PrzeglÄ daj publikację - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

kreślają teoretycy omawianej metody, wyrażaemocje. Gramatyka jest niewidzialnym aczkolwiekzinterioryzowanym konstruktem umożliwiającymrealizację intencji komunikacyjnych.Metoda audiolingwalanaNa powstanie metody audiolingwalnejwielki wpływ miało językoznawstwo strukturalneoraz zdobycze psychologii behawiorystycznej.Główne postulaty audiolingwizmu skupiają sięwokół koncepcji języka rozumianego jako systempowtarzających się w tekstach struktur zwanychtakże modelami oraz wokół mowy będącej przejawemzachowań werbalnych, których podstawęstanowią nawyki. Proces kształtowania się nawykówpolega na wielokrotnym i mechanicznympowtarzaniu określonych działań werbalnychodtwarzających z pamięci gotowe wzory reakcji(imitacja, repetycja) oraz na substytucji opartejna analogii.W konsekwencji celem nauki języka obcegojest nawykowe opanowanie jednostek językaoraz kształtowanie zdolności komunikowania się.Proces dydaktyczny wyklucza posługiwanie sięjęzykiem ojczystym jako płaszczyzną odniesieniai refleksji, stosowanie objaśnień, porównań i komentarzygramatycznych. Priorytetem w naucejest język mówiony, w tym język codziennejkomunikacji oraz opanowanie wszystkich czterechsprawności językowych w następującej kolejności:słuchanie ze zrozumieniem, mówienie,czytanie ze zrozumieniem i pisanie.Metoda audiolingwalna nosi cechy nauczaniafunkcjonalnego, niecentralnego, dywergentnego(rozbitego na poszczególne sprawnościjęzykowe) oraz syntetycznego. Punktem wyjściaw procesie dydaktycznym jest cała struktura,a nie jej poszczególne elementy.Posługiwanie się językiem stanowi zachowaniecałkowicie automatyczne i oparte nasystemie nawyków znajdującym się w podświadomości.Proces kształtowania nawyków traktujesię w audiolingwiźmie jako związek międzybodźcem a reakcją, aż do momentu całkowitejautomatyzacji.Przyswajanie struktur syntaktycznych, czyligramatyki B zawartych we wzorach (modelach)ujmowano w sposób funkcjonalno-syntetycznyi przedstawiano uczącemu się w określonychsytuacjach komunikacyjnych. Gramatyka w audiolingwiźmiestanowi przede wszystkich środekdo realizacji zasadniczego celu, czyli kształtowaniaumiejętności porozumiewania się w danymjęzyku obcym. Reguły języka nie są expliciteprzedmiotem zajęć. Reguły języka są ujęte wewzorach (patterns), wielokrotnie powtarzane(drills) i ostatecznie zautomatyzowane (habits).Gramatyka umożliwia twórcom programównauczania właściwe rozplanowanie materiałujęzykowego według klasycznej progresji: odłatwych do trudnych struktur gramatycznych.W koncepcji audiolingwalnej, podobniejak w koncepcji nauczania bezpośredniego,gramatyka B właściwie nie istnieje. Podręcznikido nauki języka obcego nie wyodrębniajączęści gramatycznej. Kompetencje gramatyczneuczących się języka obcego (gramatyka A) sąkształtowane na bazie tekstów ukazującychreguły języka bez prób omawiania tych reguł.Krótko mówiąc, gramatyka języka docelowegoorganizuje wypowiedź lecz jednocześnie ukrywasię za tą wypowiedzią.Metoda kognitywnaIstotnym podejściem wyrosłym nagruncie teorii generatywno-transformacyjnejN. Chomsky’ego i poglądów psychologii postbehawiorystycznejjest kognitywizm. Nowakonkurencyjna dla audiolingwizmu teoria wprowadzaszereg zmian o doniosłym znaczeniu dlaglottodydaktyki. Wiele twierdzeń kognitywizmuwynika bezpośrednio z zaprzeczenia audiolingwizmu,inne powstają niezależnie z prowadzonychbadań nad przyswajaniem języka.W ujęciu kognitywnym język definiujesię jako nieskończony zbiór zdań poprawnych,zbudowanych ze skończonego zbioru reguł ichłączenia (por. Komorowska, 1982). Język stanowisystem reguł. Systemy języka tworzą kompetencjęjęzykową, której osiągnięcia zapewnia umiejętnośćposługiwania się językiem. Nauka w modelukognitywnym to przybliżanie się do kompetencjijęzykowych natywnego użytkownika (gramatykaI) przez kolejne etapy, czyli tzw. aproksymacje.17