Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

zagadnienia wprowadzające
krajowa). Korytarze wewnątrzkrajobrazowe wyznacza
się na podstawie obserwacji rzeczywistego
przemieszczania się osobników w terenie lub
na podstawie analizy modelu płatów i korytarzy.
Definiuje się je w kategoriach funkcjonalnych
jako „względnie wąski pas terenu łączący dwa
różne płaty oraz umożliwiający przemieszczanie
się osobników między płatami, co ogranicza lokalne
wymieranie i zwiększa możliwości rekolonizacji”
(Solon, J.; Korytarze ekologiczne…, str.
139). Definicja ta obejmuje tylko korytarze o charakterze
ciągłym (liniowe lub nieliniowe), aczkolwiek
na poziomie lokalnym funkcję korytarzową
mogą z powodzeniem pełnić również siedliska
pomostowe (np. dla płazów i motyli). Korytarze
wyróżnia się na podstawie cech strukturalnych
właściwych dla docelowych gatunków
lub grup gatunków, do czego konieczna jest bardzo
dobra znajomość biologii tych gatunków.
Z kolei korytarze międzyregionalne wyróżnia się
często a priori, biorąc pod uwagę znaczny udział,
dobry stan zachowania oraz ciągłość naturalnych
i półnaturalnych form przyrodniczych (np. zwartych
kompleksów leśnych lub mało przekształconych
dolin rzecznych; narzędziem przydatnym
podczas delimitacji korytarzy w tej skali przestrzennej
jest teledetekcja oraz lotnicze lub satelitarne
obrazowanie stanu środowiska). Kluczowe
znaczenie ma brak ciągłych i nieprzekraczalnych
barier oraz obecność i odpowiednia gęstość rozmieszczenia
siedlisk pomostowych. Funkcja tych
korytarzy polega przede wszystkim na umożliwianiu
powiększania zasięgu gatunków oraz na
ułatwianiu długodystansowych migracji i przemieszczeń
dyspersyjnych. Takie ujęcie korytarza
znalazło odzwierciedlenie w definicji zawartej w
polskiej u.o.p. Zarówno w jednym jak i w drugim
przypadku pierwszym krokiem w delimitacji korytarzy
jest zdefiniowanie docelowych gatunków
lub grup gatunków – korytarz zawsze funkcjonuje
w kontekście wymogów określonego gatunku
lub grupy gatunków; odmienne ekologicznie grupy
zwierząt potrzebują odmiennych korytarzy.
Ochrona obu kategorii przestrzennych korytarzy
ekologicznych powinna zostać uwzględniona w
planach zagospodarowania przestrzennego odpowiedniego
szczebla (Kistowski, M., Pchałek,
M.; Natura 2000 w planowaniu przestrzennym…).
Podstawowe znaczenie ma ochrona korytarzy na
najniższym szczeblu hierarchii – przerwanie ciągłości
na poziomie lokalnym (na skutek błędnego
planowania przestrzennego w skali jednej lub
kilku sąsiednich gmin lub powiatów) będzie
skutkowało zakłóceniem funkcjonowania korytarza
wyższego szczebla.
Przypisy
1 Kistowski, M, Pchałek, M; Natura 2000 w planowaniu
przestrzennym – rola korytarzy ekologicznych,
Warszawa 2009, str. 27.
2 Sommer, J.; Efektywność prawa ochrony środowiska
i jej uwarunkowania – problemy udatności
jego struktury, Wrocław 2005, str. 11-23.
3 Tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220
z późn. zm.; dalej jako u.o.p.
4 Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.; dalej jako
u.o.o.ś.
5 Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.; dalej jako
u.p.z.p.
6 Dz. U. Nr 164, poz. 1587.
7 Dz. U. Nr 118, poz. 1233.
8 Dz. U. Nr 155, poz. 1298.
9 Tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn.
zm.; dalej jako p.o.ś.
10 Tekst. jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 z późn.
zm.; dalej jako u.l.
11 Tekst. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066
z późn. zm.; dalej jako pr. łow.