Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

96 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych Przypisy 1 Dz. U. z 1978 r. Nr 7, poz. 24 z późn. zm.; dalej jako Konwencja Ramsarska. 2 Na ten temat zob. szerzej rozdział 3.3. 3 Przepis ten stanowi, że: „gatunek wędrowny oznacza całą populację lub jakąkolwiek geograficznie odrębną część populacji dowolnego gatunku lub niższej kategorii taksonomicznej dzikich zwierząt, którego znaczna część osobników w sposób cykliczny i możliwy do przewidzenia przekracza jedną lub kilka granic jurysdykcji państwowej”. 4 Zob. Jędrzejewski, W., Nowak, S., Stachura, K., Skierczyński, M,. Mysłajek, R., Niedziałkowski, K., Jędrzejewska, B., Wójcik, J. M., Zalewska, H., Pilot, M.; Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Natura 2000 w Polsce, Białowieża 2005. 5 Szerzej na ten temat w: Jędrzejewski, W. i inni; Animals and Roads, Mammals Research Institute, Polish Academy of Sciences, Białowieża 2009. 6 Dz. U. Nr 220, poz. 2237. 7 Dz. U. z 1999 r. Nr 96, poz. 1112; dalej jako Porozumienie EUROBATS. 8 Dz. U. z 1999 r. Nr 96, poz. 1108 z późn. zm.; dalej jako Porozumienie ASCOBANS. 9 Jeśli chodzi o zagrożenie nietoperzy w związku z realizacją infrastruktury transportowej, już w „Raporcie z realizacji postanowień Porozumienia w Polsce w 2009 r.” wskazano, że „Badania prowadzone pod Warszawą wykazują, że istotnym zagrożeniem dla nietoperzy mogą być drogi szybkiego ruchu z dużym natężeniem ruchu – zwłaszcza gdy przecinają trasy stałych przelotów nietoperzy (np. na żerowiska) (G. Lesiński, inf. ustna).” Administracja ma zatem świadomość zagrożeń dla nietoperzy wynikających z realizacji infrastruktury, nie podejmuje jednak działań w celu realizacji rezolucji Konferencji Stron. Świadczy to o niskiej efektywności Porozumienia EUROBATS w tym zakresie. 10 Przyłów oznacza łapanie w sieci rybackie gatunków innych, niż docelowe. 11 Zgodnie z art. 38 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz. Urz. UE C 83 z 30.3.2010, str.47), do celów wspólnej polityki rybołówstwa należy: ochrona zasobów przed przełowieniem, zagwarantowanie dochodów rybakom, zapewnienie konsumentom i przemysłowi przetwórczemu regularnych dostaw po rozsądnych cenach oraz zrównoważona eksploatacja żywych zasobów wodnych z biologicznego, środowiskowego i gospodarczego punktu widzenia. 12 Dz. Urz. UE L 150 z 30.4.2004, str. 12 z późn. zm. 13 Dz. Urz. UE L 349 z 21.12.2005, str. 1 z późn. zm. 14 Dz. U. z 1996 r. Nr 58, poz. 263 z późn. zm.; dalej jako Konwencja Berneńska. 15 Sieć Natura 2000 tworzona na podstawie Dyrektywy Siedliskowej opiera się na tych samych kryteriach co ekologiczna sieć Emerald powołana na mocy Konwencji Berneńskiej (zob. Council of Europe, Development of the Emerald Network: General principles of the procedure for examining and approving Emerald sites put forward by states Secretariat’s proposals, Strasbourg 29 September 2005). 16 Zakaz umyślnego niepokojenia dzikich zwierząt, zwłaszcza w okresie rozrodu, wychowu młodych lub snu zimowego znajduje podstawę wyłącznie wówczas, gdy wskazane postępowanie będzie miało znaczące skutki w odniesieniu do celów niniejszej Konwencji. W praktyce weryfikacja takich skutków w postępowaniach administracyjnych mogłaby rodzić problemy, w związku z czym na przykład prawodawca polski zrezygnował z przesłanki konwencyjnej (zob. § 6. pkt 11 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną, Dz. U. Nr 220, poz. 2237). 17 Dz. Urz. UE L 38 z 10.2.1982, str. 1. 18 Do procedur tych należą zwłaszcza prowadzony przez Komitet monitoring implementacji Konwencji oraz procedura skargowa. 19 Dz. U. z 2002 r. Nr 184, poz. 1532; ang. Convention on Biological Diversity, dalej jako CBD. 20 Zgodnie z art. 2 CBD, różnorodność biologiczna oznacza „zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów pochodzących, między innymi, z ekosystemów lądowych, morskich i innych wodnych ekosystemów oraz zespołów ekologicznych, których są one częścią. Dotyczy to różnorodności w obrębie gatunku, między gatunkami oraz ekosystemami”. 21 Olembo, R. [w:] Bilderbeek, S., Wijgerde, A., v. Schaik, N.; Biodiversity and international law: the effectiveness of international environmental law, Amsterdam 1992, str. 7. 22 CBD stała się natomiast podstawą do przyjęcia Paneuropejskiej Strategii Różnorodności Biolo-
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych gicznej i Krajobrazowej, opracowanej i zatwierdzonej przez Ministrów Ochrony Środowiska na konferencji ministerialnej w Sofii w 1996 r. Efektem realizacji tej Strategii jest opracowanie koncepcji Paneuropejskiej Sieci Ekologicznej (ECONET), w której skład oprócz obszarów węzłowych wchodzą także korytarze ekologiczne. 23 Zob. Chambers, W. B.; Towards an Improved Understanding of Legal Effectiveness of International Environmental Treaties, Georgetown International Environmental Law Review, Spring 2004.. 24 Dz. U. z 2006 r. Nr 14, poz. 98; dalej jako EKK. 25 Rozumianych jako sformułowane przez właściwe organy publiczne aspiracje społeczeństwa w odniesieniu do cech otaczającego je krajobrazu. 26 W art. 5 pkt 8 u.o.p. definiuje natomiast pojęcie „ochrony krajobrazowej”, przez którą należy rozumieć „zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu”. 27 Dz. U. z 2007 r. Nr 96 poz. 634; dalej jako Konwencja Karpacka. 28 Dz. U. z 2010 r. Nr 90 poz. 591; dalej jako Protokół Bukaresztański. 29 Dz. U. z 2000 r. Nr 28 poz. 346; dalej jako Konwencja Helsińska. 30 Środowisko to obejmuje wodę i dno morskie łącznie z ich żywymi zasobami i innymi formami życia w morzu. 31 W art. 2 ust. 1 Konwencji Helsińskiej zanieczyszczenie zostało zdefiniowane jako „wprowadzenie przez człowieka, bezpośrednio lub pośrednio do morza, łącznie z ujściami rzek, substancji lub energii, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia człowieka, niszczyć żywe zasoby i morskie ekosystemy, stwarzać utrudnienie w dozwolonym użytkowaniu morza łącznie z rybołówstwem, pogarszać jakość użytkowanej wody morskiej oraz prowadzić do zmniejszenia walorów rekreacyjnych morza.” 32 Chodzi tutaj przede wszystkim o zalecenia dotyczące stosowania Konwencji Helsińskiej, wydawane przez będącą organem wykonawczym Konwencji Komisję Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku (dalej jako HELCOM). W odniesieniu do ochrony łączności ekologicznej wskazać należy na Rekomendację HELCOM 19/2 z dnia 26 marca 1998 r. „Protection and improvement of the wild salmon” oraz Rekomendację HELCOM 17/2 z dnia 12 marca 1996 r. „Protection of harbour porpoise in the baltic sea area”. Pierwsza z nich zaleca m. in. podjęcie wszelkich niezbędnych środków w celu poprawy środowiska obecnych i potencjalnych rzek łososiowych, aby ułatwić przyszłą naturalną reprodukcję łososia. Takie działania polegać mogą na poprawie ilości i jakości wody, odtwarzaniu siedlisk, usuwaniu sztucznych barier migracyjnych lub poprzez podejmowanie innych środków ułatwiających migrację łososia. Ponadto HELCOM zaleca, aby nie budować nowych przeszkód mechanicznych (zarówno czasowych jak i stałych), które mogłyby przeszkadzać migracji łososia w rzekach. Z kolei w Rekomendacji HELCOM 17/2 zalecono przyznanie najwyższego priorytetu działaniom podejmowanym dla uniknięcia przyłowów morświna oraz rozważenie utworzenia obszarów ochronnych morświnów w ramach Bałtyckich Obszarów Chronionych (ang. Baltic Sea Protection Areas – dalej jako BSPAs), jeżeli na danym BSPA potwierdzono występowanie morświnów. 33 Dz. U. z 1980 r. Nr 18, poz. 64 z późn. zm. 34 Do 2009 r. Polska zgłosiła 4 BSPAs, powierzchniowo odpowiadające dwóm parkom narodowym: Wolińskiemu i Słowińskiemu oraz dwóm parkom krajobrazowym: Nadmorskiemu PK i PK Mierzeja Wiślana. 35 Komisja OSPAR jest organem powołanym przez Konwencję o ochronie środowiska morskiego obszaru Północno-Wschodniego Atlantyku (Dz. Urz. UE L 104 z 3.4.1998, str. 2). Treść deklaracji dostępna pod adresem: http://www.helcom.fi/ministerial_declarations/ en_GB/ospardeclaration/ 36 Dla ptaków jest to system ochrony powszechnej (powołany Dyrektywą Ptasią), natomiast dla pozostałych zwierząt – system ścisłej ochrony gatunkowej (utworzony Dyrektywą Siedliskową). 37 W praktyce obowiązek ten jest blisko związany z koncepcją właściwego stanu ochrony (np. definicję właściwego stanu ochrony stosuje się przy ustalaniu celów ochrony obszarów i nadzorze nad wyznaczonymi OSOP) – zob. Kettunen, M., Terry, A., Tucker, A., Jones, A.; Guidance on the maintenance of landscape connectivity features of major importance for wild flora and fauna. Guidance on the implementation of Article 3 of the Birds Directive (79/409/EEC) and Article 10 of the Habitats Directive (92/43/ EEC), Institute for European Environmental Policy, Bruksela 2007, str. 7.
Page 1 and 2:
Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4:
od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6:
3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8:
Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9:
Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13:
12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 21 and 22:
2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24:
ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 95: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 111 and 112: 4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114: założenia zmian w prawodawstwie p
Page 147 and 148:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 149 and 150:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?