Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

88 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych przepisy nie przewidują sporządzania odrębnej, szczególnej dokumentacji określającej rolę korytarzy ekologicznych oraz identyfikujących potrzeby związane z zapewnieniem odpowiedniego poziomu ochrony łączności przyrodniczej. Opracowanie ekofizjograficzne powinno się składać z części kartograficznej i opisowej. Zakres treściowy opracowania podstawowego wyznacza § 6 rozporządzenia. Spośród przepisów rozporządzenia § 6 w najszerszym zakresie nakazuje uwzględniać kwestie związane z ochroną łączności przyrodniczej 144 . W przypadku opracowania problemowego poszczególne jego części obligatoryjnie muszą zawierać rozszerzenie lub uszczegółowienie rozpoznania i charakterystyki: 1) stanu i funkcjonowania wybranych elementów przyrodniczych, udokumentowanych i zinterpretowanych przestrzennie, w szczególności stanowiących o wrażliwości i odporności na możliwe oddziaływanie planowanego sposobu zagospodarowania, wynikających ze specyfiki regionalnej; 2) możliwych zagrożeń wybranych elementów przyrodniczych, wynikających z planowanego sposobu zagospodarowania. Formuła opracowania problemowego może wiec być bardziej efektywną formą kształtowania odpowiednich zasad ochrony łączności przyrodniczej, zwłaszcza jeżeli za § 7 ust. 2 rozporządzenia uwzględnić, iż szczegółowy zakres opracowania problemowego dostosowuje się do rodzaju i przedmiotu sporządzanego planu zagospodarowania przestrzennego oraz stanu i specyfiki środowiska analizowanego obszaru objętego tym planem. 3.3.4. Przepisy instytucjonalne i kompetencyjne Ochrona łączności przyrodniczej musi być procesem interdyscyplinarnym, odbywającym się w wielu płaszczyznach organizacyjno-prawnych, co ex definitione wymusza pewne rozproszenie kompetencji i autonomizację organów i podmiotów wykonujących poszczególne działania z jej zakresu. Jednak aby system instytucjonalny działał efektywnie, wspomniane rozproszenie nie może sięgać kompetencyjnego chaosu, a autonomizacja dezintegracji zarządzania. W obecnym stanie prawym efektywność systemu instytucjonalnego, w ramach którego realizowane są zdania związane z ochroną łączności przyrodniczej nie jest najwyższa. Przyczyn takiego stanu rzeczy upatrywać należy nie tyle w błędnym lub nietrafnym rozłożeniu kompetencji, ile w braku norm spajających i wzmacniających współdziałanie, integrujących system i wykluczających luki kompetencyjne bądź dublowanie się kompetencji. Aktualnie, główny ciężar zadań związanych z ochroną łączności ekologicznej spoczywa na RDOŚ, odpowiedzialnych za funkcjonowanie sieci N2000, kluczowej z punktu widzenia ochrony łączności przyrodniczej. RDOŚ współdziałają z organami planistycznymi oraz organami zarządzającymi obszarowymi formami ochrony przyrody innymi niż sieć N2000, zajmującymi istotne miejsce w instytucjonalnym modelu ocen środowiskowych i władnymi egzekwować odpowiedzialność za szkody w środowisku. Niestety, brak jest przepisów, które integrowałyby kompetencje RDOŚ w zakresie ochrony łączności przyrodniczej. Nie ma regulacji, które temu organowi powierzałyby kompetencje w zakresie ochrony korytarzy ekologicznych położonych poza obszarowymi formami ochrony przyrody. Z punktu widzenia ochrony łączności przyrodniczej, powierzenie kompetencji związanych z ustanawianiem i funkcjonowaniem obszarów chronionego krajobrazu samorządom województw jest nieefektywne; lepszym rozwiązaniem byłoby powierzenie tych zadań właśnie RDOŚ. Jeżeli chodzi o inne organy administracji rządowej odpowiedzialne za zadania z zakresu ochrony łączności przyrodniczej (np. dyrekcje parków narodowych, RDOŚ, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej (dalej jako RZGW), Lasy Państwowe czy Agencję Nieruchomości Rolnych) – zakres ich zadań jest określony adekwatnie do potrzeb. Kompetencje organów jednostek samorządu terytorialnego koncentrują się w obszarze planowania przestrzennego. Efektywność norm prawnych w tym zakresie pozostawia sporo do życzenia, przy czym problem wydaje się wykraczać
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych poza ramy niniejszego opracowania, bowiem model planowania przestrzennego w Polsce jest przedmiotem krytyki, która odnosi się nie tyle do planowania przestrzennego w kontekście obszarów chronionych, ile do obowiązującego systemu w ogóle. Co ciekawe, krytyka ma charakter dwubiegunowy – z jednej strony system uznaje się za mało elastyczny, z drugiej za zbyt elastyczny, a osią sporu jest przede wszystkim rola, charakter i obligatoryjność planów miejscowych oraz skutki prawne, jakie powinny się wiązać z ich uchwaleniem bądź nieuchwaleniem. Z punktu widzenia ochrony łączności przyrodniczej wydaje się wskazane, aby dokumenty planistyczne uchwalane dla terenów w ramach obszarowych form ochrony przyrody miały charakter obligatoryjny i ściśle określone wymogi co do treści. Wskazane jest, aby powyższa zasada odnosiła się także do korytarzy ekologicznych położonych poza granicami obszarowych form ochrony przyrody. Pewne kompetencje organów jednostek samorządu terytorialnego ustawodawca ustalił również w sferze ocen środowiskowych. Wszystkie samorządy prowadzą szerokie planowanie strategiczne, w związku z czym objęte są licznymi obowiązkami w zakresie SOOŚ – w ramach tych procedur muszą uwzględniać kwestie związane z ochroną łączności przyrodniczej. Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast wydają także decyzje środowiskowe w ramach OOŚ (współdziałając z RDOŚ). Ocena efektywności regulacji dotyczących SOOŚ i OOŚ była przedmiotem wcześniejszych rozważań. 3.3.5. Przepisy finansowe W rozdziale II opracowania zaznaczono, iż finansowanie ochrony przyrody jest procesem złożonym, na który składają się co najmniej 3 subsystemy norm prawnych: – przepisy określające ogólne obowiązki w zakresie finansowania działań na rzecz ochrony przyrody; – normy określające źródła finansowania działań instytucji ochrony przyrody oraz – normy określające źródła finansowania działań z zakresu ochrony przyrody. Efektywność systemu finansowania działań związanych z ochroną łączności przyrodniczej jest bezpośrednią pochodną efektywności systemu instytucjonalno-kompetencyjnego ustanowionego w tym obszarze. Zasadą powinno być: „ile zadań i kompetencji – tyle pieniędzy”. Zasada ta nie jest w Polsce efektywnie realizowana, przy czym w większym stopniu brak efektywności spowodowany jest brakiem środków, niż ich niewłaściwym, tj. wymuszanym systemowo dedykowaniem lub wydatkowaniem. Podstawowym źródłem finansowania zadań związanych z ochroną łączności przyrodniczej są środki pochodzące bezpośrednio z budżetu państwa. Ze środków tych finansowana jest działalność RDOŚ, RZGW, dyrekcji parków narodowych oraz dyrekcji parków krajobrazowych. Finansowana jest także większość pozostałych omawianych wyżej zadań organów administracji rządowej w związku z ochroną łączności przyrodniczej. Przepisy okołobudżetowe nie gwarantują stałej ich wysokości i nie przewidują automatycznego wzrostu w przypadku zwiększenia zadań. Ponadto, nie opracowuje się długoterminowych planów finansowania ochrony łączności przyrodniczej, co uniemożliwia planowanie w tym zakresie w dłuższej perspektywie. Z kolei finansowanie zadań przez Lasy Państwowe jest procesem złożonym. U.l. pozostawia Lasom Państwowym znaczną autonomię prawno-finansową. Nie ma ustawowych wskazań, gwarantujących, iż Lasy Państwowe przeznaczą na ochronę przyrody – w tym na ochronę łączności przyrodniczej – określoną pulę środków, które pozostają w ich dyspozycji, co powoduje, iż to źródło finansowania również nie ma cech stabilności i stałości. Ponieważ ochrona łączności przyrodniczej odbywa się przede wszystkim w ramach ochrony obszarów N2000, kluczowym przepisem w zakresie jej finansowania jest art. 39 u.o.p., według którego koszty związane z wdrożeniem i funkcjonowaniem sieci obszarów N2000 w zakresie nieobjętym finansowaniem przez Wspólnotę są finansowane z budżetu państwa, a także z budżetów JST oraz ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej jako NFOŚiGW)i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Page 1 and 2:
Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4:
od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6:
3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8:
Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9:
Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13:
12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 21 and 22:
2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24:
ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 87: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 111 and 112: 4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114: założenia zmian w prawodawstwie p
Page 139 and 140:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?