í Serbíu Handbók - Land og saga

34 35
EM í Serbíu 2012 EM í Serbíu 2012
Menn þurfa að fara í hvern einasta leik
og selja sig dýrt og berjast fyrir lífi sínu
EM viðtal við Guðjón Guðmundsson
Guðjón Guðmundsson, eða Gaupi
eins og hann er kallaður manna á
meðal, er einn af okkar mestu handboltasérfæðingum.
Enda hefur hann
bæði verið þátttakandi, íþróttafréttamaður
og áhorfandi þegar íslenska
liðið fer á stórmót. Hann sér hlutina
frá mörgum hliðum og hefur sterkar
skoðanir á ýmsum málum handboltans
og landsliðsins. Það er alltaf jafn
gaman að setjast niður og spjalla við
Gaupa um handbolta og landsliðið,
sérstaklega þegar svona stórhátíð
eins og EM er að fara að hefjast.
„Jú, það er rétt, það er stórhátíð framundan en
það er alveg ljóst að riðillinn okkar í Serbíu er
alveg feikilega erfiður. Króatar og Slóvenar eru
nánast á heimavelli og leikirnir við Norðmenn
eru alltaf hörkuleikir. Þannig að það verður ekki
á vísan að róa fyrir íslenska liðið. Mín skoðun
er sú að það yrði mjög gott ef Ísland næði að
vinna einn leik í riðlinum og komast áfram í
milliriðil og þá kannski án stiga. Ég bendi þó
á að Ísland getur hæglega tapað öllum leikjunum
í riðlinum. Þetta þarf ekki að vera óeðlilegt
og ég tel að liðið þurfi að sýna sínar bestu
hliðar til þess að komast áfram með fjögur stig
í milliriðil eða tvö stig í það minnsta. Ég byggi
þetta á því að ég hef miklar áhyggjur af varnarleiknum
sem þarf að vera gríðarlega öflugur
á þessu móti ef árangur á að nást. Það eru blikur
á lofti þar, því okkur skortir mjög hina svonefnda
þrista í vörninni. Við eigum bara tvo,
þá Sverre og Ingimund, sem hafa skilað sínu
mjög vel á undanförnum árum. Aðrir leikmenn
hafa ekki náð að fylla þeirra skörð þannig að
þetta er svona ákveðið áhyggjuefni þegar lagt
er af stað á mótið. Þarna hangir saman líka að
ef vörnin er góð þá skilar það sér í góðri markvörslu.
Til þess að ná árangri á svona stórmóti
þurfum við að vera með alla vega 45% markvörslu
ef vel á að vera. Björgvin Páll hefur leikið
mismikið með Magdeburg í vetur og Hreiðar
hefur verið að leika mjög vel með sínu liði
og það mun mikið mæða á þessum piltum á
mótinu. Sóknarlega erum við ágætlega settir
en við erum ekki með Ólaf Stefánsson, sem er
kannski jákvætt útaf fyrir sig, því það kemur
að því að hann yfirgefi svæðið til frambúðar.
Þannig að það fer að reyna meira á aðra sem
stoðir liðsins. Hægt er að velta vöngum yfir því
hvort við séum nógu vel staddir fyrir þetta mót
varðandi útispilara. Arnór Atlason hefur því
miður verið mikið meiddur í vetur, en hann er
einmitt sá leikmaður sem þarf að vera í fantaformi
ef árangur á að nást. Við erum með Aron
Pálmarsson sem hefur verið að leika mjög vel
með Kiel og það mun reyna mikið á hann og
Arnór ásamt Alexander Peterson. Hinir þurfa
síðan að fylgja á eftir til þess að allt gangi upp
hjá okkur og við skulum vona að þeir geri það.
Það er líka slæmt fyrir undirbúninginn að Snorri
Steinn skuli ekki hafa verið með allan tímann
og ekki á mótinu í Danmörku. Að mínu viti
gæti það sett strik í reikninginn þegar á hólminn
er komið. Þegar allt er dregið saman er ég
svona hæfilega bjartsýnn, alla vega ekki mjög
bjartsýnn, á góðan árangur í Serbíu. Hef væntingar
í hófi. Milliriðillinn er feikilega erfiður þar
sem viðbúið er að við mætum ofjörlum okkar,
Frökkum og Spánverjum, en það eru liðin
ásamt Dönum sem fara beint í undanúrslitin.
Við erum því varla að sjá íslenska liðið í undanúrslitum
á þessu móti. Mér finnst ég því miður
geta slegið því föstu,“ segir Gaupi.
-Gæti það þá orðið hlutskipti Íslands að
komast ekki upp úr riðlinum?
„Ég er að vara mig á því að segja að við náum
okkar fyrsta markmiði sem er að komast upp
úr riðlinum. Til þess að svo megi verða, þá
verðum við að vinna Norðmenn og Slóvena.
Leikirnir við Norðmenn hafa verið afar jafnir
og við höfum náð að landa sigri gegn sterku
norsku liði, en verið oft tiltölulega heppnir í
þeim leikjum. Ég vil vara menn við, því Noregur
á gríðarlega mikið inni og fullt af góðum leikmönnum,
þó að þeir hafi vissulega misst tvo
sterka leikmenn úr hópnum, sem er að sjálfsögðu
vatn á okkar myllu. En samt sem áður
eru þeir sýnd veiði en ekki gefin. Slóvenar eru
líka með gríðarlega öflugt lið og jafnvel þó að
það vanti sterka leikmenn hjá þeim, þá eru þeir
nánast að spila á heimavelli. Slóvenskir áhorfendur
munu fjölmenna á leikinn. Þeir eru með
ungt lið sem vill sanna sig og þetta verður líka
feikilega erfiður leikur fyrir okkur Íslendinga.
Slóvenarnir eru frekar smávaxnir en liðspilið er
mjög gott. Þeir spila mikið inn á línuna og eru
með frábæran leikstjórnanda, Zorman, sem ber
þeirra leik uppi. Margir halda að Slóvenar séu
léttir andstæðingar en það er síður en svo, því
í liði þeirra eru, eins og í liði Króata, 4-5 heimsklassa
leikmenn. Þetta verður 50-50 leikur fyrir
okkur Íslendinga og ég verð að segja alveg eins
og er að það yrði afrek ef okkur tekst að landa
sigri gegn Slóveníu. Hvers vegna? Jú, þeir eru
með áhorfendurna með sér og það er ekki það
sama, við vitum það handboltaspekingarnir.
Fólk almennt gerir miklar kröfur til íslenska liðsins,
en þarna kannski skortir aðeins á þekkingu.
Við erum að spila í umhverfi sem að Króatar og
Slóvenar þekkja mjög vel og aðstæður verða
okkur ekki hagstæðar. En gangi allt upp hjá íslenska
liðinu og strákarnir ná sér á strik, allir leikmennirnir
heilir, þá erum við að fara í leiki gegn
Norðmönnum og Slóvenum sem við gætum
hæglega unnið, en við gætum líka hæglega
tapað. Við munum byrja gegn Króötum en þeir
eru með gríðarlega öflugt lið. Þeir spila reyndar
gamaldags handbolta, eru frekar hægir, en það
er afar erfitt við þá að eiga. Það er klárt mál að
eitthvert eitt lið frá Balkanskaganum kemst í
undanúrslit og eru mestu líkurnar á því að það
verði Króatar eða Serbar. Þannig að leikurinn
gegn Króötum verður mjög erfiður leikur fyrir
okkur. Við höfum átt í erfiðleikum með þá síðustu
fimm árin, þó það hafi verið jafnir leikir.
Þeir hafa oftar en ekki unnið okkur. Þetta eru
miklir íþróttamenn og ef á að segja eins og er,
þá eru þeir með betra lið en Ísland í dag. Það er
þó alveg hægt að vinna Króatíu. Eins og staðan
er í dag, þá vinnur Ísland u.þ.b. tvo leiki af hverjum
10 gegn þeim og það kann að vera að það
verði akkúrat núna, í fyrsta leiknum okkar á EM.
Það verður þó mjög erfitt, þar sem það er valinn
maður í hverju rúmi hjá Króatíu og þeir eiga
að minnsta kosti 4-5 af bestu handboltamönnum
heims,“ segir Gaupi.
-Nú hefur maður fundið fyrir eldmóðinum,
kraftinum og hugarfarinu sem skapar neistann
í íslenska liðinu á undirbúningstímanum,
eitthvað sem gerist þegar hópurinn
kemur saman.
„Já, það er hárrétt, það er mikill eldmóður í
liðinu, eins og verið hefur síðustu árin. Það er
þó afar mikilvægt að liðið geri sér grein fyrir
því að einbeiting liðsins þarf að vera 190% á
svona móti. Menn þurfa að fara í hvern einasta
leik og selja sig dýrt og berjast fyrir lífi sínu.
Ég hygg nú að menn muni gera það, en ég
hef ákveðnar áhyggjur af því mikla álagi sem
verður á liðinu. Undankeppni Ólympíuleikanna
verður í apríl og það er mjög mikilvægt
fyrir íslenska liðið að komast þangað og síðan
er það undankeppni HM. Ég hef það einhvern
veginn á tilfinningunni, veit ekki hvers vegna,
að liðið sé að horfa meira á undirbúning leikjanna
í apríl, í undankeppni Ólympíuleikanna,
og svo undankeppni HM heldur en akkúrat á
þetta Evrópumeistaramót,“ segir Gaupi.
Gaupi talaði um það að þetta mót í Serbíu yrði
mikil prófraun fyrir íslenska liðið í sjálfu sér. Það
væri kostur að margir leikmanna liðsins hefðu
leikið mjög vel í vetur með sínum félagsliðum,
sumir mun betur en þeir gerðu í fyrra áður en
þeir fóru á HM í Svíþjóð. Það væri þó engin
ávísun á árangur.
-Hverjir eru helstu kostir og gallar íslenska
liðsins að þínu mati?
„Kostirnir eru þeir að á undanförnum árum
hefur liðið spilað frábæran sóknarleik og
markvarslan hefur verið góð. Björgvin hefur
skipað sér á bekk á meðal bestu markvarða
heims. Þó er ekki þar með sagt að góður sóknarleikur
með góðri markvörslu sé vís á hverju
móti. Varnarleikurinn, svona fyrir mótið séð, er
veikasti hlekkurinn. Guðmundur þjálfari hefur
þó náð að berja varnarleikinn saman á síðustu
stórmótum. Liðið glímir þó við það vandmál
að alltaf þarf að skipta einhverjum leikmönnum
á milli sóknar og varnar. Það veikir liðið
mjög mikið að þurfa þess. Við erum því svolítið
brothættir ef lykilmenn meiðast,“ segir Gaupi.
Gaupi hefur orð á því að það sé alltaf á ákveðnum
tímapunkti sem þurfi að líta til framtíðarinnar,
meta stöðuna og spá í það hvað gera
þurfi til þess að viðhalda þeirri stöðu í handboltaheiminum
sem Ísland hefur náð.
„Ég myndi segja að íslenska liðið í dag sé einhvers
staðar á meðal 6-12 bestu landsliða í
heimi. Þessari stöðu þurfum við að halda. Við
getum náð toppum og komist ofar en í 6. sætið,
en til þess, þá þarf allt að ganga upp og við
þurfum líka að vera heppnir,“ segir Gaupi.
Það er ekki alltaf hægt að framkalla góðan árangur
á hverju stórmótinu á fætur öðru. Það er
gríðarlegt álag sem er á leikmönnum liðsins,
þannig að menn þurfa að hafa sig alla við til
þess að ná því besta fyrir íslenska liðið. Gaupi
segist sannfærður um það að liðið sé að leggja
sig fram, það vanti ekki, en svo er það bara
spurningin um það hver styrkurinn sé þegar
mótið hefst.
„Þetta handboltalið sem við höfum átt, hefur
verið í forystuhlutverki íslenskra íþróttamanna
á undanförnum árum. Það er í rauninni með
ólíkindum hvað þeir hafa náð að hanga í þeim
bestu í langan tíma. Það er ótrúlega mikið
afrek og ég er ekki viss um að almenningur
geri sér grein fyrir því hvað þetta lið hefur lagt
gríðarlega mikið á sig til þess að ná þessum árangri.
Því miður hafa menn oftar en ekki talað
niður til handboltans á undangengnum árum
og sagt að handboltinn sé lítil íþrótt í heiminum.
Við heyrum oft þennan söng, jafnvel
hjá íþróttafréttamönnum, að handboltinn
sé ekki nægilega stór íþrótt. Það er í rauninni
sorglegt að heyra þessa úrtölur, vegna þess
að ég er ekki viss um það að á komandi árum
eigum við eftir að eignast svona afrekslið eins
og handboltaliðið okkar hefur verið og jafnvel
allar götur frá 2002,“ segir Gaupi.
-Ef við horfum á uppbygginguna í íslenskum
handbolta, hvernig sérðu hana fyrir þér og
hver er staðan á henni í dag?
„Ég hef áhyggjur af unglingaþjálfuninni í dag.
Það er mín skoðun að hún sé ekki nægilega
góð og þar þurfum við að taka okkur taki. Við
þurfum á svona næstu 5-6 árum að endurskippuleggja
okkar þjálfun, alveg frá 13-14 ára
aldri og upp úr, ef við ætlum að standa þeim
bestu snúning. Það er algjört lykilatriði. Við
sjáum að ungliðinn okkar eru ekki eins sterk
og þau hafa verið. Auðvitað ná þau oft góðum
úrslitum og það er mikið af góðum efniviði, en
efniviðurinn þarf rétta tilsögn og mikla æfingu
og þar þarf að bæta vinnubrögðin til mikilla
muna, ef við ætlum áfram að eiga handboltamenn
í fremstu röð. Það er ekki nóg að eiga
3-4 góða leikmenn, við þurfum að eiga alla
vega 10 heimsklassa leikmenn. Auðvitað hefur
góður árangur landsliðsins síðustu árin haft sín
áhrif og smitað margan ungviðinn að fara að
spila handbolta, en það eru blikur á lofti í dag
með það að við séum ekki alveg á pari. Ef litið
er til þjóðanna í kringum okkur, eins og Þjóðverja,
Dana, Svía og Norðmanna, þá eru þær
betur settar en við í dag með uppbygginguna.
En við höfum alveg tíma til þess að breyta
þessu. Við þurfum að taka okkur taki í uppbyggingu
yngri liða og þar þurfum við að líta
okkur nærri og spyrja hvort við séum að gera
rétta hluti. Þetta eru stór orð hjá mér, en eiga
við rök að styðjast. Ég get tekið sem eitt lítið
Aldrei meiri umfjöllun á RÚV um stórmót í handbolta
EM viðtal við Kristínu Hörpu íþróttastjóra RÚV
Umfjöllun um EM í handbolta verður
meiri en áður hefur verið á RÚV. EM
stofa verður í lok leikdags auk þess
sem fleiri leikjum verður lýst en áður,
bæði á RÚV og vefnum. Við töluðum
við Kristínu Hörpu Hálfdánardóttur
íþróttastjóra RÚV og forvitnuðumst
um málið.
„Við verðum með hina hefðbundnu EM-stofu
að kvöldi hvers leikdags. Baldvin Þór Bergsson,
gamalreyndur íþróttafréttamaður og fjölmiðlamaður
verður umsjónarmaður EM stofunnar
og hefur sér til halds og trausts Hafrúnu
Kristjánsdóttur, Aron Kristjánsson og Gunnar
Berg Viktorsson. Í EM stofunni verður farið
yfir helstu úrslit dagsins auk þess sem málefni
íslenska liðsins verða rædd og fylgst með lífinu
úti í Serbíu. Þá daga sem Ísland spilar verður
umfjöllunin skiljanlega að mestu leyti um það
og leikur íslenska liðsins krufinn til mergjar, “
segir Kristín Harpa.
Það má búast við miklu fjöri í EM stofunni og
mikið áhorf, enda er RÚV í beinum tengslum
við íþróttafrétta- og dagskrárgerðafólkið sitt í
Serbíu.
„Á vettvangi í keppnisborgunum Vrsac, Novi
Sad og Belgrad verða Einar Örn Jónsson og
Þorkell Gunnar Sigurbjörnsson íþróttafréttamenn.
Þeir munu lýsa öllum leikjum Íslands
á Rás 2 og í sjónvarpi auk þess sem þeir lýsa
öðrum leikjum úr riðli Íslands á mótinu. Með
Þorkatli og Einari í Serbíu er einnig dagskrárgerðamaðurinn
María Björk Guðmundsdóttir
en saman munu þau taka viðtöl og fylgjast
með lífi Strákanna okkar og annarra sem
mótinu tengjast og færa fólki heim í EM stofuna.
Öll viðtöl munu svo birtast óklippt í fullri
lengd á vefsíðu RÚV og þeir sem hafa ekki
fengið nóg af Strákunum okkar þegar útsendingu
líkur geta farið á ruv.is og fengið meira.“
„Svo vonum við bara að strákunum gangi vel
og við fáum skemmtilegt handboltamót til að
stytta okkur stundirnar í vetrarkuldanum,“ segir
Kristín að lokum.
dæmi:Hvers vegna eiga leikmenn yngri landsliða
í dag í svona miklum vandræðum með að
spila gegn framliggjandi vörnum? Jú, það er
vegna þess að þeir fá ekki þessa tilsögn sem
þarf til þess að takast á við svona hluti og þessu
þurfum við að breyta. Þetta er gegnumgangandi
í öllum unglingaliðunum, alls staðar er
sama vandamálið. Svarið hlýtur því að liggja í
þjálfuninni. Við höfum alveg ágætar aðstæður
hérna, fín íþróttahús og allt sem þarf til þess
að byggja upp góða leikmenn. Það þarf fyrst
og fremst vilja einstaklinganna sem eru að æfa
handbolta og líka vilja þeirra sem eru að þjálfa
að huga að þessu til þess að ná árangri.“
-En nú eigum við marga góða þjálfara sem
eru að æfa mörg bestu félagslið heims.
„Já, þetta er góður punktur. Við erum með
þjálfara í Þýskalandi og á fleiri stöðum sem eru
í allra fremstu röð. Ég varpa þó þeirri spurningu
fram: Af hvaða kynslóð koma þeir? Ég ætla ekkert
að segja neitt meira um það. Svarið vita allir
og þeir yngri sem eru að feta þessi spor þurfa
aðeins að spóla til baka og spyrja hvaðan og
hvar lærðu þeir fræðin.“
-Finnst þér að þetta sé ekki að endurnýja
sig?
„Ég hef mjög sterkar skoðanir hvað þetta varðar,
alveg rétt, en ég hef alltaf gert miklar kröfur
til handknattleiksmanna og þjálfara og geri
enn þann dag í dag. Við eigum að gera miklar
kröfur til okkar afreksfólks, ég tala nú ekki um
handboltamanna sem hafa borið merki þjóðarinnar
á undanförnum árum. Ef við ætlum að
halda áfram á sömu braut, þá þurfum við að
staldra við, setjast niður og spyrja: Hvað getum
við gert til þess að verða betri? Það er kominn
tími á það að við förum að athuga okkar
gang.“
María Björk Guðmundsdóttir dagskrárgerðakona verður í eldlínunni á EM.
-Nú eru miklar kröfur hjá þjóðinni til strákanna
okkar og farið fram á mikið, sérstaklega
upp á síðkastið þegar þjóðin fékk lyktina
af medalíum, og þess beinlínis krafist að
liðið nái að sigra mótið eða í það minnsta að
komast á verðlaunapall. Eru þetta of miklar
kröfur og væntingar sem þjóðin setur á
strákana?
„Kröfur frá þjóðinni eru nauðsynlegar, því þær
hafa hjálpað handboltanum mjög mikið til
þess að ná árangri. Hinu má þó ekki gleyma
að stjórn HSÍ hefur unnið á síðustu 10 árum
algjört þrekvirki með þetta landslið okkar og
komið því í allra fremstu röð. En stuðningur
þjóðarinnar skiptir gífurlega miklu máli. Þjóðin
gerir kröfur og við eigum að gera kröfur til
okkar íþróttamanna, þær virka hvetjandi. Það
er ekkert annað kapplið á Íslandi sem hefur
fengið þvílíkan stuðning og hvatningu frá
þjóðinni eins og karlalandsliðið í handbolta.
Það á sér enga líkingu. En hvað varðar kröfur
um verðlaunasæti, þá eru þær að mínu mati
bara píp. Það skiptir miklu máli að gera kröfur,
en með kröfunum verður líka að fylgja einlægur
ævarandi stuðningur og hvatning, annað er
ekki heilbrigt,“ segir Gaupi sem styður þá kenningu
að við verðum að standa saman sem ein
stór heild til þess að ná varanlegum árangri, en
séum ekki skammsýn í grunhyggninni sem sér
glampa af einhverjum verðlaunapeningum í
húmi augnabliksins.
„Ég ætla að vona að þjóðin eigi eftir að geta
glaðst yfir góðum árangri landsliðsins á EM svo
birti í þjóðarsálinni núna í svartasta skammdeginu.
Góðir straumar frá íslensku þjóðinni
til strákana hjálpa mikið. Þegar illa gengur, þá
skipta þeir líka gríðarlega miklu máli, jafnvel
meira máli en þegar vel gengur, að þeir nái
að koma sér í gírinn og laga það sem aflaga
hefur farið,“ segir Gaupi sem vonar eins og öll
þjóðin að strákunum okkar eigi eftir að vegna
sem best í Serbíu. Þetta er erfitt mót sem þeir
eru að fara á og margar hindranir sem þarf að
yfirstíga. Þarf íslenska liði því á öllum okkar
stuðningi að halda. Já, með því að senda þeim
ekkert nema góða strauma.
Kristín Harpa
Hálfdánardóttir
íþróttastjóri RÚV.
Þorkell Gunnar Sigurbjörnsson íþróttafréttamaður, klár í slaginn í Serbíu.