Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

106 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych przyrodniczo cenne) oraz odcinki łączące poszczególne ogniwa. Projekt k.p.z.k. prawidłowo uznaje, że w Polsce szczególne znaczenie mają dwa podsystemy korytarzy ekologicznych: korytarze tworzone przez rzeki i ich doliny oraz lądowe korytarze migracyjne dużych zwierząt. Jako prawidłowe uznano zakwalifikowanie w projekcie k.p.z.k. trzech głównych lądowych korytarzy (bałtycko-pojezierny, wyżynny, górski) jako korytarzy o znaczeniu ponadkrajowym. Z rezerwą przyjęto natomiast wyznaczenie korytarzy o znaczeniu krajowym, ze względu na pominięcie w tej kategorii korytarzy, które w opinii większości specjalistów faktycznie pełnią takie funkcje, i które stosownie do znaczenia powinny być objęte odpowiednią ochroną. Zgłoszono postulat włączenia do sieci korytarzy obszarów przyrodniczo cennych położonych w miastach. (Degórski, M.; Korytarze ekologiczne w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, [w:] Jędrzejewski, W.; Ławreszuk, D. (red.); Ochrona łączności ekologicznej w Polsce, Białowieża 2009, str. 83 i nast.). Jeżeli chodzi o aktualnie konsultowany Projekt KPZK 2030, w zakresie regulacji dotyczących ochrony łączności przyrodniczej zachował on zasadnicze założenia projektu, do którego odnoszą się uwagi M. Degórskiego. 135 O związku nakazów zachowania równowagi przyrodniczej oraz zachowania trwałości podstawowych procesów przyrodniczych (będących elementami składowymi definicji ładu przestrzennego) z ochroną łączności przyrodniczej – zob. przypis 2. 136 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233). 137 Chodzi o następujące standardy: 1) ustalenia dotyczące kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów powinny określać dopuszczalny zakres i ograniczenia tych zmian, a także zawierać wytyczne ich określania w m.p.z.p.; 2) ustalenia dotyczące kierunków i wskaźników dotyczących zagospodarowania oraz użytkowania terenów powinny w szczególności określać minimalne i maksymalne parametry i wskaźniki urbanistyczne, uwzględniające wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury oraz zrównoważonego rozwoju, wskazywać tereny do wyłączenia spod zabudowy, a także zawierać wytyczne określania tych wymagań w planach miejscowych; 3) ustalenia dotyczące zasad ochrony środowiska i jego zasobów oraz ochrony przyrody powinny zawierać w szczególności wytyczne ich określania w planach miejscowych, wynikające z potrzeb ochrony środowiska, o których mowa w art. 72 p.o.ś., obowiązujących ustaleń planów ochrony ustanowionych dla parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz innych form ochrony przyrody występujących na terenach objętych projektem s.u.k.z.p.g.; 4) ustalenia dotyczące kierunków rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej powinny zawierać w szczególności wytyczne określania w planach miejscowych wykorzystania i rozwijania potencjału już istniejących systemów oraz koordynacji lokalnych i ponadlokalnych zamierzeń inwestycyjnych; 5) ustalenia dotyczące kierunków i zasad kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej powinny określać w szczególności obszary, w których planuje się zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne. 138 Osłabienie to do pewnego stopnia niwelowane jest przez zasadę wyrażoną w art. 72 ust. 4 p.o.ś. Zgodnie z tą zasadą wymagania, o których w art. 72 ust. 1-3 p.o.ś. (dotyczące szeroko pojętych zagadnień związanych z ochroną środowiska), określa się w s.u.k.z.p.g. m.p.z.p. na podstawie opracowań ekofizjograficznych. W dalszej części niniejszej części opracowania wskazano, iż w przypadku opracowań ekofizjograficznych obowiązujące przepisy wymagają szerzej i bardziej efektywnie uwzględniania kwestii związanych z ochroną łączności przyrodniczej. 139 Co do zasady, dla terenów zamkniętych nie sporządza się m.p.z.p. (art. 14 ust. 6 u.p.z.p.). W m.p.z.p. ustala się jedynie granice terenów zamkniętych oraz granice ich stref ochronnych. W strefach ochronnych ustala się ograniczenia w zagospodarowaniu i korzystaniu z terenów, w tym zakaz zabudowy (art. 4 ust. 3 u.p.z.p.). Reguły te nie dotyczą terenów zamkniętych ustalanych przez ministra właściwego do spraw transportu (np. terenów kolejowych), dla których albo sporządza się m.p.z.p. na zasadach ogólnych, albo, częściej, zagospodarowuje się je na podstawie spec-przepisów ustawy o transporcie kolejowym, które w przypadku inwestycji kolejowych wyłączają stosowanie przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych 140 Tylko dla niektórych, specjalnych kategorii struktur przestrzennych przepisy szczególne ustanawiają obowiązek sporządzenia m.p.z.p. Przykładowo, obligatoryjnie sporządza się m.p.z.p. dla terenów górniczych na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z późn. zm.). 141 Art. 39 ust. 4 u.p.z.p. wymaga, aby w p.z.p.w. uwzględniać ustalenia k.p.z.k. oraz programów rządowych, a art. 39 ust. 5 u.p.z.p. – aby umieszczać w nich te inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, które zostały ustalone w dokumentach przyjętych przez Sejm RP, Radę Ministrów, ministrów lub sejmik województwa. Obie zasady gwarantują, iż na szczeblu wojewódzkim nie zostaną zakłócone lub zniesione ustalenia uwzględnione w aktach planistycznych wyższego rzędu, a także, że ustalenia profilowane na szczeblu krajowym pod kątem ochrony korytarzy ekologicznych zostaną następnie przeniesione na szczebel planowania w skali województwa. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej koordynuje zgodność p.z.p.w. z k.p.z.k. (art. 46 u.p.z.p.) oraz występuje do marszałka właściwego województwa z wnioskiem o wprowadzenie programu rządowego do p.z.p.w. (art. 49 ust. 1 u.p.z.p.). Nie ma analogicznych norm wymagających uwzględniania k.p.z.k. w s.u.k.z.p.g. W projekcie s.u.k.z.p.g. muszą zostać uwzględnione jedynie ustalenia p.z.p.w., a w przypadku jego braku lub niewprowadzenia do p.z.p.w. zadań rządowych – ustalenia programów rządowych (art. 11 pkt 2 u.p.z.p.). Transpozycja ustaleń strategicznych następuje więc wyłącznie w sposób pośredni. Ustalenia k.p.z.k. i programów rządowych „trafiają” do s.u.k.z.p.g. i m.p.z.p. nie wprost, a za pośrednictwem p.z.p.w. Prowadzi to często do tego, iż transponowane ustalenia tracą swój pierwotny (krajowy) kontekst. Problem może dotykać w szczególności korytarzy o znaczeniu międzynarodowym, jeżeli ustalenia k.p.z.k., które dotyczą ich ochrony na poziomie p.z.p.w. zostaną „zbyt zregionalizowane” (ograniczone do mniejszej skali), i jeżeli ten proces jeszcze się pogłębi przy transpozycji zapisów p.z.w.p. do s.u.k.z.p.g. i m.p.z.p., jeżeli transpozycja nastąpi w duchu „zbyt lokalnym”. 142 Dz. U. Nr 155, poz. 1298. 143 W § 4 rozporządzenia stwierdza się, że opracowania ekofizjograficzne są wykonywane na podstawie kompleksowych badań i pomiarów terenowych, analizy danych teledetekcyjnych, archiwalnych materiałów kartograficznych, planistycznych, inwentaryzacyjnych i studialnych, a w szczególności: dokumentacji hydrogeologicznych i dokumentacji geologiczno-inżynierskich, dokumentacji geologicznych złóż kopalin, dokumentów planistycznych opracowywanych na podstawie pr. wod., map glebowo-rolniczych, planów urządzania lasów, PO rezerwatów przyrody, parków narodowych i krajobrazowych, dokumentacji różnych form ochrony przyrody, dokumentacji uzdrowisk oraz rejestru zabytków, ewidencji dóbr kultury i innych materiałów dokumentujących obiekty kulturowe i stanowiska archeologiczne. 144 Obie części opracowania powinny obejmować miedzy innymi: 1) rozpoznanie i charakterystykę stanu oraz funkcjonowania środowiska, udokumentowane i zinterpretowane przestrzennie w zakresie: a) poszczególnych elementów przyrodniczych i ich wzajemnych powiązań oraz procesów zachodzących w środowisku; b) struktury przyrodniczej obszaru, w tym różnorodności biologicznej; c) powiązań przyrodniczych obszaru z jego szerszym otoczeniem; d) zasobów przyrodniczych i ich ochrony prawnej; e) jakości środowiska oraz jego zagrożeń wraz z identyfikacją źródeł tych zagrożeń; 2) diagnozę stanu i funkcjonowania środowiska, a w szczególności: a) ocenę stanu ochrony i użytkowania zasobów przyrodniczych, w tym różnorodności biologicznej; b) ocenę zgodności dotychczasowego użytkowania i zagospodarowania obszaru z cechami i uwarunkowaniami przyrodniczymi, c) ocenę charakteru i intensywności zmian zachodzących w środowisku; d) ocenę stanu środowiska oraz jego zagrożeń i możliwości ich ograniczenia; 3) określenie przyrodniczych predyspozycji do kształtowania struktury funkcjonalno-przestrzennej, polegające w szczególności na wskazaniu obszarów, które powinny pełnić przede wszystkim funkcje przyrodnicze; 4) ocenę przydatności środowiska, polegającą na określeniu możliwości rozwoju i ograniczeń dla różnych rodzajów użytkowania i form zagospodarowania obszaru; 5) określenie uwarunkowań ekofizjograficznych, formułowanych w postaci wniosków z analiz, prognoz i ocen, stosownie do przedmiotu i skali sporządzanego planu zagospodarowania przestrzennego, które w szczególności obejmują: a) wskazanie terenów, których użytkowanie i zagospodarowanie, z uwagi na cechy zasobów środowiska
Page 1 and 2:
Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4:
od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6:
3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8:
Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9:
Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13:
12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 21 and 22:
2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24:
ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 105: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 111 and 112: 4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114: założenia zmian w prawodawstwie p
Page 151 and 152: Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154: Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155: noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?