Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

100 Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych 86 Communication from the Commission on the precautionary principle, Brussels, 02.02.2000 r., COM(2000) 1. 87 Art. 5 ust. 1 Dyrektywy Szkodowej brzmi: „W przypadku gdy szkody wyrządzone środowisku naturalnemu jeszcze nie wystąpiły, ale istnieje bezpośrednie zagrożenie wystąpieniem takich szkód, podmiot gospodarczy podejmuje bezzwłocznie niezbędne środki zapobiegawcze.”, art. 6 ust. 1: „W przypadku pojawienia się szkód wyrządzonych środowisku naturalnemu podmiot gospodarczy informuje bezzwłocznie właściwe władze o wszelkich odpowiednich aspektach sytuacji i podejmuje: a) wszelkie możliwe kroki w celu natychmiastowego skontrolowania, ograniczenia, usunięcia lub w inny sposób opanowania odpowiednich zanieczyszczeń i/lub wszelkich innych szkodliwych czynników, aby ograniczyć szkody wyrządzone środowisku naturalnemu lub zapobiec dalszym szkodom i negatywnemu wpływowi na zdrowie ludzi bądź dalszemu osłabieniu użyteczności; oraz b) niezbędne środki zaradcze zgodnie z art. 7.”, art. 7 ust. 1 „Podmioty gospodarcze określają, zgodnie z załącznikiem II, potencjalne środki zaradcze i przedkładają je właściwym władzom w celu ich zatwierdzenia, chyba że właściwe władze podjęły działania na mocy art. 6 ust. 2 lit. e) i ust. 3.”, natomiast art. 8 ust. 1: „Podmiot gospodarczy ponosi koszty działań zapobiegawczych i zaradczych podjętych na podstawie niniejszej dyrektywy.” 88 Zob. w szczególności wyroki ETS w sprawie 14/86 Pretore di Salò/X, ECR 1987, str. 2545, pkt 19 i 20; w sprawie 80/86 Kolpinghuis Nijmegen, ECR 1987, str. 3969, pkt 9 i 13; w sprawie C-168/95 Arcaro, ECR 1996, str. I-4705, pkt 36 i 37, a także w sprawach połączonych C-387/02, C-391/02 oraz C-403/02 Berlusconi i in., ECR 2005 str. I-3565, pkt 73 i 74. 89 Zob. wyrok ETS w sprawie C-321/05 Kofoed, ECR 2007, str. I-5795. 90 ECR 1989, str. 01839. 91 ECR 1999, str. I-05613, pkt 69 i 71. 92 ECR 2004, str. I-0723, pkt 57. 93 Zob. opinia Rzecznika Generalnego Dámasa Ruiza-Jaraba Colomera w połączonych sprawach od C-397/01 do C-403/01, Bernhard Pfeiffer i in. przeciwko Deutsches Rotes Kreuz Kreisverband Waldshut eV. ECR 2004, str. I-08835. 94 Na przykład w przypadku korytarzy ekologicznych dużych ssaków około 60% ich powierzchni pokrywa się z terenami objętymi ochroną prawną, z czego około 35% przypada na obszary chronionego krajobrazu, 21% na parki krajobrazowe, 4% na parki narodowe i 1% na rezerwaty przyrody. Obszary N2000 pokrywają łącznie 36% powierzchni tego rodzaju korytarzy (obszary wyznaczone dla ptaków 32%, a siedliskowe 17%). Ponieważ na podstawie ustawy o lasach. lasy mają zagwarantowaną nienaruszalność powierzchni, łącznie około 83% powierzchni korytarzy głównych i krajowych (dla dużych ssaków) podlega obecnie ochronie prawnej. [za:] Jędrzejewski, W.; Sieć korytarzy ekologicznych łączących obszary chronione w Polsce, [w:] Jędrzejewski, W., Ławreszuk, D. (red.); Ochrona łączności ekologicznej w Polsce, Konferencja międzynarodowa Wdrażanie koncepcji korytarzy ekologicznych w Polsce; Zakład Badania Ssaków Polskiej Akademii Nauk, Białowieża, 20-22.10.2008 r., s. 76-77. 95 Zgodnie z art. 23 ust. 1 u.o.p., obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe między innymi ze względu na pełnioną funkcję korytarzy ekologicznych. 96 Dz. U. Nr 94, poz. 794. 97 Dla potrzeb planów ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody oraz parku krajobrazowego zagrożenia te ocenia się w odniesieniu do całości przyrody oraz poszczególnych jej składników, biorąc pod uwagę ich wpływ na naturalne procesy przyrodnicze, siedliska przyrodnicze, ekosystemy, siedliska oraz populacje roślin, zwierząt lub grzybów, różnorodność ekosystemową i krajobrazową, przyrodę nieożywioną, wartości kulturowe oraz krajobraz (§ 11 ust. 2 rozporządzenia); dla potrzeb planów ochrony sporządzanych dla parku krajobrazowego – w odniesieniu do różnorodności biologicznej, krajobrazu oraz wartości kulturowych (§ 16 ust. 2 rozporządzenia); 98 W części „ustalenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego województw oraz planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej dotyczących eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zewnętrznych”. 99 Sposoby ochrony na obszarach objętych ochroną ścisłą polegają na rozpoznawaniu, monito-
ocena uwarunkowań efektywności prawnej ochrony korytarzy ekologicznych rowaniu i eliminowaniu lub ograniczaniu zagrożeń antropogenicznych oraz na umożliwieniu przebiegu naturalnych procesów przyrodniczych (§ 22 rozporządzenia). 100 Zamknięty katalog sytuacji, w których nie ma obowiązku sporządzenia PZO zawiera art. 28 ust. 11 u.o.p. PZO nie sporządza się dla obszaru N2000 lub jego części: 1) dla którego ustanowiono PO; 2) pokrywającego się w całości lub w części z obszarem parku narodowego, rezerwatu przyrody lub parku krajobrazowego, dla których ustanowiono PO; 3) pokrywającego się w całości lub w części z obszarem parku narodowego lub rezerwatu przyrody, dla których ustanowiono ZO; 4) znajdującego się w obszarach morskich. 101 Kwestie te mogą być uwzględnione w niektórych ogólnych blokach zagadnień, które obligatoryjnie muszą być uwzględnione w PZO, jak: 1) identyfikacja istniejących i potencjalnych zagrożeń dla zachowania właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt i ich siedlisk będących przedmiotami ochrony; 2) cele działań ochronnych; 4) określenie działań ochronnych; 5) wskazania do zmian w istniejących studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, planach zagospodarowania przestrzennego województw oraz planach zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych lub zewnętrznych, jeżeli są niezbędne dla utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar N2000. 102 Dz. U. Nr 34, poz. 186. 103 Do wniosków takich może prowadzić wykładnia między innymi § 3 rozporządzenia. Kwestie dotyczące ochrony korytarzy ekologicznych mogą być rozpoznane w zakresie niektórych prac koniecznych do sporządzania projektu PZO, na przykład w ramach analizy i oceny: 1) uwarunkowań geograficznych, przyrodniczych, społecznych, gospodarczych i kulturowych, kierunków rozwoju społecznego i gospodarczego, a także uwarunkowań wynikających z istniejących form ochrony przyrody innych niż obszar i celów ochrony obszaru; 2) występowania przedmiotów ochrony oraz opisu ich stanu, zagrożeń, wymogów i możliwości ochrony; 3) istniejących i projektowanych planów, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, strategii i programów dotyczących obszaru lub mogących mieć na niego wpływ; 4) stanu ochrony przedmiotów ochrony, która w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych powinna uwzględniać między innymi ich fragmentację, a w odniesieniu do gatunków ustaleniu parametru stanu populacji oraz parametru siedliska gatunku; 5) istniejących i potencjalnych zagrożeń dla utrzymania lub osiągnięcia właściwego stanu przedmiotów ochrony. Wśród celów działań ochronnych rozporządzenie nakazuje obligatoryjnie uwzględnić konieczność utrzymania właściwego stanu ochrony, likwidacji, ograniczenia istniejących lub potencjalnych zagrożeń dla przedmiotu ochrony lub zapobieżenia im – jeżeli obecny stan przedmiotów ochrony w obszarze został oceniony jako właściwy, albo potrzebę osiągnięcia właściwego stanu ochrony, konieczności likwidacji, ograniczenia istniejących lub potencjalnych zagrożeń odpowiedzialnych za niewłaściwy stan ochrony przedmiotu ochrony lub zapobieżenia im, jeżeli obecny stan przedmiotów ochrony w obszarze został oceniony jako niezadowalający lub zły. Ponieważ łączność ekologiczna musi być brana pod uwagę jako jeden z czynników wpływających na osiągnięcie właściwego stanu ochrony, na podstawie wykładni celowościowej wymagać należy, aby w PZO zostały wskazane konkretne i adekwatne w danym przypadku cele działań ochronnych ukierunkowane wprost na ochronę korytarzy ekologicznych oraz obszarów N2000. Analogicznie, potrzeby w zakresie zapewnienia łączności ekologicznej powinny odzwierciedlać ustalone w PZO działania ochronne wynikające z ustalonych celów działań ochronnych, jak również ustalenia dokonane w oparciu o analizę obowiązujących aktów z zakresu planowania przestrzennego, w tym przede wszystkim określane w PZO wskazania do zmiany tych studiów lub planów, których realizacja naruszy lub stworzy ryzyko naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 33 u.o.p. 104 Chodzi o obserwowane najczęściej na terenach otulin parków narodowych zjawisko, kiedy wysoki stopień ochrony zapewniony na terenie parku narodowego daje migrującym ssakom złudne poczucie pełnego bezpieczeństwa także w korytarzach ekologicznych poza granicami parku (gdzie zapewniono rażąco niższy stopień
Page 1 and 2:
Marcin PchałEK Paulina KuPczyK Pio
Page 3 and 4:
od wydawcy Zachowanie łączności
Page 5 and 6:
3.1.7. Konwencja o ochronie środow
Page 7 and 8:
Wykaz skrótów BSPAs CBD decyzja w
Page 9:
Wykaz skrótów s.u.k.z.p.g. SOOS S
Page 12 and 13:
12 Efektywność ochrony korytarzy
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 21 and 22:
2. ogólna charakterystyka prawnych
Page 23 and 24:
ogólna charakterystyka prawnych fo
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 99: ocena uwarunkowań efektywności pr
Page 111 and 112: 4. założenia zmian w prawodawstwi
Page 113 and 114: założenia zmian w prawodawstwie p
Page 151 and 152:
Wykaz aktów prawnych Protokół o
Page 153 and 154:
Bibliografia Bar, M., Jendrośka, J
Page 155:
noty o autorach Marcin Pchałek, dr
show all

Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja ... - WWF

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?