RAPORT - Rzecznik Praw Obywatelskich

Raport Rzecznika Praw Obywatelskich z działalności w Polsce Krajowego Mechanizmu Prewencji w roku 20123.4 Obszary wymagające poprawy1. TraktowanieWarto zaznaczyć na początku, iż w większości wizytowanych placówek nieletni,z którymi rozmawiali przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji,nie zgłaszali uwag odnośnie traktowania ich przez personel placówki, często bardzopozytywnie wypowiadali się na temat swoich wychowawców i nauczycieli.Należy jednak wskazać, iż w dwu ośrodkach 88 przedstawiciele KMP odebralisygnały o nieludzkim i poniżającym traktowaniu wychowanków takim jak naruszenienietykalności fizycznej przez uderzanie ich w kark i szarpanie oraz używaniewulgaryzmów przez wychowawcę. Ponadto w jednej z tych placówek 89 personel posiłkowałsię pomocą podopiecznych w sytuacjach nieposłuszeństwa innego nieletniego(np. nieletni odmówił zejścia do szkoły i według zapisu w książce dyżurówwychowawca zwrócił się o pomoc do pozostałych chłopców). Powyższe zachowaniezostało ocenione przez pracowników KMP jako niedopuszczalne, gdyż powodujepowstanie sytuacji, w których nieletni uzyskują przyzwolenie ze strony pracownikówośrodka na stosowanie nacisków bądź siły fizycznej w stosunku do innych wychowanków.W innej placówce 90 , przedstawicielom KMP zgłoszono również problemczęstego przeszukiwania pokoi. Według wychowanków przeszukania były wyrazemgniewu wychowawców, bądź były przeprowadzane w ramach kary zbiorowej.Wiele zastrzeżeń wizytujących wzbudziły zasady funkcjonowania grupy readaptacyjnejw jednej z placówek 91 . Grupa ta zorganizowana została w odrębnym budynku,sypialnia przeznaczona dla osób wchodzących w skład grupy readaptacyjnej zostaławyposażona jedynie w łóżka. Wizytujący stwierdzili, że brakuje w niej nie tylko innychmebli (np. szafeczek przyłóżkowych), ale i wystroju nasuwającego miłe skojarzeniaz warunkami domowymi. Nadto nieletni izolowani byli od innych podopiecznychtego ośrodka i zobowiązani do noszenia pomarańczowych spodni. W skład grupyreadaptacyjnej wchodziły zarówno osoby nowoprzybyłe, jak i ci wychowankowie,którzy uznani zostali za szczególnie trudnych. Wychowankowie ponadto nie mielizapewnionych codziennych zajęć na świeżym powietrzu. W przedmiotowej sprawiezwrócono się do prof. nadzw. dr hab. Marka Konopczyńskiego – specjalisty w zakresiepedagogiki resocjalizacyjnej (dalej: ekspert), z prośbą o opinię dotyczącą pedagogicznychi resocjalizacyjnych podstaw istnienia grupy readaptacyjnej. Zdaniem wyżejwymienionego fakt izolacji grupy ma charakter niepedagogiczny oraz nieuzasadniony88MOS w Dobrodzieniu, MOS w Gliwicach.89MOS w Dobrodzieniu.90MOW w Brzegu Dolnym.91MOW w Trzcińcu.48