Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

86 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych Z punktu widzenia ochrony łączności przyrodniczej między obszarami N2000 szczególnej wagi nabiera współdziałanie organu planistycznego z RDOŚ. Mogłoby ono stanowić w pełni efektywną gwarancję uwzględniania w aktach planistycznych kwestii związanych z ochroną łączności przyrodniczej między obszarami N2000, gdyby ustawodawcy nie zabrakło konsekwencji. Zgodnie z art. 30 ust. 3 u.o.p., projekty p.z.p.w., s.u.k.z.p.g. oraz m.p.z.p. w części „dotyczącej istniejącego lub projektowanego obszaru Natura 2000” wymagają uzgodnienia z RDOŚ w zakresie „ustaleń mogących znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000”. Charakter uzgodnienia powoduje, iż RDOŚ ma głos współdecydujący i może zarówno skutecznie negować zapisy niekorzystne (odmawiając uzgodnienia), jak też powodować wprowadzenie rozwiązań pożądanych z punktu widzenia ochrony łączności przyrodniczej. Forma uzgodnienia gwarantuje pełną efektywność działania RDOŚ, ale wyłącznie w zakresie ustaleń mogących znacząco negatywnie oddziaływać na obszar N2000. W ramach uzgodnienia, o którym mowa w art. 30 ust. 3 u.o.p., RDOŚ nie może wprowadzić dowolnych rozwiązań, które zwiększałyby stopień ochrony łączności przyrodniczej, ale wyłącznie takie, które będą prowadzić do zniesienia, ograniczenia lub kompensacji skutków wynikających z ustaleń dokumentów planistycznych „mogących znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000”. Kolejne ograniczenie efektywności udziału RDOŚ dotyczy korytarzy ekologicznych położonych poza granicami obszarów N2000 lub projektowanych obszarów N2000. Odnoszące się do nich ustalenia s.u.k.z.p.g. i m.p.z.p. RDOŚ wyłącznie opiniuje. Opinia, w przeciwieństwie do uzgodnienia, nie wiąże organu planistycznego, co utrudnia RDOŚ w pełni skuteczne kształtowanie rozwiązań pożądanych z punktu widzenia ochrony łączności przyrodniczej. Ograniczenie ma jeszcze szerszy zakres na etapie uchwalania p.z.p.w., gdzie udział RDOŚ ustawodawca ograniczył wyłącznie do uzgadniania ustaleń „mogących znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000”, nie przewidując nawet opiniowania pozostałych ustaleń. W konsekwencji RDOŚ nie posiada wyraźnego formalnego wpływu na treść ustaleń p.z.p.w., które mogłyby dotyczyć korytarzy ekologicznych położonych poza granicami obszarów N2000 lub projektowanych obszarów N2000. Jeżeli chodzi o wymogi dotyczące ochrony środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym ustalone w art. 71 i nast. p.o.ś., z ochroną łączności przyrodniczej wiązać należy przede wszystkim te z nich, które wynikają z art. 71 i 72 ust. 1 i 2 p.o.ś. Art. 71 ust. 1 p.o.ś. stanowi, iż podstawę do sporządzania k.p.z.k., strategii rozwoju województw, p.z.p.w., s.u.k.z.p.g. oraz m.p.z.p. stanowią zasady zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska. Większe znaczenie przypisać należy art. 71 ust. 2 p.o.ś. Nakazuje on, aby we wszystkich dokumentach planistycznych uwzględnić „rozwiązania niezbędne do przywracania środowiska do właściwego stanu” oraz „warunki realizacji przedsięwzięć, umożliwiające uzyskanie optymalnych efektów w zakresie ochrony środowiska”. Art. 72 ust. 1 p.o.ś. konkretyzuje i uzupełnia powyższą regulację, ale wyłącznie w odniesieniu do ustaleń s.u.k.z.p.g. oraz m.p.z.p. W s.u.k.z.p.g. i m.p.z.p. muszą zostać zapewnione „warunki utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalną gospodarkę zasobami środowiska”, w szczególności przez zapisy odnoszące się do kwestii szczegółowo wymienionych w pkt 1-6 analizowanego przepisu. Żadna z nich nie dotyczy bezpośrednio ochrony łączności, niemniej wykładnia celowościowa prowadzi do stwierdzenia, iż wymóg zapewnienie warunków utrzymania równowagi przyrodniczej nie może zostać spełniony bez rozstrzygnięć w przedmiocie korytarzy ekologicznych. Zawarty w art. 72 ust. 1 p.o.ś. zwrot „w szczególności” pozwala przyjąć, iż wymienione w nim obszary problemowe nie stanowią katalogu zamkniętego i jeżeli zachodzi taka potrzeba, jedną z kwestii branych pod uwagę powinna być ochrona łączności przyrodniczej. Według art. 72 ust. 2 p.o.ś. w s.u.k.z.p.g. oraz m.p.z.p., „przy przeznaczaniu terenów na poszczególne cele oraz przy określaniu zadań związanych z ich zagospodarowaniem w strukturze wykorzystania terenu, ustala się proporcje pozwalające na zachowanie lub przywrócenie na nich równowagi przyrodniczej i prawidłowych warunków życia”. „Zachowa-
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych nie lub przywrócenie równowagi przyrodniczej” w wielu przypadkach jest na tyle ściśle związane z korytarzami ekologicznymi i ich ochroną, iż bez uwzględnienia związanej z tym problematyki spełnienie omawianego wymogu może być niemożliwe. Art. 72 ust. 4 i 7 p.o.ś. stanowią, iż wymagania, o których między innymi mowa w ust. 1 i 2 tego przepisu, określa się na podstawie opracowań ekofizjograficznych, stosownie do rodzaju sporządzanego dokumentu, cech poszczególnych elementów przyrodniczych i ich wzajemnych powiązań. W tym kontekście – opracowania ekofizjograficzne uznać można za instrumenty prawne o fundamentalnym znaczeniu dla transponowania kwestii związanych z ochroną łaczności przyrodniczej w obszar planowania przestrzennego. Przez opracowanie ekofizjograficzne rozumie się dokumentację charakteryzującą poszczególne elementy przyrodnicze na obszarze objętym studium lub planem i ich wzajemne powiązania (art. 72 ust. 5 p.o.ś.). Opracowanie ekofizjograficzne sporządza się obligatoryjnie dla potrzeb p.z.p.w., s.u.k.z.p.g. oraz m.p.z.p.; dla potrzeb k.p.z.k. obligatoryjnie sporządza się analizę uwarunkowań środowiskowych. Opracowanie ekofizjograficzne i analiza uwarunkowań środowiskowych powinny być sporządzone przed wykonaniem projektu danego aktu planistycznego, tak, aby możliwe było określenie w projekcie szczegółowych wymogów, o których mowa w art.. 72 ust. 1 i 2 p.o.ś. Rodzaje, zakres i sposób wykonania opracowań ekofizjograficznych oraz dane będące podstawą sporządzania tych opracowań szczegółowo określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie opracowań ekofizjograficznych 142 . W dyspozycji do wydania rozporządzenia (art. 72 ust. 6 p.o.ś.) ustawodawca zastrzegł, iż powinno ono uwzględniać „konieczność zapewnienia trwałości podstawowych procesów przyrodniczych na obszarze objętym planem zagospodarowania przestrzennego”. W § 1 rozporządzenia zawarte zostały wymogi, aby oprócz zapewnienia „trwałości podstawowych procesów przyrodniczych na obszarze objętym planem zagospodarowania przestrzennego” opracowanie ekofizjograficzne było sporządzane pod kątem tak istotnych z punktu widzenia ochrony łączności przyrodniczej czynników jak: „dostosowanie funkcji, struktury i intensywności zagospodarowania przestrzennego do uwarunkowań przyrodniczych; zapewnienie warunków odnawialności zasobów środowiska”, a także „eliminowanie lub ograniczanie zagrożeń i negatywnego oddziaływania na środowisko”. Wymogi te zostały w dalszej części rozporządzenia uszczegółowione niemniej nie w takim zakresie, aby można było stwierdzić pełną efektywność regulacji rozporządzenia. Jeżeli chodzi o § 1, jego efektywność ogranicza brak jakichkolwiek sankcji za niespełnienie określonych w nim wymogów. Rozporządzenie przewiduje dwa rodzaje opracowań ekofizjograficznych: – podstawowe – sporządzane na potrzeby aktów planistycznych oraz – problemowe – wykonywane w przypadku konieczności bardziej szczegółowego rozpoznania cech wybranych elementów przyrodniczych lub określenia wielkości i zasięgów konkretnych zagrożeń środowiska i zdrowia ludzi. Także w tym przypadku brak wyraźnego zastrzeżenia, iż opracowanie problemowe może w szczególności dotyczyć rozpoznania cech występujących korytarzy ekologicznych ogranicza efektywność tego rodzaju opracowania jako instrumentu służącego bezpośrednio kształtowaniu pożądanych zapisów dotyczących ochrony łączności przyrodniczej. Z tej samej perspektywy ocenić należy zakres tzw. dokumentów wejściowych do opracowania ekofizjograficznego 143 . Niektóre z nich będą wprawdzie poruszać kwestie związane z ochroną łączności przyrodniczej (np. niektóre dokumenty planistyczne opracowywane na podstawie pr. wod. oraz PO rezerwatów przyrody, parków narodowych i krajobrazowych), ale brak wyraźnego zastrzeżenia, iż opracowania ekofizjograficzne muszą uwzględniać dokumenty analizujące bezpośrednio rolę występujących korytarzy ekologicznych naraża na wystąpienie sytuacji, iż kwestia ochrony łączności przyrodniczej w dokumentach wejściowych zostanie pominięta. Odrębną kwestię stanowi fakt, że obowiązujące
Page 1 and 2:
Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4:
od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6:
3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8:
Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9:
Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13:
12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 21 and 22:
2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24:
ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36: ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 37 and 38: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 85: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 111 and 112: 4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114: założenia zmian w prawodawstwie p
Page 137 and 138:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?