PRZEGLĄD MECHANICZNY 5/2015

More documents

Recommendations

Info

Rys. 6. Wykres energii rozproszonej (wzgl´dnej) w t∏umiku WT w funkcji η [4] Na wykresie (rys. 6) przedstawiono zale˝noÊç energii (wzgl´dnej) rozproszonej w t∏umiku wiskotycznym w ciàgu jednego okresu w funkcji wspó∏czynnika η: Na podstawie wykresu (rys. 6) optymalny wspó∏czynnik t∏umienia α opt (η = 1) jest równy (4) α opt = l p · ω (5) Przy optymalnym t∏umieniu efektywny moment bezw∏adnoÊci: l ef = 0,5 · l p (6) SkutecznoÊç t∏umika drgaƒ zale˝y od cz´stoÊci, przy której „pracuje”. Najwi´kszà skutecznoÊç t∏umik ma (teoretycznie) w rezonansie, a praktycznie w strefie rezonansu. W przypadku t∏umienia drgaƒ skr´tnych wa∏u korbowego silnika spalinowego w miejsce ω we wzorze (5) nale˝y podstawiç g∏ównà cz´stoÊç skr´tnà wa∏u ∏àcznie z t∏umikiem, co oznacza, ˝e t∏umik dobiera si´ (lub projektuje) do pracy w rezonansie (praktycznie: do pracy w strefie rezonansowej). Zakres strefy rezonansowej n rez ∈ zale˝y od wartoÊci dopuszczalnej drgaƒ skr´tnych wa∏u korbowego silnika spalinowego. Wnioski Sprawdzany t∏umik przy zwi´kszonym wymuszeniu (wykres 1, rys. 5), w porównaniu z t∏umikiem „dobrym”, przy tym samym wymuszeniu (wykres 2, rys. 5), mia∏ drgania zwi´kszone w rezonansie o ok. 32,5%. Ten sam t∏umik przy zmniejszonym wymuszeniu (wykres 3, rys. 5), w porównaniu z t∏umikiem „dobrym” (wykres 4, rys. 5), mia∏ drgania zwi´kszone o ok. 18,2%. Na tej podstawie stwierdzono, ˝e badany t∏umik WT-1 nie nadaje si´ do eksploatacji. Poniewa˝ cz´stoÊci rezonansowe badanych t∏umików by∏y takie same ω = 65 ±1,1/rad oraz t∏umik TW-1 nie utraci∏ ca∏kowicie sprawnoÊci, to z du˝ym prawdopodobieƒstwem mo˝na stwierdziç, ˝e t∏umik WT-1 nadaje si´ do remontu. Dok∏adna ocena stanu technicznego t∏umika jest mo˝liwa po jego demonta˝u. Badane t∏umiki nale˝à do kategorii „du˝ych” t∏umików, których koszt wykonania jest znaczny, remont t∏umika mo˝e byç wówczas uzasadniony ekonomicznie, uwzgl´dniajàc fakt, ˝e konstrukcja t∏umika jest prosta, a sam remont mo˝e polegaç g∏ównie na wymianie czynnika t∏umiàcego. Przyj´to, ˝e t∏umik WT-1 w chwili oddania do eksploatacji by∏ sprawny, a pogorszenie sprawnoÊci (skutecznoÊci) t∏umika nastàpi∏o w czasie jego eksploatacji. Dla ka˝dego t∏umika, szczególnie typu „du˝ego” i specjalnego przeznaczenia (np. do silników okr´towych), powinien byç okreÊlony czas eksploatacji (resurs) do przeglàdu (sprawdzenia sprawnoÊci t∏umika) i ewentualnego remontu. Resurs t∏umika powinien dotyczyç zarówno godzin pracy silnika, np. 100 tys. godz., jak i czasu od monta˝u t∏umika do chwili wspomnianej kontroli. T∏umik (silnik) nieeksploatowany przez odpowiednio d∏ugi czas mo˝e „utraciç” sprawnoÊç na skutek: – wystàpienia trwa∏ych odkszta∏ceƒ ∏o˝yska Êlizgowego w t∏umiku pod wp∏ywem stosunkowo znacznej si∏y ci´˝koÊci pierÊcienia (uwaga dotyczy „du˝ych” t∏umików), która dzia∏a ca∏y czas w tym samym miejscu. W strefie kontaktu pomi´dzy stykajàcymi si´ powierzchniami pierÊcienia i panewki wyst´puje zjawisko pe∏zania, którego skutkiem mo˝e byç cz´Êciowe „zakleszczenie” ∏o˝yska, a po uruchomieniu silnika – jego zatarcie. T∏umik WT (silnik) powinien byç, co pewien czas, uruchamiany (bez obcià- ˝enia) w celu przesmarowania i zmiany miejsc styku wszystkich w´z∏ów tarciowych ca∏ego uk∏adu silnik – t∏umik; – „bezruchu” pierÊcienia (w d∏ugim przedziale czasu wyst´puje zjawisko starzenia si´ p∏ynu t∏umiàcego, co mo˝e spowodowaç znaczne zmniejszenie jego lepkoÊci); – rozpadu d∏ugich wiàzaƒ molekularnych w oleju silikonowym, dlatego te˝ producent oleju silikonowego zaleca, ˝e po roku sk∏adowania konieczne jest cz´ste sprawdzanie jego lepkoÊci. LITERATURA 1. DAMPOL Budy G∏ogowskie. Materia∏y firmowe, 2014. 2. Homik W.: Szerokopasmowe t∏umiki drgaƒ skr´tnych. WNITE-PIB, Radom 2012. 3. Homik W.: Projektowanie wiskotycznych t∏umików drgaƒ skr´tnych. Przeglàd Mechaniczny, nr 10, 2007. 4. Giergiel J.: T∏umienie drgaƒ mechanicznych. WNT, Warszawa 1990. 38 ROK WYD. LXXIV ZESZYT 5/<strong>2015</strong>
Innowacyjne urzàdzenie do eksperymentalnej identyfikacji dynamicznych wskaêników interakcji mobilnych maszyn roboczych z pod∏o˝em odkszta∏calnym Innovative system for experimental prediction of dynamic interaction between off-road machines and terrain PIOTR DUDZI¡SKI DAMIAN STEFANOW Streszczenie: W artykule zaprezentowano zwi´z∏y opis innowacyjnego urzàdzenia do eksperymentalnej identyfikacji dynamicznych wskaêników interakcji mobilnych maszyn roboczych z pod∏o˝em odkszta∏calnym. Dzi´ki obszernej analizie literatury Êwiatowej dotyczàcej obecnie wyst´pujàcych metod badania w∏asnoÊci wytrzyma∏oÊciowych gruntów, mo˝liwe by∏o zaprojektowanie nowatorskiego urzàdzenia pozbawionego wielu wad wyst´pujàcych w rozwiàzaniach konwencjonalnych. Na podstawie wst´pnych badaƒ innowacyjnym urzàdzeniem wykazano, ˝e gleby spoiste umacniajà si´ nawet kilkakrotnie podczas dynamicznego Êcinania. S∏owa kluczowe: terramechanika, grunt, podwozie Abstract: The article presents a brief description of an innovative device for experimental prediction of dynamic interaction between off-road machines and terrain. After exhaustive analysis of existing methods of determination of soil properties, a new device was designed. Initial tests have shown that cohesive soils strengthen up to a few times during dynamic shearing. Keywords: terramechanics, soil, undercarriage Rys. 1. Metodologia projektowania pojazdów terenowych – dla racjonalnego doboru uk∏adu jezdnego konieczna jest znajomoÊç zarówno parametrów pojazdu, jak i pod∏o˝a Prof. dr hab. in˝. Piotr Dudziƒski, prof. zw. – kierownik Katedry In˝ynierii Maszyn Roboczych i Pojazdów Przemys- ∏owych, Politechnika Wroc∏awska, Wybrze˝e Wyspiaƒskiego 27, 50-370 Wroc∏aw, e-mail: piotr.dudzinski@pwr.edu.pl; mgr in˝. Damian Stefanow – Katedra In˝ynierii Maszyn Roboczych i Pojazdów Przemys∏owych, Politechnika Wroc- ∏awska, Wybrze˝e Wyspiaƒskiego 27, 50-370 Wroc∏aw, e-mail: damian.stefanow@pwr.edu.pl. Wspó∏czeÊnie wiele ga∏´zi przemys∏u wykorzystuje pojazdy poruszajàce si´ w terenie czy te˝ maszyny do prac ziemnych. Nale˝à do nich przede wszystkim budownictwo, rolnictwo, górnictwo oraz przemys∏ wojskowy. Rosnàce wymagania dotyczàce mobilnoÊci pojazdów terenowych i maszyn roboczych wymuszajà na konstruktorach sta∏e poszukiwania lepszych rozwiàzaƒ, oferujàcych wi´ksze pr´dkoÊci oraz wi´ksze si∏y trakcyjne przy mniejszej destrukcji pod∏o˝a i mniejszym zu˝yciu paliwa. Projektowanie i optymalizacja tych pojazdów wymaga znajomoÊci opisu zjawisk w postaci modeli matematycznych wspó∏dzia∏ania elementów jezdnych czy narz´dzi roboczych z gruntem (rys. 1). Jednak˝e wspó∏czesna nauka nie dysponuje dotychczas zadowalajàcymi modelami matematycznymi, poniewa˝ w∏aÊciwoÊci ROK WYD. LXXIV ZESZYT 5/<strong>2015</strong> 39
Page 1 and 2: Cena 24 z∏ (w tym 5% VAT) PL ISSN
Page 3 and 4: ROK WYD. LXXIV PRZEGLÑD MECHANICZN
Page 5 and 6: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
Page 21 and 22: WARUNKI PRENUMERATY „Przeglàdu M
Page 23 and 24: Numeryczna analiza stanu napr´˝en
Page 25 and 26: nymi cechami (dok∏adnymi kszta∏
Page 27 and 28: Rys. 5. Belkowo-bry∏owy model num
Page 29 and 30: Konstrukcja specjalnej g∏owicy do
Page 31 and 32: Identyfikacja parametryczna modelu
Page 33 and 34: Ograniczenie to mo˝na sformu∏owa
Page 35 and 36: W celu porównywania wyników teore
Page 37 and 38: Badania wiskotycznych t∏umików d
Page 39: yczny. Na wale wirnika zamontowano
Page 43 and 44: Rys. 4. Zasada dzia∏ania podstawo
Page 45 and 46: WSPÓ¸CZESNE MATERIA¸Y KONSTRUKCY
Page 47 and 48: METODY I URZÑDZENIA POMIAROWE Nowe
Page 49 and 50: strukcji nie tylko pozwalajà na zm

PRZEGLĄD MECHANICZNY 5/2015

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?