PRZEGLĄD MECHANICZNY 5/2015

More documents

Recommendations

Info

Rys. 7. Etap 1 procesu identyfikacji modelu parametrycznego – identyfikacja cz´stotliwoÊci Rys. 8. Etap 2 procesu identyfikacji modelu parametrycznego – identyfikacja amplitud Jednak samo rozwiàzanie nie tworzy rzeczywistoÊci. Konieczna jest weryfikacja doÊwiadczalna znalezionego wyniku. Jedynie konfrontacja modelu z eksperymentem mo˝e daç pewnoÊç dotyczàcà jego poprawnoÊci. Wyniki przeprowadzonych badaƒ stanowiskowych pokazujà pewnà zgodnoÊç przewidywaƒ teoretycznych z doÊwiadczeniami. OczywiÊcie, ze wzgl´dów technicznych i rachunkowych, niemo˝liwe jest uwzgl´dnienie wszystkich zjawisk fizycznych w modelu. Fakt ten mo˝e byç jednà z wielu przyczyn obserwowanych niezgodnoÊci. W celu wyeliminowania niezb´dnych uproszczeƒ warto uwzgl´dniane w modelu zjawiska potraktowaç w sposób ogólny. Nast´pnie tak dobraç wartoÊci parametrów modelu, aby uzyskaç zgodnoÊç z wynikami doÊwiadczalnymi, czyli dokonaç identyfikacji parametrycznej modelu. Ze wzgl´du na charakter otrzymywanych wyników proces ten najlepiej jest wykonywaç w dziedzinie cz´stotliwoÊci, w dwóch etapach. Na poczàtku okreÊliç nieznane cz´stotliwoÊci sk∏adowych, a nast´pnie znaleêç ich amplitudy. Tak zaproponowany algorytm zosta∏ wykorzystany do wyników badaƒ zaprezentowanych w treÊci artyku∏u. W ten sposób uda∏o si´ poprawnie zidentyfikowaç model dynamiczny uk∏adu wirnikowego ze sprz´˝eniem drgaƒ skr´tnych i gi´tnych, co Êwiadczy o jego u˝ytecznoÊci. LITERATURA 1. Dàbrowski Z.: Wa∏y maszynowe. Paƒstwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1999. 2. Kinalski A.: Projekt stanowiska badawczego do analizy sprz´˝enia drgaƒ poprzecznych oraz skr´tnych w uk∏adach wirujàcych. Praca przejÊciowa ZPKiEM, Politechnika Warszawska rok 2014. 3. Pilipchuk V.N.: Nonlinear Dynamics: Between Linear and Impact Limits. Springer, Berlin 2010. 4. Minorsky N.: Drgania nieliniowe. Paƒstwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967. 5. Batko W., Dàbrowski Z., Kiciƒski J.: Nonlinear Effects in Technical Diagnostics. ITE-PIB, Radom 2008. 34 ROK WYD. LXXIV ZESZYT 5/<strong>2015</strong>
Badania wiskotycznych t∏umików drgaƒ skr´tnych wa∏u korbowego silnika spalinowego The viscous torsional vibration dampers of the combustion engine crankshaft researches CELINA JAGIE¸OWICZ-RYZNAR Streszczenie: W artykule przedstawiono problematyk´ sprawdzenia przydatnoÊci do dalszej eksploatacji wiskotycznych t∏umików drgaƒ skr´tnych. Na specjalnie utworzonym stanowisku badawczo-pomiarowym ustalono charakterystyki amplitudowo-cz´stotliwoÊciowe, na podstawie których oceniono stan techniczny t∏umików. S∏owa kluczowe: t∏umik wiskotyczny, wspó∏czynnik t∏umienia, skutecznoÊç, moment bezw∏adnoÊci Abstract: The usefulness testing of the viscous torsional vibration dampers to the further exploitation is the issue of this paper. On the specially created research work station the amplitude-frequency characteristics, being the base to assess the dampers technical state, were determined. Keywords: viscous damper, damping factor, efficiency, the moment of inertia W obecnym czasie w∏aÊciciele i u˝ytkownicy jednostek p∏ywajàcych wymagajà od projektantów i producentów du˝ej ˝ywotnoÊci, a przede wszystkim niezawodnoÊci okr´tów w trudnych warunkach eksploatacji. Jednym z podstawowych zespo∏ów, którego trwa∏oÊç i niezawodnoÊç przek∏ada si´ zastosowano w USA na poczàtku XX wieku w przemyÊle okr´towym do t∏umienia drgaƒ skr´tnych wa∏ów rozrzàdu w silnikach okr´tów podwodnych [2]. Przyk∏adowe rozwiàzanie konstrukcyjne t∏umika WT pokazano na rys. 1. a) b) Rys. 1. Wiskotyczny t∏umik drgaƒ skr´tnych: a) przekrój [2], b) widok z zamkni´tà pokrywà [1] w sposób bezpoÊredni na niezawodnoÊç jednostki p∏ywajàcej, jest silnik. Stan techniczny silnika zale˝y przede wszystkim od u˝ytkowania, czyli odpowiedniego diagnozowania, serwisowania, a tak˝e od wymiany odpowiednich podzespo∏ów [1, 2]. Problem ten dotyczy mi´dzy innymi t∏umików drgaƒ skr´tnych. SpoÊród wielu rozwiàzaƒ konstrukcyjnych najcz´Êciej stosowane w przemyÊle okr´towym sà t∏umiki wiskotyczne (WT). Pierwsze tego typu t∏umiki Dr in˝. Celina Jagie∏owicz-Ryznar – Politechnika Rzeszowska im. I. ¸ukasiewicza, Al. Powstaƒców Warszawy 12, Rzeszów 35-959, cjr@prz.edu.pl. Wiskotyczny t∏umik drgaƒ skr´tnych sk∏ada si´ z trzech podstawowych cz´Êci: obudowy, pokrywy i pierÊcienia bezw∏adnoÊciowego [2]. PierÊcieƒ bezw∏adnoÊciowy zanurzony jest w cieczy, która wype∏nia obudow´, jednoczeÊnie pozycjonowany jest w obudowie przez ∏o˝yska promieniowe lub osiowe [1]. Do nape∏niania t∏umików wiskotycznych stosuje si´ stabilizowane oleje silikonowe o lepkoÊci do 1 000 000 cSt (rys. 2). Wymiary geometryczne t∏umików zale˝à od wymagaƒ stawianych przez producenta silnika oraz wielkoÊci przestrzeni w komorze silnika, w której t∏umik ma byç zamontowany [1, 2]. ROK WYD. LXXIV ZESZYT 5/<strong>2015</strong> 35
Page 1 and 2: Cena 24 z∏ (w tym 5% VAT) PL ISSN
Page 3 and 4: ROK WYD. LXXIV PRZEGLÑD MECHANICZN
Page 5 and 6: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
Page 21 and 22: WARUNKI PRENUMERATY „Przeglàdu M
Page 23 and 24: Numeryczna analiza stanu napr´˝en
Page 25 and 26: nymi cechami (dok∏adnymi kszta∏
Page 27 and 28: Rys. 5. Belkowo-bry∏owy model num
Page 29 and 30: Konstrukcja specjalnej g∏owicy do
Page 31 and 32: Identyfikacja parametryczna modelu
Page 33 and 34: Ograniczenie to mo˝na sformu∏owa
Page 35: W celu porównywania wyników teore
Page 39 and 40: yczny. Na wale wirnika zamontowano
Page 41 and 42: Innowacyjne urzàdzenie do eksperym
Page 43 and 44: Rys. 4. Zasada dzia∏ania podstawo
Page 45 and 46: WSPÓ¸CZESNE MATERIA¸Y KONSTRUKCY
Page 47 and 48: METODY I URZÑDZENIA POMIAROWE Nowe
Page 49 and 50: strukcji nie tylko pozwalajà na zm

PRZEGLĄD MECHANICZNY 5/2015

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?