondë?...” -Prit një minutë, - thotë “Shën Pjetri”.Si të kursesh:Çifuti Kohem i kërkon Golstain 10 franga borxh dhe itha: “-Do ti kthej më vonë 15 franga”.-Merri: - i thotëçifuti tjetër, kurse shumë dhe mos luaj kumar.SapoKohem largohet, Golstain e thërret e i thotë: -A don tëkursesh më shumë?...-Po.-Atëherë mi jep këto 10 frangadhe kur të kursesh më shumë më jep vetëm 5 franga, ejo 15.Nga mençuria populloreNuk do ti ziesh mishtë!...Mamaja i kërkon të martohet të bijës, por kjo s’do.-Poështë i vjetër moj mami. Unë jam e re…-Po ti moj bijë, dota ziesh atë si gjel, që mezi zien, apo çfarë?!...* * *Dentisti dhe klienti-Zoti dentist, kam për të nxjerrë katër dhëmbë, nuk i durojdot. Sa ju detyrohem?...-Për të parin 10 korona, për tëdytin 7.5 korona, për të tretin 5 dhe për të katërtin 2.5korona, - i thotë dentist.-Mirë -i thotë klienti - më hiq vetëmtë katërtin!...* * *ÇifutëMojsiu ishte duke vdekur dhe po shikonte rreth e rrotullnjerëzit e tij të afërt. Pyet, -Është Jakovi?Po, ishtepërgjigjia.Po Rakela? Po. Po Aoroni? Edhe ai këtu është –thonë fëmijët.Po mire - thotë çifuti - po në dyqan kush popunon?* * *Sa herë që Kohemi takonte ndonjë shok të ri, i propozontetë luanin kumar - i thoshte - unë do të ve 5 lekë dhe ti 5lekë. Unë do ju bëj një pyetje dhe ti përgjigju ose po osejo. Po u përgjigje po, fiton, po u përgjigje jo, humbet. Dheranë dakort. E pe sa e thjeshtë është i thotë përsëri. Ju as edinit këtë lojë. Jo - u përgjigj shoku.-Atëherë thatë jo dhelekët i fitova unë – thotë Kohemi.Mblodhi dhe pregatiti: K.K

10-K o r ç a-maj 2011Letërsi.SA TË SHTRENJTA JANË LULET!KRISTAQ TURTULLITregim.-Sa të shtrenjta qenkan luletnë këtë dyqan! - këlthiti Meritadhe fërkoi hundën e vogël.‘Sepse janë të frekëta dhe plotaromë, i thashë. Ajo luajti kokënngadalë,puliti qerpikët dhe mërmëriti:Unës’mund ti bleja kurrë.Merita hyri fare thjesht në jetëntime. E ndjeva menjëherë qëndryshimi ndodhi. Vetmia ështëvërtet një molë e tmerrshme, tëgërryhen ngadalë pandierë dhenë mënyrë të pashmangshme.Ngujuar në një kthinë të vogëlnën darën e fortë e të ftohtë tëqytetit të madh. Ku ndjehet itendosur rituali i pandryshueshëm;stresi për të mbajtur methonj vendin e punës, ngjitjadhe zbritja nëpër trena dhe autobusë,gjumi i shqetësuar, ndajshumë gjëra të rëndësishme tërrëshqasin nga mendja. Miqtëe vërtetë të fëmijërisë së bashkume lojnat, argëtimet dhe shëtitjetbuzë mbrëmjeve nënrrugën e blirëve kanë mbetur nëmemorie, strukur në mënyrë nëpadukshme në rrugicat e ngushtame kalldrëm të qytetit tëdashur. Lidhja me Meritën u bënë bazën e rekomandimit dhedëshirës së mirë të nënës, tëmiqësisë dhe të fqinjësisë, siçndodh rëndom me djemtë emërguar me vite larg në dhjetëramale kaptuar, në dete, oqeane.Kuri thanë nënës për Meritën,vajzën e Kumrie Tamburasëe cila punonte në postë. Nënae pa e pëlqeu, pastaj gjithëshend e verë më lajmëroi tëshkoja, të shihja vajzën, të bisedojame të dhe për hair qoftë, tëvendosja.Takimi me Meritëndhe familjen e saj u bë nështëpinë e Marigosë fqinjëssonë të vjetër. Merita qëndronteulur në cep të divanit të kuq,veshur me një fustan tëthjeshtë, me lule por që i derdhejbukur në trup dhe mbantevazhdimisht sytë përtokë. Ekisha të turbullt kujtesën përMeritën, siç ma treguan nëfotografi me veshje sportivedhe buzëqeshje të ëmbël si nëkartolina. Mbase ngaqë ajojetonte në lagjen e lumit dhemua më binte shumë rrallë rrugapër andej. Në takimin dypalëshmë shumë folën Kumria, nëna eMeritës, fqinja jonë. Nënaluante kryet ngadalë dhefshinte lotët me cepin e shamisësë bardhë. Ajo ende pa u çmallurmirë me mua, nuk iu durua sa tëmë tregonte nusen e ardhshme,duke mërmëritur:”Biro ti ngrohetzemra nënës për një flladnuse.’ Heshtja, akoma kisha nëfyt lëmshin e madh të mallit dhenostalgjisë. Merita mbantekokën pakës të anuar mënjanë,bardhoshe, e kolme, plot vlagëdhe afsh.Gjoksi i plotë ngrihejdhe ulej me shpejtësi, buzët eplota gjithë tul i mbante pakëstë hapura. Flokët e zinj dhe tëdredhur i derdheshin si ujëvarë.Në qafën e bukur dhe tëbardhë i dallohej një nishan i zi.Pa e kuptuar më hipi dëshira marroqeti puthja atë nishan. Ajopuliste qerpikët e gjatë, si krahëdallëndyshe dhe e pasigurtshtronte mbi gju palën e fustanittë kaltër. Unë e vështroja herëpas here, më pëlqente, e freskëte ëmbël, ndezëtare, me dy gropëzatë hijshme në faqet e purpurta,nuk kish të sharë. Ajo buzëqeshtendrojtur dhe zbriste shikiminbutë në dysheme. Mbasi përfundoiceremonia e prezantimit dhee hollësive të mëtejshme për dynjerëz,që do lidhnin jetën përfare së bashku përfaqësitë utërhoqën me buzëqeshje mirëdashje.Nalanë të dilnim të shëtisnim,të bisedonim dhe të njiheshimmë mirë. Dita ishte plot dielldhe në bulevardin kryesor tëqytetit kishin shpërthyer lulet eblirëve.Ne ecnim në heshtje ngadalë,krah për krah nën erën emrekullueshme të blirëve.Më dukej sikur kurmi i saj fërgëllonte.Më në fund e theva heshtjen dhefillova ti flisja për qytetin e madhdhe jetën e vrullshme, ujëvarëne famshëm të Niagarës,liqenet engrira në dimër, ku të rinj dhe tëreja luajnë me patina. Merita dëgjontekokë anuar dhe s’fliste,kuptohej ajo ndjehej e ndrojturpor sytë e saj vezullonin. Lefteriamë rekomandoi të shkoja nënjë lokal në fshatin e Drenovësme ambiente të qeta dhe intime.Lokali ish vërtet interesant dhekarakteristik dhe ne darkuam memish qengji. Vetëm unë flisja, ajodëgjonte e përqendruar dhe mëndërpriste rrallë, me pulitjen epandërprerë të qerpikëve. Kur undamë e pyeta: “Merita adëshiron të jetosh me mua nëKanada?’ Merita ngriti kokënvrulltas dhe me lëvizje nazikehodhi flokët mënjanë. Më vështroigjatë dhe luajti kryet nëshenjë pohimi.Mu duk një pohimi çiltër që nuk kish nevojëpër shumë fjalë dhe unë e puthalehtë në buzët tulta. Ajo nuklëvizi, qëndronte symbyllur dheunë e putha përsëri... Mezi epres Meritën te vijë, ta përqafojme mall dhe dashuri, të puthbuzët e saj të kuqe si dy qershibelice, ti përkëdhel flokët e zinjdhe kaçurrela, të cilat i derdhennë shpatullat e hijshme si ujëvarëdhe të prehem për një copëherë në gjoksin e plotë dhe tëfortë, të ndjej erën e këndshmetë kurmit të saj dhe të besoj vërtetse gjithsecili ka nevojë të dojëdhe ta duan.Rregullova mekujdes letrën e tejdukshme tëbuqetës me karafila dhe trëndafila.I bleva pikërisht në dyqanine shtrenjtë për t’ia bërë surprizëMeritës. Lëvizja me kujdes mesturmës së pritësve dhe shpërndajaerë lulemirë.Brodha vështriminmoskokëçarës në mizërinë epritësve të afërmeve të tyre,tëgrumbulluar përpara dyervevetëlëvizëse të aeroportit tëmadh. Jeta si gjithnjë është e ngarkuar me ikje, pritje, takime, çmalljedhe përqafime. Udhëtarët e lodhurprej fluturimit të gjatë dhetë rënduar nga valixhet, ndjehentë lumtur kur dëgjojnë klithmat egëzimit dhe të pritjes. U mbajtaerë me ëndje karafilave dhe trëndafilave.Ato janë të freskëta dhelëshojnë erë dehëse. Erëmirën eluleve e ndjenin të gjithë pritësitndaj ktheni kryet nga unë kurlëvizja afër tyre. Bëja kujdes kurmblidhja gishtërinjtë rreth buqetës,të mos e zhubrosja letrën etejdukshme mbështjellëse dhelëvizja rrëshqanthi me frikën epërplasjes së paparashikuar. Buqetënme lule e bleva pesëdhjetëdollarë në dyqanin luksoz tëluleve ‘Ada’. Sa herë bënin shëtitjene së dielës Merita ngadalëontehapat, thithte me etje erëne mrekullueshme të luleve dhesodiste me zili karafilat, trëndafilat,tulipanët etj, vendosur kujdesshëmnë vitrinë dhe habitejme aromën dhe freskinë e tyre,paçka se jashtë binte borë. Porçmimet e luleve të këtij dyqaniishin të kripura. Kur e përcollaMeritën i premtova se kur tëkthehej do ta prisja me karafilatdhe trëndafilat e dyqanit tëluleve ’Ada’. Prisja të rrihte shuplakatdhe të bërtiste prej kënaqësisë.Ajo ish e përhumbur prejmerakut të sëmundjes së papriturtë babait dhe nuk më ktheupërgjigje. Disa gjëra dhe trillefemërore Merita tërhiqej mënjanëdhe i fshihte me fanatizëm. Unëe vështroja i habitur. Ajo mëputhte cepin e buzës, pastaj makapte me majat e dhëmbëve, mëpërdridhej përpara hundës dheqeshte si çilimi. Tërhiqesha nëçast, nuk më dukej fort e hijshmetë ngulmoja, më bëhej se dodukesha në sytë e saj një skuth ikeq. Zakonisht femrës i pëlqentë mbajë për vete disa sekrete tëvogla simpatike, për tu bërëpakës enigmatike. Qeshja mezemërgjerësi dhe ajo shkrihejprej kënaqësisë. Nuk më hiqejprej mendjes ndryshimi i beftë imos dëshirës së Meritës për tëdhenë ngrohtësi. Ajo më habistegjithnjë me ca ndryshime dhetrille të befasishme, aq sa ndjeheshai pështjelluar. Herë më dukejmë e brishtë nga ç’duhej, si njëfëmijë e llastuar, mbasi prekejshpejt për hiç mos gjë, trishtohejdhe përlotej. Kur u ktheva e gjetaMeritën duke qarë me dënesë. Eharrova në çast mërinë mbrëmshmee afrova pranë me kujdes, ipërkëdhela flokët e butë si kadifedhe e pyeta përse qante. Ajo ngritikokën, mjekra i dridhej, prej ngashërimit. Fytyra e saj mu duk ezbehtë dhe sytë e skuqur. Mudhimbs gruaja, çfarë kish ndodhur?I bëra një kafe të fortë dheprita me gjakftohtësi të ndaltengashërimin dhe të fliste. Më nëfund mora vesh se Demiri, pijetarishembullor i konjakut dhe fërnetit,babai i saj ishte i sëmurë rëndënga zemra. Ajo mblodhi shpatullat,fshiu hundët dhe shtoi: ‘-Atynë vendlindje mjekët të shikojnëduart dhe përkujdesja për tësëmurët është për faqe të zezë.’‘-Sille këtu,’ i thashë pa e zgjatur.Merita u çel në fytyrë, brofi prejshtratit dhe mu hodh në krahë. Uinteresova të tërhiqja formularnga ambasada dhe i dhashëMeritës ta mbushte dhe tia nistemenjëherë familjes. Kur shkojanë punë e lija gruan të ngrehur,ajo gjithnjë kontrollonte postëndhe qëndronte në pritje tëtelefonatave, për aprovimin evizës së të atit për të ardhur nëKanada. Merita shkoi në vendlindjee mërzitur për të sjellë të atindhe për ti bërë këtu operacioninkoronar të zemrës. E merrja nëtelefon por më dilte Kumria, e ëmae cila më fliste me zërin si piskamë,sa më shurdhonte veshët, seMerita më të shumtën e kohësqëndron në spital pranë të atit.Mu leqendis çupa... Vështrovaorën e dorës, ishte koha që tëshfaqej Merita të vraponte drejtmeje dhe të më hidhej në krahë.Ish emocion apo shqetësim endoshta e kisha nga malli dhepadurimi. Ikja e saj ma la shtëpinëbosh dhe për të mos qëndruarvetëm shpesh punoja dy turne.Piva një kafe të mesme shpejt eshpejt me sytë e mbërthyer ngadyert e mëdha lëvizëse. Me samësova avioni “Alitalia”, Romë-Toronto, kish më shumë se treorë që kish mbërritur në aeroportdhe Merita nuk po dukej. Mushtua meraku për vonesën epaparashikuar. Merita kish qenëshumë e preokupuar me sëmundjene të atit dhe orën e saktë tëmbërritjes ma tha nëna. Mosndoshta i kish ndodhur Demiritndonjë krizë e fortë zemre, osendonjë keqkuptim i rëndomtë mevalixhet? Buqeta e madhe melule më lodhi krahun dhe unë ehodha në dorën tjetër. Pri-tësitkthenin kokën me kujdes dhe umbanin erë luleve të buqetëssime. Ngado që lëvizja shpërndajaaromë luleje erëmirë dhenuk u pendova që pagovapesëdhjetë dollarë për to. Gishtërinjtëqë mbanin të shtrënguartufën me karafila dhetrëndafila mu qullën shpejt dhelëvizën pakujdesish mbi mbështjellësen e lëmuar dhe të tejdukshme.Fleta u zhubros dhe kërcitilehtë. Gishti i vogël u pickuadhe u gjakos prej gjësendi. Asvetë nuk e mora vesh nga undodh ai tel i mprehtë apogjemb në atë buqetë të shtrenjtëme lule kundërmuese qëpërgjaku dorën. Më mbërtheunjë nervozizëm i pakuptueshëm.Fshiva gjakun me njëcopë letër që mu ndodh në xhepdhe lëviza sa më afër, dukembajtur buqetën me lule lart mekujdesin e eliminimit të ngjeshjessë pakontrolluar të pritësve.U mbështeta në kolonën ebetontë dhe nuk vendosja seçfarë duhej të bëja. Të merrjadhe një kafe tjetër, por rreziku ipagjumësisë ma largoi këtëdëshirë. Dyer hapeshin dhembylleshin me shpejtësi, dilninudhëtarë të rënduar prej valixheve.Dreqi ta hajë qenkatorturuese pritja. Sidoqoftë kurpret njeriun që do dhe ke lidhurjetën, pritja dhe takimi i afërt metë merr një kuptim më të madhdhe zemra të gufon prejgëzimit. Ja, më në fund doliMerita duke tërhequr pas dyvalixhe të madha dhe të kuqe.Ajo kur iku mori me vete vetëmnjë valixhe të vogël blu. Fytyrae Meritës dukej e skuqur si eflakëruar, flokëshpupurishur.‘-Merita, Merita! i thirra dhetunda buqetën me lule. U turradrejt saj, për ta ndihmuar, mosmë lodhej gruaja. Ç’ishte enevojshme të sfilitej, të mbartelecka në mijëra kilometra kurunë e porosita disa herë. Ajotashmë e di, këtu të gjitha gjëratjanë shumë më të mira dhe mëtë lira. Eh, femrat, si femra!‘Merita!’ thirra përsëri. Ajoshkundi kokën me vrull, mëhodhi një vështrim të ngrirëdhe puliti qerpikë. Me trupin etendosur dhe kokën përparatërhoqi valixhet për në drejtimtë kundërt. ‘Merita!?’ Kaq tëjetë hutuar, lodhur dhe ti jenëshurdhuar veshët Meritës prejkëtij dreq fluturimi? Kot nukmorra lejë dhe nuk shkova metë. Kur gjendesh i larguar, ivetëm në vend të huaj, preokupoheshdhe e do akoma mëshumë njeriun me të cilin kelidhur jetën. Eh, Merita, Merita,do më bësh me zemër ndonjëditë. U afrova me ngut dhe qëndrovapërpara saj, i lumturuar izgjata buqetën me lule. I çliruarprej ankthit dhe i malluar bërata përqafoja. Merita për njësekondë ngriu, befas tërhoqi meforcë kokën prapa. Më vështroiftohtë, gjithë egërsi si të kishpërpara një të huaj. Rrotat evogla të valixheve u fërkuanashpër pas parketit. Atë çastpranë saj u afrua një djalë i gjatë,hundëgjerë, fytyrëegër, menjë vëth të madh në veshin edjathtë. -Hapna rrugën! hungëriti.-Po takoj gruan time, fola ipështjelluar dhe me zë të mbytur.-Mos na mërzit shumë,largohu! shkrofëtiri ai. -Ore, jemirë nga trutë ti, bërtita, gojamu bë farmak. Merr vesh ti, potakoj gruan time?! Inati po mëshkundte gjoksin. Ç’ kërkonteky njeri prej meje. Shtrëngovagrushtet gati për sherr dhendërkohë vështrova përrethmos shihja ndonjë polic. Meritapërgjoi e ngrehur vështrimin etim të murrëtyer dhe ma bleumendjen. Brenda një viti i kishstudiuar mirë ligjet kanadezedhe me siguri më kish kaluarujët nën rrogoz, me telefonatatdhe letrash sekrete. Ajo lëpiubuzët e përthare dhe na bëri mekokë të lëviznin diku më tej -Duhet të qetësojmë gjakrat.Pëshpëriti dhe eci e para. Rrotate vogla të valixheve u fërkuanzhurmshëm pas parketit. Dikularg ajo qëndroi hodhi vështrimgjetiu dhe foli me zë të ashpër,gati urdhërues, shumë të huajpër veshët e mi: -Do na çosh nështëpi, apo të shkojmë të flemëgjetiu?’ Merita e brishtë, delikateqë trishtohej dhe përlotej përhiç mos gjë qe tjetërsuar erëndë, autoritare e paturpshme.Dora më djersiu tmerrësisht,tufën me karafila dhe trëndafilae hodha gjithë maraz dhe engjesha në dorën tjetër. Pëllëmbamu shpua dhe mu përgjakkeq. U kapërdiva me vështirësi,përqendrova nervat, njëshkundje e madh po ndodhte.Gryka më digjte dhe me zë tëmbytur fola: -Me orë të tëra tëprita për të çuar në shtëpi.’ -Pounë dua të vij me Çimin, ia bëriajo. -Po kush është ky Çimi?Gërhita me dhembje. Rrotat evogla të valixheve fërkuanashpër pas parketit, mu gërryenzorrët. -I dashuri im, dëgjova. -Çfarë, fola zëngjirur dhe vështrovasyçakërritur njeriun qëkisha përpara dhe që quhejgruaja ime. Me tërbim bëra shukbuqetën me karafila dhe trëndafila,i flaka në koshin më tëparë. Dora mu përgjak sërish.Ndjehesha i mjerë, gruaja mëkish vënë brirë...Toronto,Kanadamars 2011

11 -Korça-Kripa(NaCl)KËSHILLA MJEKËSOREmaj 2011Panxharii kuq- Gjella me kripë dhe kripa me karar,thotë populli.Kjo filozofi popullore ka dalë si rezultat injë eksperience shumë vjeçare.- Përdrimi i tepërt i kripës shkakton; Hipertension, iktusi infarkti esëmundje të tjera të zemrës, dhe hemoragji cerebrale. - Çdo njeri kanevojë për 6-7 gr. kripë në ditë.- Ushqimet që kanë më shumë kripë janë; sallamrat, salçiçet, djathrat,buka, turshitë, patatinat, ushqimet që përgatiten nëpër restorante, “fastfood”e të tjera.- Në shumë vende të botës si; Amerikë, Finlandë, Irlandë, Australi,Zeandën e Re, në Mbretërinë e Bashkuar, Portugali e në vende të tjerajanë hartuar programe qeveritare, nga institucione përkatëse përruajtjen e shëndetit të njerëzve. Kështu është reduktuar përdorimi i kripësnë produktet ushqimore nga 25-30%, duke i detyruar ndërmarrjetprodhuese ushqimore të shkruajnë në etiketë sasinë e kripës, qëpërmban produkti.- A nuk mund të jetë dhe tek ne një fushë veprimi, në drejtim të ruajtjessë shëndetit të njerëzve, tani që në çdo Qark janë krijuar DrejtoritëRajonale të Autoritetit dhe Mbrojtjes së konsumatorit???...-Përmban substanca anti kancerogjene. Ky perim, ishkëqyer mbron organizmin nga plakja eparakohshme dhe lufton shumë sëmundje të tjera.Betacynin është pigmenti që i jep panxharit ngjyrën ekuqe. Ky pigment absorbohet në gjak dhe rritaftësinë e gjakut për të transportuar oksigjen deri në400%.-Mos i hidhni gjethet e panxharit. Ato janë të pasura me beta-kurotinë, acidfolik, kalcium, vitaminë C dhe hekur. Nga gjethja e pangjarit mund te bëniqull të gjelbër, apo ti përgatisni si spinaqin..-Panxhari është ilaç për kurimin e leuçemisë.-Ai ka aminoacidin betain, që ka veti antikancerogjene. Lëngu i panxhariti pazierë ose i bërë sallatë ul deri në 40% kolesterolin dhe shëron sëmundjetë shkaktuara nga stresi oksdativ, normalizon tensionin e gjakut, ndikonnë elasticitetin e arterieve, ndihmon venat e zgjeruara (variçet). Hekuri,edhe pse jo në sasi të mëdha tek panxhari ndihmon në pastrimin e organizmitnga toksinat (helmet) dhe në ndërtimin e gjakut. Panxhari i kuq urekomandohet femrave shtatzane pasi përmban acid folik dhe parandalonsëmundjet tek të paralindurit. Lëngu i tij stimulon punën e mëlçisë së zezëdhe fshikëzës duke parandaluar bllokimin e saj. Ai në kombinim me lëngun ekarrotës është ilaç për artritin urik (gihtin), sëmundjet e veshkave dhefshikëzës së urinës. Po ashtu ndihmon për sëmundje të tjera si; dhimbjen ekokës dhe të dhëmbëve, dizanterinë, dhimbjet menstruale e të tjera.Atë mund ta konsumojmë të zier apo të pazierë, te grimcuar mund tia shtojmësallatës.KORÇA, VENDI KU JETA RINORE ËSHTË MË E GJATË DHE NJËKOHËSISHTËSHTË VENDI KU JA VLEN TË MPLAKESH.Po përse ky vend i ka metë vërtetë këto cilësi?Këto favore burojnë nga pozicionigjeografik i Rajonit tëKorçës,klima,kultura,pastërtia,si dhe të tjera cilësi,të cilat doti trajtojmë më poshtë.Korça,ka shumë afër dy liqene,tëcilët kanë një faunë të pastërku mund të përmendim koranine famshëm,krapin,ngjalëncironat e Pogradecit si dheshumë lloje peshqish te Prespës,tëcilat janë produkte ekzotike,paartificialitet brendadhe që kapen lirshëm në natyrë.Atojanë produkte,që rrallëi gjen në këtë formë gjetkë,sibrenda dhe jashtë vendit.Përfatin tonë në brigjet e këtyredy liqeneve në të dy anët e kufiritgjenden qytete të vegjëldhe pa industri të rëndë tëzhvilluar.Të nderuar lexues,nenë përgjithësi vemë në dukjesi të dëmshme dhe ndotësepër mjedisin, plehrat që duken,p.sh plastikat e ndryshme,inertet etj,që vërtet janë të dëmshme, por më të rrezikshmejanë “plehrat e padukshme” kufuten tonelatat e kimikatevee të detergjentëve larës,që derdhen nëpër liqene, apolumenj të ndryshëm të botëspambarim edhe pse përdorenfiltra,apo pengesa të tjera përti parandaluar dëmet,që shkaktojnë ato në kafshët e ujit emë pas në njerëzit,që i konsumojnëato,të cilat në dukje dukentë padëmshme.Qytetet siOhri,Pogradeci dhe Resnja,janë qytete të vogla,pa industritë zhvilluar,ato derdhin në toshumë pak kimikate.Sasia eujrave të zeza të disiplinuarajapin ndotje shumë të papërfillshmepër masivin e madhtë ujit të këtyre dy liqeneve,tashmëqë në liqenin ePogradecit funksionon dhe‘kolektori’,i bëjnë prodhimete peshkut të shëndetshme dheaspak të dëmshme. Korça kanjë klimë të freskët dhe kjopërbën një favor shumë tëmadh për qytetin,ajo ka masivepyjore pishe,të pasura meozon,si p.sh masivin e Moravës,kuçdo fundjavë ngjitenherët në mëngjes të rinj apotë moshuar.Ka jo larg Malësitëe virgjëra të Vithkuqit, Dardhës,Voskopojësetj,nga tëcilat vjen bulmeti dhe mishi“bio” me aromën e po kësajflore autoktone të rrallë.Fermeriapo blegtori i Korçës përtë kultivuar prodhimet e tij kalehtësi klimën e ftohtë, që dotë thotë se, kjo klimë nukfavorizon rritjen e insekteve tëndryshme në bimë dhe kafshë,ashtu si në vendet e ngrohtaku ciklet e zhvillimit të tyre ifavorizon nxehtësia.Kështupër luftimin e parazitëve tëjashtëm (morra, pleshta, vemje,kërpusha) në bimë e kafshënjë fermer nga Elbasani, apoVlora duhet të bëje 10-12 trajtime me insekticide,fermerikorçar në vartësi të zonës i favorizuar nga temperatura i reduktonato nga 0 deri në 4-5 trajtimenë pemtari,vreshtari,në tëimëta,gjedhë etj për rrjedhojëvera e rrushit,frutat,mishi i qengjit,ishpendëve është më pak ingarkuar me këto insekticideapo “plehra të padukshme”.Zhvillimi i industrisë përpunueseka avantazhet e saj,se rritparaqitjen e prodhimeve. Prodhimetkanë marketing tëdukshëm,por ka dhe disavantazhinse sa më i zhvilluar ështëajo aq më shumë ndërhyet tekprodukti, duke ja hequr natyralitetinatij qoftë me bojra ushqimore apo esenca të ndryshmedhe pikërisht akoma tek nenuk ka hyrë përpunimi moderndhe kjo është arsyeja që produktet tona pëlqehen shumë jashtëvendit.Korça akoma nuk kakomplekse të zhvilluara blegtorieme përjashtim të atyre tëshpendëve,ku dhe këto të funditnë pëqindje shumë të madhepërdorin ushqim natyraltë grumbulluar nga fermerë,ose drithra të importit të papërpunuara. Kështu që, nëpërgjithësi nuk kemi mishkafshësh të rritura në mënyrëintensive,e cila ul shijëne mishit apo qumështit.Nëtë folurit e përditshëm,nedëgjojmë klientët,që blejnëmish dhe kanë frikën se mosështë mish viçi i ardhur ngaMaqedonia, i cili stonon nëshijë.Kjo ndodh se Maqedonia,kashumë kompleksedhe përdoren ushqime përrritje intensive të kafshëve,gjë e cila do ndodhë sëshpejti tek ne,sepse ashtu ekërkon koha dhe zhvillimi,prandaj sa ka vend për tëzgjedhur dhe për ca kohë dovazhdojmë të zgjedhimmishin,perimet, mjaltin,qumështin etj.Një tjetërfavor që rrit cilësinë e ajritdhe të jetesës në Korçë ështëse korçarët duke pasur shpirtine nikoqirit dhe të puntorit nukshpërdorojnë lekun me lehtësi.Korça krahasuar me qytete tërangut të saj ka një numër tëpakët automjetesh,akoma jeminë numrin B të targave,kjobën që në ajër të emetohet shumëmë pak dioksid karboni dhegazra të tjera të dëmshme përshëndetin.Qyteti i Korçës,në dallim nga qytete e tjera të Shqipërisëka privilegjin e të pasurit ujëtë pijshëm non stop, 24 orë dhenë dallim nga shumë qytete tëtjera,jo vetëm që është i pijshëm,pordhe i një cilësie shumëtë mirë,kësaj pëparësie së shpejtido ti shtohet dhe risistemimi ikanaleve të ujrave të zeza dheimpianti i përpunimit të plehrave,faktorëbazë në cilësinë ejetës së qytetarit.Gjithashtu Korçanë dallim nga zonat e tjeraderi tani nuk ka pasur bumndërtimesh,për rrjedhojë prishjetë hapësirave të gjelbra. Gjithashtunjë punë shumë e mirë pobëhet për krijimin e sipërfaqevetë gjelbra,lulishteve dhe këndeveçlodhëse në hapësirat midispallteve,nëpër lagjet e ndryshmetë qytetit.Parku “Rinia” nëstinën e verës pret në gjirin e tijaromatik dhe të freskët qytetarëtë të gjitha kategorive të cilët kalojnëmbrëmjet e nxehta nënfreski,me kontribut gjithqytetarmund të realizohej duke idhuruar këtij parku trëndafilashumëllojësh, tulipanë,zambakë,e lule të tjera,që kanë kultivuesitnë oborret e shtëpive tëtyre.Korçari duke patur kurbettë madh kohë më parë dheemigrim intensiv legal, nëkohët e sotme si vend kufitar,epasuroi më tej kulturën e gatimitdhe të ushqimit në familjene tij, gjë e cila ndikon mjaft nëcilësinë e jetesës.Familja korçarekonsumon shumë prodhime,tëcilat i prodhon vetë,sitrahani i ëmbël e i thartë,rosnickat e famshme, lakrorëte shijshëm,hoshafet e kumbllës,apotë mollës etj dhe përrrjedhojë konsumon më pakpica apo produkte të tjeragjysmë të gatshme të cilat rrjedhinnga industria e konservimitme konservantë që dëmtojnëshëndetin.Dhe së fundi ajo,që e bën rininë që të jetë më egjatë se kudo apo pleqërinë mëtë gjatë është ana morale,osekënaqësia shpirtërore pasi nëKorçë në sebepe e gëzime tëndryshme nëse të këndohet keçtë këndosh pasi muzikaliteti iKorçës është i pasur me këngëpër të gjitha moshat,korçarëtkanë kënduar dhe këndojnëserenatat e famshme si nëmoshë të re dhe në pleqeri derisa tju këndojë zemra.Ja pse në Korçë ja vlen tëjetosh dhe të mplakesh.Arben QafezeziFarmacist-veterinerKorçë