Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

54 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych lenia na inwestycję, dotyczącego projektów wymienionych w załącznikach I i II Dyrektywy SOOŚ; 2. plany lub programy, które, ze względu na potencjalny wpływ na obszar N2000, zostały uznane za wymagające oceny na podstawie art. 6 i 7 Dyrektywy Siedliskowej (wymóg ten stanowi zatem rozszerzenie art. 6 ust. 3 Dyrektywy Siedliskowej, bowiem stosowna ocena podlegać będzie również przepisom Dyrektywy SOOŚ) 63 . Państwa członkowskie są także obowiązane ustalać, czy plany i programy inne niż należące do w/w dwóch grup i określające ramy dla przyszłego zezwolenia na realizację przedsięwzięć, mogą potencjalnie mieć znaczący wpływ na środowisko. Obowiązkiem badania są również objęte niewielkie modyfikacje planów i programów obligatoryjnie wymagających przeprowadzenia SOOŚ, a także plany i programy „określające użytkowanie małych obszarów na poziomie lokalnym”. KE wskazuje tutaj, że „Całe wyrażenie („małe obszary na poziomie lokalnym”) jasno daje do zrozumienia, że nie można wykluczyć całego obszaru działania organów władzy lokalnej (chyba że obszar ten byłby bardzo mały). W niektórych państwach członkowskich obszary działania organów władzy lokalnej mogą być naprawdę bardzo duże, a wyłączenie całości takiego obszaru stanowiłoby poważną lukę w zakresie stosowania.” 64 . Badanie konieczności poddania planu lub programu SOOŚ następuje albo poprzez jednostkową ocenę jego wpływu, albo poprzez wyszczególnienie określonych kategorii planów lub programów, albo poprzez połączenie obu tych podejść. Co istotne, wybór określonych kategorii planów lub programów jako wymagających przeprowadzenia SOOŚ nie może prowadzić do wyłączenia całych kategorii planów i programów spod obowiązku oceny, chyba że wszystkie te plany i programy (gdyby postrzegać je jako całość) mogłyby być traktowane jako niemające prawdopodobnego znaczącego wpływu na środowisko 65 . Komisja Europejska zwraca też uwagę, że o ile przepisy prawa krajowego mogą być traktowane jako odstępstwo od wymogów Dyrektywy SOOŚ, nie mogą one podlegać interpretacji zwężającej 66 . Podstawowe kryteria określające potencjalne znaczenie wpływu planu lub programu na środowisko określone zostały w załączniku II Dyrektywy i dzielą się na kryteria dotyczące charakterystyki planu lub programu (ust. 1) oraz jego wpływu i obszaru objętego oddziaływaniem (ust. 2). Chociaż brak tutaj bezpośredniego kryterium odnoszącego się do badania wpływu na łączność ekologiczną, w świetle celów Dyrektywy oraz jej motywu trzeciego 67 obowiązek taki wynika z kryterium „problemów dotyczących środowiska, mających związek z planem i programem” (załącznik II ust. 1 tiret 4). Ponadto, jeżeli chodzi o wpływ planu lub programu oraz obszar objęty oddziaływaniem, charakterystyki wskazane w ust. 2 załącznika II mają jedynie charakter przykładowy. Z punktu widzenia efektywnej ochrony korytarzy ekologicznych rozwiązanie takie nie zasługuje na aprobatę. Zbyt ogólne kryteria screeningu nie zapewniają wystarczającego stopnia pewności prawnej, że wpływ planu lub programu na łączność ekologiczną zostanie we wszystkich państwach członkowskich uznany za kryterium bezpośrednio wymagane dyrektywą. W odniesieniu do łączności ekologicznej zagrożona jest zatem realizacja jednego z celów Dyrektywy, tj. zapewnienia, że różne systemy oceny wpływu na środowisko, funkcjonujące w państwach członkowskich będą zawierały zestaw wspólnych wymogów proceduralnych niezbędnych do osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony środowiska (motyw 6 Dyrektywy). Jeśli chodzi o właściwą procedurę SOOŚ, jej głównym elementem jest sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko. Prognoza ta powinna zawierać informacje wymagane art. 5 i załącznikiem I Dyrektywy SOOŚ, w szczególności zaś identyfikować, opisywać i oszacowywać potencjalny negatywny wpływ na środowisko wynikający z realizacji planu lub przedsięwzięcia, „w tym w odniesieniu do kwestii różnorodności biologicznej, populacji, zdrowia ludzkiego, fauny, flory, powierzchni ziemi, wody, powietrza, czynników klimatycznych, dóbr materialnych, dziedzictwa kulturowego obejmującego dziedzictwo architektoniczne i archeologiczne, krajobrazu oraz wzajemne powiązania między powyższymi czynnikami”. W tym przykładowym wyliczeniu brak jest wyraźnego obowiązku badania wpływu na łącz-
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych ność ekologiczną, jednak należyte rozważenie wpływu planu lub programu na różnorodność biologiczną wymaga uwzględnienia w analizach również kwestii korytarzy ekologicznych i łączności przyrodniczej w ogóle. Ponadto, biorąc pod uwagę znaczenie korytarzy ekologicznych dla dziko żyjących gatunków zwierząt, niemożliwa jest właściwa ocena wpływu danego planu i programu bez zbadania, jak skutki realizacji tego planu lub programu mogą wpływać na korytarze migracyjne zwierząt. Zatem pomimo że Dyrektywa SOOŚ nie nakłada expressis verbis obowiązku zbadania skutków planu lub programu dla łączności ekologicznej na danym obszarze, to jednak zbadanie tej kwestii warunkuje prawidłowe przeprowadzenie SOOŚ. Tym niemniej należałoby postulować wprowadzenie do treści Dyrektywy wyraźnego obowiązku uwzględniania w prognozie kwestii korytarzy ekologicznych, dopiero bowiem takie ujęcie zapewni zharmonizowanie systemu ocen oddziaływania na środowisko w państwach członkowskich. Takie rozwiązanie z pewnością zwiększyłoby efektywność SOOŚ jako środka ochrony korytarzy ekologicznych zarówno na poziomie krajowym, jak i wspólnotowym. Jak już wskazano wcześniej, Dyrektywa SOOŚ jest dyrektywą zawierającą normy czysto proceduralne i nie określa materialnoprawnych przesłanek warunkujących dopuszczalność realizacji danego planu lub programu albo przesłanki wyboru do realizacji jednego z rozsądnych rozwiązań alternatywnych danego planu lub przedsięwzięcia. Wymagane jest jedynie uzasadnienie wyboru przyjętej formy planu lub programu w odniesieniu do innych rozpatrywanych rozsądnych rozwiązań alternatywnych. Z przepisów wynika jednak obowiązek zaproponowania odpowiednich środków zapobiegawczych, minimalizujących i kompensujących w sytuacji, gdy wybrany wariant może powodować negatywne oddziaływanie na środowisko. Ponadto, Dyrektywa SOOŚ wprowadza obowiązek zaproponowania środków w zakresie monitoringu znaczącego wpływu planu lub programu na środowisko, tak aby właściwy organ miał możliwość podjęcia odpowiednich działań naprawczych w sytuacji, gdy ujawniono negatywne oddziaływania na środowisko. M. Pchałek i M. Behnke zwracają tutaj uwagę na dwa istotne problemy 68 . Po pierwsze, stwierdzenie niepożądanego wpływu, o którym mowa w Dyrektywie SOOŚ może się okazać wykonalne dopiero w oparciu o zsumowane wyniki monitoringu przedsięwzięć 69 . W związku z tym należy przypomnieć, że Dyrektywa SOOŚ dotyczy w szczególności planów i programów wyznaczających ramy dla późniejszych przedsięwzięć z załącznika I i II Dyrektywy OOŚ. Ta ostatnia nie przewiduje natomiast obowiązku prowadzenia monitoringu. Po drugie, problematyczne jest ustalenie postaci niezbędnych środków zaradczych. Do zastosowania możliwy jest tutaj wyłącznie środek polegający na zmianie planu lub programu. Dzieje się tak, ponieważ środki zaradcze na poziomie przedsięwzięcia nie wchodzą w zakres regulacji Dyrektywy SOOŚ i pozostają domeną odpowiedzialności administracyjnej i cywilnej, skierowanej do określonych podmiotów eksploatujących przedsięwzięcie lub nim zarządzających. Regulacje Dyrektywy SOOŚ nie są zatem wystarczające do zapewnienia skutecznych działań naprawczych w zakresie wpływu, który nie został uprzednio zidentyfikowany w procedurze SOOŚ. Przekłada się to na drastyczny spadek skuteczności SOOŚ jako narzędzia zarządzania oddziaływaniem; poprawa tej skuteczności zależała będzie od ustanowienia odpowiednich regulacji na poziomie ustawodawstwa krajowego. Zasadniczym warunkiem prawidłowego funkcjonowania całego systemu SOOŚ jest zapewnienie należytej jakości sprawozdań dotyczących środowiska. Mając na uwadze doświadczenia z nierzetelnymi raportami OOŚ przedsięwzięć, prawodawca wspólnotowy zdecydował się na wprowadzenie do Dyrektywy SOOŚ wymogu zapewnienia należytej jakości sprawozdań dotyczących środowiska, nie określając jednak narzędzi wystarczających dla jego egzekwowania. Po pierwsze, forma realizacji tego obowiązku pozostawiona została wyłącznie w zakresie kompetencji państw członkowskich, które są jedynie zobowiązane do powiadomienia Komisji Europejskiej o środkach podejmowanych w odniesieniu do jakości tych sprawozdań. Skoro Wspólnota wydała akt prawa wspólnotowego nakładający na państwa członkowskie określone obowiązki,
Page 1 and 2:
Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4: od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6: 3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8: Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9: Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13: 12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 21 and 22: 2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24: ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 37 and 38: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 53: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 105 and 106:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?