PrzeglÄ daj publikację - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

lemów językowych w trakcie wykonywaniaw miarę autentycznych zadań komunikacyjnychw parach, małych grupach lub naforum całej klasy, nagrywaniu i analiziefragmentów dyskursu lub analizie komponowanychbez użycia słownika (np. podczaslekcji) prac pisemnych. Ten etap jest o tyleistotny, że pozwala nauczycielowi określićzakres i rodzaj planowanego instruktażu.2. Uświadomienie uczącym się, czym są strategiekomunikacyjne i wyjaśnienie roli, jakąodgrywają w przekazywaniu treści zarównow języku ojczystym, jak i obcym. Takie podnoszenieświadomości językowej może przybraćformę wykładu, podczas którego nauczycielwyjaśni, czym jest kompetencja strategiczna,poda przykłady strategii komunikacyjnychużywanych w języku polskim i uzmysłowiuczniom ich przydatność dla osiągania celówkomunikacyjnych w częściowo tylko przeznich znanym języku obcym. Kolejnym krokiemmoże być podanie przykładów mniejlub bardziej skutecznych strategii, zaprezentowanienagrań i transkryptów, które ilustrująich wykorzystanie itp.3. Jak najczęstsze używanie przez nauczycielajęzyka docelowego, szczególnie wtedy, gdypojawiają się różnego rodzaju problemyz przekazywaniem lub zrozumieniem danychtreści. Jest to konieczny do spełnienia warunek,jeśli chcemy ograniczyć używanie przezuczniów języka polskiego w sytuacjach, kiedyze względu na niedoskonałe umiejętności niepotrafią sformułować wypowiedzi w językuobcym albo nie do końca rozumieją, copowiedział nauczyciel lub kolega/koleżanka.Trudno jest bowiem oczekiwać, że kiedy najprostszymsposobem rozwiązania problemujest odwołanie się do znanego wszystkimjęzyka ojczystego, uczący się zdecydują się naużycie w tym celu języka docelowego, jeślisystematycznie nie robi tego nauczyciel.4. Konsekwentne zachęcanie uczących się doużywania języka obcego, co można osiągnąćprzez upominanie uczniów, gdy używająjęzyka polskiego po to, aby zadać pytanie,poprosić o powtórzenie czy wyjaśnienie,odmowę uwzględniania odpowiedzi, jeślinie są sformułowane w języku obcym, udawaniebraku zrozumienia, jeśli wypowiedźzawiera polskie elementy, wprowadzeniesystemu nagród za używanie języka obcegopodczas pracy w parach i małych grupachitp. Działania takie są niezbędne, bo wyrabiająw uczących się nawyk używania językaobcego do rozwiązania napotykanych problemów,co w dłuższej perspektywie umożliwibardziej efektywną komunikację w klasieszkolnej i poza nią.5. Niezwykle ważne jest wykształcenie w uczącychsię woli podtrzymania komunikacjinawet wtedy, gdy nie wiedzą, co w danejsytuacji powiedzieć albo są świadomiswoich niedoskonałych umiejętności. Pozytywnenastawienie w tym zakresie stanowibowiem gwarancję, że uczniowie zechcąwykazywać bardziej konkretne zachowaniaopisane w kolejnych punktach. Można tutajwykorzystać następujące ćwiczenia (patrzMichońska-Stadnik, 1996):uczący się pracują w parach i małych grupachw celu uzupełnienia niekompletnychdialogów, które mogą się różnić długością,stopniem trudności itp.,uzupełnianie rozpoczętych zdań, które musząbyć na tyle zabawne, intrygujące lubkontrowersyjne, aby uczniowie zechcieliz nimi eksperymentować (np. Samochódpływał pośrodku jeziora, ponieważ…) 5) ,uczniowie budują zdania i zapisują je nakartkach papieru; zdania te są następniecięte na wyrazy i umieszczane wraz z innymiw pojemniku; uczniowie losują z pojemnikatyle kartek, z ilu wyrazów składało się ichoryginalne zdanie i starają się ułożyć jaknajbardziej sensowną wypowiedź.6. Szczególnie ważną grupą strategii, tak dlabardziej skutecznego komunikowania się,jak i bardziej efektywnej nauki, są strategiekompensacyjne, polegające na użyciu językaobcego, a w szczególności omówienie lubużycie wyrazu o podobnym znaczeniu. Jednymze sposobów zachęcenia uczących się dostosowania takich strategii jest systematyczneużywanie przez nauczyciela języka obcegow celu wytłumaczenia znaczenia nowych5)Mimo, że korzystam głównie z literatury anglojęzycznej, wszystkie przykłady językowe są podane w jezyku polskim, by zaprezentowanećwiczenia i zadania były w pełni zrozumiałe dla nauczycieli wszystkich języków obcych.41