Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

110
Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych
167 Można przyjąć taki wniosek uwzględniając, iż
działania naprawcze co do zasady powinny
zmierzać do przywrócenia stanu początkowego
(stanu i funkcji środowiska oraz poszczególnych
elementów przyrodniczych, a więc i korytarzy
ekologicznych, przed wystąpieniem szkody)
lub stanu przybliżonego do stanu początkowego;
jeżeli nie jest to możliwe – do podobnego
stanu elementów przyrodniczych lub ich funkcji,
a w ostateczności (jeżeli do chwili osiągnięcia
pełnego efektu podstawowych lub uzupełniających
działań naprawczych elementy przyrodnicze
nie spełniają swoich funkcji lub nie są
użyteczne dla innych elementów przyrodniczych)
– do zrekompensowania powstałych
strat w okresie od chwili wystąpienia szkody
w środowisku do przywrócenia stanu początkowego
albo przybliżonego do stanu początkowego,
albo do osiągnięcia podobnego stanu
elementów przyrodniczych lub ich funkcji.
168 Art. 4 pkt 2 lit c) ustawy o szkodach stwierdza,
że przepisów ustawy nie stosuje się jeżeli bezpośrednie
zagrożenie szkodą w środowisku lub
szkoda w środowisku zostały spowodowane
przez „działalność, której głównym celem jest
obrona narodowa, bezpieczeństwo międzynarodowe
lub której celem jest ochrona przed klęską
żywiołową”. W praktyce polskiej przepis interpretuje
się w ten sposób, iż do jego zastosowania
wystarczy, aby działalność pozostawała w jakimkolwiek
związku z ochroną przed klęską żywiołową;
dopuszcza się sytuację, w której wyłącza
się ustawę także wtedy, kiedy działalność
realizuje szereg różnych celów (np. gospodarczych),
a wśród nich, chociażby pośrednio –
ochronę przed klęską żywiołową. Tymczasem
należy przyjmować, iż chodzi o działalność, której
celem jest tylko i wyłącznie ochrona przed
klęską żywiołową. Wątpliwości interpretacyjne
powinna usuwać wykładnia prowspólnotowa
(obowiązek jej stosowania przez organy administracji
potwierdza między innymi wyrok ETS
w sprawie C-106/77, Simmenthal oraz wyrok
WSA z dnia 23.11. 2005 r., VII SA/Wa 462/05,
LEX nr 198879). Art. 4 pkt 2 ustawy o szkodach
stanowi transpozycję art. 4 ust. 6 Dyrektywy
Szkodowej i stwierdza, co wymaga podkreślenia,
że: „Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania
do działalności, których głównym celem jest
służba na rzecz obrony narodowej lub bezpieczeństwa
międzynarodowego, ani do działalności,
której jedynym celem jest zapobieganie klęskom
żywiołowym”. Dodatkowo należy pamiętać,
że aby katastrofa naturalna stanowiła klęskę żywiołową,
muszą zaistnieć dodatkowe, wyjątkowe
warunki, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1
ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski
żywiołowej (Dz.U. Nr 62, poz. 558, z późn. zm.,
dalej jako u.s.k.ż.) – skutki katastrofy naturalnej
muszą zagrażać życiu lub zdrowiu dużej liczby
osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku
na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona
mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu
nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu
różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych
służb i formacji działających
pod jednolitym kierownictwem. Z tej definicji
jednoznacznie wynika, że uzasadnieniem wprowadzenia
stanu klęski żywiołowej mogą być jedynie
takie zdarzenia, w postaci katastrofy naturalnej
i awarii technicznej, którym przeciwdziałać
można tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych
środków. Wprowadzenie stanu klęski żywiołowej
będą uzasadniać zdarzenia jednorazowe
lub występujące wielokrotnie, ale niebędące
zjawiskami stałymi, którym przeciwdziałać
można w sposób ciągły przy zastosowaniu ogólnie
dostępnych sił i środków.”. (Ruczkowski, P.,
Komentarz do art. 3 ustawy z dnia 18 kwietnia
2002 r. o stanie klęski żywiołowej, LEX/el. 2002).
W sensie normatywnym, klęską żywiołową nie
jest „zwykła” katastrofa naturalna (np. cykliczne,
sezonowe podtopienia), mimo że jest ona dotkliwa
dla ludzi i przynosi szkody materialne.
169 Pchałek, M. [w:] Górski M., Pchałek M., Radecki
W., Jerzmański J., Bar M., Urban S., Jendrośka J.;
Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa
2011.