Przegląd Mechaniczny 12/2014
Z KRAJU I ZE ÂWIATA Wy˝sze o ponad 10 proc. nak∏ady na nauk´ w 2015 r. zapowiada resort nauki. O 6 proc. zwi´kszà si´ równie˝ wydatki paƒstwa na uczelnie. Przewidziano m.in. trzeci etap podwy˝ek dla pracowników naukowych. Resort nauki poinformowa∏, ˝e prowadzone sà rozmowy z Ministerstwem Skarbu o mo˝liwoÊciach zwi´kszenia nak∏adów na badania i rozwój przez spó∏ki skarbu paƒstwa oraz z Ministerstwem Obrony Narodowej o zwi´kszanie wydatków na badania nad obronnoÊcià. Akcelerator Zielonych Technologii GreenEvo, innowacyjny projekt Ministerstwa Ârodowiska, obchodzi pi´ciolecie swojej dzia- ∏alnoÊci. Jej efekty to 50 misji zagranicznych na ca∏ym Êwiecie, 62 wyró˝nione i wspierane polskie firmy, 2444 podpisane kontrakty z partnerami zagranicznymi i 1273 z krajowymi. GreenEvo jest platformà skupiajàcà polskie firmy specjalizujàce si´ w zielonych technologiach, instytucje i administracj´ publicznà zaanga˝owanà w rozwój gospodarczy kraju oraz potencjalnych partnerów biznesowych i odbiorców polskich rozwiàzaƒ na ca∏ym Êwiecie. Ukoronowaniem dzia∏aƒ GreenEvo by∏a nagroda przyznana przez Europejskie Towarzystwo Badaƒ nad JakoÊcià (European Society for Quality Research) wr´czana najskuteczniej dzia∏ajàcym organizacjom, przedsi´biorstwom i urz´dom na wszystkich kontynentach. Polska Agencja Kosmiczna b´dzie mia∏a swojà siedzib´ w Gdaƒsku. O jej lokalizacji poza stolicà zadecydowa∏ Sejm. Polska Agencja Kosmiczna ma si´ przyczyniç do usuwania barier w rozwoju firm i instytucji badawczo- -rozwojowych z sektora kosmicznego. Agencja ma koordynowaç dzia∏ania sektora, które sà rozproszone mi´dzy ró˝ne instytucje i resorty, identyfikowaç ciekawe i wa˝ne zastosowania, tworzyç w∏asne laboratoria, usprawniaç dzielenie si´ wiedzà. Polska w zwiàzku z uczestnictwem w Europejskiej Agencji Kosmicznej wp∏aca kwot´ rz´du kilkudziesi´ciu milionów euro rocznie, jednak dotychczas polski sektor kosmiczny, mimo potencja∏u, w minimalnym stopniu uczestniczy w jej programach. Pierwszy w Polsce i jeden z nielicznych w Europie most z materia∏ów kompozytowych powstaje w miejscowoÊci B∏a˝owa pod Rzeszowem w ramach projektu Com-bridge. Projekt jest finansowany z programu Demonstrator Plus, nakierowanego na zaawansowane technologie, których mo˝liwoÊci warto pokazaç, budujàc obiekty demonstracyjne. Most b´dzie wykonany z materia∏ów polimerowych. Próbki kompozytów, z których wykonane b´dà elementy mostu, badane sà w Uczelnianym Centrum Badawczym PW, a wytworzone elementy w laboratoriach Politechniki Rzeszowskiej. Przed wykonaniem czterech belek, stanowiàcych oparcie mostu, Mostostal Warszawa wykona jednà, która zostanie poddana testom. BezpoÊrednie prace przy budowie mostu b´dà realizowane od marca do listopada 2015 r. Producent samochodów elektrycznych Tesla zapowiedzia∏ rozbudow´ stacji ∏adowania w Europie. Zgodnie z zapowiedzià do koƒca 2015 r. w Polsce ma znaleêç si´ 5 punktów, w których posiadacze aut Tesli b´dà mogli za darmo do∏adowaç swoje samochody. Wszystkie punkty majà byç rozmieszczone przy autostradach i tak ulokowane, by kierowcy Tesli mogli dojechaç z Berlina do Warszawy i Gdaƒska lub z Drezna do Krakowa. Najwi´kszà wadà samochodów elektrycznych jest ich ograniczony zasi´g. Samochód Tesla Model S ma byç pierwszym modelem, który zastàpi pojazd z nap´dem spalinowym lub hybrydowym. W tym celu firma pracuje nad wydajniejszymi silnikami, pojemniejszymi bateriami, a tak˝e siecià punktów ∏adowania. Nast´pny zeszyt Projektowanie innowacyjnych produktów – w artykule przedstawiono wybrane zagadnienia dotyczàce tworzenia produktów innowacyjnych, omówiono zmiany w zakresie metod projektowych, struktur organizacyjnych w dzia∏ach B+R oraz aspekty analizy dotyczàcej innowacji produktu technicznego; dzia∏y B+R we wspó∏pracy z dzia∏ami marketingu i zarzàdem firmy powinny monitorowaç innowacyjne trendy i przewidywaç potrzeby rynku, musi byç to proces „oddolny”, w którym efektywna komunikacja i porozumienie wewnàtrz firmy b´dzie kszta∏towa∏o jej innowacyjnoÊç. Eksperymentalna analiza wytrzyma∏oÊci okràg∏ych po∏àczeƒ przet∏oczeniowych blach ze stopu aluminium EN AW-5754 w stanie O/H111 poddanych z∏o- ˝onemu stanowi obcià˝enia – w publikacji przedstawiono wyniki analizy wytrzyma∏oÊci po∏àczeƒ przet∏oczeniowych typu clinching formowanych jednolità matrycà okràg∏à, materia∏y wykorzystanych blach to stop aluminium EN AW-5754 w stanie O/H111, próbki z po∏àczeniami poddano testom wytrzyma∏oÊciowym dla ró˝nych wartoÊci kàta dzia∏ania si∏y obcià˝ajàcej (od 0° do 90° co 15°), okreÊlono struktur´ wytrzyma∏oÊciowà z∏àcza zgodnie z normà ISO 12996-2013, wyznaczono krzywà aproksymujàc przebieg funkcji modelu rozdzielenia po∏àczenia. Eksploatacja emulsyjnych cieczy ch∏odzàco-smarujàcych w obróbce Êciernej – w pracy omówiono zagadnienia zwiàzane z eksploatacjà cieczy ch∏odzàco-smarujàcych stosowanych w obróbce Êciernej, przedstawiono metody ch∏odzenia oraz wyniki eksperymentalnych badaƒ emulsji stosowanej bezpoÊrednio w obrabiarce, badania przeprowadzono pod kàtem wp∏ywu rozwoju bakterii na degradacj´ cieczy ch∏odzàco-smarujàcej, wykazano, ˝e mikroorganizmy mogà w istotny sposób pogarszaç w∏aÊciwoÊci przeciwzu˝yciowe i antykorozyjne stosowanych emulsji ch∏odzàco-smarujàcych. Sterowanie zawieszeniem pojazdu wieloko∏owego – w artykule przedstawiono model dynamiki ruchu pojazdu wieloko∏owego, dwa algorytmy sterowania jego zawieszeniem oraz wyniki dotyczàce przeprowadzonych badaƒ numerycznych, miarà oceny wspomnianych algorytmów sterowania by∏o porównanie amplitudy przemieszczenia, pr´dkoÊci oraz przyspieszenia, mierzonego na kierunku pionowym w funkcji czasu. Neuronowe modelowanie nieliniowoÊci aktorów – w artykule zaproponowano nowà rozszerzonà struktur´ sieci neuronowej, która umo˝liwia aproksymacj´ przedzia∏owo ciàg∏ych funkcji z nieciàg∏oÊciami, jakie mogà pojawiaç si´ w sterowaniu aktorami, nowa struktura sieci zbudowana jest z neuronów majàcych sigmoidalne funkcje aktywacji oraz dodatkowe neurony z funkcjà aktywacji nazwanà „funkcjà aproksymujàcà skoki funkcyjne”, sieç ta, pojawiajàca si´ w sprz´˝eniu zwrotnym p´tli uk∏adów sterowania, znaczàco zwi´ksza wydajnoÊç ca∏ego procesu, kompensujàc szkodliwe efekty tarcia, ponadto przedstawiono modele statycznego i dynamicznego tarcia z uwzgl´dnieniem tzw. efektu Stribecka.
ROK WYD. LXXIII PRZEGLÑD MECHANICZNY PATRONAT: Stowarzyszenie In˝ynierów Mechaników i Techników Polskich GRUDZIE¡ 2014 • NR 12/14 WYDAWCA: Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego ul. Racjonalizacji 6/8 02-673 Warszawa Informacje dla autorów Za treÊç og∏oszeƒ i p∏atnych wk∏adek redakcja nie odpowiada Miesi´cznik notowany na liÊcie czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego – 5 pkt. Wydanie publikacji dofinansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego Wersja pierwotna: druk Nak∏ad 1000 egz. Cena 24 z∏ (w tym 5% VAT) SPIS TREÂCI PROBLEMY – NOWOÂCI – INFORMACJE ARTYKU¸Y G¸ÓWNE Dostrajanie wirtualnego modelu wrzeciennika szlifierki na podstawie eksperymentalnych badaƒ obiektu – Witold Paw∏owski, Sebastian Bojanowski Wp∏yw rodzaju obcià˝enia na stabilizacj´ w∏asnoÊci plastycznych stopu EN AW-5251 – Wojciech Kocaƒda Nowe polskie pojazdy dla osób z niesprawnoÊcià narzàdów ruchu – Robert Dorociak, Ryszard Nadowski, Andrzej Barszcz Ma∏owymiarowe gumowe t∏umiki drgaƒ skr´tnych – Wojciech Homik Badania wp∏ywu ciep∏a na stan energetyczny warstwy wierzchniej stali S235JR – Jakub Szabelski, Józef Kuczmaszewski ROCZNY SPIS TREÂCI ROK WYD. LXXIII ZESZYT 12/2014 str. 2 3 25 29 34 41 47 53 ADRES REDAKCJI: IMBiGS – „Przeglàd Mechaniczny” ul. Racjonalizacji 6/8, 02-673 Warszawa tel./fax: 22 8538113, tel. 22 8430201 w. 255 e-mail: pmech@imbigs.pl http://www.przegladmechaniczny.pl REDAGUJE ZESPÓ¸: Redaktor naczelny: dr in˝. Martyna Jachimowicz Zast´pca red. nacz.: prof. dr hab. in˝. Zbigniew Dàbrowski Sekretarz redakcji: mgr Anna Massé Redaktorzy tematyczni: prof. nzw. dr hab. in˝. Dariusz Boroƒski (Mechanika p´kania), dr in˝. Rafa∏ Dalewski (Aerodynamika), prof. dr hab. in˝. Andrzej Kocaƒda (Technologie wytwarzania), prof. nzw. dr hab. in˝. Gabriel Kost (Automatyka i robotyka), prof. dr hab. in˝. Jan RyÊ (Podstawy konstrukcji maszyn), prof. dr hab. in˝. Tadeusz Smolnicki (Komputerowe metody CAD/CAM/CAE), prof. nzw. dr hab. in˝. Robert Sobiecki (In˝ynieria materia∏owa), dr in˝. Zbigniew ˚ebrowski (Hydraulika i pneumatyka) Redaktor statystyczny: dr in˝. Tomasz Miros∏aw Redaktor j´zykowy: mgr Anna Massé RADA PROGRAMOWA: Prof. Witold Gutkowski – przewodniczàcy (IMBiGS), dr in˝. Tomasz Babul (SIMP), prof. Jan B∏achut (University of Liverpool), prof. Aleksander S. Bokhonsky (Sewastopol National Technical University), prof. Czes∏aw Cempel (Polit. Poznaƒska), prof. Grzegorz Glinka (University of Waterloo), prof. Krzysztof Go∏oÊ (Polit. Warszawska, IMBiGS), prof. Tadeusz Kacperski (IMBiGS), prof. Jaromir K. Klouda (Technical and Test Institute for Construction Prague), prof. Janusz Kowal (AGH), prof. Mychaj∏o Lobur (Lviv Technical University), prof. Jerzy Ma∏achowski (WAT), prof. Aleksander N. Mikhaylov (Donetsk National Technical University), prof. Konrad Okulicz (Cologne University of Applied Sciences), prof. Eugeniusz Rusiƒski (Polit. Wroc∏awska), prof. Ryszard Pyrz (Aalborg University), prof. Andrzej Seweryn (Polit. Bia∏ostocka), dr hab. in˝. Roman Staniek, prof. nzw. (SIMP), prof. Jan Szlagowski (Polit. Warszawska), prof. Eugeniusz Âwitoƒski (Polit. Âlàska), prof. Wies∏aw Tràmpczyƒski (Polit. Âwi´tokrzyska), prof. W∏adys∏aw W∏osiƒski (PAN), prof. Nenad Zrnic (University of Belgrade), prof. Xu Bingye (Tsinhua University) KIEROWNIK ZAK¸ADU WYDAWNICTW I PROMOCJI: Ryszard Kwiecieƒ – tel. kom. 602 390 703 e-mail: r.kwiecien@imbigs.pl WARUNKI PRENUMERATY Przyj´cie prenumeraty – wy∏àcznie na podstawie dokonanej wp∏aty. Na blankiecie wp∏at nale˝y podaç nast´pujàce dane: dok∏adnà nazw´ i adres (z kodem pocztowym) zamawiajàcego, nazw´ czasopisma, liczb´ egzemplarzy i okres prenumeraty. Wp∏aty – zgodnie z podanymi cenami nale˝y dokonaç w banku lub UPT na konto IMBiGS – BPH S.A. O/Warszawa nr 97 1060 0076 0000 3210 0014 6850. Prenumerata ze zleceniem wysy∏ki za granic´ – osoby prawne i fizyczne. Nale˝y podaç dok∏adny adres odbiorcy za granicà. Cena prenumeraty jest dwukrotnie wy˝sza od ceny normalnej. Zmiany w prenumeracie, np. zmian´ liczby tytu∏ów, liczby egzemplarzy, rezygnacj´ z prenumeraty itp. mo˝na zg∏aszaç pisemnie, z mocà obowiàzujàcà od nast´pnego kwarta∏u. Cena prenumeraty na 2014 r.: kwartalnie – 72 z∏ pó∏rocznie – 144 z∏ rocznie – 288 z∏ Informacji o prenumeracie udziela redakcja. Dtp: „AWiWA” - tel. 22 7804598 Druk: Oficyna Poligraficzna APLA Sp. j. ul. Sandomierska 89, 25-325 Kielce 1
- Page 1: Cena 24 z∏ (w tym 5% VAT) PL ISSN
- Page 5 and 6: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 7 and 8: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 9 and 10: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 11 and 12: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 13 and 14: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 15 and 16: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 17 and 18: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 19 and 20: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 21 and 22: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 23 and 24: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 25 and 26: WARUNKI PRENUMERATY „Przeglàdu M
- Page 27 and 28: Dostrajanie wirtualnego modelu wrze
- Page 29 and 30: kontroli nad sztywnoÊcià poprzecz
- Page 31 and 32: Wp∏yw rodzaju obcià˝enia na sta
- Page 33 and 34: Wyniki badaƒ rejestrowano przy u˝
- Page 35 and 36: Obcià˝enia nieproporcjonalne - ba
- Page 37 and 38: pracoch∏onnoÊç produkcji i u∏
- Page 39 and 40: Porównujàc zale˝noÊci na pr´dk
- Page 41 and 42: jazdu ∏atwy demonta˝ na modu∏y
- Page 43 and 44: Ma∏owymiarowe gumowe t∏umiki dr
- Page 45 and 46: W przyj´tym modelu, wartoÊci I p
- Page 47 and 48: Wzrost temperatury pracy t∏umika
- Page 49 and 50: Badania wp∏ywu ciep∏a na stan e
- Page 51 and 52: atury lub innych) podawane sà prze
Z KRAJU I ZE ÂWIATA<br />
Wy˝sze o ponad 10 proc. nak∏ady<br />
na nauk´ w 2015 r. zapowiada<br />
resort nauki. O 6 proc.<br />
zwi´kszà si´ równie˝ wydatki paƒstwa<br />
na uczelnie. Przewidziano<br />
m.in. trzeci etap podwy˝ek dla<br />
pracowników naukowych. Resort<br />
nauki poinformowa∏, ˝e prowadzone<br />
sà rozmowy z Ministerstwem<br />
Skarbu o mo˝liwoÊciach<br />
zwi´kszenia nak∏adów na badania<br />
i rozwój przez spó∏ki skarbu<br />
paƒstwa oraz z Ministerstwem<br />
Obrony Narodowej o zwi´kszanie<br />
wydatków na badania nad<br />
obronnoÊcià.<br />
Akcelerator Zielonych Technologii<br />
GreenEvo, innowacyjny projekt<br />
Ministerstwa Ârodowiska, obchodzi<br />
pi´ciolecie swojej dzia-<br />
∏alnoÊci. Jej efekty to 50 misji zagranicznych<br />
na ca∏ym Êwiecie,<br />
62 wyró˝nione i wspierane polskie<br />
firmy, 2444 podpisane kontrakty<br />
z partnerami zagranicznymi<br />
i <strong>12</strong>73 z krajowymi. GreenEvo jest<br />
platformà skupiajàcà polskie firmy<br />
specjalizujàce si´ w zielonych<br />
technologiach, instytucje i administracj´<br />
publicznà zaanga˝owanà<br />
w rozwój gospodarczy kraju<br />
oraz potencjalnych partnerów<br />
biznesowych i odbiorców polskich<br />
rozwiàzaƒ na ca∏ym Êwiecie. Ukoronowaniem<br />
dzia∏aƒ GreenEvo<br />
by∏a nagroda przyznana przez<br />
Europejskie Towarzystwo Badaƒ<br />
nad JakoÊcià (European Society<br />
for Quality Research) wr´czana<br />
najskuteczniej dzia∏ajàcym organizacjom,<br />
przedsi´biorstwom<br />
i urz´dom na wszystkich kontynentach.<br />
Polska Agencja Kosmiczna<br />
b´dzie mia∏a swojà siedzib´<br />
w Gdaƒsku. O jej lokalizacji poza<br />
stolicà zadecydowa∏ Sejm. Polska<br />
Agencja Kosmiczna ma si´ przyczyniç<br />
do usuwania barier w rozwoju<br />
firm i instytucji badawczo-<br />
-rozwojowych z sektora kosmicznego.<br />
Agencja ma koordynowaç<br />
dzia∏ania sektora, które sà rozproszone<br />
mi´dzy ró˝ne instytucje<br />
i resorty, identyfikowaç ciekawe<br />
i wa˝ne zastosowania, tworzyç<br />
w∏asne laboratoria, usprawniaç<br />
dzielenie si´ wiedzà. Polska<br />
w zwiàzku z uczestnictwem w Europejskiej<br />
Agencji Kosmicznej<br />
wp∏aca kwot´ rz´du kilkudziesi´ciu<br />
milionów euro rocznie,<br />
jednak dotychczas polski sektor<br />
kosmiczny, mimo potencja∏u,<br />
w minimalnym stopniu uczestniczy<br />
w jej programach.<br />
Pierwszy w Polsce i jeden z nielicznych<br />
w Europie most z materia∏ów<br />
kompozytowych powstaje<br />
w miejscowoÊci B∏a˝owa<br />
pod Rzeszowem w ramach projektu<br />
Com-bridge. Projekt jest<br />
finansowany z programu Demonstrator<br />
Plus, nakierowanego na<br />
zaawansowane technologie, których<br />
mo˝liwoÊci warto pokazaç,<br />
budujàc obiekty demonstracyjne.<br />
Most b´dzie wykonany z materia∏ów<br />
polimerowych. Próbki<br />
kompozytów, z których wykonane<br />
b´dà elementy mostu, badane sà<br />
w Uczelnianym Centrum Badawczym<br />
PW, a wytworzone elementy<br />
w laboratoriach Politechniki<br />
Rzeszowskiej. Przed wykonaniem<br />
czterech belek, stanowiàcych<br />
oparcie mostu, Mostostal Warszawa<br />
wykona jednà, która zostanie<br />
poddana testom. BezpoÊrednie<br />
prace przy budowie mostu<br />
b´dà realizowane od marca do<br />
listopada 2015 r.<br />
Producent samochodów elektrycznych<br />
Tesla zapowiedzia∏ rozbudow´<br />
stacji ∏adowania w Europie.<br />
Zgodnie z zapowiedzià do<br />
koƒca 2015 r. w Polsce ma znaleêç<br />
si´ 5 punktów, w których posiadacze<br />
aut Tesli b´dà mogli za<br />
darmo do∏adowaç swoje samochody.<br />
Wszystkie punkty majà<br />
byç rozmieszczone przy autostradach<br />
i tak ulokowane, by kierowcy<br />
Tesli mogli dojechaç z Berlina do<br />
Warszawy i Gdaƒska lub z Drezna<br />
do Krakowa. Najwi´kszà wadà<br />
samochodów elektrycznych jest<br />
ich ograniczony zasi´g. Samochód<br />
Tesla Model S ma byç pierwszym<br />
modelem, który zastàpi<br />
pojazd z nap´dem spalinowym<br />
lub hybrydowym. W tym celu firma<br />
pracuje nad wydajniejszymi<br />
silnikami, pojemniejszymi bateriami,<br />
a tak˝e siecià punktów ∏adowania.<br />
Nast´pny zeszyt<br />
Projektowanie innowacyjnych produktów<br />
– w artykule przedstawiono wybrane zagadnienia<br />
dotyczàce tworzenia produktów innowacyjnych,<br />
omówiono zmiany w zakresie metod projektowych,<br />
struktur organizacyjnych w dzia∏ach B+R oraz aspekty<br />
analizy dotyczàcej innowacji produktu technicznego;<br />
dzia∏y B+R we wspó∏pracy z dzia∏ami marketingu<br />
i zarzàdem firmy powinny monitorowaç innowacyjne<br />
trendy i przewidywaç potrzeby rynku, musi byç to<br />
proces „oddolny”, w którym efektywna komunikacja<br />
i porozumienie wewnàtrz firmy b´dzie kszta∏towa∏o jej<br />
innowacyjnoÊç.<br />
Eksperymentalna analiza wytrzyma∏oÊci okràg∏ych<br />
po∏àczeƒ przet∏oczeniowych blach ze stopu aluminium<br />
EN AW-5754 w stanie O/H111 poddanych z∏o-<br />
˝onemu stanowi obcià˝enia<br />
– w publikacji przedstawiono wyniki analizy wytrzyma∏oÊci<br />
po∏àczeƒ przet∏oczeniowych typu clinching<br />
formowanych jednolità matrycà okràg∏à, materia∏y<br />
wykorzystanych blach to stop aluminium EN AW-5754<br />
w stanie O/H111, próbki z po∏àczeniami poddano<br />
testom wytrzyma∏oÊciowym dla ró˝nych wartoÊci kàta<br />
dzia∏ania si∏y obcià˝ajàcej (od 0° do 90° co 15°), okreÊlono<br />
struktur´ wytrzyma∏oÊciowà z∏àcza zgodnie z normà<br />
ISO <strong>12</strong>996-2013, wyznaczono krzywà aproksymujàc<br />
przebieg funkcji modelu rozdzielenia po∏àczenia.<br />
Eksploatacja emulsyjnych cieczy ch∏odzàco-smarujàcych<br />
w obróbce Êciernej<br />
– w pracy omówiono zagadnienia zwiàzane z eksploatacjà<br />
cieczy ch∏odzàco-smarujàcych stosowanych<br />
w obróbce Êciernej, przedstawiono metody ch∏odzenia<br />
oraz wyniki eksperymentalnych badaƒ emulsji stosowanej<br />
bezpoÊrednio w obrabiarce, badania przeprowadzono<br />
pod kàtem wp∏ywu rozwoju bakterii na<br />
degradacj´ cieczy ch∏odzàco-smarujàcej, wykazano,<br />
˝e mikroorganizmy mogà w istotny sposób pogarszaç<br />
w∏aÊciwoÊci przeciwzu˝yciowe i antykorozyjne stosowanych<br />
emulsji ch∏odzàco-smarujàcych.<br />
Sterowanie zawieszeniem pojazdu wieloko∏owego<br />
– w artykule przedstawiono model dynamiki ruchu<br />
pojazdu wieloko∏owego, dwa algorytmy sterowania<br />
jego zawieszeniem oraz wyniki dotyczàce przeprowadzonych<br />
badaƒ numerycznych, miarà oceny wspomnianych<br />
algorytmów sterowania by∏o porównanie amplitudy<br />
przemieszczenia, pr´dkoÊci oraz przyspieszenia,<br />
mierzonego na kierunku pionowym w funkcji czasu.<br />
Neuronowe modelowanie nieliniowoÊci aktorów<br />
– w artykule zaproponowano nowà rozszerzonà struktur´<br />
sieci neuronowej, która umo˝liwia aproksymacj´<br />
przedzia∏owo ciàg∏ych funkcji z nieciàg∏oÊciami, jakie<br />
mogà pojawiaç si´ w sterowaniu aktorami, nowa<br />
struktura sieci zbudowana jest z neuronów majàcych<br />
sigmoidalne funkcje aktywacji oraz dodatkowe neurony<br />
z funkcjà aktywacji nazwanà „funkcjà aproksymujàcà<br />
skoki funkcyjne”, sieç ta, pojawiajàca si´ w sprz´˝eniu<br />
zwrotnym p´tli uk∏adów sterowania, znaczàco<br />
zwi´ksza wydajnoÊç ca∏ego procesu, kompensujàc<br />
szkodliwe efekty tarcia, ponadto przedstawiono modele<br />
statycznego i dynamicznego tarcia z uwzgl´dnieniem<br />
tzw. efektu Stribecka.