You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
18 • Menntun, námskeið <strong>og</strong> nýsköpun Menntun, námskeið <strong>og</strong> nýsköpun • 19<br />
Stærðfræðinámið auðveldað<br />
-Kennsluvefurinn Rasmus.is býður nemendum <strong>og</strong> kennurum upp á nýja leið í stærðfræðinámi<br />
Kennsluvefurinn Rasmus.is<br />
hefur stöðugt verið að sækja í<br />
sig veðrið allt frá sköpun hans<br />
árið 1999 <strong>og</strong> telur nú viðskiptavinahópur<br />
vefsins yfir 1300<br />
skóla, bæði hérlendis <strong>og</strong> erlendis.<br />
Vefurinn býður grunn<strong>og</strong><br />
framhaldsskólanemendum<br />
upp á skýra <strong>og</strong> aðgengilega leið<br />
til að auðvelda sér stærðfræðinámið.<br />
Hugo Rasmus, kennari<br />
við Menntaskólann í Kópav<strong>og</strong>i<br />
<strong>og</strong> annar stofnenda vefsins,<br />
segir að notagildi vefsins<br />
sé margvíslegt, kennarar geti<br />
notað hann sem kennslugagn,<br />
nemendur geti notað hann við<br />
upprifjun eða til þekkingaröflunar<br />
<strong>og</strong> þá nýtist hann sem<br />
tungumálavefur, enda sé hann<br />
aðgengilegur á átta tungumálum.<br />
Að vefnum stendur Hugo,<br />
ásamt bróður sínum Tómasi<br />
Rasmus, kennara við Salaskóla í<br />
Kópav<strong>og</strong>i. Þeir semja einnig allt<br />
efni vefsins ásamt Jóhanni Ísak<br />
Péturssyni, námsefnishöfundi<br />
<strong>og</strong> kennara við Menntaskólann í<br />
Kópav<strong>og</strong>i. Höfundar efnisins eru<br />
því allir með áratugalanga reynslu<br />
af kennslu.<br />
Hugo segir að höfuðáhersla<br />
hafi verið lögð á að hafa efni<br />
vefsins auðskiljanlegt. „Texti í<br />
kennslubókum í stærðfræði reynist<br />
mörgum nemendum erfiður<br />
lestrar, við reynum því að skrifa<br />
auðveldari texta með myndrænum<br />
skýringum. Markmið vefsins<br />
er að hjálpa nemendum að læra<br />
stærðfræði <strong>og</strong> býður hann upp á<br />
nýja leið til þess,“ segir Hugo.<br />
Frá margföldun til afleiðureikninga<br />
Vefnum er skipt eftir námsstigi<br />
<strong>og</strong> svo eftir einstökum viðfangsefnum<br />
stærðfræðinnar á hverju<br />
námsstigi, allt frá byrjun grunnskóla<br />
<strong>og</strong> upp í menntaskóla. Efnisþáttum<br />
er svo fylgt eftir með<br />
gagnvirku prófi þar sem notendur<br />
geta sannreynt skilning sinn á<br />
því efni sem síðast var lesið. Hugo<br />
segir að í byrjun hafi efni vefsins<br />
Menntakerfið auki<br />
verðmætasköpun<br />
Samtök iðnaðarins vilja öflugri<br />
iðn- <strong>og</strong> tæknimenntun,<br />
en Ingi B<strong>og</strong>i B<strong>og</strong>ason hjá<br />
Samtökum iðnaðarins segir<br />
að eftirspurn sé eftir fólki<br />
með þessa menntun. „Iðn- <strong>og</strong><br />
raungreinamenntun er best<br />
til þess fallin að standa undir<br />
aukinni verðmætasköpun<br />
sem þjóðin þarf svo á að<br />
halda,“ segir Ingi.<br />
Samtök iðnaðarins hafa árum<br />
saman lagt áherslu á mikilvægi<br />
verk- <strong>og</strong> tæknifræðimenntunar<br />
á háskólastigi <strong>og</strong> iðn- <strong>og</strong> starfsmenntunar<br />
á framhaldsskólastigi.<br />
Þau telja að iðnmenntun <strong>og</strong><br />
raungreinamenntun í háskóla,<br />
sérstaklega verk- <strong>og</strong> tæknifræði,<br />
veiti tækifæri til góðra <strong>og</strong> vel<br />
launaðra starfa í framtíðinni.<br />
Nýsköpun, sem reist sé á þessari<br />
menntun, muni tryggja trausta<br />
endurreisn hér á landi.<br />
Samtök iðnaðarins eru meðal<br />
eigenda Háskólans í Reykjavík,<br />
Tækniskólans (sem áður var<br />
Iðnskólinn <strong>og</strong> Fjöltækniskólinn)<br />
<strong>og</strong> IÐUNNAR fræðsluseturs,<br />
sem annast endurmenntunarstarfsemi<br />
iðnaðarins.<br />
miðast við grunnskólastigið, en<br />
með innkomu Jóhanns í verkefnið<br />
hafi framhaldsskólaefni verið<br />
bætt við <strong>og</strong> nær nú kennsluefnið<br />
á Rasmus.is yfir stærstan hluta<br />
þeirrar stærðfræði sem kennd er í<br />
framhaldsskólum. Þá er vefurinn<br />
tengdur við nokkrar af þeim<br />
kennslubókum sem almennt eru<br />
notaðar í stærðfræðikennslu í<br />
dag, en þannig getur notandi út<br />
frá blaðsíðunúmeri kennslubókar<br />
sinnar fundið ítarefni á Rasmus.<br />
is.<br />
Hugo segir að vefurinn hafi<br />
þannig mikið notagildi fyrir nemendur<br />
sem geta ef til vill ekki<br />
fylgt þeim hraða sem kennslan<br />
fer fram á <strong>og</strong> geti því farið aftur<br />
yfir það efni sem nemendur hafa<br />
misst af. Þá geti nemendur sem<br />
þyki kennsluhraði of hægur haldið<br />
áfram þekkingarleit sinni upp<br />
á eigin spýtur. „Margir háskólanemar<br />
nýta sér Rasmus til að rifja<br />
upp menntaskólaefnið sem þeir<br />
þurfa á að halda í sínu námi,“ segir<br />
Hugo. Þá segir Hugo að hann hafi<br />
fundið mikið þakklæti frá foreldrum<br />
sem hafa nýtt sér vefinn til<br />
upprifjunar þegar þeir veita börnum<br />
sínum aðstoð í heimalærdómi<br />
sínum.<br />
Óbreytt verð frá upphafi<br />
Efni vefsins er öllum aðgengilegt,<br />
en með því að kaupa aðgang<br />
er skólum leyfilegt að nýta sér<br />
efnið á hvern þann hátt sem hver<br />
skóli kýs, þannig hafi einhverjir<br />
skólar til dæmis gert efni vefsins<br />
að skyldulesningu í námskeiðum<br />
sínum. „Við ákváðum að hafa allt<br />
efnið opið <strong>og</strong> þannig höfum við<br />
Tímabil Innlit af lista<br />
2003 124,805 10.41%<br />
2004 159,177 13.27%<br />
2005 180,800 15.08%<br />
2006 209,160 17.44%<br />
2007 250,791 20.91%<br />
2008 274,386 22.88%<br />
Alls: 1,199,119 100%<br />
Heimild:<br />
Af hverju stöndum við ekki<br />
framar?<br />
Ingi B<strong>og</strong>i B<strong>og</strong>ason, forstöðumaður<br />
menntunar <strong>og</strong> mannauðs<br />
hjá SI, var spurður hvaða áhrif<br />
ástandið í atvinnulífinu hefði á<br />
stefnu SI í menntamálum. Hann<br />
segir að Samtökin hafi lengi barist<br />
fyrir fjölgun iðn- <strong>og</strong> tæknimenntaðs<br />
fólks <strong>og</strong> það hafi aldrei verið<br />
mikilvægara en nú. Þessi menntun<br />
standi undir mestri verðmætasköpun<br />
í atvinnulífinu <strong>og</strong> iðnfyrirtæki<br />
sækist eftir fólki með iðn<strong>og</strong><br />
tæknimenntun.<br />
„Þessi fjölgun gerist hins vegar<br />
ekki af sjálfu sér,“ segir Ingi B<strong>og</strong>i.<br />
„Stjórnvöld þurfa að einsetja sér<br />
að ýta undir <strong>og</strong> auðvelda menntakerfinu<br />
að vera einn af lykilþáttum<br />
í endurreisn landsins, m.a.<br />
með fjölgun tæknimenntaðra.<br />
Íslendingar stæra sig af því að<br />
verja einna mestu fjármagni til<br />
menntakerfisins en spyrja má um<br />
nýtingu fjárins. Af hverju stöndum<br />
við okkur ekki betur í alþjóðlegum<br />
sambanburði, t.d. í PISA<br />
könnunum? Af hverju eigum við<br />
ekki eins marga vel menntaða <strong>og</strong><br />
hæfa raungreinakennara <strong>og</strong> nágrannaþjóðir<br />
okkar? ,“ segir Ingi<br />
B<strong>og</strong>i.<br />
Menntun sem skapar<br />
vinnu<br />
Íslenskt menntakerfi er öflugt,<br />
telur Ingi B<strong>og</strong>i, en unnt er að nýta<br />
það betur <strong>og</strong> markvissar án þess<br />
að kosta miklu til. Iðnmenntun er<br />
í boði við framhaldsskóla í öllum<br />
landshornum. Fjölbreytni í verkfræði<br />
<strong>og</strong> skyldum greinum hefur<br />
aukist undanfarin ár, m.a. með<br />
tilkomu öflugrar tækni- <strong>og</strong> verkfræðideildar<br />
við HR.<br />
„Einungis 75% íslenskra ungmenna<br />
á aldrinum 18-24 ára ljúka<br />
viðurkenndu námi í framhaldsskóla.<br />
Á Norðurlöndunum er sú<br />
tala 85-95%. Þetta þýðir að íslensk<br />
fyrirtæki skortir aðgang að jafn<br />
samkeppnishæfu starfsfólki <strong>og</strong> í<br />
nágrannalöndunum.<br />
Nýleg könnun evrópskrar rannsóknarstofnunar<br />
í menntamálum,<br />
OECD, spáir um 15% aukinni þörf<br />
Bræðurnir Hugo <strong>og</strong> Tómas Rasmus segja vefinn hafa<br />
hjálpað mörgum í námi sínu. Ljósm. Ingó.<br />
Fjöldi innlita 06.08.2009 www.rasmus.is<br />
Heimild: Modernus ehf. 1<br />
getað haldið áskriftarverðinu í<br />
lágmarki, en verðið hefur verið<br />
óbreytt frá því vefurinn var opnaður<br />
árið 1999, þrátt fyrir að við<br />
höfum bætt við umtalsverðu efni.<br />
Þetta hefur gefið góða raun <strong>og</strong> á<br />
meðan skólarnir greiða þetta árgjald<br />
fyrir sig <strong>og</strong> sína verður verðið<br />
áfram lágt,“ segir Hugo.<br />
Hugo segir að þar sem aðeins<br />
takmarkaður fjöldi mögulegra<br />
viðskiptavina sé á Íslandi hafi<br />
fljótlega verið farið út í að þýða<br />
efni vefsins á erlend<br />
tungumál. Nú er svo<br />
komið að vefurinn<br />
er aðgengilegur á<br />
átta tungumálum:<br />
dönsku, norsku,<br />
sænsku, ensku,<br />
pólsku, rússnesku<br />
Fjölgun iðn- <strong>og</strong> tæknimenntaðs fólks aldrei mikilvægari en nú.<br />
fyrir tæknimenntað háskólafólk á<br />
næstu árum. Þessi veruleiki þarf<br />
að ráða áherslum í stefnumörkun<br />
stjórnvalda.<br />
„Samtökin verja árlega miklu<br />
fjármagni í námsefnisgerð, vinnustaðakennslu<br />
<strong>og</strong> þróunarstarf í<br />
háskólum til að flýta fyrir breytingum<br />
til batnaðar.<br />
Margt ungt fólk er til vitnis um<br />
að iðn- <strong>og</strong> tæknimenntun skilar<br />
sér í góðum störfum síðar meir.<br />
Bæði iðnmenntun <strong>og</strong> verkfræðimenntun<br />
felur í sér möguleika til<br />
margbreytilegra skapandi starfa.<br />
Aðsókn í þessa menntun er góð<br />
<strong>og</strong> spænsku.Flestir<br />
erlendir kúnnar<br />
Rasmus koma frá<br />
n á g r a n n a þ j ó ð -<br />
um okkar, enda<br />
kennsluskrár þjóðanna<br />
nokkuð svipaðar.<br />
Hugo segist<br />
hafa fengið mjög<br />
góð viðbrögð erlendis<br />
frá <strong>og</strong> hafi vefurinn fengið<br />
góða umfjöllun í erlendum fjölmiðlum<br />
<strong>og</strong> námsstofnunum.<br />
Hugo segir þýðendur hjá Rasmus.is<br />
flesta vera Íslendinga með<br />
annað móðurmál en íslensku.<br />
„Margir þeirra sem koma til<br />
Íslands hafa mikla menntun að<br />
baki <strong>og</strong> geyma mikinn mannauð.<br />
Þess vegna höfum við leitað hér<br />
heima að öflugu fólki til að vinna<br />
með okkur. Þeir þýðendur sem<br />
hafa unnið með okkur að öðrum<br />
málum svo sem norðurlandamálunum<br />
eru allir starfandi kennarar<br />
hver á sínu málsvæði <strong>og</strong> hafa þýtt<br />
efnið frá okkur úr ensku <strong>og</strong> síðan<br />
staðfært það að kröfum síns<br />
heimalands,“ segir Hugo.<br />
Hann segir þó að gagnsemi<br />
þýðinganna sé ekki einskorðað<br />
við sölu á erlendri grundu. Hlutur<br />
námsmanna af erlendum uppruna<br />
fer sífellt stækkandi í íslenskum<br />
skólum <strong>og</strong> segist Hugo því hafa<br />
fengið virkilega góð viðbrögð við<br />
þýðingu efnisins frá fólki af erlendum<br />
uppruna búsettu á Íslandi.<br />
„Nemendur geta haft opna glugga<br />
með efninu á bæði móðurmáli<br />
sínu <strong>og</strong> íslensku samtímis <strong>og</strong> lært<br />
tungumálið um leið, þannig er<br />
vefurinn orðinn tungumálavefur<br />
líka,“ segir Hugo.<br />
Metnaðarfullt starf framundan<br />
Aðstandendur Rasmus.is sitja<br />
fjarri því auðum höndum því að á<br />
næsta skólaári stendur til að opna<br />
tvo nýja vefi, annars vegar stjörnufræðivef<br />
<strong>og</strong> hins vegar jarðfræðivef.<br />
Efni vefjanna tveggja verður<br />
miðað við framhaldsskólastigið,<br />
en þó munu bæði skólastigin geta<br />
nýtt sér efnið. Jóhann sér um að<br />
smíða efni vefjanna tveggja <strong>og</strong> játar<br />
hann því fúslega að um metnaðarfullt<br />
verkefni sé að ræða, enda<br />
verði þar heilum vísindagreinum<br />
gerð skil. Þá verður einnig opnaður<br />
veður- <strong>og</strong> haffræðivefur þar<br />
sem veðurfarsbreytingar, gróðurhúsaáhrif<br />
<strong>og</strong> hafstraumar verða<br />
til umfjöllunar.<br />
en þyrfti að vera meiri. Það þarf<br />
nefnilega miklu fleira fólk með<br />
menntun á þessum sviðum til<br />
að byggja upp atvinnulíf morgundagsins.“<br />
Auka þarf framleiðni<br />
„Þegar öllu er á botninn hvolft,“<br />
segir Ingi B<strong>og</strong>i, „snýst málið um<br />
að auka framleiðni í menntakerfinu,<br />
alveg eins <strong>og</strong> í atvinnulífinu.<br />
Við eyðum of mörgum vinnustundum<br />
<strong>og</strong> fjármagni í að framleiða<br />
of lítið – líka í menntakerfinu.“<br />
Námskeið sem næra huga <strong>og</strong> sál á<br />
krepputímum<br />
VISKA er Fræðslu- <strong>og</strong> símenntunarmiðstöð<br />
í Vestmannaeyjum<br />
<strong>og</strong> er meðal markmiða<br />
hennar að efla menntun í Vestmannaeyjum<br />
með því að standa<br />
fyrir fræðslustarfsemi sem<br />
ekki heyrir undir námsskrárbundið<br />
nám á grunn- <strong>og</strong> framhaldsskólastigi.<br />
Valgerður<br />
Guðjónsdóttir, forstöðumaður,<br />
Visku segir að framboðið á<br />
námi verði nú með ögn breyttu<br />
sniði en hingað til hafi verið, en<br />
þessa dagana er verið að leggja<br />
drög að vetrardagskránni <strong>og</strong><br />
huga að útgáfu Námsvísis sem<br />
<strong>og</strong> útgáfu kynningarbæklings<br />
fyrir annars vegar háskólanám<br />
<strong>og</strong> hins vegar um náms- <strong>og</strong><br />
starfsráðgjöf.<br />
Valgerður segir að VISKA<br />
reyni að koma til móts við þarfir<br />
allra Vestmannaeyinga eins <strong>og</strong><br />
hægt sé. ”Fyrir þá sem litla eða<br />
enga menntun hafa leitumst við<br />
við að bjóða upp á námskeið sem<br />
nýtast þeim til frekara náms sem<br />
<strong>og</strong> áhugasviðsnámskeið. Fyrir þá<br />
sem þegar hafa menntað sig bjóðum<br />
við upp á alls konar viðbótarnám<br />
sem <strong>og</strong> tómstundanámskeið.<br />
Eldri borgarar hafa fengið<br />
sérstök tölvunámskeið sem <strong>og</strong><br />
starfslokanámskeið sem við höfum<br />
reyndar kallað ”nám fyrir fólk<br />
á tímamótum.” Námskeiðsflokkarnir<br />
eru hefðbundnir en þar má<br />
nefna: andmennt, heilbrigðismál,<br />
matargerð, samskipti <strong>og</strong> sjálfstyrkingu,<br />
sjórnun <strong>og</strong> rekstur,<br />
menningu <strong>og</strong> útivist, tungumál<br />
<strong>og</strong> að lokum réttindanám <strong>og</strong> vottaðar<br />
námsleiðir.<br />
Nærandi námskeið í vetur<br />
Hvað varðar<br />
tómstundanámskeiðin<br />
þá munum við<br />
reyna að bjóða<br />
upp á alls konar<br />
handverk <strong>og</strong><br />
vonumst til að<br />
þau verði vel<br />
sótt.<br />
Vestmannaeyingar hafa ekki<br />
farið varhluta af kreppunni, en<br />
Valgerður segir það þó fjarri lagi<br />
að eyjaskeggjar leggist í eymd <strong>og</strong><br />
volæði. “Efnahagsþrengingar hafa<br />
miklu frekar haft það í för með sér<br />
að frekar er sóst eftir námskeiðum<br />
sem ganga út á að næra sál <strong>og</strong><br />
huga <strong>og</strong> kenna fólki að fara sparlega<br />
með það sem það á. Ég tel<br />
að Vestmannaeyingar hafi tekist á<br />
við alls konar áföll í lífinu eins <strong>og</strong><br />
eldgos <strong>og</strong> aflabrest svo eitthvað sé<br />
nefnt <strong>og</strong> þeir kunna á vissan hátt<br />
að bregðast við áföllum <strong>og</strong> því<br />
leitast þeir við að spjara sig með<br />
því að vera glaðir <strong>og</strong> bjartsýnir <strong>og</strong><br />
leggjast ekki í barlóm <strong>og</strong> athafnaleysi.<br />
Því var nokkuð góð aðsókn<br />
að fyrrgreindum námskeiðum<br />
fyrr á þessu ári <strong>og</strong> við munum<br />
reyna að bregðast við þessu með<br />
því að bjóða upp á góð <strong>og</strong> nærandi<br />
námskeið í vetur.<br />
Hvað varðar tómstundanámskeiðin<br />
þá munum við reyna að<br />
bjóða upp á alls konar handverk <strong>og</strong><br />
vonumst til að þau verði vel sótt.<br />
Einnig er ætlunin að bjóða upp á<br />
námskeið fyrir ferðaþjónustufólk<br />
þar sem hér mun mikið breytast á<br />
næstu árum með tilkomu bættra<br />
samgangna þegar <strong>Land</strong>eyjahöfn<br />
er komin í gagnið. Við stefnum<br />
<strong>og</strong> á að bjóða upp á nám fyrir<br />
skrifstofufólk <strong>og</strong> fyrir fólk sem<br />
hefur hug á að koma sér af stað í<br />
nám aftur eftir nokkurt hlé. Hér<br />
hefst <strong>og</strong> nám í hjúkrunarfræði frá<br />
Háskólanum á Akureyri í haust <strong>og</strong><br />
fögnum við því. Einnig er ætlunin<br />
að fara í frekara samstarf við HA<br />
<strong>og</strong> þá við sjávarannsóknabrautina<br />
þeirra,” segir Valgerður.<br />
Eina símenntunarstöðin í<br />
Vestmannaeyjum<br />
„Viska er í raun eina símenntunarmiðstöðin<br />
í Vestmannaeyjum,<br />
að sögn Valgerðar, „eða öllu<br />
heldur eina stofnunin sem hefur<br />
það eitt að markmiði að bjóða upp<br />
á fræðslu fyrir fullorðna bæði á<br />
háskólastigi (um fjarfundabúnað<br />
<strong>og</strong> annars konar fjarnám) en ekki<br />
síður sem sí- <strong>og</strong> endurmenntunarúrræði<br />
fyrir íbúa eyjarinnar. Viska<br />
starfar í góðu samstarfi við Framhaldsskólann<br />
í Vestmannaeyjum<br />
sem <strong>og</strong> Nýsköpunarmiðstöð að<br />
<br />
þessu verkefni <strong>og</strong> með fyrirtækjum<br />
<strong>og</strong> stofnunum hér á staðnum.<br />
Hér er boðið upp á tómstundanámskeið,<br />
nám samhliða vinnu<br />
<strong>og</strong> starfstengd námskeið ásamt<br />
vottuðum námsleiðum í samstarfi<br />
við Fræðslumiðstöð atvinnulífsins.<br />
Einnig er unnið hér að raunfærnimati<br />
í vélstjórnargreinum<br />
með Framhaldsskólanum í Vestmannaeyjum.<br />
Við hjá Visku teljum að aðstaða<br />
okkar sé ögn öðruvísi en hinna<br />
stöðvanna þar sem við erum jú<br />
nokkuð mikið einangruð hér suður<br />
undan landinu. Þó eru líkur á<br />
að það muni breytast nokkuð með<br />
tilkomu <strong>Land</strong>eyjarhafnar á næsta<br />
ári. En hver <strong>og</strong> ein símenntunarmiðstöð<br />
ber merki síns svæðis <strong>og</strong><br />
þeirrar menningar sem er í héraði<br />
<strong>og</strong> við höfum reynt að bjóða<br />
upp á menningartengd námskeið<br />
sem byggja á sögu <strong>og</strong> menningu<br />
eyjanna,“ segir Valgerður.<br />
Námstækifæri færð heim<br />
Valgerður segir að Viska hafi<br />
gríðarlaga þýðingu fyrir samfélagið<br />
í Vestmannaeyjum þar sem<br />
markmið Visku sé að færa námstækifærin<br />
til Vestmannaeyja í<br />
stað þess að íbúar þurfi að fara<br />
af eynni til að sækja sér frekari<br />
menntun. “Viska hefur fest sig í<br />
sessi í samfélaginu <strong>og</strong> vonumst<br />
við til þess að bæjarbúar haldi<br />
áfram að vera iðnir við að sækja<br />
námskeið hjá okkur. Við höfum<br />
óskað eftir því að fólk komi líka til<br />
okkar með hugmyndir <strong>og</strong> óskir <strong>og</strong><br />
reynum að verða við því eins <strong>og</strong><br />
mögulegt er.“ segir Valgerður að<br />
lokum.<br />
Góð aðsókn hefur<br />
verið að námskeiðum<br />
Visku í Vestmannaeyjum.