Przegląd Mechaniczny 12/2014
PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJE MEP – zat´pianie ostrych kraw´dzi przy produkcji lotniczej Producenci przy obróbce elementów wykorzystujà operacje toczenia, frezowania i wiercenia. Jednak te procesy mogà prowadziç do powstawania zadziorów i niepo˝àdanych ostrych kraw´dzi na brzegach elementów. Kraw´dzie te mogà powodowaç od∏amywanie materia∏u podczas u˝ytkowania cz´Êci i ich os∏abienie, a tak˝e stanowiç zagro˝enie dla operatorów. Ze wzgl´du na te negatywne aspekty wielu u˝ytkowników koƒcowych uznaje zadziory i bardzo ostre kraw´dzie za powód do odrzucenia cz´Êci dostarczanych przez dostawców. Tradycyjnie producenci usuwajà zadziory i ostre kraw´dzie przy u˝yciu szlifierek r´cznych i innych procesów manualnych. Metody takie sà powolne i wymagajà wyj´cia cz´Êci z obrabiarki i ponownego jej monta˝u po st´pieniu ostrych kraw´dzi lub fazowaniu. Operacje te, nawet w przypadku wykonywania przez wyszkolonych pracowników, nie zapewniajà wystarczajàcej spójnoÊci pomi´dzy cz´Êciami. Wydajnà alternatywà dla r´cznego st´piania ostrych kraw´dzi jest mechaniczne profilowanie kraw´dzi (MEP – Mechanical Edge Profiling). W procesie MEP nieakceptowalne kraw´dzie eliminuje si´ za pomocà specjalnego narz´dzia i obrabiarek stosowanych do obróbki elementów. MEP oferuje liczne korzyÊci. Umo˝liwia dok∏adne zdefiniowanie ostatecznego kszta∏tu kraw´dzi i zaprogramowanie go w systemie CAM obrabiarki, co zapewnia maksymalnà powtarzalnoÊç. Redukuje ∏àczny czas produkcji, poniewa˝ eliminuje koniecznoÊç wyjmowania i ponownego mocowania cz´Êci w obrabiarce, jak równie˝ niespójnoÊci monta˝u i konfiguracji. W zwiàzku z tym, obecnie producenci narz´dzi skrawajàcych tworzà nowe, wydajne narz´dzia podnoszàce korzyÊci procesu MEP. Podstawowi kandydaci do procesu MEP Zwa˝ywszy na rosnàce, rygorystyczne wymagania przemys∏u lotniczego dotyczàce spójnoÊci i dok∏adnoÊci cz´Êci, do stosowania procesów MEP idealnie nadajà si´ elementy samolotów odrzutowych. Na przyk∏ad, elementy lotniczych silników turbinowych sà dzielone ogólnie na obrotowe i nieobrotowe. Procesy MEP nieobrotowych elementów silników, takich jak b´bny i obudowy, obejmujà zazwyczaj standardowe fazowanie i obróbk´ kraw´dzi przy u˝yciu narz´dzi stosowanych do obróbki cz´Êci. W przypadku najwa˝niejszych elementów obrotowych, takich jak wentylator i tarcze spr´˝arek, klienci stosujà znacznie wy˝sze standardy i wymagajà ca∏kowitej eliminacji niedoskona∏oÊci powierzchni. Powierzchnie przechodzà zazwyczaj proces testowania i certyfikacji w laboratoriach. Producenci narz´dzi stworzyli specjalistyczne narz´dzia MEP do usuwania zadziorów z tego typu elementów, cechujàce si´ wysokà dok∏adnoÊcià, pe∏nà powtarzalnoÊcià i mo˝liwoÊciami dostosowania. Rozwój narz´dzi MEP Standardowe narz´dzia do usuwania zadziorów i profilowania, np. stosowane dla elementów nieobrotowych, obejmujà powlekane, fazujàce frezy walcowo-czo∏owe z w´glików spiekanych o kraw´dziach skrawajàcych 45° i 60°, jak równie˝ narz´dzia wykorzystujàce p∏ytki wymienne do zapewnienia fazowania pod kàtem 45° i 60°. Standardowe narz´dzia do usuwania zadziorów i profilowania wykonane z w´glików spiekanych, takie jak wyprodukowane przez firm´ Seco, sà stosowane do elementów nieobrotowych i cz´sto cechujà si´ kraw´dziami skrawajàcymi 45° i 60° W przypadku najwa˝niejszych zastosowaƒ, producenci narz´dzi oferujà narz´dzia przeznaczone specjalnie do profilowania kraw´dzi i usuwania zadziorów na wlocie i wylocie otworów. Niektóre narz´dzia ∏àczà te mo˝liwoÊci i mogà usuwaç zadziory z obu kraƒców. Te niestandardowe narz´dzia cz´sto cechujà si´ z∏o˝onymi geometriami skrawania. Najbardziej zaawansowane majà kraw´dzie, które wytwarzajà fazy o kraw´dzi promieniowej, z kàtami przystawienia, które zapobiegajà tworzeniu zadziorów wtórnych. Producenci narz´dzi, tacy jak firma Seco, tworzà specjalne narz´dzia do profilowania kraw´dzi i usuwania zadziorów na wlotach lub wylotach otworów w najwa˝niejszych komponentach Tworzenie wyspecjalizowanych narz´dzi wykracza poza same kraw´dzie skrawajàce. W przypadku profilowania zadziorów i kraw´dzi na wejÊciu otworu lub te˝ powierzchni górnej elementu, badania pokazujà, ˝e po∏àczenie prawego ostrza z prawà spiralà cechuje si´ najwy˝szà wydajnoÊcià, poniewa˝ umo˝liwia usuwanie skrawanego materia∏u z cz´Êci. Z drugiej strony, w przypadku zadziorów na wyjÊciu na dolnej powierzchni cz´Êci najlepiej sprawdza si´ prawe ostrze ze spiralà lewoskr´tnà, równie˝ dlatego, ˝e taka konfiguracja odprowadza wióry z dala od elementu. Analizy innych zastosowaƒ pokazujà, ˝e narz´dzia MEP zaprojektowane do usuwania zadziorów z powierzchni górnych lub wejÊcia otworu charakteryzujà si´ wy˝szà trwa- ∏oÊcià ni˝ narz´dzia do usuwania zadziorów z powierzchni dolnych lub 12 ROK WYD. LXXIII ZESZYT 12/2014
PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJE wyjÊç otworów. Wynika to z faktu, ˝e narz´dzia do usuwania zadziorów zaprojektowane do si´gania przez cz´Êç do wylotu otworu sà z za- ∏o˝enia d∏u˝sze i cieƒsze ni˝ narz´dzia stworzone z myÊlà o pracy tylko z jednej strony otworu. D∏u˝sze narz´dzia o mniejszej Êrednicy sà bardziej podatne na niestabilnoÊç i wibracj´, co mo˝e prowadziç do kruszenia lub ∏amania narz´dzi w´glikowych. W wyniku tego wi´kszoÊç warsztatów decyduje si´ na zastosowanie osobnych narz´dzi do usuwania zadziorów z poszczególnych stron otworów, zamiast jednego narz´dzia do obu tych celów. D∏u˝sze narz´dzia o mniejszej Êrednicy wymagajà tak˝e wi´kszej uwagi przy wyborze parametrów skrawania. Krótkie, mocne narz´dzie mo˝e pracowaç z wy˝szà pr´dkoÊcià bez wibracji i innych problemów. Ró˝nice powoduje te˝ geometria i charakterystyka cz´Êci. W przypadku stabilnych warunków skrawania oraz p∏ynnych, nieprzerwanych ruchów mo˝na stosowaç bardziej agresywne parametry skrawania. Z drugiej strony, elementy cz´Êci takie, jak otwory dost´powe, które przerywajà Êcie˝ki skrawania MEP, wymagajà zastosowania bardziej zachowawczych parametrów, które minimalizujà zu˝ycie narz´dzia i zapobiegajà przedwczesnym awariom. W ramach nieustajàcego udoskonalania narz´dzi MEP tworzone sà narz´dzia, które jednoczeÊnie obrabiajà cz´Êç i usuwajà z niej zadziory. Na przyk∏ad, kraw´dê skrawajàca MEP mo˝e znajdowaç si´ na szczycie frezu walcowo-czo∏owego, co pozwala na równoczesnà obróbk´ Êrednicy otworu i usuwanie zadziorów z jego kraw´dzi wejÊciowych. Wyzwania zwiàzane z materia∏ami Wiele materia∏ów stosowanych w przemyÊle lotniczym stawia dodatkowe wymagania dotyczàce usuwania zadziorów i fazowania ostrych kraw´dzi ze wzgl´du na charakterystyk´ obróbki. Na przyk∏ad, stopy niklowe stosowane w elementach silników cechujà si´ ciàgliwoÊcià i s∏abà przewodnoÊcià cieplnà. W zwiàzku z tym ciep∏o wytwarzane w procesach skrawania jest absorbowane przez narz´dzie skrawajàce, obni˝ajàc jego trwa∏oÊç. W zwiàzku z tym podczas definiowania metalurgii i geometrii narz´dzia producenci narz´dzi dà˝à do równowagi mi´dzy ostroÊcià i wytrzyma∏oÊcià kraw´dzi. Pod∏o˝e z twardych w´glików mo˝e cechowaç si´ dobrà odpornoÊcià na zu˝ycie termiczne i Êcieranie, ale brak mu odpornoÊci na uderzenia, cechujàcej pod∏o˝e z dodatkiem kobaltu lub innego materia∏u stopowego, który podnosi jego ciàgliwoÊç. Podobnie, niezwykle ostra kraw´dê skrawajàca mo˝e byç podatna na od∏amywanie znacznie bardziej ni˝ elementy o kraw´dziach zaokràglonych. Producenci narz´dzi regulujà tak˝e kàty natarcia i linii Êrubowej oraz pow∏oki narz´dzi w celu uzyskania najlepszych rezultatów w obróbce okreÊlonych materia∏ów. WielkoÊç narz´dzia W przypadku obróbki du˝ych otworów i kraw´dzi producenci narz´dzi mogà projektowaç narz´dzia o dowolnej wielkoÊci, dla których dostawcy mogà zapewniç pó∏wyrób o odpowiedniej wielkoÊci. Istniejà jednak ograniczenia dotyczàce mniejszych elementów. Obecnie najmniejszy promieƒ obróbki wynosi 0,2 mm z proporcjonalnie mniejszymi poczàtkowymi i koƒcowymi kàtami przystawienia. Niestandardowe narz´dzia MEP cechujà si´ konkretnymi promieniami, fazami, kàtami i kombinacjami tych cech. Narz´dzia te majà zazwyczaj kszta∏t walcowo-czo∏owy. Jednak˝e dost´pne sà tak˝e narz´dzia z pe∏nym promieniem i kuliste, umo˝liwiajàce profilowanie elementów, których kontury ograniczajà zastosowanie narz´dzi MEP o walcowo- -czo∏owych kszta∏tach. W przypadku monta˝u w obrabiarce pi´cioosiowej narz´dzia te umo˝liwiajà skanowanie kompleksowych profili cz´Êci i tworzenie promieni na d∏ugich, konturowanych kraw´dziach. Procesy MEP w praktyce W celu osiàgni´cia maksymalnej dok∏adnoÊci i spójnoÊci oraz ograniczenia czasu poÊwi´canego na przenoszenie cz´Êci mi´dzy obrabiarkami, producenci wykonujà zazwyczaj procesy MEP w ramach w∏aÊciwej operacji obróbki cz´Êci. Usuwanie zadziorów nast´puje zazwyczaj po zakoƒczeniu wszystkich operacji obróbki. Program CAM programuje narz´dzia MEP na usuni´cie zadziorów ze wszystkich otworów oraz za∏amanie ostrych kraw´dzi. Niektóre narz´dzia MEP umo˝liwiajà usuwanie zadziorów z szerokiej gamy otworów, a cz´Êç narz´dzi profilujàcych mo˝na stosowaç w trzech lub czterech ró˝nych lokalizacjach i miejscach, takich jak dolna cz´Êç otworu oraz dolna kraw´dê konturu muszelkowego. W celu zapewnienia, ˝e profilowanie kraw´dzi zachodzi w odpowiednim miejscu i we w∏aÊciwym stopniu, przed rozpocz´ciem operacji MEP nale˝y zdefiniowaç lub zmierzyç otwór lub element. W przypadku bardzo niewielkich tolerancji cz´Êci lokalizacja cz´Êci jest dobrze zdefiniowana, co mo˝e eliminowaç koniecznoÊç prowadzenia pomiarów w trakcie procesów. Jednak˝e w przypadku szerokich tolerancji konieczne jest przeprowadzenie pomiarów po obróbce wst´pnej w celu okreÊlenia po∏o˝enia kraw´dzi lub fragmentu wymagajàcego profilowania. Dodatkowo konieczne jest przeprowadzenie pomiaru i zlokalizowanie samego narz´dzia w celu zapewnienia poprawnego profilowania cz´Êci. Narz´dzia cechujà si´ ma∏ymi promieniami (praktycznie niemierzalnymi), w zwiàzku z czym d∏ugoÊç narz´dzia jest definiowana w programie CAM. Operator mo˝e potwierdziç d∏ugoÊç narz´dzia poza obrabiarkà przy u˝yciu presettera lub na obrabiarce przy u˝yciu sondy laserowej lub dotykowej. Pr´dkoÊç posuwu jest obliczana wzgl´dem zmierzonych wymiarów elementów cz´Êci i narz´dzia. Najbardziej zaawansowane, niestandardowe narz´dzia do usuwania zadziorów sà mierzone ca∏kowicie przez producentów z tolerancjà do 40 mikronów na ca∏ym profilu, z uwzgl´dnieniem bicia. Operacje st´piania ostrych kraw´dzi i fazowania nale˝y traktowaç jako etap wykaƒczajàcy, skoncentrowany na zapewnieniu jakoÊci. WydajnoÊç jest zawsze wa˝na, ale zw∏aszcza w przypadku elementów dla przemys∏u lotniczego wartych setki tysi´cy euro, koncentracja na wydajnoÊci mo˝e mieç negatywne i kosztowne konsekwencje. Kluczowa jest spójnoÊç, niezawodnoÊç i eliminacja odpadów. ROK WYD. LXXIII ZESZYT 12/2014 13
- Page 1 and 2: Cena 24 z∏ (w tym 5% VAT) PL ISSN
- Page 3 and 4: ROK WYD. LXXIII PRZEGLÑD MECHANICZ
- Page 5 and 6: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 7 and 8: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 9 and 10: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 11 and 12: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 13: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 17 and 18: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 19 and 20: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 21 and 22: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 23 and 24: PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJ
- Page 25 and 26: WARUNKI PRENUMERATY „Przeglàdu M
- Page 27 and 28: Dostrajanie wirtualnego modelu wrze
- Page 29 and 30: kontroli nad sztywnoÊcià poprzecz
- Page 31 and 32: Wp∏yw rodzaju obcià˝enia na sta
- Page 33 and 34: Wyniki badaƒ rejestrowano przy u˝
- Page 35 and 36: Obcià˝enia nieproporcjonalne - ba
- Page 37 and 38: pracoch∏onnoÊç produkcji i u∏
- Page 39 and 40: Porównujàc zale˝noÊci na pr´dk
- Page 41 and 42: jazdu ∏atwy demonta˝ na modu∏y
- Page 43 and 44: Ma∏owymiarowe gumowe t∏umiki dr
- Page 45 and 46: W przyj´tym modelu, wartoÊci I p
- Page 47 and 48: Wzrost temperatury pracy t∏umika
- Page 49 and 50: Badania wp∏ywu ciep∏a na stan e
- Page 51 and 52: atury lub innych) podawane sà prze
- Page 53 and 54: ków pomiarów kàta zwil˝ania dij
- Page 55 and 56: PRZEGLÑD MECHANICZNY miesi´cznik
- Page 57 and 58: Dorociak Robert in˝., Nadowski Rys
- Page 59 and 60: Cichy i szybki w monta˝u system pr
- Page 61: Zakoƒczy∏ si´ trzeci mi´dzynar
PROBLEMY • NOWOÂCI • INFORMACJE<br />
wyjÊç otworów. Wynika to z faktu,<br />
˝e narz´dzia do usuwania zadziorów<br />
zaprojektowane do si´gania<br />
przez cz´Êç do wylotu otworu sà z za-<br />
∏o˝enia d∏u˝sze i cieƒsze ni˝ narz´dzia<br />
stworzone z myÊlà o pracy tylko<br />
z jednej strony otworu. D∏u˝sze narz´dzia<br />
o mniejszej Êrednicy sà bardziej<br />
podatne na niestabilnoÊç i wibracj´,<br />
co mo˝e prowadziç do kruszenia<br />
lub ∏amania narz´dzi w´glikowych.<br />
W wyniku tego wi´kszoÊç warsztatów<br />
decyduje si´ na zastosowanie<br />
osobnych narz´dzi do usuwania<br />
zadziorów z poszczególnych stron<br />
otworów, zamiast jednego narz´dzia<br />
do obu tych celów.<br />
D∏u˝sze narz´dzia o mniejszej Êrednicy<br />
wymagajà tak˝e wi´kszej uwagi<br />
przy wyborze parametrów skrawania.<br />
Krótkie, mocne narz´dzie mo˝e<br />
pracowaç z wy˝szà pr´dkoÊcià bez<br />
wibracji i innych problemów. Ró˝nice<br />
powoduje te˝ geometria i charakterystyka<br />
cz´Êci.<br />
W przypadku stabilnych warunków<br />
skrawania oraz p∏ynnych, nieprzerwanych<br />
ruchów mo˝na stosowaç<br />
bardziej agresywne parametry<br />
skrawania. Z drugiej strony, elementy<br />
cz´Êci takie, jak otwory dost´powe,<br />
które przerywajà Êcie˝ki skrawania<br />
MEP, wymagajà zastosowania bardziej<br />
zachowawczych parametrów,<br />
które minimalizujà zu˝ycie narz´dzia<br />
i zapobiegajà przedwczesnym<br />
awariom.<br />
W ramach nieustajàcego udoskonalania<br />
narz´dzi MEP tworzone sà<br />
narz´dzia, które jednoczeÊnie obrabiajà<br />
cz´Êç i usuwajà z niej zadziory.<br />
Na przyk∏ad, kraw´dê skrawajàca<br />
MEP mo˝e znajdowaç si´ na szczycie<br />
frezu walcowo-czo∏owego, co pozwala<br />
na równoczesnà obróbk´ Êrednicy<br />
otworu i usuwanie zadziorów<br />
z jego kraw´dzi wejÊciowych.<br />
Wyzwania zwiàzane<br />
z materia∏ami<br />
Wiele materia∏ów stosowanych<br />
w przemyÊle lotniczym stawia dodatkowe<br />
wymagania dotyczàce usuwania<br />
zadziorów i fazowania ostrych<br />
kraw´dzi ze wzgl´du na charakterystyk´<br />
obróbki.<br />
Na przyk∏ad, stopy niklowe stosowane<br />
w elementach silników cechujà<br />
si´ ciàgliwoÊcià i s∏abà przewodnoÊcià<br />
cieplnà. W zwiàzku z tym<br />
ciep∏o wytwarzane w procesach skrawania<br />
jest absorbowane przez narz´dzie<br />
skrawajàce, obni˝ajàc jego<br />
trwa∏oÊç.<br />
W zwiàzku z tym podczas definiowania<br />
metalurgii i geometrii narz´dzia<br />
producenci narz´dzi dà˝à do<br />
równowagi mi´dzy ostroÊcià i wytrzyma∏oÊcià<br />
kraw´dzi. Pod∏o˝e z twardych<br />
w´glików mo˝e cechowaç si´<br />
dobrà odpornoÊcià na zu˝ycie termiczne<br />
i Êcieranie, ale brak mu odpornoÊci<br />
na uderzenia, cechujàcej<br />
pod∏o˝e z dodatkiem kobaltu lub<br />
innego materia∏u stopowego, który<br />
podnosi jego ciàgliwoÊç. Podobnie,<br />
niezwykle ostra kraw´dê skrawajàca<br />
mo˝e byç podatna na od∏amywanie<br />
znacznie bardziej ni˝ elementy<br />
o kraw´dziach zaokràglonych.<br />
Producenci narz´dzi regulujà<br />
tak˝e kàty natarcia i linii Êrubowej<br />
oraz pow∏oki narz´dzi w celu uzyskania<br />
najlepszych rezultatów w obróbce<br />
okreÊlonych materia∏ów.<br />
WielkoÊç narz´dzia<br />
W przypadku obróbki du˝ych<br />
otworów i kraw´dzi producenci narz´dzi<br />
mogà projektowaç narz´dzia<br />
o dowolnej wielkoÊci, dla których<br />
dostawcy mogà zapewniç pó∏wyrób<br />
o odpowiedniej wielkoÊci. Istniejà<br />
jednak ograniczenia dotyczàce mniejszych<br />
elementów. Obecnie najmniejszy<br />
promieƒ obróbki wynosi 0,2 mm<br />
z proporcjonalnie mniejszymi poczàtkowymi<br />
i koƒcowymi kàtami przystawienia.<br />
Niestandardowe narz´dzia MEP<br />
cechujà si´ konkretnymi promieniami,<br />
fazami, kàtami i kombinacjami<br />
tych cech. Narz´dzia te majà zazwyczaj<br />
kszta∏t walcowo-czo∏owy.<br />
Jednak˝e dost´pne sà tak˝e narz´dzia<br />
z pe∏nym promieniem i kuliste,<br />
umo˝liwiajàce profilowanie elementów,<br />
których kontury ograniczajà zastosowanie<br />
narz´dzi MEP o walcowo-<br />
-czo∏owych kszta∏tach.<br />
W przypadku monta˝u w obrabiarce<br />
pi´cioosiowej narz´dzia te<br />
umo˝liwiajà skanowanie kompleksowych<br />
profili cz´Êci i tworzenie<br />
promieni na d∏ugich, konturowanych<br />
kraw´dziach.<br />
Procesy MEP w praktyce<br />
W celu osiàgni´cia maksymalnej<br />
dok∏adnoÊci i spójnoÊci oraz ograniczenia<br />
czasu poÊwi´canego na przenoszenie<br />
cz´Êci mi´dzy obrabiarkami,<br />
producenci wykonujà zazwyczaj<br />
procesy MEP w ramach w∏aÊciwej<br />
operacji obróbki cz´Êci.<br />
Usuwanie zadziorów nast´puje<br />
zazwyczaj po zakoƒczeniu wszystkich<br />
operacji obróbki. Program CAM<br />
programuje narz´dzia MEP na usuni´cie<br />
zadziorów ze wszystkich otworów<br />
oraz za∏amanie ostrych kraw´dzi.<br />
Niektóre narz´dzia MEP umo˝liwiajà<br />
usuwanie zadziorów z szerokiej gamy<br />
otworów, a cz´Êç narz´dzi profilujàcych<br />
mo˝na stosowaç w trzech<br />
lub czterech ró˝nych lokalizacjach<br />
i miejscach, takich jak dolna cz´Êç<br />
otworu oraz dolna kraw´dê konturu<br />
muszelkowego.<br />
W celu zapewnienia, ˝e profilowanie<br />
kraw´dzi zachodzi w odpowiednim<br />
miejscu i we w∏aÊciwym<br />
stopniu, przed rozpocz´ciem operacji<br />
MEP nale˝y zdefiniowaç lub zmierzyç<br />
otwór lub element. W przypadku<br />
bardzo niewielkich tolerancji cz´Êci<br />
lokalizacja cz´Êci jest dobrze zdefiniowana,<br />
co mo˝e eliminowaç koniecznoÊç<br />
prowadzenia pomiarów<br />
w trakcie procesów. Jednak˝e w przypadku<br />
szerokich tolerancji konieczne<br />
jest przeprowadzenie pomiarów po<br />
obróbce wst´pnej w celu okreÊlenia<br />
po∏o˝enia kraw´dzi lub fragmentu<br />
wymagajàcego profilowania.<br />
Dodatkowo konieczne jest przeprowadzenie<br />
pomiaru i zlokalizowanie<br />
samego narz´dzia w celu zapewnienia<br />
poprawnego profilowania<br />
cz´Êci. Narz´dzia cechujà si´ ma∏ymi<br />
promieniami (praktycznie niemierzalnymi),<br />
w zwiàzku z czym d∏ugoÊç<br />
narz´dzia jest definiowana w programie<br />
CAM. Operator mo˝e potwierdziç<br />
d∏ugoÊç narz´dzia poza obrabiarkà<br />
przy u˝yciu presettera lub na<br />
obrabiarce przy u˝yciu sondy laserowej<br />
lub dotykowej. Pr´dkoÊç posuwu<br />
jest obliczana wzgl´dem zmierzonych<br />
wymiarów elementów cz´Êci<br />
i narz´dzia. Najbardziej zaawansowane,<br />
niestandardowe narz´dzia do<br />
usuwania zadziorów sà mierzone<br />
ca∏kowicie przez producentów z tolerancjà<br />
do 40 mikronów na ca∏ym<br />
profilu, z uwzgl´dnieniem bicia.<br />
Operacje st´piania ostrych kraw´dzi<br />
i fazowania nale˝y traktowaç<br />
jako etap wykaƒczajàcy, skoncentrowany<br />
na zapewnieniu jakoÊci.<br />
WydajnoÊç jest zawsze wa˝na, ale<br />
zw∏aszcza w przypadku elementów<br />
dla przemys∏u lotniczego wartych<br />
setki tysi´cy euro, koncentracja na<br />
wydajnoÊci mo˝e mieç negatywne<br />
i kosztowne konsekwencje. Kluczowa<br />
jest spójnoÊç, niezawodnoÊç i eliminacja<br />
odpadów.<br />
ROK WYD. LXXIII ZESZYT <strong>12</strong>/<strong>2014</strong><br />
13
Change language