Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

136 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych zaproponowano także zmianę polegającą na ustaleniu katalogu zagadnień w niej ustalanych. W katalogu tym wskazano m. in. na obowiązek określenia w tej decyzji harmonogramu i sposobu wykonania kompensacji przyrodniczej oraz harmonogramu i sposobu prowadzenia monitoringu (oraz składania właściwemu organowi raportów z prowadzonego monitoringu), jeżeli konieczność prowadzenia kompensacji lub monitoringu będzie wynikała z przeprowadzonego w sprawie postępowania. Określenie kompensacji i monitoringu stanowi logiczną konsekwencję ustalenia w decyzji warunków prowadzenia robót. Z powyższych względów również w odniesieniu do decyzji o pozwoleniu na budowę zaproponowano katalog zagadnień koniecznych do ustalenia w rozstrzygnięciu tej decyzji. Tutaj jednak określenie obowiązku środków łagodzących, kompensacji przyrodniczej, czy monitoringu stanowi rozwinięcie wymogów określonych dotychczas dosyć ogólnikowo w art. 75 ust. 4 p.o.ś. Ich uszczegółowienie pozwoli na lepszą reglamentację procesu budowlanego. Podobne ustalenia, a mianowicie określenie harmonogramu oraz sposobu wykonania kompensacji przyrodniczej, a także harmonogramu i sposobu prowadzenia monitoringu oraz składania właściwemu organowi informacji z monitoringu, powinna zawierać decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach. Aktualnie, o ile nie jest przeprowadzona ocena oddziaływania na obszary N2000, organ jest zobligowany wyłącznie do stwierdzenia obowiązku kompensacji i stwierdzenia obowiązku monitoringu, w efekcie czego w decyzjach często nie są określane zasady realizacji tych obowiązków. Ponadto, nawet jeżeli już zasady te zostaną w decyzji określone w sposób należyty, to sporadycznie zdarza się zobligowanie inwestora do systematycznego przedkładania właściwemu organowi informacji na tematy wyników monitoringu. W rezultacie organ ochrony środowiska nie ma informacji dotyczącej rozwoju projektu i jego dalszego wpływu na środowisko oraz adekwatności zastosowanych środków minimalizujących, łagodzących oraz kompensujących. Dane zgromadzone w wyniku monitoringu inwestycji mogą posłużyć jako standardy porównawcze, pozwalające na poznanie skutków projektu w odniesieniu do sytuacji przed rozpoczęciem robót oraz na określenie skuteczności zastosowanych środków minimalizujących, łagodzących oraz kompensujących. Pozwoli to na wszczęcie postępowania w sprawie wystąpienia szkody w środowisku i ustalenie w jego toku adekwatnych środków zapobiegawczych lub zaradczych. W wyniku wprowadzenia w/w instrumentu decyzyjnego w przypadku projektów bardzo skomplikowanych, prowadzonych na dużą skalę lub ingerujących znacznie w teren, istotnego znaczenia nabierze ustanowienie przedstawiciela inwestora wyposażonego w odpowiednie moce sprawcze odnośnie kontroli prawidłowości wdrażania środków minimalizujących i kompensujących. Aktualnie osoby takie powoływane są w ramach dobrych praktyk i jeżeli nie posiadają uprawnień do pełnienia samodzielnych technicznych funkcji w budownictwie (co jest regułą), to poza poinformowaniem inwestora, inspektora nadzoru inwestorskiego czy kierownika budowy o zauważonych nieprawidłowościach, oraz poza zgłoszeniem zagrożenia szkodą w środowisku (lub samej szkody), nie mają żadnych środków nacisku w stosunku do pozostałych uczestników procesu budowlanego. W efekcie inwestor może zostać narażony na koszty związane z koniecznością poprawy nieskutecznych środków łagodzących lub zaprojektowania i wdrożenia nowych, zaś środowisko przyrodnicze – na istotną szkodę. Zasadne jest zatem wzmocnienie pozycji powoływanego przez inwestora „inspektora nadzoru przyrodniczego”, poprzez prawne umocowanie tej instytucji i przyznanie inspektorowi określonych praw w zakresie uczestnictwa w procesie budowlanym. Prawidłowe funkcjonowanie wyżej opisanego systemu wymaga jednak zapewnienia należytej jakości OOŚ. Tylko rzetelna ocena jest w stanie właściwie zidentyfikować wpływ przedsięwzięcia na środowisko i zaprojektować właściwe środki łagodzące oraz kompensujące negatywne oddziaływania. Aktualny system kontroli, oparty na działalności Komisji Krajowej ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko i komisji regionalnych nie może jednak zostać uznany za wystarczającą gwarancję jakości OOŚ. Jeżeli chodzi
założenia zmian w prawodawstwie polskim w zakresie ochrony korytarzy ekologicznych o działalność Komisji Krajowej, to po pierwsze, ilość rozpatrywanych spraw dotyczących konkretnych przedsięwzięć jest obecnie znikoma, a po drugie, nie w pełni sprawdziła się ona w roli instytucji zapewniającej m.in. monitorowanie funkcjonowania systemu OOŚ oraz rozwój metodologii. Z kolei komisje regionalne przez długi okres nie były powoływane w ogóle, a obecnie, ze względu na brak środków finansowych, wykorzystuje się je niezmiernie rzadko. W efekcie możliwość funkcjonowania sprawnych komisji regionalnych podaje się coraz częściej w wątpliwość. Rozważając problematykę jakości dokumentacji sporządzanej na potrzeby postępowań OOŚ, należy zauważyć, że raporty generalnie nie spełniają wymogów przewidzianych w art. 66 u.o.o.ś. (brak wymaganych elementów raportów, przede wszystkim wariantowania) oraz ignorują przepisy szczególne, regulujące zagadnienia ochrony środowiska w procesie inwestycyjnym. Kolejnym mankamentem raportów jest to, że opierają się na nieprawidłowej metodyce ocen oddziaływania na środowisko, są informacyjnie wybrakowane oraz wykazują wewnętrzne niespójności i sprzeczności, podważające wiarygodność ich ustaleń. Zazwyczaj dokumentacja OOŚ nie jest również obiektywna i wyraźnie faworyzuje rozwiązania korzystne dla inwestora 11 . W skrajnych przypadkach, które wcale nie zdarzają się rzadko, autorzy nie posiadają elementarnej wiedzy na temat ocen oddziaływania na środowisko albo raporty są materiałem zupełnie oderwanym od danego stanu faktycznego, np. gdy kopiowane są z jednego przedsięwzięcia na drugie, bez zweryfikowania nawet tego, czy we wszystkich miejscach wprowadzono właściwą nazwę i lokalizację 12 . Opisany powyżej stan rzeczy świadczy o niskim poziomie wydajności obecnego systemu kontroli, tworzonego obecnie przez: komisje ds. OOŚ, uzgodnienia z RDOŚ oraz udział społeczeństwa. Komisje, jak już wskazano, nie są instytucjami efektywnymi ze względu na niekorzystne uwarunkowania prawne i finansowe. Z kolei udział społeczny, mający powodować w uzasadnionych przypadkach uruchomienie kontroli instancyjnej i sądowoadministracyjnej, jest usilnie krytykowany. W związku z powyższym, należy przede wszystkim zwiększyć rolę Komisji Krajowej i komisji regionalnych, przy jednoczesnym zapewnieniu niezależności oraz należytego przygotowania merytorycznego ich członków, a także ustawowe uregulowanie obowiązku zasięgania opinii komisji ds. OOŚ. Następnie należy zainicjować ponowne wprowadzenie systemu akredytacji wykonawców OOŚ w formie gwarantującej odpowiednie kwalifikacje, oraz uwzględniającej mechanizmy weryfikacji bezstronności ocen (np. odbieranie przez komisję akredytującą uprawnień biegłemu w przypadku rażącego naruszenia zasad obiektywności i dobrej praktyki) 13 . Szczególną uwagę przy wprowadzaniu systemu akredytacji należy zwrócić na adekwatne przepisy przejściowe – określenie odpowiednio długiego vacatio legis oraz ustalenie co najmniej 2 letniego terminu na uzyskanie akredytacji. Istotnymi kwestiami pozostaje ustawowe określenie przedmiotu uzgodnień w zakresie poprawności formalnej i merytorycznej raportów, a także ustanowienie w postępowaniu sądowoadministracyjnym możliwości przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego. Należy odpowiednio ukształtować i rozszerzyć zakres delegacji do wydania rozporządzenia w sprawie kontroli jakości, tak aby pozwalało na realną weryfikację dokumentacji OOŚ oraz na uwzględnianie wyników tej weryfikacji w ramach usprawniania systemu kontroli. W rozporządzeniu należy w sposób umiejętny ustanowić kryteria oceny dokumentacji OOŚ. Realizując delegację rozporządzenia należało będzie uwzględnić konieczność ustalenia kryteriów w postaci list sprawdzających, które powinny być wykorzystywane na potrzeby konkretnych postępowań OOŚ oraz do celów sprawozdawczych. Ustalając listy sprawdzające należy uwzględnić rodzaje inwestycji, kluczowe skutki powodowane przez inwestycje określonych rodzajów oraz znaczenie potencjalnych oddziaływań na poszczególne elementy środowiska. Dodatkowo w rozporządzeniu należało będzie właściwie ustalić moment dokonania weryfikacji. Dotyczy to w szczególności pełnych postępowań OOŚ przedsięwzięć, gdzie sporządzany jest raport OOŚ i miejsce ma udział społeczny. Treść raportu w momencie złożenia może bowiem znacząco różnić się od treści, stanowiącej podstawę do podjęcia decyzji osta-
Page 1 and 2:
Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4:
od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6:
3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8:
Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9:
Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13:
12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 21 and 22:
2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24:
ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 111 and 112: 4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114: założenia zmian w prawodawstwie p
Page 135: założenia zmian w prawodawstwie p
Page 151 and 152: Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154: Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155: noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?