Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

44 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych w Protokole statusu ochronnego tej sieci, w szczególności uprawnień i obowiązków państw–stron związanych z jej funkcjonowaniem w praktyce. W kontekście ogólnej ochrony korytarzy ekologicznych zabiegiem zapewniającym skuteczność systemu jest natomiast z pewnością powiązanie karpackiej sieci ekologicznej z siecią ECONET, co może zdopingować ustawodawcę do stworzenia spójnego systemu ochrony korytarzy ekologicznych na terenie całego kraju, a nie tylko Karpat. Niemniej jednak w porównaniu z normami nakładającymi obowiązek utworzenia sieci ekologicznej, normy regulujące jej status cechują się mniejszą skutecznością. Reasumując, Konwencja Karpacka wraz z Protokołem Bukaresztańskim zawierają normy o różnym stopniu efektywności. W zakresie w jakim dotyczą one obowiązku stworzenia sieci korytarzy ekologicznych na terenie Karpat normy te są wysoce efektywne, natomiast w zakresie statusu tej sieci oraz wynikających z niego obowiązków ochronnych efektywność norm znacznie spada. Praktyczna ocena skuteczności tych instrumentów prawnomiędzynarodowych obecnie jest niemożliwa – zarówno Konwencja Karpacka, jak i Protokół Bukaresztański są instrumentami młodymi, a sposób ich realizacji dopiero się kształtuje. Jak dotąd, Konferencja Stron nie opracowała również Strategicznego Planu Działania, w oparciu o który ma nastąpić wdrożenie Protokołu Bukaresztańskiego. 3.1.7. Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, sporządzona w helsinkach dnia 9 kwietnia 1992 r. 29 Zasadniczym celem Konwencji Helsińskiej jest ochrona środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego 30 przed zanieczyszczeniem 31 , ale zawiera ona również postanowienia dotyczące ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, istotne dla ochrony łączności ekologicznej. I tak – zgodnie z art. 15 Konwencji – państwa–strony są zobowiązane do „podjęcia, indywidualnie i wspólnie, wszelkich właściwych środków w odniesieniu do obszaru Morza Bałtyckiego i jego przybrzeżnych ekosystemów, na które wpływ wywiera Morze Bałtyckie, w celu zachowania środowisk przyrodniczych i różnorodności biologicznej oraz ochrony procesów ekologicznych”. Środki takie mają zostać również podjęte „w celu zapewnienia zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych na obszarze Morza Bałtyckiego. W tym celu umawiające się Strony będą dążyć do przyjęcia dalszych dokumentów zawierających odpowiednie wytyczne i kryteria”. Art. 15 Konwencji Helsińskiej jest przepisem ramowym, nakładającym na państwa dosyć ogólne obowiązki. Jego efektywność obniża również odesłanie do „dalszych dokumentów zawierających odpowiednie wytyczne i kryteria”. W tym stanie rzeczy system ochrony przyrody i różnorodności biologicznej Morza Bałtyckiego zaczyna być kształtowany przez dokumenty niewiążące, które zaliczyć można do miękkiego prawa międzynarodowego. Oczywiście, nie można zaprzeczyć, że soft law odgrywa w praktyce dużą rolę dla kształtowania postaw i praktyk w poszczególnych państwach, cechując się w tym zakresie pewną skutecznością motywacyjną. Jednak realna efektywność norm tego typu jest niewielka ze względu na brak jakiegokolwiek mechanizmu stanowiącego zabezpieczenie, iż w sytuacji, w której dane wytyczne lub dokumenty powinny znaleźć zastosowanie państwa–strony zachowają się zgodnie z ich wskazaniami 32 . Konwencja Helsińska zastąpiła Konwencję o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, sporządzoną w Helsinkach dnia 22 marca 1974 r. 33 , przy czym zalecenia i decyzje przyjęte na podstawie Konwencji z 1974 r. nadal mają zastosowanie w takim zakresie, w jakim są one zgodne z Konwencją Helsińską, jeśli nie zostały wyraźnie uchylone przez tę Konwencję lub jakąkolwiek decyzję podjętą na jej podstawie. Jedną z takich decyzji jest Deklaracja Morza Bałtyckiego, przyjęta w Ronneby w dniach 2-3 września 1990 r., na mocy której zdecydowano o powołaniu BSPAs 34 . Z kolei w Deklaracji pierwszego wspólnego spotkania na szczeblu ministerialnym HELCOM i Komisji OSPAR 35 podkreślono znaczenie morskich obszarów chronionych i wskazano na konieczność ustanowienia sieci dobrze zarządzanych morskich obszarów
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych chronionych (składającej się z BSPAs i obszarów powołanych na mocy Konwencji OSPAR), ekologicznie spójnej z siecią Natura 2000. Pomimo, że Deklaracja nie jest umową międzynarodową, to jednak zawarte w niej zapisy są realnie skuteczne. Państwa-strony Konwencji Helsińskiej realizują bowiem wyznaczone w Deklaracji postępowanie wyznaczając BSPAs i tym samym dążąc do osiągania zamierzonego przez prawodawcę międzynarodowego stanu rzeczy. Co za tym idzie, pomimo iż określonym w Deklaracji normom z uwagi na ich strukturę oraz niewiążący charakter nie można przypisać waloru efektywności, to jednak w praktyce są one stosunkowo skutecznym środkiem obejmowania ochroną kolejnych obszarów Morza Bałtyckiego. Ponadto, HELCOM na Konferencji Ministerialnej z 15 listopada 2007 r. sformułowała Bałtycki Plan Działań, zakładający m. in. zapewnienie korzystnego stanu ochrony bioróżnorodności Morza Bałtyckiego. Dla realizacji tego założenia Bałtycki Plan Działań przewiduje podejmowanie odpowiednich działań w obszarze 3 podstawowych zagadnień, mianowicie: – naturalne krajobrazy morskie i lądowe (przybrzeżne); – dobrze funkcjonujące i pozostające w równowadze populacje roślin i zwierząt; – żywotne populacje gatunków. Powyższe założenia mają być realizowane m.in. poprzez odtworzenie i utrzymanie integralności dna morskiego na poziomie gwarantującym funkcjonowanie ekosystemów i tworzenie obszarów chronionych. Istotną rolę w zapewnieniu równowagi gatunkowej odgrywa zrównoważona polityka rybacka oraz ochrona zagrożonych gatunków ichtiofauny (zwłaszcza: pstrąga morskiego, gatunków pelagicznych i wędrownych: węgorza i łososia). Bałtycki Plan Działań stanowi podstawę do przyjmowania na poziomie krajowym odpowiednich środków planistycznych gwarantujących realizację planu. Nie zawiera on zatem norm prawnych, a jego efektywność na poziomie implementacji do porządku krajowego państw stron Konwencji Helsińskiej nie jest w żaden sposób zabezpieczona. Jeśli jednak chodzi o skuteczność formalną, należy zauważyć, że Polska podjęła odpowiednie kroki w celu realizacji Planu. Bałtycki Plan Działań należy zatem uznać za środek o skutecznym charakterze. 3.2. Prawo unii Europejskiej 3.2.1. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa oraz dyrektywa rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory Celem Dyrektywy Ptasiej jest ochrona wszystkich gatunków ptactwa występujących naturalnie w stanie dzikim na europejskim terytorium państw członkowskich. Z kolei Dyrektywa Siedliskowa „ma na celu przyczynienie się do zapewnienia różnorodności biologicznej poprzez ochronę siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory na europejskim terytorium Państw Członkowskich, do którego stosuje się Traktat.” (art. 2 ust. 1 Dyrektywy Siedliskowej). Dla osiągnięcia tych założeń Dyrektywy przewidują utworzenie dwóch komplementarnych systemów: systemu ochrony obszarowej (w ramach OSOP i SOOS) oraz systemu ochrony gatunkowej 36 . Jeżeli chodzi o system ochrony obszarowej, to jego elementami są OSOP oraz SOOS. Obszary te tworzą razem spójną europejską sieć ekologiczną N2000 (art. 3 ust. 1 Dyrektywy Siedliskowej). Co się tyczy SOOS sieć N2000 ma umożliwić zachowanie we właściwym stanie ochrony w ich naturalnym zasięgu lub, w stosownych wypadkach, odtworzenie typów siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku I Dyrektywy
Page 1 and 2: Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4: od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6: 3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8: Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9: Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13: 12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 21 and 22: 2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24: ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 37 and 38: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 43: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 95 and 96:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?