RAPORT - Rzecznik Praw Obywatelskich

Raport Rzecznika Praw Obywatelskich z działalności w Polsce Krajowego Mechanizmu Prewencji w roku 2012pliwym chaosem spowodowanym koniecznością realizacji wydanych decyzji (dodatkowespacery, dodatkowe zajęcia kulturalno-oświatowe), Skarb Państwa mógłbyzostać narażony na wypłatę odszkodowań z tytułu diametralnego pogorszenia warunkówodbywania kary pozbawienia wolności z tytułu roszczeń więźniów.Bez wątpienia sytuacja ta nadal będzie ulegać pogorszeniu szczególnie, żewobec kilku tysięcy skazanych kara pozbawienia wolności nie jest wykonywana 36 ,a także z tego względu, że Polska jako członek Unii Europejskiej musi wykonaćdecyzję ramową Rady Unii Europejskiej, w myśl której od 2016 r. RzeczypospolitaPolska będzie zobowiązana do przyjęcia polskich więźniów z krajów Unii, wobecktórych orzeczono karę pozbawienia wolności w którymś z tych krajów 37 . W punkcie11 decyzji ramowej jest mowa o tym, że Polska jako niegotowa na przyjęcie Polaków-więźniówz UE, ma niejako zamrożone na okres 5 lat, postanowienia decyzjio przyjęciu do polskich więzień Polaków, którzy popełnili przestępstwo w UE. Mającna uwadze, że decyzja weszła w życie z dniem 5 grudnia 2011 r. okres wyłączeniastosowania jej postanowień mija dla Polski 5 grudnia 2016 r. 38 . Polska będzie zatem36To zagadnienie było przedmiotem wystąpienia Rzecznika do Ministra Sprawiedliwości. W wystąpieniu(RPO-637783-II-712/12/EB, http://www.sprawy-generalne.brpo.gov.pl/szczegoly.php?pismo=1649697)z dnia 5 czerwca 2012 r. RPO wskazała, na niewykonywanie kary pozbawienia wolnościwobec kilku tysięcy osób skazanych na kary pozbawienia wolności. W odpowiedzi z dnia 3 lipca 2012 r.Minister Sprawiedliwości poinformował, że fakt nieosadzenia skazanych w jednostkach penitencjarnych,celem wykonania kary pozbawienia wolności, w istocie wynika albo ze skorzystania przez nichz istniejących instytucji prawnych, np. odroczenia wykonania kary, zawieszenia wykonania kary czyinstytucji określonej w art. 152 k.k.w. albo z powodów faktycznych – w szerokim znaczeniu – ukrywaniasię przed osadzeniem. Według Ministra na koniec 2011 r. ogólna liczba ukrywających się i poszukiwanychlistem gończym w celu odbycia kary pozbawienia wolności wynosiła ponad 26 tys. osób., natomiastna dzień 21 listopada 2011 r. ok. 13.000 osób przebywało na wolności na podstawie odpowiedniegoorzeczenia sądowego, które nie obligowało do stawienia się w jednostce penitencjarnej.37Zob. Decyzja Ramowa Rady 2008/909/WSiSW z dnia 27 listopada 2008 r. o stosowaniu zasadywzajemnego uznawania do wyroków skazujących na karę pozbawienia wolności lub inny środek polegającyna pozbawieniu wolności – w celu wykonania tych wyroków w Unii Europejskiej (Dz. Urz.UE 327 L 05.12.2008 r. str. 27).38Z uzasadnienia ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego,ustawy o prokuraturze oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. Nr 240, poz. 1430) wynika, żenależy zakładać, że przekazanie do Polski w latach 2017 – 2021 wszystkich osób, które obecnie odbywająkarę pozbawienia wolności w innych państwach członkowskich UE (około 3.700 osób) oraz wszystkichosób przebywających obecnie w areszcie tymczasowym w tych państwach (około 8.000 osób). Tym samymtransferowi do Polski we wspomnianym okresie podlegać może ok. 11.700 osób. Należy się jednakspodziewać, że transfer tych osób nie będzie równomiernie rozłożony na wszystkie lata omawianegookresu. Przeciwnie, państwa członkowskie będą się starać jak najszybciej przekazać polskich osadzonychz powrotem do RP. Po uwzględnieniu faktu przekazywania osób z Polski do innych państw członkowskich(szacunkowo 300 osób w ciągu dwóch lat), należy się spodziewać, że transfer netto skazanychdo Polski w latach 2017 i 2018 wyniesie 11.400 osób, a zatem 5.700 osób rocznie. W latach 2018 – 2021,wskutek przekazania wszystkich dotychczas osadzonych skazanych, liczba osób przekazywanych doPolski powinna wrócić do normy sprzed 2017 r., a zatem do około 250 osób rocznie.26