Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

22 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych przedmiot ochrony (o warunkach i zasadach tych mowa będzie w podrozdziale 2.3.). Mając na względzie cel niniejszego opracowania warto przybliżyć przesłanki tworzenia tych form ochrony, które z punktu widzenia jej przedmiotu powinny odgrywać kluczową rolę w ochronie łączności ekologicznej: – Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1 000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów; – Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi; – Park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania i popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju; – Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych; – Sieć obszarów N2000 obejmuje OSOP i SOOS 1 ; – Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej – naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania; – Zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne; – Ochrona gatunkowa obejmuje okazy gatunków oraz siedliska i ostoje roślin, zwierząt i grzybów. Ochrona gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i utrzymanie właściwego stanu ochrony dziko występujących na terenie kraju lub innych państw członkowskich UE rzadkich, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie przepisów umów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, gatunków roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk i ostoi, a także zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. W celu ochrony ostoi i stanowisk roślin lub grzybów objętych ochroną gatunkową lub ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być ustalane strefy ochrony. Jak wynika z powyższego zestawienia, w sposób wyraźny do zagadnienia zachowania łączności ekologicznej u.o.p. odwołuje się jedynie w przypadku obszaru chronionego krajobrazu, a czyni to poprzez przypisanie funkcji korytarzy
ogólna charakterystyka prawnych form/instrumentów ochrony korytarzy ekologicznych ekologicznych. Oczywiście pozostałe formy obszarowe również będą odgrywać istotną w rolę w umożliwieniu migracji i dyspersji gatunków, jednak cel ten nie jest ich celem zasadniczym – dany obszar może stanowić np. biocentrum danego gatunku, a główna ostoja lokalna może stanowić korytarz liniowy albo stanowić element korytarza nieciągłego w postaci siedlisk pomostowych (ang. stepping-stone habitats). Dla porównania warto przedstawić sposób regulacji ochrony łączności ekologicznej w prawodawstwie wybranych państw UE. Najbardziej reprezentatywnymi przykładami są rozwiązania wprowadzone w Estonii, Niemczech, Czechach, Holandii i Szwajcarii. W Estonii proces integrowania ochrony przyrody rozpoczął się w 1983 r. w ramach instytucji Estońskiej Sieci Obszarów Kompensacji Przyrodniczej. Sieć ta została następnie ujęta m. in. w przepisach o ochronie przyrody oraz o planowaniu przestrzennym. Obecnie sieć ta obejmuje obszary kluczowe, wyznaczane według kryterium powierzchni i wartości przyrodniczej oraz korytarze wyznaczane z uwzględnieniem uwarunkowań migracji w oparciu o istniejące elementy krajobrazu o charakterze łącznikowym, pokrywając 50% terytorium państwa (Niedziałkowski, K.; Wdrażanie systemu ochrony łączności ekologicznej na przykładzie wybranych krajów europejskich, [w:] Jędrzejewski, W., Ławreszuk, D. (red.); Ochrona..., s. 30). W Niemczech ustanowiono obowiązek utworzenia sieci ekologicznej na obszarze co najmniej 10% terytorium kraju, przy założeniu, że będzie ona miała za zadanie m. in. chronić interakcje i procesy przyrodnicze. Głównymi kryteriami tworzenia sieci są: jakość obszarów (w tym ich wielkość), ich właściwości przyrodnicze, integralność tworzących je kompleksów siedlisk, stopień fragmentacji a także występowanie gatunków docelowych (Riecken, U., Finck, P.; Istotne obszary i korytarze niemieckiej sieci ekologicznej o znaczeniu krajowym i międzynarodowym [w:] Jędrzejewski, W., Ławreszuk, D. (red.); Ochrona..., s. 35-36). W Czechach na mocy przepisów o ochronie przyrody utworzono w 1992 r. Terytorialny System Ekologicznej Stabilności (TSES), określony jako kompleks wzajemnie powiązanych ekosystemów naturalnych oraz przekształconych przez człowieka ekosystemów zbliżonych do naturalnych pozwalających na utrzymanie równowagi przyrodniczej. Co istotne, TSES opiera się na rozróżnieniu dwóch komponentów systemu: – biocentrum, umożliwiającego istnienie ekosystemu z uwagi na swój charakter i zasięg; – korytarza ekologicznego, czyli obszaru umożliwiającego migrację pomiędzy biocentrami. (Hlavac, V., Andel, P.; Fragmentacja środowiska i sieć ekologiczna w Republice Czeskiej – stan obecny i prognozy na przyszłość [w:] Jędrzejewski, W., Ławreszuk, D. (red.); Ochrona..., str. 47). Prace nad siecią ekologiczną w Holandii rozpoczęły się od wdrożenia wieloletniego programu badawczego mającego na celu identyfikację uwarunkowań zapewnienia równowagi przyrodniczej kraju. Sieć została ujęta w formie mapowej z wyznaczonymi obszarami kluczowymi, obszarami odbudowy przyrodniczej oraz korytarzami ekologicznymi. Szczegółowe granice sieci ustalane są na poziomie regionalnym (Niedziałkowski, K.; Wdrażanie systemu ochrony … [w:] Jędrzejewski, W., Ławreszuk, D. (red.); Ochrona..., str. 31). Z kolei w Szwajcarii głównym instrumentem omawianej ochrony jest Krajowa Sieć Ekologiczna, uwzględniająca „zielone połączenia” w skali ogólnokrajowej. Inną formą ochrony, o której należy wspomnieć, jest zatwierdzona przez Federalne Biuro ds. Środowiska kartograficzna Koncepcja Odtworzenia Fauny, określająca m. in. zasady utrzymania drożności korytarzy migracyjnych 2 .
Page 1 and 2: Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4: od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6: 3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8: Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9: Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13: 12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 21: 2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 25 and 26: ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 37 and 38: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 73 and 74:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114:
założenia zmian w prawodawstwie p
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?