PRZEGLĄD MECHANICZNY 5/2015
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Badania wiskotycznych t∏umików drgaƒ skr´tnych<br />
wa∏u korbowego silnika spalinowego<br />
The viscous torsional vibration dampers of the<br />
combustion engine crankshaft researches<br />
CELINA JAGIE¸OWICZ-RYZNAR<br />
Streszczenie: W artykule przedstawiono problematyk´ sprawdzenia przydatnoÊci do dalszej eksploatacji wiskotycznych<br />
t∏umików drgaƒ skr´tnych. Na specjalnie utworzonym stanowisku badawczo-pomiarowym ustalono charakterystyki<br />
amplitudowo-cz´stotliwoÊciowe, na podstawie których oceniono stan techniczny t∏umików.<br />
S∏owa kluczowe: t∏umik wiskotyczny, wspó∏czynnik t∏umienia, skutecznoÊç, moment bezw∏adnoÊci<br />
Abstract: The usefulness testing of the viscous torsional vibration dampers to the further exploitation is the issue of this<br />
paper. On the specially created research work station the amplitude-frequency characteristics, being the base to assess<br />
the dampers technical state, were determined.<br />
Keywords: viscous damper, damping factor, efficiency, the moment of inertia<br />
W obecnym czasie w∏aÊciciele i u˝ytkownicy jednostek<br />
p∏ywajàcych wymagajà od projektantów<br />
i producentów du˝ej ˝ywotnoÊci, a przede wszystkim<br />
niezawodnoÊci okr´tów w trudnych warunkach<br />
eksploatacji. Jednym z podstawowych zespo∏ów,<br />
którego trwa∏oÊç i niezawodnoÊç przek∏ada si´<br />
zastosowano w USA na poczàtku XX wieku w przemyÊle<br />
okr´towym do t∏umienia drgaƒ skr´tnych<br />
wa∏ów rozrzàdu w silnikach okr´tów podwodnych<br />
[2].<br />
Przyk∏adowe rozwiàzanie konstrukcyjne t∏umika WT<br />
pokazano na rys. 1.<br />
a) b)<br />
Rys. 1. Wiskotyczny t∏umik drgaƒ skr´tnych: a) przekrój [2], b) widok z zamkni´tà pokrywà [1]<br />
w sposób bezpoÊredni na niezawodnoÊç jednostki<br />
p∏ywajàcej, jest silnik. Stan techniczny silnika zale˝y<br />
przede wszystkim od u˝ytkowania, czyli odpowiedniego<br />
diagnozowania, serwisowania, a tak˝e od wymiany<br />
odpowiednich podzespo∏ów [1, 2]. Problem ten<br />
dotyczy mi´dzy innymi t∏umików drgaƒ skr´tnych.<br />
SpoÊród wielu rozwiàzaƒ konstrukcyjnych najcz´Êciej<br />
stosowane w przemyÊle okr´towym sà t∏umiki<br />
wiskotyczne (WT). Pierwsze tego typu t∏umiki<br />
Dr in˝. Celina Jagie∏owicz-Ryznar – Politechnika Rzeszowska<br />
im. I. ¸ukasiewicza, Al. Powstaƒców Warszawy 12,<br />
Rzeszów 35-959, cjr@prz.edu.pl.<br />
Wiskotyczny t∏umik drgaƒ skr´tnych sk∏ada si´<br />
z trzech podstawowych cz´Êci: obudowy, pokrywy<br />
i pierÊcienia bezw∏adnoÊciowego [2]. PierÊcieƒ bezw∏adnoÊciowy<br />
zanurzony jest w cieczy, która wype∏nia<br />
obudow´, jednoczeÊnie pozycjonowany jest w obudowie<br />
przez ∏o˝yska promieniowe lub osiowe [1].<br />
Do nape∏niania t∏umików wiskotycznych stosuje<br />
si´ stabilizowane oleje silikonowe o lepkoÊci do<br />
1 000 000 cSt (rys. 2).<br />
Wymiary geometryczne t∏umików zale˝à od wymagaƒ<br />
stawianych przez producenta silnika oraz<br />
wielkoÊci przestrzeni w komorze silnika, w której<br />
t∏umik ma byç zamontowany [1, 2].<br />
ROK WYD. LXXIV ZESZYT 5/<strong>2015</strong><br />
35
Change language