ulotki, kolaże, plakaty, filmy wideo, scenariuszesztuki, słuchowisko) lub produkty niematerialne(przedstawienie teatralne, wywiady,żywe obrazy). Do ich wykonania uczniowieangażują całą swoją wiedzę językową.Lekcje mają formę otwartą, nauczycielspełnia rolę organizatora procesu dydaktycznego,moderatora i pomocnika. W centrumprzebiegu lekcji znajduje się aktywny uczeńi jego działanie.Niezbędna jest różnorodność stosowanychmetod i form pracy oraz współdziałanieuczniów w parach i grupach.Jakie pożytki płynąz zastosowania tekstówliterackich na lekcji językaobcego?Zarówno z perspektywy uczniów, jak i nauczycieliistnieje wiele powodów, aby pracowaćz tekstami literackimi na lekcji języka obcego.Praca z tekstem literackim pozwala na efektywniejszenauczanie i uczenie się języka: Teksty literackie są przykładem estetycznejformy językowej. Zawierają środki stylistycznei formy wyrazu, jak np. przenośnie,wieloznaczności, których brak jest w językupotocznym i tekstach użytkowych. Jeśli jakonadrzędny cel akwizycji języka przyjmiemynajszerzej rozumianą kompetencję językową,to nie może w niej zabraknąć zdolności recepcjitekstu poetyckiego. Kontakt z językiemliterackim musi mieć miejsce na lekcji, nienależy zostawiać go uczniowi jako samodzielnegozajęcia w czasie wolnym. Teksty literackie są szczególnie dogodnąokazją do rozwijania sprawności produktywnych:mówienia i pisania. Są one szczególnietrudne do ćwiczenia w warunkach szkolnychi nauczyciele niekiedy z nich rezygnują. Dziękiodpowiedniej pracy z tekstem literackim rozwijaniesprawności mówienia i pisania możebyć wyjątkowo efektywne i przyjemne. Odpowiedni dobór metod pracy z tekstemliterackim pozwala na przeprowadzenielekcji integrującej cztery sprawności językowe:czytanie, słuchanie, mówienie i pisanie.Odpowiada to naturalnemu użyciu językaw codziennej komunikacji. Podczas pracy nad tekstem literackim są rozwijanei aktywizowane oba obszary kompetencjijęzykowej: kompetencja gramatycznai leksykalna. Praca z tekstem literackim okazujesię być jednocześnie nader intensywnąi kompleksową pracą językową.Praca z tekstem literackim przynosi równieżkorzyści dydaktyczno-metodyczne: Teksty literackie apelują do emocji czytelnika,który identyfikuje się z bohaterami i ichproblemami. Uczniowie wypowiadają się nate tematy o wiele chętniej niż w przypadkutekstów użytkowych: spierają się, przekonują,dyskutują, opowiadają wymyślone przezsiebie historyjki. W klasie powstają dziękitemu autentyczne sytuacje komunikacyjne,w których mówi się z zaangażowaniem, wypowiadającwłasne, autentyczne poglądy, orazsłucha z zaciekawieniem, bo to, co mówiąkoledzy, jest dla słuchaczy nowe i prawdziwe.(Nie odgrywa się tu z góry przewidzianychról, jak w scenkach dialogowych). Należytu jednak podkreślić, że tekst literacki samz siebie nie wyczaruje tego cudu na lekcji– trzeba mu pomóc odpowiednim doboremmetod aktywizujących. Kreatywna praca uczniów w grupach i parach,w którą uczniowie angażują swoje emocjei dają upust fantazji przebiega w bezstresowej,swobodnej atmosferze, bez przymusui strachu przed mówieniem. Taka atmosferauczenia się jest szczególnie korzystna dlaprzyswajania wiedzy, o czym przekonuje naspsychologia uczenia się. Praca nad tekstem literackim może być dlauczniów czymś nowym, niecodziennym.Może budzić ciekawość, rodzić dużą motywacjędo aktywnego uczestnictwa w lekcji.Częste stosowanie tekstów literackich przynosiw konsekwencji większą motywację donauki języka obcego. Praca nad tekstem literackim według wytycznychwspółczesnej dydaktyki literatury oznaczaprzeprowadzenie lekcji otwartej, zorientowanejna ucznia, aktywizującej wszystkiedrogi przyswajania wiedzy – czyli umożliwianowoczesne nauczanie według najnowszychosiągnięć dydaktyki języka obcego.24
Odnośnie rozwoju osobowości uczniapodkreśla się następujące korzyści: Kontakt z literaturą jest niezbędny z pedagogicznegoi wychowawczego punktu widzenia.Uczniowie zapoznają się z pozytywnymi postawamijak tolerancja czy niesienie pomocy.Brzmi to szalenie banalnie i staroświecko, alew dzisiejszej sytuacji wychowawczej młodegopokolenia rola pozytywnych wzorców jestwręcz nie do przecenienia. Takie zadania, jak wymyślanie własnych historii,dalszego ciągu tekstu, zmiana narratora,pisanie wiersza, wywiadu czy opowiadaniarozwijają kreatywne myślenie i skłaniają do refleksjina temat otaczającej nas rzeczywistości.Oznacza to dalszy rozwój osobowości uczniaoraz rozszerzenie jego wiedzy o świecie.Omawianie tekstów literackich spełniatakże funkcje kulturoznawcze: Razem z językiem obcym przekazujemy obcąkulturę. Teksty literackie są częścią tradycjii kultury kraju języka docelowego, umożliwiająwgląd w życie literackie jakiegoś narodu. W tensposób przyczyniają się do rozwoju kompetencjikulturowej i dialogu między kulturami. Teksty literackie zawierają wiele informacji krajoznawczychi historycznych. Te nie są jednakprzekazywane rzeczowo i obiektywnie, jakw tekstach użytkowych, lecz pośrednio, w szerokimkontekście, subiektywnie i wartościująco.Taki sposób podawania informacji apeluje doemocji czytelnika, jest przez to dla niego bardziejinteresujący i skłania do polemiki.Konfrontacja z obcą kulturą i tradycją prowadzido relatywizacji własnych przekonań i likwidacjiuprzedzeń i stereotypów, do lepszegozrozumienia obcych kultur i tolerancji. Tewartości są podstawą pokojowego współżyciaprzedstawicieli różnych kultur w obrębiejednego społeczeństwa. Dlatego w dzisiejszymświecie należy uznać je za jeden z najważniejszychcelów wychowawczych. Praca z tekstamiliterackimi może przyczynić się do osiągnięciatego celu (por. też Riemer 1994: 288-289).BibliografiaChrząstowska, Bożena, Wysłouch, Seweryna (1987), Poetykastosowana, Warszawa: WSiP.Ehlers, Swantje (1992), Literarische Texte lesen lernen,München: Klett.Pasterniak, Wojciech (1984), Metodologia dydaktyki literatury.Wprowadzenie, Warszawa-Poznań: PWN.Riemer, Claudia (1994), „Literarische Texte“, w: Henrici,Gert, Riemer, Claudia (red.), Einführung in die Didaktik desUnterrichts Deutsch als Fremdsprache. Baltmannsweiler:Schneider Verlag, Band 2, s. 282-299.(kwiecień 2006)Magdalena Jałowiec-Sawicka 1)WągrowiecSubiektywne teorie nauczycieliNa prawidłowy przebieg procesu dydaktycznegoskłada się wiele czynników, któresamodzielnie i we wzajemnym oddziaływaniusą przedmiotem licznych badań. Pod lupębrany jest nauczyciel, uczeń i cały cykl działańzwiązanych z nauczaniem, począwszy od planowaniaaż po ewaluację. A wszystko to w celuoptymalizacji procesu dydaktycznego.Jednak mimo intensywnego skupieniabadań na problemach dydaktycznychi wychowawczych niezmiernie rzadko poruszanymtematem pozostaje niezwykle istotnyczynnik dydaktycznego działania nauczyciela,jakim są subiektywne teorie o nauczaniu.Dlaczego są one tak ważne?Krótkie wprowadzenieSubiektywne teorie o nauczaniu jako pozbawionerefleksji odczucia nauczyciela wywie-1)Dr Magdalena Jałowiec-Sawicka jest starszym wykładowcą w Studium Języka Niemieckiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewiczaw Poznaniu.25
- Page 2 and 3: PRENUMERATA CZASOPISMA „JĘZYKI O
- Page 4 and 5: Agnieszka Tarabuła - Lekcje, któr
- Page 6 and 7: Dzielmy się wiedzą i doświadczen
- Page 8 and 9: Odbiorca jest nastawiony na usłysz
- Page 10 and 11: Konceptualna bliskość językówi
- Page 12 and 13: They tiptoed around the tree. Ils o
- Page 14 and 15: inne sfery życia, utrwala czasowni
- Page 16: pytania mają charakter praktyczny,
- Page 19 and 20: kreślają teoretycy omawianej meto
- Page 21 and 22: się. Pojawiające się błędy w w
- Page 23 and 24: Ewa Turkowska 1)RadomO pożytkach z
- Page 25: stawienia uczniom szeregu zadań j
- Page 29 and 30: Wyniki analizy. Przykład teoriisub
- Page 31 and 32: Podejście indukcyjnew nauczaniu gr
- Page 34 and 35: że czasownik werden, jako element
- Page 36 and 37: dlaczego podczas grania w Fußball
- Page 38 and 39: wyniku wystarczy opanowanie sprawno
- Page 40 and 41: sposoby identyfikacji, opisu i klas
- Page 42 and 43: gach kulturowych, ich nauczanie mo
- Page 44 and 45: słów i wyrażeń występujących
- Page 46 and 47: Dzieje się tak dlatego, że nawet
- Page 48 and 49: składa się z czterech etapów, kt
- Page 50 and 51: Uczący się widzi(czyta) słyszany
- Page 52 and 53: 2.2.8. / 3.6. łączenie fragmentó
- Page 54 and 55: 2.1.6. / 3.2. prawda / fałsz ٧ ٧
- Page 56 and 57: ming), a także wnioskowania na pod
- Page 58 and 59: zostało powiedziane - słuchania n
- Page 60 and 61: obcego kontakty z rodzicami są nie
- Page 62 and 63: Unit 2:Blue paintUnit 3:Ten booksIt
- Page 64 and 65: pomóc dziecku z napisaniu zadania
- Page 66 and 67: te powinny przystępować do tego p
- Page 68 and 69: samodzielne rozwiązywanie zadań p
- Page 70 and 71: y języków bcychUniwertet Warszaws
- Page 72 and 73: startu językowego bez względu na
- Page 74 and 75: adresatami są młodzi obcokrajowcy
- Page 76 and 77:
Tab 1. Uw y się języ bg wwszystki
- Page 78 and 79:
Powszechność nauczania języka fr
- Page 80 and 81:
do poprzedniego roku szkolnego wska
- Page 82 and 83:
KOMPUTERY, INTERNET,MULTIMEDIAAnna
- Page 84 and 85:
16. Die Jahreskarte ist nicht nur f
- Page 86 and 87:
Janusz Leśniak 1)PoznańZastosowan
- Page 88 and 89:
w przypadku tłumaczeń tekstów z
- Page 90 and 91:
cjach 3) . Pomimo braku do tej pory
- Page 92 and 93:
Berlin ist eine der spannendsten St
- Page 94 and 95:
Arbeitsblatt1. Verbinde die Bilder
- Page 96 and 97:
Zeltdachkonstruktion ..............
- Page 98 and 99:
An alienCzas trwania: 10-15 minut.N
- Page 100 and 101:
Rozsypanki utrwalające pisownię w
- Page 102 and 103:
Latein - łacinaverschreien - okrzy
- Page 104 and 105:
i ucznia. Dlatego też, żeby zach
- Page 106 and 107:
Na przykład: Word groupings - grup
- Page 108 and 109:
Bob: Let’s go to the theatre toni
- Page 110 and 111:
Present SimplePresent ContinuousFut
- Page 112 and 113:
pytanie kolejnemu koledze. W ten sp
- Page 114 and 115:
tydzień zdawali relację, co udał
- Page 116 and 117:
urs, les ateliers de journalisme, l
- Page 118 and 119:
10. Le projet correspond aux standa
- Page 120 and 121:
TabooPrzygotowując uczniów do mat
- Page 122 and 123:
6. Zwracam się do uczniów: Die Ha
- Page 124 and 125:
7. Praca domowa: Uczniowie otrzymuj
- Page 126 and 127:
Wspólnie sprawdzamy uzupełnienie
- Page 128 and 129:
11. Sein bekanntestes Buch ist DIE
- Page 130 and 131:
uuWhat examples of bullying have yo
- Page 132 and 133:
lekturę. Proszę ich o przeczytani
- Page 134 and 135:
6. Opowiedzcie o sytuacjach, w któ
- Page 136 and 137:
Ewa Pobiedzińska 1)WałbrzychW sty
- Page 138 and 139:
a rzecz w tym, żeby ujrzeć w nim
- Page 140 and 141:
Halina Szwajgier 1)LublinMatura - r
- Page 142 and 143:
uupiszą list lub wypracowanie, kt
- Page 144 and 145:
die Lektion,-en, das Schullebendie
- Page 146 and 147:
uuuuu Verdrängen Supermärkte klei
- Page 148 and 149:
5) Oscar, the author of half-allego
- Page 150 and 151:
z nagraniem treści, piosenkami i r
- Page 152 and 153:
Narrator: Wilbur has got a red head
- Page 154 and 155:
Stiefmutter: Ha, ha, ha. Unser Asch
- Page 156 and 157:
Prinz: (Klaszcze w dłonie. Mówi g
- Page 158 and 159:
under Parliament, and Fawkes plante
- Page 160 and 161:
) the period of somebody’s life,
- Page 162 and 163:
There (12; be).....................
- Page 164 and 165:
CZYTELNICY PISZĄRenata Niewada 1)P
- Page 166 and 167:
wać na jego podstawie całoroczny
- Page 168 and 169:
Czas pobytu wszyscy wspominamy mile
- Page 170 and 171:
uuGrupa 2C była odpowiedzialna za
- Page 172 and 173:
Dzięki projektowi wytworzyła się
- Page 174 and 175:
SPRAWOZDANIABarbara Daniłowicz 1)W
- Page 176 and 177:
Nasi koledzy dowiedzieli się, z ja
- Page 178 and 179:
Paweł Laskowski 1)RadomskoPrzebieg
- Page 180 and 181:
Karen Donaldson przeprowadziła war
- Page 182 and 183:
RECENZJEPaweł Sobkowiak 1)PoznańB
- Page 184 and 185:
y zrozumieć słuchany tekst. Dają
- Page 186 and 187:
Paweł Sobkowiak 1)PoznańNew Engli
- Page 188 and 189:
oraz NLP 5) . Pamiętano o zadaniac
- Page 190 and 191:
sposobów uzyskiwania i udzielania
- Page 192 and 193:
uczniów do wstępnego zapoznania s
- Page 194 and 195:
mówienia i pisania. Obie techniki