PDF - Land og saga

14 • Menntun, námskeið og nýsköpun Menntun, námskeið og nýsköpun • 15
Það sem kannski
einkennir allt
námið í skólanum
er að fólk á
nokkurn veginn
að geta orðið hvað
sem er, út frá
hvaða deild sem
er. Það má segja að
við séum í raun að
búa til höfunda,
jafnvel þó þeir
fari í leiklist.
Þetta er fyrst og
fremst listaskóli
og við höfum enga
minnimáttarkennd
gagnvart
því.
Böðvar segir það vera geysilega spennandi
að starfa skólaiðnaði í dag og hann muni taka
miklum breytingum á næstunni.
Kvikmyndalandið Ísland
-Viðtal við Böðvar Bjarka Pétursson, stjórnarformann Kvikmyndaskóla Íslands
Kvikmyndaskóli Íslands
stendur í stórræðum um þessar
mundir, en skólinn opnaði
nýverið starfsemi í nýju 4000
fermetra húsi í Vatnsendalandi
og hefur lagt inn umsókn
til menntamálaráðuneytisins
um heimild til að
starfa á háskólasviði. Böðvar
Bjarki Pétursson, stjórnarformaður
Kvikmyndaskóla
Íslands, segir að markmið
skólans sé að verða 400 nemenda
listaskóli á háskólastigi,
með innlenda og erlenda
deild af svipaðri stærð. Að
mati Böðvars á skólaiðnaðurinn
eins og við þekkjum hann
í dag eftir að taka grundvallar
breytingum og sé í raun þegar
úreltur.
Böðvar segir það vera geysilega
spennandi að starfa skólaiðnaði í
dag, bæði á Íslandi og erlendis.
„Þetta er ört stækkandi iðnaður í
heiminum og það er mikil gerjun
í gangi. Bæði hefur skólaiðnaðinum
beint verið til að vinna gegn
atvinnuleysi, til dæmis í Evrópu,
og svo er starfsferill fólks orðinn
svo margskiptur að fólk þarf að
sækja sér æ meiri menntun. Þá
munu sértækari og nákvæmari
námsbrautir verða ofan á þar
sem fólk getur gengið nákvæmlega
inn í það sem það vill læra.
Þess vegna höfum við til dæmis
séð að fyrirtækjaskólar eru að
skipa sér í röð fremstu skóla í
heiminum, þeir mennta fólk af
mikilli nákvæmni til ákveðinna
starfa og útskrifa fólk sem gerir
ekki mistök og þannig nám vill
fólk fá,“segir Böðvar.
Úrelt skólakerfi
Í ljósi þessarar þróunar segir
Böðvar að skólastarf eins og
það tíðkast hér og víðar sé í raun
úrelt, sérstaklega hvað kennsluaðferðir
varðar. „Við þekkjum
öll það fyrirkomulag að ef til
vill eitt til tvö hundruð manns
sitji inni í gríðarstórum sölum
og helmingurinn er á netinu og
hinn að leggja kapal. Það sér það
hver maður að þetta er kennsluaðferð
sem gengur ekki upp og
er það því miður þetta kennsluform
sem hefur verið að þróast
hvað mest undanfarið. Þetta er
vélrænt nám þar sem reynt er að
koma sem flestum nemendum í
gegn til þess svo aftur að ná sem
mestum tekjum frá ríkinu. Þetta
er gamaldags nám og er einfaldlega
ekki rétta leiðin, en hún er
þó stunduð víða,“ segir Böðvar.
Böðvar segir að kvikmyndaiðnaðurinn henti Íslendingum
vel og hér séu mörg ónýtt tækifæri. Ljósmyndir Ingó.
„Það er mat sérfræðinga að
við séum nú að stefna inn í lærdómsöld
þar sem skólarnir verða
í lykilhlutverki, en það verði alger
umbylting í starfi þeirra. Við
sjáum fram á að mjög stór hluti
af æðra námi fer út á netið, háskólarnir
munu færast út í það
að vera mats- og viðurkenningarfyrirtæki
á prófgráðum og svo
tel ég að hið kerfislæga grunnog
framhaldsskólakerfi eigi eftir
að brotna upp. Ég sé fyrir mér
að aðstandendur sex ára barns
muni geta valið úr fjölmörgum
tilboðum, þar sem hægt er
að velja um áherslur í námi. En
ríkið mun vitaskuld hafa áfram
hlutverk eftirlits og mats,“segir
Böðvar.
Leitað að leiðtogum
Kvikmyndaskólinn er í 100%
eigu skólaþróunarfyrirtækisins
Telemakkus, sem er með fjórar
nýjar menntastofnanir á ólíkum
sviðum í þróun, en Böðvar segir
Kvikmyndaskólann vera ísbrjótinn
í því starfi. Böðvar segir að
framtíðarsýn Kvikmyndaskólans
sé mjög skýr, en hann á að verða
400 nemenda listaskóli sem
starfar á háskólastigi, með innlenda
og erlenda deild af svipaðri
stærð. Nú eru 170 nemendur
skráðir í skólann og er stefnt
að því að erlenda deildin verði
opnuð á næsta ári.
Kvikmyndaskólinn býður upp
á diplómunám í kvikmyndagerð
af fjórum námsbrautum: leikstjórnar
og framleiðsludeild,
tæknideild, handrita- og leikstjórnardeild
og leiklistardeild.
„Í leikstjórnar og framleiðsludeildinni
leitum við að leiðtogum
sem hafa listræna sýn og
sjálfstraust til að koma verkum
sínum í framkvæmd. Það er
nokkuð óvenjulegt að blanda
þessum tveimur sviðum saman,
en við byggjum þetta á íslenskri
reynslu. Þeir sem hafa náð hvað
lengst hér á landi eru þeir sem
hafa náð að blanda þessu tvennu
saman.Handrita og leikstjórnardeildin
er einnig mjög spennandi
deild, en þar erum við að
leggja mikla áhersla á handritagerð,
en með þjálfun í leikstjórn
samtímis. Það má í raun segja
að tvær mismunandi leiðir séu
í boði fyrir þá sem vilja leggja
leikstjórn fyrir sig. Það er mín
skoðun að handrita- og leikstjórnardeildin
sé í raun verðmætasta
deildin okkar, því þar
eru höfundarnir og ef við finnum
þá ekki verður enginn iðnaður.
Tæknisviðið er ef til vill praktískasta
sviðið. Þar menntum og
þjálfum fólk í kvikmyndatöku,
klippingu,hljóðvinnslu og leikimyndagerð.
Þetta er það sem
við köllum hönnunarlegu þætti
kvikmynda. Þetta er mjög öflug
deild og hefur komið nokkuð á
óvart að stúlkur sækja mikið í
hana. Leiklistardeild er svo bara
klassísk leiklistardeild þar sem
áherslan er á myndmiðla.
List og viðskipti
togast á
Það sem kannski einkennir
allt námið í skólanum er að fólk
á nokkurn veginn að geta orðið
hvað sem er, út frá hvaða deild
sem er. Það má segja að við séum
í raun að búa til höfunda, jafnvel
þó þeir fari í leiklist. Þetta er
fyrst og fremst listaskóli og við
höfum enga minnimáttarkennd
gagnvart því. Kvikmyndagerð er
á sama tíma mjög öflugur iðnaður,
en þetta tvennt togast á.
Það hefur alltaf verið skapandi
togstreita í kvikmyndaiðnaðinum.
Það kemur alltaf upp spurningin
um hvort þetta sé list eða
iðnaður. Hingað koma aðilar sem
vilja gera næsta meistaraverkið í
kvikmyndasögunni og aðrir sem
vilja gera grínefni á netið og við
tökum á móti báðum, því allt
er þetta kvikmyndagerð,“ segir
Böðvar.
Bylting í skólastarfinu
Mikil tímamót eru framundan
í sögu kvikmyndaskólans að
sögn Böðvars en skólinn hefur
lagt inn umsókn til menntamálaráðuneytisins
um að fá
viðurkenningu til að starfa á
háskólastigi. „Í beinu framhaldi
af því verður alger umbylting í
skólastarfinu strax e f t i r
áramót. Hér verður til dæmis
auglýst eftir nýju starfsfólki, við
stefnum að því að opna þessa erlendu
deild og búa hér til einn og
hálfan milljarð í gjaldeyri næstu
þrjú árin. Ástæðan fyrir því að
við verðum að starfa á Háskólastigi
er að markhópurinn sem
við viljum keyra á eru stúdentar,
en við viljum líka vera spennandi
viðbótarnám í raun fyrir
allar aðrar háskólagráður,“ segir
Böðvar.
Þrjú þúsund ný störf
Á fimmtán ára starfsafmæli
skólans var lagst í mikla rannsóknarvinnu
þar sem iðnaðurinn
var greindur og rannsakaður til
hlýtar. „Ég setti fram rannsóknarspurninguna
„Hvernig getum
við búið til 3000 ný störf og í
raun gert þetta að iðnaði sem
skipti verulegu máli fyrir íslenskt
samfélag.“ Niðurstaðan var sú
að til þess að það sé hægt, skiptir
mestu máli að rjúfa ákveðin
stækkunarmörk sem iðnaðurinn
hefur verið að glíma við. Ef
það tekst að rjúfa þessi mörk
eru möguleikarnir á heimsvísu
gríðarlega miklir. Ég hef sagt að
„Kvikmyndalandið Ísland“ geti
vel orðið að veruleika ef menn
eru tilbúnir til að stilla sig inn
á þá bylgjulengd. Það þurfa að
vera samhæfðar aðgerðir þeirra
sem þiggja fjármagn frá ríkinu,
það þarf að styðja við sjónvarpsframleiðsluna,
það þarf að
tryggja endurgreiðslukerfið til
að fá inn erlenda framleiðslu og
það hefur verið gert og í fyllingu
tímans þarf að verða til stór fjárfestingasjóður.
Í dag þegar fjárfestingartækifærum
hefur í raun
og veru fækkað eru fjárfestingatækifæri
í kvikmyndaiðnaðinum
allt í einu orðin spennandi vegna
aðkomu ríkissins að honum,“
segir Böðvar.
Hann segir ríkið styðji tiltölulega
vel við kvikmyndaiðnaðinn.
„Stjórnvöld koma mjög víða að
og setja meðal annars fjármagn í
kvikmyndamiðstöð, kvikmyndafræðideild,
Kvikmyndasafnið,
kvikmyndahátíð, setja mikið
fjármagn til RÚV, sem starfar
á myndmiðlamarkaði og kaupa
þjónustu af Kvikmyndaskóla
Íslands. Þetta er auðvitað harðskeytt
umhverfi, en kvikmyndagerðamenn
eru auðvitað töffarar
og hefur þeim tekist nokkuð vel
að takast á við þetta umhverfi.
Því er það bara nöldur að skjóta
á stjórnvöld varðandi peningamál,
það má miklu frekar gera
athugasemdir um að þessir
peningar séu nýttir betur,“ segir
Böðvar.
Hið nýja húsnæði er um
3500 fermetrar að stærð
og þar verður öll aðstaða
eins og best þekkist í kvikmyndaskólum
í heiminum,
meðal annar tveir bíósalir,
stórt upptökustúdíó, tvö
hljóðver, stórt bókasafn,
stórir æfingasalir fyrir
leiklistarnema og kennsluaðstaða
fyrir allt að 200
nemendur í fjórum deildum
skólans.
Kreppuiðnaður
Böðvar telur kvikmyndaiðnaðinn
henta Íslendingum sérstaklega
vel og liggi þar margar
ástæður að baki. „Ef horft er á
heildarmyndina sjáum við að það
er mjög sterk kvikmyndamenning
á Íslandi, við sækjum kvikmyndahús
meira en Evrópubúar
og til jafns við Bandaríkjamenn.
Íslenskur kvikmyndaiðnaður er
afarstór miðað við höfðatölu og
við framleiðum mjög mikið af
kvikmyndum og getur þessi iðnaður
stækkað enn ef við höldum
rétt á spilunum. Ástæðan fyrir
að ég tel að þessi iðnaður henti
Íslendingum vel er að þetta er
blanda af viðskiptum og list.
Þetta er sköpunariðnaður og þar
erum við sterk, með okkar öfluga
bókmenntabakgrunn. Við erum
Stefnt er að því að koma
upp Þjónustumiðstöð kvikmyndaiðnaðarins
við hlið
skólans með byggingu á
þremur fullkomnum upptökumyndverum
og stórri
leikmyndageymslu. Mjög
mikil vöntun hefur verið á
stúdíóaðstöðu til að þjóna
íslenskum kvikmynda- og
sjónvarpsiðnaði.
mjög tæknilega sinnuð þjóð og
eru miklar framfarir í myndmiðlum
hvað það varðar, sérstaklega
í tengslum við internetið og við
getum komið þar gríðarsterk inn,“
segir Böðvar.
Hann segir að bágt efnahagsástand
sé ekki til þess fallið að
aftra þessari þróun. „Kvikmyndaog
sjónvarpsiðnaðurinn er
kreppuiðnaður, þetta er skemmtun
sem fólk leyfir sér þegar það
er kreppa og er mjög algengt að
þessi iðnaður þrífist vel í kreppu,
því þetta er frekar ódýr skemmtun.
Það sem við gerum er beinlínis
að dæla út menntuðu fólki og
reynum að búa til þenslu með því.
Kreppan hefur í raun gert það að
verkum að þetta nám er orðið jafn
praktískt og hvað annað,“ segir
Böðvar.