Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

84 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych sposób ochrony korytarzy ekologicznych położonych poza granicami wymienionych w nim obszarowych form ochrony przyrody. Organ planistyczny opracowując m.p.z.p. musi również uwzględnić zasadę wyrażoną w art. 73 ust. 2 pkt 2 p.o.ś., zgodnie z którą linie komunikacyjne, napowietrzne i podziemne rurociągi, linie kablowe oraz inne obiekty liniowe przeprowadza się i wykonuje w sposób zapewniający ograniczenie ich oddziaływania na środowisko, w tym możliwość przemieszczania się dziko żyjących zwierząt. Efektywność przepisu obniżają w znacznym stopniu regulacje specustaw, które wyłączają zastosowanie przepisów o planowaniu przestrzennym w stosunku do inwestycji drogowych, autostrad, linii kolejowych, przedsięwzięć Euro 2012, inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego, inwestycji w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu, regionalnych sieci szerokopasmowych (telekomunikacyjnych) oraz inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych. Spory potencjał m.p.z.p. w zakresie ochrony łączności przyrodniczej w praktyce wykorzystywany jest niewielkim stopniu. Przyczyny tkwią nie tylko w braku przepisów, które jednoznacznie nakazywałyby ujmowanie w m.p.z.p. kwestii związanych z ochroną korytarzy ekologicznych. Efektywność m.p.z.p. w równie istotnym stopniu obniża brak regulacji obligujących lub zachęcających organy planistyczne do uchwalania m.p.z.p. 140 i związany z tym niski współczynnik pokrycia powierzchni kraju planami miejscowymi. W przypadku braku m.p.z.p. określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji wzizt. W przypadku przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, przed decyzją wzizt konieczne jest uzyskanie DŚU. Do wzizt odnoszą się wszystkie omawiane w poprzednich akapitach zasady wyrażone w art. 73 ust. 1 i 2 p.o.ś. Na ostateczną treść dokumentów planistycznych istotny wpływ mają nie tylko przepisy bezpośrednio ustalające ich zakres treściowy. Całościowa ocena przepisów o planowaniu przestrzennym w kontekście ich efektywności w zakresie zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony łączności przyrodniczej nie może pominąć takich kwestii, jak: 1) stopień spójności systemu planowania przestrzennego – rodzaj i jakość powiązań między poszczególnymi dokumentami planistycznymi oraz mechanizmy regulujące sposób i zasady uwzględniania w s.u.k.z.p.g. i m.p.z..p. ustaleń przyjętych w k.p.z.k. i p.z.p.w.; 2) związanie lub brak związania organów planistycznych ustaleniami zawartymi w instrumentach zarządzania środowiskiem służących planowaniu ochrony na obszarowych formach ochrony przyrody; 3) możliwość wpływania na ostateczną treść dokumentów planistycznych przez inne podmioty niż organy planistyczne; 4) wymogi dotyczące ochrony środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym, ustalone w przepisach p.o.ś., w tym obowiązek sporządzania i uwzględniania ustaleń zawartych w opracowaniu ekofizjograficznym lub analizie uwarunkowań środowiskowych; 5) obowiązek uwzględniania ustaleń zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko, sporządzanej w ramach SOOŚ. Niespójność między poszczególnymi szczeblami planowania przestrzennego była wielokrotnie przedmiotem krytyki, jednak kolejne nowelizacje u.p.z.p. nie doprowadziły do całkowitego usunięcia separacji poszczególnych szczebli kształtowania polityki przestrzennej. Tymczasem z punktu widzenia ochrony łączności przyrodniczej koherentność polityki przestrzennej jest jedną z kwestii o fundamentalnym znaczeniu. Ochrona łączności przyrodniczej wymaga podejścia całościowego. Korytarze ekologiczne mogą pełnić swoje funkcje wyłącznie w ramach sieci ekologicznych. Sieci ekologiczne składają się z płatów oraz korytarzy ekologicznych o różnym znaczeniu: międzynarodowym, ponadregionalnym, regionalnym, lokalnym. Z jednej strony wymagają one ochrony przede wszystkim na szczeblach planowania przestrzennego odpowiadających skali ich znaczenia (np. korytarze o znaczeniu międzynarodowym – w k.p.z.k.; korytarze o znaczeniu lokalnym – w m.p.z.p.), z dru-
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych giej – sieci ekologiczne jako systemy ściśle powiązane funkcjonalnie powinny być chronione systemowo, uzupełniająco także na pozostałych szczeblach systemu planowania przestrzennego. Przykładowo, ustalenia dotyczące ochrony korytarzy ekologicznych o znaczeniu międzynarodowym zawarte w k.p.z.k. powinny przenikać do aktów planistycznych niższego rzędu, aż do szczebla m.p.z.p., gdzie powinny być rozwijane i uszczegóławiane. Analogicznie, aby możliwa była skuteczna ochrona korytarzy lokalnych w m.p.z.p., k.p.z.k. oraz p.z.p.w. powinny ustalać globalne zasady pozwalające tworzyć taki kontekst lokalny, w którym łączność przyrodnicza będzie musiała być potraktowana zarówno z uwzględnieniem perspektywy szerszej (tj. krajowej i regionalnej), jak i właściwej dla aktów najniższego rzędu (tj. gminnej i lokalnej). Analiza przepisów u.p.z.p. prowadzi do wniosku, że zabezpieczają one bezpośrednio wyłącznie zgodność ustaleń planistycznych podjętych na szczeblu krajowym i regionalnym, nie przewidują natomiast wystarczająco efektywnych gwarancji, iż z dokumentami strategicznymi zgodne będą s.u.k.z.p.g. i m.p.z.p. Efektywność regulacji osłabia mechanizm, zgodnie z którym ustalenia k.p.z.k. i programów rządowych wprowadza się do s.u.k.z.p.g. i m.p.z.p. wyłącznie pośrednio 141 . Efektywność formalnej ochrony łączności przyrodniczej w procesach planistycznych zwiększa z kolei zasada wyrażona w art. 20 ust. 3 pkt 7 i ust. 4 pkt 6 u.o.p. Nakazuje ona, aby w PO parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych zawarte zostały „ustalenia dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych” lub zewnętrznych podlegające obligatoryjnemu wprowadzeniu do p.z.p.w., s.u.k.z.p.g. oraz m.p.z.p. Związanie organów planistycznych wyżej wskazanymi ustaleniami PO gwarantuje ich efektywną transpozycję do aktów planowania przestrzennego. Nie ma analogicznej normy dotyczącej PZO. Żaden przepis nie nakazuje wprost, aby w p.z.p.w., s.u.k.z.p.g. oraz m.p.z.p. uwzględniać ustalenia PZO. Obniża to globalną efektywność regulacji. Po pierwsze, w sytuacji posługiwania się w praktyce planistycznej niemal wyłącznie wykładnią językową brak bezpośredniego nakazu prowadzi do ignorowania przez organy planistyczne zapisów PZO i ustaleń PO innych niż dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych lub zewnętrznych, nawet jeżeli przewidują one rozwiązania dotyczące ochrony łączności przyrodniczej, które bez wzmocnienia na poziomie aktów z zakresu planowania przestrzennego nie dadzą się skutecznie zrealizować. Po drugie, ustawodawca zagwarantował transpozycję określonych zapisów PO (dokumentów fakultatywnych), nie rozciągając tego obowiązku na PZO, mimo że to PZO jako dokumenty obligatoryjne odgrywają większą rolę praktyczną. Taka konstrukcja sprawia, że jedynie w drodze wykładni celowościowej można wyprowadzić obowiązki organu planistycznego w zakresie konieczności przenoszenia do p.z.p.w., s.u.k.z.p.g. oraz m.p.z.p. ustaleń zawartych w PZO oraz tych ustaleń PO, które wykraczają poza ustalenia dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych lub zewnętrznych. Efektywność polityki przestrzennej zwiększają przepisy proceduralne gwarantujące udział w procesach planistycznych szerokiego kręgu podmiotów niezależnych od organów planistycznych. Udział społeczeństwa oraz współdziałanie organu planistycznego z organami specjalistycznymi zwiększają także efektywność polityki przestrzennej jako instrumentu służącego ochronie łączności przyrodniczej. Ustawa zapewnia udział społeczeństwa w najszerszym możliwym zakresie – każdy może wnieść wnioski do s.u.k.z.p.g. i m.p.z.p., które muszą być rozpatrzone przed sporządzeniem projektów tych dokumentów. W trybie wniosków mogą być skutecznie zgłaszane między innymi propozycje zapisów istotnych dla ochrony korytarzy ekologicznych. Zobowiązanie organów planistycznych do współdziałania z innymi organami administracji publicznej gwarantuje, iż w procesie planistycznym zostaną wzięte pod uwagę (opiniowanie) lub zostaną uwzględnione (uzgadnianie) uwarunkowania o szczególnym charakterze, zagadnienia specjalistyczne, wymagające wiadomości specjalnych oraz problemy, których rozstrzygnięcie wykracza poza kompetencje organów planistycznych.
Page 1 and 2:
Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4:
od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6:
3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8:
Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9:
Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13:
12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 21 and 22:
2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24:
ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34: ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 35 and 36: ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 37 and 38: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 83: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 111 and 112: 4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114: założenia zmian w prawodawstwie p
Page 135 and 136:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?