Przegląd Mechaniczny 12/2014
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Nowe polskie pojazdy<br />
dla osób z niesprawnoÊcià narzàdów ruchu<br />
The new Polish vehicles for people with motor disabilities<br />
ROBERT DOROCIAK<br />
RYSZARD NADOWSKI<br />
ANDRZEJ BARSZCZ<br />
Streszczenie: W artykule przedstawiono nowe wózki inwalidzkie przeznaczone dla osób z g∏´bokà niepe∏nosprawnoÊcià<br />
ruchowà oraz dla osób z ograniczonymi mo˝liwoÊciami motorycznymi. W ramach projektu celowego dofinansowanego<br />
przez Centrum Innowacji NOT, zrealizowanego w ramach wspó∏pracy pomi´dzy Instytutem Mechanizacji<br />
Budownictwa i Górnictwa Skalnego oraz Przedsi´biorstwa „WR” Sp. z o.o., opracowano nowe wózki typu fotelowego oraz<br />
typu skuter, nap´dzane silnikami elektrycznymi zasilanymi z zestawu akumulatorów trakcyjnych umieszczonych pod<br />
siedziskami u˝ytkownika. Artyku∏ obejmuje wybrane zagadnienia procesu konstrukcyjnego – pokazujàc najwa˝niejsze<br />
grupy badaƒ od obliczeƒ po weryfikacje wytrzyma∏oÊciowà i ergonomicznà nowych konstrukcji.<br />
S∏owa kluczowe: wózek inwalidzki, wózek fotelowy, skuter elektryczny, nap´d elektryczny, obliczenia wytrzyma∏oÊciowe,<br />
konstrukcja noÊna<br />
Abstract: The article presents the construction of new wheelchairs for people with profound physical disabilities, and for<br />
people with limited motor skills. An innovative type of wheelchair and scooter like devices which are driven by electric<br />
motors powered from traction batteries located under the user’s seat has been developed. The Project is realized<br />
within the framework of Specific Targeted Research Projects (STREP) co-financed by the Centre for Innovation (NOT) with<br />
cooperation between the Institute of Mechanised Construction and Rock Mining and Company ”WR” Ltd. The article includes<br />
selected aspects of the construction process – showing the most important research groups; from the calculations<br />
to verification of endurance and ergonomics of the new design.<br />
Keywords: wheelchair, scooter, electrical drive, strength calculations<br />
In˝. Robert Dorociak – Zak∏ad Mechanizacji Budownictwa,<br />
Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa<br />
Skalnego, ul. Racjonalizacji 6/8, 02-673 Warszawa, e-mail:<br />
r.dorociak@imbigs.pl; mgr in˝. Ryszard Nadowski – Zak∏ad<br />
Mechanizacji Budownictwa, Instytut Mechanizacji Budownictwa<br />
i Górnictwa Skalnego, ul. Racjonalizacji 6/8,<br />
02-673 Warszawa, e-mail: r.nadowski@imbigs.pl; mgr<br />
in˝. Andrzej Barszcz – Zak∏ad Mechanizacji Budownictwa,<br />
Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego,<br />
ul. Racjonalizacji 6/8, 02-673 Warszawa, e-mail:<br />
a.barszcz@imbigs.pl.<br />
W miar´ zwi´kszania si´ Êredniej d∏ugoÊci ˝ycia<br />
w paƒstwach wysoko rozwini´tych wzrasta zapotrzebowanie<br />
na Êrodki u∏atwiajàce poruszanie si´<br />
osobom w podesz∏ym wieku. Jednà z form zwi´kszenia<br />
aktywizacji osób starszych, jak równie˝ osób<br />
z niesprawnoÊcià ruchowà jest wykorzystanie wózków<br />
inwalidzkich z nap´dami w∏asnymi, pozwalajàcymi<br />
na przemieszczanie si´. Wiele firm Êwiatowych<br />
ma obecnie w ofercie wózki inwalidzkie wyposa˝one<br />
w nap´d elektryczny, ale z uwagi na wysokà cen´ sà<br />
one na ogó∏ niedost´pne dla przeci´tnego u˝ytkownika.<br />
W Polsce pojazdy tego rodzaju by∏y do tej<br />
pory produkowane w Przedsi´biorstwie Produkcyjno-Handlowym<br />
„WR” z siedzibà w Przasnyszu.<br />
Solidna budowa prze∏o˝y∏a si´ na ich trwa∏oÊç i niezawodnoÊç,<br />
ale w zwiàzku z wprowadzanymi przez<br />
zagranicznà konkurencj´ zmianami konstrukcyjnymi<br />
pojazdy te przesta∏y byç atrakcyjne dla u˝ytkowników.<br />
Wychodzàc naprzeciw oczekiwaniom<br />
rynkowym, opracowano nowe konstrukcje wózków,<br />
z nowoczesnymi nap´dami elektrycznymi oraz<br />
– w przypadku wózków fotelowych – sterowaniem<br />
wspomaganym z platformy cyfrowej.<br />
Charakterystyka nowych wózków<br />
Nowe wózki dla osób niepe∏nosprawnych zosta∏y<br />
opracowane jako dwie grupy g∏ówne wyrobów:<br />
– wózki inwalidzkie typu „skuter”, przeznaczone<br />
dla osób z lekkà niepe∏nosprawnoÊcià ruchowà,<br />
dostosowane do poruszania si´ równie˝ po nawierzchniach<br />
nieutwardzonych (trawiaste, szutrowe<br />
itd.),<br />
– wózki inwalidzkie „fotelowe”, przeznaczone dla<br />
osób z g∏´bokà niepe∏nosprawnoÊcià, w tym górnego<br />
odcinka tu∏owia, dostosowane do przemieszczania<br />
si´ po terenach utwardzonych.<br />
W ramach przeprowadzonych prac badawczych<br />
g∏ówny nacisk zosta∏ po∏o˝ony na opracowanie:<br />
– typoszeregu nowych ram g∏ównych o mo˝liwoÊci<br />
przewo˝enia osób o maksymalnej masie 150 kg,<br />
– uk∏adu nap´dowego z funkcjà odzysku energii<br />
podczas hamowania oraz podczas zjazdu ze wznie-<br />
34 ROK WYD. LXXIII ZESZYT <strong>12</strong>/<strong>2014</strong>