Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

56 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych to powinna również w sposób efektywny kontrolować, jak obowiązki te są wykonywane. Za efektywne mogłoby zostać uznane składanie KE sprawozdań nie na temat podejmowania samych środków w zakresie jakości prognoz SOOŚ, ale dotyczących skuteczności tych środków. Dopiero takie informacje dałyby bowiem legislatorowi wspólnotowemu obraz stopnia zapewnienia przez państwa członkowskie effet utile prawu UE. Po drugie, zagwarantowane Dyrektywą SOOŚ środki kontroli (obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych oraz konsultacji z organami ochrony środowiska) są nieefektywne, nie dają bowiem podstaw do zakwestionowania legalności procedur przyjmowania danego planu lub programu z punktu widzenia zgodności z Dyrektywą SOOŚ przed sądem lub innym niezależnym organem. W rezultacie, pomimo iż charakter SOOŚ predysponuje ją do roli podstawowego środka ochrony i utrzymania korytarzy ekologicznych, brak jest narzędzi gwarantujących należytą jakość SOOŚ, co wpływa na istotne obniżenie rangi tego instrumentu. 3.2.4. dyrektywa rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne 70 W świetle preambuły Dyrektywy OOŚ za cele tego aktu należy uznać zidentyfikowanie znaczących oddziaływań na środowisko na etapie udzielania zezwoleń na realizację inwestycji oraz wprowadzenie adekwatnych środków łagodzących i kompensujących. Podobnie jak Dyrektywa SOOŚ, Dyrektywa OOŚ również nie zawiera przepisów materialnych, a jedynie regulacje proceduralne, których efektywność może być zapewniona wyłącznie poprzez ich konsekwentną implementację na całym obszarze Unii Europejskiej. Implementacja ta powinna realizować fundamentalny cel Dyrektywy wyrażony w art. 2 ust. 1, którym jest zapewnienie, aby przedsięwzięcia 71 mogące znacząco oddziaływać na środowisko naturalne, między innymi z powodu ich charakteru, rozmiarów lub lokalizacji, spełniały odpowiednie wymagania w celu uzyskania zezwolenia na realizację inwestycji i podlegały ocenie w odniesieniu do ich skutków przed udzieleniem zezwolenia. Dla realizacji tego celu państwa członkowskie mają obowiązek przyjąć wszystkie możliwe środki. Nie są one zatem uprawnione do zawężania zakresu zastosowania Dyrektywy OOŚ, a swoboda, którą dysponują przy kwalifikacji przedsięwzięć do OOŚ jest ograniczona. Co do zasady, w przypadku postępowań obejmujących kilka etapów, OOŚ powinna być wykonana tak szybko, jak tylko możliwe jest zidentyfikowanie i ocenienie wszystkich skutków wywieranych przez przedsięwzięcie na środowisko. Jeżeli istnieje podział na decyzje zasadnicze i wykonawcze, to wskazane jest przeprowadzenie OOŚ na etapie decyzji zasadniczej pod warunkiem, że kolejne decyzje nie będą wykraczały poza parametry w niej ustalone, a ocenienie wszystkich skutków środowiskowych będzie realnie możliwe 72 . Zgodnie z art. 1 ust. 2 Dyrektywy OOŚ „zezwolenie na inwestycję” (ang. development consent) jest decyzją właściwej władzy lub władz, na podstawie której wykonawca otrzymuje prawo do wykonania przedsięwzięcia. Pojęcie to dotyczy decyzji (wydawanej w jednym lub wielu etapach) umożliwiającej wykonawcy rozpoczęcie prac w celu wykonania przedsięwzięcia 73 . Jest to pojęcie wspólnotowe, wchodzące w wyłączny zakres stosowania prawa wspólnotowego, a takim terminom należy w zasadzie nadać w całej Unii Europejskiej niezależną i jednolitą wykładnię, która powinna zostać ustalona przy uwzględnieniu kontekstu przepisu i celu, jakiemu służą dane uregulowania 74 . Zapewnienie jednolitego interpretowania podstawowych definicji Dyrektywy ma bowiem fundamentalne znaczenie dla jej właściwej implementacji na obszarze całej UE, zabezpieczając jednocześnie efektywność realizacji norm dyrektywy. Procedura regulowana przepisami Dyrektywy OOŚ rozpoczyna się od czynności wstępnych, polegających na kwalifikacji przedsięwzięcia do postępowania OOŚ (ang. screening) oraz ustalenia zakresu raportu OOŚ (ang. scoping). Stosownie do art. 4 ust. 1 Dyrektywy OOŚ, ocenie zawsze podlegają przedsięwzięcia wymienione w jej za-
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych łączniku I. Natomiast w odniesieniu do przedsięwzięć z załącznika II obowiązek przeprowadzenia OOŚ jest ustalany w drodze indywidualnego badania poszczególnych przedsięwzięć (ang. case-by case examination), przeprowadzonego za pomocą progów lub kryteriów ustalonych przez państwo członkowskie 75 , albo przy zastosowaniu obu tych podejść. Niezależnie jednak od przyjętej metody screeningu, każdorazowo konieczne jest uwzględnienie kryteriów selekcji z załącznika III Dyrektywy OOŚ. Są one podzielone na trzy podstawowe grupy: 1. cechy przedsięwzięcia; 2. lokalizacja przedsięwzięcia; 3. cechy potencjalnego oddziaływania. Pomimo tego, że kryteria selekcji są dość rozbudowane, nie zawierają bezpośredniego odwołania do wpływu przedsięwzięcia na korytarze ekologiczne, co może zachęcać do pomijania tej kwestii przy ocenie, czy dane przedsięwzięcie powinno podlegać OOŚ. Efektem takiego stanu rzeczy może być zróżnicowanie poziomu ochrony korytarzy w różnych państwach członkowskich UE, a co za tym idzie dezintegracja systemu ochrony łączności ekologicznej na poziomie wspólnotowym. W związku z tym należy przypomnieć, że zgodnie z motywem 11 do Dyrektywy OOŚ skutki przedsięwzięcia na środowisko muszą być oceniane ze względu na zachowanie różnorodności gatunków i zdolności reprodukcyjnej ekosystemów jako podstawy utrzymania życia. Z kolei stosownie do pkt 2 załącznika III Dyrektywy OOŚ, środowiskowa wrażliwość obszarów geograficznych, które mogą być dotknięte skutkami spowodowanymi przez przedsięwzięcia musi być rozpatrywana z uwzględnieniem względnej obfitości, jakości i zdolności do odtwarzania zasobów naturalnych na danym obszarze. Nie ulega wątpliwości, że zwierzęta (w tym ptaki) w stanie dzikim zaliczyć należy do zasobów naturalnych. Utrzymanie zdrowych i żywotnych populacji zwierząt wymaga umożliwienia im przemieszczania się w celu zdobycia pożywienia, ustanowienia terytoriów osobniczych, znalezienia partnerów do rozrodu, czy zabezpieczenia możliwości ucieczki przed drapieżnikiem i zdarzeniami losowymi 76 . Zachowanie drożności korytarzy ekologicznych ma zatem bezpośredni wpływ na obfitość, jakość i zdolność do odtwarzania populacji dzikich zwierząt na danym obszarze. Ponadto, w pkt 2 załącznika III Dyrektywy OOŚ, w odniesieniu do lokalizacji przedsięwzięć, wśród kryteriów określania środowiskowej wrażliwości obszarów geograficznych narażonych na oddziaływanie przedsięwzięcia wymienia się także zdolność absorpcji środowiska naturalnego, ze zwróceniem szczególnej uwagi na: – tereny podmokłe; – strefy nabrzeżne; – góry i obszary leśne; – rezerwaty naturalne i parki; – obszary sklasyfikowane lub chronione przez ustawodawstwo państw członkowskich; – obszary N2000. Wymienione obszary odpowiadają strukturom krajobrazowym identyfikowanym jako korytarze ekologiczne w skali krajobrazu – zarówno o charakterze liniowym, jak i nieciągłym (tj. stepping stones). Co za tym idzie, pomimo braku wyraźnego odwołania się w załączniku III Dyrektywy OOŚ do kryterium wpływu przedsięwzięcia na łączność ekologiczną, państwa członkowskie powinny je jednak uwzględniać podczas dokonywania selekcji przedsięwzięcia. Ma to szczególne znaczenie, zważywszy na ciążący na państwach członkowskich obowiązek wykazania, iż odstępując od przeprowadzenia OOŚ właściwie rozważyły, czy dane przedsięwzięcie wymaga takiej oceny. Na etapie screeningu istotnym zagrożeniem dla efektywności przepisów Dyrektywy OOŚ jest także stosowana niekiedy praktyka dzielenia przedsięwzięcia na dwie lub więcej części tak, aby każda z nich nie wymagała oceny i w efekcie całe przedsięwzięcie również jej uniknęło 77 . Spotykane są również sytuacje, w których inwestor uzyskuje zezwolenie dla inwestycji w wartościach podprogowych, a następnie usiłuje je stosownie do potrzeb rozbudować. Działania te noszą wspólną nazwę „salami slicing”. M. Bar oraz J. Jendrośka zwracają uwagę, że niedopuszczalne jest nie tyle samo „salami slicing” co sytuacja, w której spowoduje ono, że przy rozstrzyganiu czy poszczególne fragmenty przedsięwzięcia powinny zostać poddane OOŚ właściwe organy
Page 1 and 2:
Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4:
od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6: 3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8: Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9: Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13: 12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 21 and 22: 2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24: ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 37 and 38: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 55: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 107 and 108:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 109 and 110:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 111 and 112:
4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?