Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

40 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych 3.1.3. Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk, sporządzona w Bernie dnia 19 września 1979 r. 14 Celem Konwencji Berneńskiej jest ochrona gatunków dzikiej fauny i flory oraz ich siedlisk naturalnych, zwłaszcza tych, których ochrona wymaga współdziałania kilku państw, oraz wspieranie współdziałania w tym zakresie. Szczególny nacisk położono na ochronę gatunków zagrożonych i ginących, włączając w to gatunki wędrowne. Państwa-strony powinny podejmować właściwe i niezbędne środki ustawodawcze i administracyjne by zapewnić ochronę siedlisk dzikiej flory i fauny, w szczególności gatunków wymienionych w załącznikach I i II Konwencji oraz ochronę zagrożonych siedlisk naturalnych. W polityce dotyczącej planowania i rozwoju państwa muszą mieć na względzie potrzebę ochrony obszarów chronionych celem uniknięcia bądź zmniejszenia tak dalece, jak jest to możliwe wszelkiego pogarszania się stanu takich terenów. Szczególną uwagę należy zwrócić na ochronę obszarów ważnych dla gatunków wędrownych, które są odpowiednio usytuowane na szlakach wędrówek i spełniają rolę terenów zimowania, odpoczynku, żerowania, rozmnażania lub pierzenia. Obszary te wymienione są w załącznikach II i III Konwencji. Ponadto, państwa-strony obowiązane są do zapewnienia, aby okresy ochronne i/lub procedury regulujące eksploatację łownych gatunków wędrownych zwierząt, wymienionych w załączniku III Konwencji, były wystarczające do spełnienia wymagań tych gatunków i właściwie zastosowane. Powyższe zobowiązania mają charakter ogólny, pozostawiając przy ich implementacji dość szeroki zakres uznania stronom Konwencji. W rezultacie regulacje dotyczące ochrony siedlisk oraz gatunków ustanawiane są w płaszczyźnie prawa krajowego, zdeterminowanego również wymogami Dyrektywy Siedliskowej 15 , Dyrektywy Ptasiej oraz przepisami Konwencji Berneńskiej. Przepisy tej ostatniej w zakresie ścisłej ochrony gatunkowej są na tyle precyzyjne i jasne, że nadają się do bezpośredniego stosowania. Chodzi tu w szczególności o zakazy w zakresie niszczenia okazów gatunków dzikiej flory z załącznika I oraz zakazy względem okazów gatunków zwierząt z załącznika II, w stosunku do których zabrania się między innymi: umyślnego uszkadzania lub niszczenia miejsc rozrodu lub odpoczynku oraz umyślnego niepokojenia dzikich zwierząt, zwłaszcza w okresie rozrodu, wychowu młodych lub snu zimowego 16 . Odstępstwa od powyższych zakazów stosowane są w drodze indywidualnych zezwoleń po spełnieniu przesłanek, o których mowa w art. 9 ust. 1 Konwencji. Co istotne, art. 22 ust. 1 Konwencji zezwala jej stronom na zgłoszenie jednego lub kilku zastrzeżeń odnoszących się do niektórych gatunków wymienionych w załącznikach od I do III i/lub niektórych gatunków wymienionych w zastrzeżeniu lub zastrzeżeniach odnoszących się do stosowania pewnych urządzeń i metod zabijania, chwytania lub innej eksploatacji wyliczonych w załączniku IV przy podpisywaniu lub składaniu dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęciu, zatwierdzeniu lub przystąpieniu do Konwencji. Z tej możliwości skorzystała Polska, która zgłosiła zastrzeżenie w odniesieniu do 16 gatunków roślin z załącznika I wskazując, że nie zostaną one objęte ochroną, ponieważ w Polsce nie są one zagrożone. Zastrzeżenie o analogicznej treści zostało zgłoszone również w odniesieniu do umieszczonej w załączniku III słonecznicy (Leucaspius delineatus). Z kolei w odniesieniu do wilka (Canis lupus) Polska zastrzegła, że zostanie on objęty innym reżimem ochronnym niż wprowadzony Konwencją Berneńską. Zastrzeżenia te nie zostały wycofane, jednakże Konwencja Berneńska na mocy decyzji Rady z dnia 3 grudnia 1981 r. dotyczącej zawarcia Konwencji o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk 17 weszła do unijnego porządku prawnego, w związku z czym jest wiążąca dla Polski w pełnym zakresie. Zgłoszone zastrzeżenia pozostają zatem bez wpływu na efektywność ochrony gatunków objętych Konwencją i ich korytarzy ekologicznych. Podobnie jak w przypadku CMS, pomimo kilkakrotnych zmian w załącznikach do Konwencji Berneńskiej, aktualne wersje załączników nie zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw RP.
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych W przypadku Dziennika Urzędowego UE ostatnią z uwzględnionych zmian jest ta wprowadzona na Konferencji Stron w 1997 r. (od tego czasu załączniki zmieniano kolejno w latach 1998, 1999 i 2001). Ze względu na swój charakter wprowadzone zmiany mają jednak znikome znaczenie dla efektywności tych postanowień Konwencji Berneńskiej, które dotyczą kwestii łączności ekologicznej. Spośród omówionych aktów prawa międzynarodowego Konwencja Berneńska jest aktem o największej efektywności, pomimo że normy w niej zawarte są co do zasady (poza normami odnoszącymi się do ochrony gatunkowej) ogólne i nie nadają się do bezpośredniego stosowania. Na przykładzie tej Konwencji wskazać można następujące czynniki poprawiające skuteczność praktycznego stosowania nieefektywnych, wydawałoby się, przepisów Konwencji: 1. powołanie Stałego Komitetu uprawnionego do wysuwania wszelkich propozycji dotyczących poprawy skuteczności Konwencji, w tym do konstruowania w tym zakresie odpowiednich wytycznych i zaleceń; 2. przyznanie Stałemu Komitetowi uprawnienia do występowania z indywidualnymi zaleceniami dotyczącymi środków koniecznych do podjęcia w celu stosowania Konwencji przez państwo-stronę; 3. ustanowienie procedur inicjujących podjęcie przez Stały Komitet odpowiedniego działania 18 . 3.1.4. Konwencja o różnorodności biologicznej, sporządzona w rio de janeiro dnia 5 czerwca 1992 r. 19 CBD zobowiązuje do właściwego zarządzania zasobami biologicznymi ważnymi dla zachowania różnorodności biologicznej 20 zarówno na obszarach objętych ochroną, jak i poza ich granicami. Strony powinny wspierać ochronę ekosystemów i naturalnych siedlisk oraz utrzymanie zdolnych do życia populacji gatunków (wszystkich, nie tylko rzadkich lub zagrożonych wyginięciem) w ich naturalnym otoczeniu, jak również racjonalny i zrównoważony rozwój na obszarach sąsiadujących z obszarami chronionymi, mając na uwadze wzmocnienie ochrony tych obszarów. Biorąc pod uwagę definicję różnorodności biologicznej, jej ochrona musi być realizowana w sposób kompleksowy. Państwa-strony są zatem zobowiązane m. in. do wprowadzenia – w miarę możliwości – odpowiednich uregulowań w zakresie SOOŚ dla programów i polityk, które mogą mieć znaczące negatywne oddziaływanie na różnorodność biologiczną, a także do ustanowienia procedury OOŚ przedsięwzięć, które mogą mieć istotne negatywne skutki dla różnorodności biologicznej. Normy CBD są normami ramowymi i nie nadają się do bezpośredniego stosowania. Z uwagi na szeroki zakres materii regulowany w CBD, wprowadzenie drobiazgowych regulacji było jednak niemożliwe; prawodawca międzynarodowy zakładał późniejsze uregulowanie poszczególnych kwestii w protokołach do Konwencji 21 . Jednak do chwili obecnej nie powstał odpowiedni protokół odnoszący się do ochrony łączności ekologicznej 22 . Środkiem, który ma poprawić skuteczność implementacji CBD jest obowiązek monitoringu i składania Konferencji Stron sprawozdań z działań podejmowanych w celu wdrożenia Konwencji (art. 26 CBD) oraz powołanie organów pomocniczych w celu zapewnienia doradztwa w zakresie wdrażania CBD. Faktycznie, Konferencja Stron wydała dotychczas szereg decyzji, a organy pomocnicze opublikowały wiele dokumentów mogących stanowić istotną pomoc we wdrażaniu Konwencji. Jednak akty te nie mają charakteru wiążącego; co więcej, materiały organów pomocniczych nie są publikowane w języku polskim. Taki stan rzeczy utrudnia, jeżeli nie uniemożliwia, stosującym prawo organom krajowym (zarówno sądom, jak i organom administracji) korzystanie z tych dokumentów w procesie subsumpcji stanu faktycznego do norm wdrażających przepisy CBD. Przekłada się to na obniżenie efektywności CBD jako środka ochrony różnorodności biologicznej w procesie stosowania prawa. Oceniając efektywność Konwencji należy także zwrócić uwagę, iż nie zawiera ona przepisów uprawniających organy Konwencji do prowadzenia stałego monitoringu implementacji jej prze-
Page 1 and 2: Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4: od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6: 3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8: Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9: Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13: 12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 21 and 22: 2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24: ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 37 and 38: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 39: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 91 and 92:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?