Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

3. ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych 3.1. Prawo międzynarodowe 3.1.1. Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego, sporządzona w ramsarze dnia 2 lutego 1971 r. 1 Konwencja Ramsarska ma na celu ochronę obszarów wodno-błotnych oraz ekologicznie od nich zależnych ptaków. W świetle Konwencji do ptactwa wodnego zaliczono ptaki, które ekologicznie są uzależnione od obszarów wodno-błotnych, co w praktyce oznacza ochronę ptaków należących do określonych grup systematycznych. Z kolei – zgodnie z art. 1 Konwencji – obszarami wodno-błotnymi są: – tereny bagien; – tereny błot i torfowisk; – zbiorniki wodne (naturalne i sztuczne, stałe i okresowe, o wodach stojących lub płynących, słodkich, słonawych lub słonych, łącznie z wodami morskimi, których głębokość podczas odpływu nie przekracza sześciu metrów). Zatem z uwagi na jej przedmiot zastosowanie Konwencji Ramsarskiej w celu ochrony korytarzy ekologicznych ograniczone będzie po pierwsze, do określonych gatunków ptaków, a po drugie – do określonych typów siedlisk (tzn. takich, które mogą zostać zaklasyfikowane jako obszary wodno-błotne) pełniących rolę biocentrów lub stepping-stones. Pierwszym z obowiązków wynikających z Konwencji jest wyznaczenie przez państwa-strony odpowiednich obszarów wodno-błotnych na swoim terytorium w celu włączenia ich do Spisu Obszarów Wodno-Błotnych o Międzynarodowym Znaczeniu (dalej jako Spis) (art. 2 ust. 1 Konwencji). Wyboru obszarów wodno-błotnych, które powinny być zamieszczone w Spisie, należy dokonać na podstawie ich międzynarodowego znaczenia ekologicznego, botanicznego, zoologicznego, limnologicznego lub hydrologicznego. W pierwszym rzędzie powinny być do niego włączone obszary wodno-błotne o międzynarodowym znaczeniu jako środowisko życiowe ptactwa wodnego we wszystkich porach roku. Szczegółowe kryteria wyboru obszarów do Spisu zawierają wytyczne przyjęte przez Konferencje Stron; w oparciu o te kryteria Polska wskazała następujące obszary, które zostały umieszczone w Spisie: 1. Biebrzański Park Narodowy; 2. Rezerwat Przyrody „Jezioro Drużno”; 3. Rezerwat Przyrody „Jezioro Karaś”; 4. Rezerwat Przyrody „Jezioro Siedmiu Wysp”; 5. Rezerwat Przyrody „Jezioro Łuknajno” ( położony na obszarze Mazurskiego Parku Krajobrazowego); 6. Rezerwat Przyrody „Stawy Milickie”; 7. Narwiański Park Narodowy; 8. Poleski Park Narodowy; 9. Słowiński Park Narodowy; 10. Subalpejskie torfowiska w Karkonoskim Parku Narodowym; 11. Rezerwat Przyrody „Jezioro Świdwie”; 12. Park Narodowy „Ujście Warty”; 13. Wigierski Park Narodowy. Na podstawie art. 3 ust. 2 Konwencji, informacje o zmianach warunków ekologicznych, które już nastąpiły, następują lub mogą nastąpić na tych obszarach na skutek rozwoju technologicznego, skażenia środowiska lub innej działalności ludzkiej powinny być jak najszybciej przekazywane do Biura Konwencji.
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych Strony Konwencji zobowiązały się również do ustanowienia rezerwatów przyrody na obszarach wodno-błotnych zarówno umieszczonych, jak i nieumieszczonych w Spisie (art. 4 Konwencji). Samo wyznaczenie rezerwatów – bez dodatkowych działań ochronnych – może odnieść ten skutek, że staną się one odizolowanymi wyspami, a z czasem liczba gatunków będzie ulegać stopniowemu zmniejszeniu. Dlatego Konwencja Ramsarska wprowadza ogólny obowiązek uwzględniania przez państwa-strony konieczności ochrony obszarów wodno-błotnych w planowaniu przestrzennym, Stosownie do art. 3 ust. 1, „Umawiające się Strony opracowują i realizują swoje plany w sposób sprzyjający utrzymaniu obszarów wodnobłotnych zamieszczonych w Spisie oraz w miarę możliwości racjonalnemu użytkowaniu innych obszarów wodnobłotnych znajdujących się na ich terytoriach.”. Konferencja Stron opracowała wytyczne dotyczące tego „racjonalnego użytkowania”, który to termin rozumiany jest jako synonim „zrównoważonego rozwoju”. Przyjęła ona także szczegółowe wytyczne dotyczące sporządzania krajowych polityk dotyczących ochrony obszarów wodno-błotnych oraz planów zarządzania tymi obszarami (Rezolucja VIII.14 – New Guidelines for management planning for Ramsar sites and other wetlands), zalecając w tym zakresie podejście ekosystemowe (co ma m. in. pozwolić na zachowanie różnorodności biologicznej). Skuteczność samych wytycznych jest raczej ograniczona z uwagi na dobrowolność ich stosowania, chociaż mogą być one stosowane przez organy i sądy krajowe przy interpretacji poszczególnych postanowień Konwencji. Możliwość posiłkowania się tymi wytycznymi jest jednak ściśle związana ze sposobem implementacji Konwencji Ramsarskiej do prawa polskiego. W aktualnym stanie prawnym niemożliwe jest jednoznaczne określenie, które normy jakich aktów prawnych mają na celu implementację Konwencji, w żadnym z aktów normatywnych nie odniesiono się bowiem w sposób bezpośredni do postanowień Konwencji Ramsarskiej. Tymczasem przepisy, które można by uznać za implementujące Konwencję zostały rozrzucone w szeregu różnych aktów prawnych rangi ustawowej, jak i podustawowej. Utrudnia to ocenę stanu implementacji Konwencji do prawa polskiego, ale przede wszystkim powoduje u podmiotów stosujących prawo niepewność co do możliwości powołania się w konkretnej sprawie na normy zawarte w prawie międzynarodowym. W praktyce zatem, faktyczna skuteczność Konwencji Ramsarskiej jako środka ochrony korytarzy ekologicznych ogranicza się do objęcia ochroną owych 13 obszarów umieszczonych w spisie oraz obejmowania ochroną w formie rezerwatów niektórych obszarów spełniających określone kryteria przyrodnicze. Efektywność postanowień Konwencji obligujących państwa-strony do uwzględniania obszarów wodno- -błotnych i innych obszarów podmokłych w planowaniu przestrzennym jest znikoma. Przyczynia się do tego brak sformułowania w u.p.z.p. bezpośredniego nakazu uwzględniania i ochrony obszarów podmokłych w planach zagospodarowania przestrzennego różnych szczebli, jak i niewydolność samego systemu planowania przestrzennego 2 . Reasumując, z uwagi na zakres i sposób regulacji Konwencja Ramsarska jest aktem prawnym o istotnie ograniczonej efektywności. Za w pełni skuteczne można uznać w zasadzie wyłącznie normy obligujące państwa-strony do wyznaczenia obszarów wodno-błotnych do umieszczenia w Spisie, objęcia tych obszarów ochroną oraz podejmowania odpowiednich środków zapobiegawczych lub zaradczych w przypadku pogorszenia się stanu tych obszarów. Normy zobowiązujące do ochrony pozostałych obszarów podmokłych są normami o niskiej efektywności, których skuteczność jest ściśle uzależniona od sposobu ich implementacji do prawa krajowego. Przewidziane Konwencją środki, a mianowicie przegląd i wspieranie implementacji przez Konferencję stron są w stanie jedynie wspierać proces implementacji, nie mogą jednak zapewnić jego pełnej skuteczności. Ich efektywność jest zatem ograniczona. 3.1.2. Konwencja Bońska Na mocy Konwencji Bońskiej państwa-strony uznały wagę ochrony gatunków wędrownych i wyraziły zgodę na podjęcie działań w celu
Page 1 and 2: Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4: od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6: 3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8: Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9: Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13: 12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 21 and 22: 2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24: ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 35: ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 39 and 40: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 87 and 88:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?