Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

52 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych niowych (art. 4 ust. 1 lit. a pkt ii oraz iii RDW). Cele te mają istotne znaczenie dla ochrony łączności ekologicznej rzek, co wynika z przyjętej przez RDW definicji dobrego stanu wód powierzchniowych. Oznacza on bowiem stan osiągnięty przez część wód powierzchniowych, jeżeli zarówno ich stan ekologiczny, jak i chemiczny jest określony jako co najmniej „dobry” (art. 2 pkt 18 RDW). Stan ekologiczny to określenie jakości struktury i funkcjonowania ekosystemu wodnego związanego z wodami powierzchniowymi, ustalony zgodnie z załącznikiem V RDW. W świetle tego załącznika, elementem jakości dla klasyfikacji stanu ekologicznego rzek jest m. in. ciągłość rzeki („element hydromorfologiczny wspierający elementy biologiczne”). W odniesieniu do ciągłości rzeki, stan bardzo dobry ma miejsce wtedy, gdy „ciągłość rzeki nie jest zakłócona na skutek działalności antropogenicznych i pozwala na niezakłóconą migrację organizmów wodnych i transport osadów”. Stan dobry odnoszony jest do sytuacji gdy dla ichtiofauny „istnieją niewielkie zmiany w składzie gatunkowym i liczebności ichtiofauny w porównaniu do zespołów specyficznych dla danego typu wód, które mogą być przypisane antropogenicznym wpływom na fizykochemiczne i hydromorfologiczne elementy jakości. Struktura wiekowa populacji ryb wykazuje oznaki zmian, które mogą być przypisane antropogenicznym wpływom na fizykochemiczne lub hydromorfologiczne elementy jakości oraz, w niektórych przypadkach, jest wskaźnikiem zaburzeń reprodukcji lub rozwoju określonych gatunków w stopniu mogącym spowodować zanik niektórych klas wiekowych.”. Podobnie – poprzez osiągnięcie wartości dla biologicznych elementów jakości – określony został stan umiarkowany. W odniesieniu do ichtiofauny stan umiarkowany będzie miał miejsce jeżeli „Skład i liczebność gatunków ryb różnią się umiarkowanie w porównaniu do zespołów specyficznych dla danego typu wód, na skutek antropogenicznego wpływu na fizykochemiczne i hydromorfologiczne elementy jakości. Struktura wiekowa populacji ryb wykazuje poważne oznaki zaburzeń antropogenicznych do tego stopnia, że umiarkowana część gatunków specyficznych dla danego typu wód nie występuje lub jest bardzo nieliczna.” Punktem wyjścia dla oceny potencjału ekologicznego jest natomiast stan łączności ekologicznej rzeki, bowiem za rzeki o maksymalnym potencjale ekologicznym uznaje się te, w których m. in. warunki hydromorfologiczne „odpowiadają jedynie oddziaływaniom na część wód powierzchniowych wynikających z jej charakterystyk jako części wód sztucznej lub silnie zmienionej, po podjęciu wszystkich działań ochronnych, aby zapewnić najlepsze zbliżenie do ekologicznego kontinuum, w szczególności w odniesieniu do migracji fauny oraz odpowiednich tarlisk i warunków rozmnażania”. Analogicznie jak w przypadku stanu wód, dobry potencjał ekologiczny oraz umiarkowany potencjał ekologiczny są definiowane w odniesieniu do potencjału ekologicznego dla biologicznych elementów jakości 59 . Biorąc pod uwagę powołaną wyżej klasyfikację jednoznacznie widać, że ciągłość ekologiczna rzeki jest parametrem wpływającym na osiąganie celów środowiskowych RDW. Osiągnięcie dobrego stanu wód nie jest bowiem możliwe bez utrzymania lub przywrócenia odpowiedniej łączności ekologicznej. Ponieważ dobry stan wód powinien zostać osiągnięty w ciągu 15 lat od dnia wejścia RDW w życie (z zastrzeżeniem stosowania przedłużeń czasowych), środki podejmowane przez państwa członkowskie powinny być wystarczająco efektywne, aby zapewnić zachowanie tego terminu. RDW pozostawia państwom członkowskim pewną swobodę w wyborze środków, określając jednak środki „podstawowe” (minimalne wymogi do spełnienia) oraz środki „dodatkowe”. Do środków podstawowych RDW zalicza m. in. kontrolę piętrzenia słodkich wód powierzchniowych 60 oraz środki dla każdych innych zidentyfikowanych szkodliwych wpływów na stan wód, w szczególności dla zapewnienia, że warunki hydromorfologiczne części wód są zgodne z osiągnięciem wymaganego stanu ekologicznego czy dobrego potencjału ekologicznego dla części wód określonych jako sztuczne lub silnie zmienione 61 . Biorąc pod uwagę elementy klasyfikacji stanu ekologicznego, kontrola ta powinna obejmować w szczególności kontrolę piętrzenia wód oraz kontrolę warunków hydromorfologicznych pod kątem istnienia ciągłości ekologicz-
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych nej rzeki (w tym kontrolę funkcjonowania przepławek lub obejść dla ryb). Co do środków dodatkowych, to otwarty ich wykaz zawiera załącznik VI część B RDW, wymieniając tutaj m. in. instrumenty prawne, administracyjne, wynegocjowane porozumienia dotyczące środowiska, kodeksy dobrej praktyki oraz projekty konstrukcji. Naruszeniem postanowień RDW będą w szczególności sytuacje, w których: – programy środków nie będą zawierały wszystkich wymaganych przez RDW środków o charakterze podstawowym, – środki przyjęte przez państwo członkowskie nie będą efektywne dla osiągnięcia dobrego stanu ekologicznego lub dobrego potencjału ekologicznego wód powierzchniowych. Oznacza to, że brak efektywnych działań dotyczących utrzymania lub przywrócenia łączności ekologicznej rzek stanowił będzie naruszenie prawa UE. Jeżeli z prowadzonego monitoringu lub innych danych wynikało będzie, że dobra ciągłość rzek prawdopodobnie nie zostanie osiągnięta w terminie przewidzianym w RDW, państwa członkowskie obowiązane są zapewnić, że – przyczyny możliwego niepowodzenia zostaną zbadane; – odpowiednie pozwolenia i zezwolenia zostaną właściwie zbadane i poddane kontroli; – programy monitorowania zostaną poddane kontroli i właściwie dostosowane; – zostaną ustalone dodatkowe środki, jakie mogą być konieczne do osiągnięcia celów. Brak odpowiednich działań stanowił będzie naruszenie RDW. Reasumując, z RDW wynika obowiązek utrzymania lub przywrócenia takiej łączności ekologicznej rzek, która pozwoli na osiągnięcie dobrego stanu wód. Obowiązek ten nie jest ograniczony wyłącznie do gatunków chronionych, ale obejmuje wszystkie organizmy wodne. Z tego punktu widzenia, w odniesieniu do rzek pełniących funkcję korytarzy ekologicznych RDW ma szerszy zakres zastosowania niż Dyrektywa Siedliskowa. Jednak przepisy RDW nie są co do zasady na tyle jasne i konkretne, aby mogły być bezpośrednio stosowane (z wyjątkiem np. klauzul derogacyjnych z art. 4 ust. 4 i 4 ust. 7 RDW). Wymagają one zatem właściwej transpozycji do prawa krajowego, co w znacznym stopniu uzależnia efektywność przepisów RDW od państw członkowskich. Czynnikami, które mogą wpływać w sposób negatywny na skuteczność przepisów RDW jest też jej piętrowa konstrukcja i specjalistyczny charakter. Utrudniają one bowiem stosowanie przepisów w praktyce. 3.2.3. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko 62 Celem Dyrektywy SOOŚ jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska i przyczynienie się do uwzględniania aspektów środowiskowych w przygotowaniu i przyjmowaniu planów i programów. Ma to nastąpić poprzez zapewnienie, że te z nich, które potencjalnie mogą mieć znaczący wpływ na środowisko podlegają procedurze SOOŚ. Zgodnie z doktryną ocen strategicznych, procedura ta służy przede wszystkim rzeczywistemu uwzględnieniu w procesie tworzenia dokumentów strategicznych problematyki ekologicznej (poprzez analizę rozwiązań alternatywnych, skutków skumulowanych i wielkoskalowych) oraz określeniu ryzyka występowania korzyści, strat i konfliktów w nawiązaniu do problematyki ekologicznej. Przepisy Dyrektywy SOOŚ mają charakter proceduralny, a jej implementacja powinna odbyć się w drodze włączenia jej wymogów do postępowań planistycznych istniejących w państwach członkowskich albo ustanowienia procedur szczególnych mających na celu implementację Dyrektywy. Sposoby te mają zapewnić, aby SOOŚ poddawane były zasadniczo dwie grupy dokumentów strategicznych: 1. dokumenty, które są przygotowane dla rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa, energetyki, przemysłu, transportu, gospodarki odpadami, gospodarki wodnej, telekomunikacji, turystyki, planów zagospodarowania przestrzennego lub użytkowania gruntu i które ustalają ramy dla przyszłego zezwo-
Page 1 and 2: Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4: od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6: 3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8: Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9: Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13: 12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 21 and 22: 2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24: ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 37 and 38: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 51: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 103 and 104:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?