o_19m9v2b0ci351ivc10e0u4p4eua.pdf
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İqtisadi siyasət, təhlil və proqnozlaşdırma şöbəsi, Makroiqtisadi təhlil və proqnozlaşdırma sektoru<br />
2014-cü ildə inflyasiyaya<br />
dair Arayış<br />
Dünya iqtisadiyyatında inflyasiya<br />
ABŞ<br />
Avrozona<br />
Rusiya<br />
Cənubi Qafqaz ölkələri<br />
Azərbaycanda istehlak qiymətləri indeksinin (İQİ) dəyişməsi<br />
Ərzaq məhsulları üzrə İQİ-nin dəyişməsi<br />
Qeyri-ərzaq məhsulları üzrə İQİ-nin dəyişməsi<br />
Xidmətlər üzrə İQİ-nin dəyişməsi<br />
Azərbaycanda istehsalçı qiymət indekslərinin dəyişməsi<br />
Sənaye məhsullarının istehsalçı qiymət indeksi<br />
Kənd təsərrüfatının istehsalçı qiymətləri indeksi<br />
Nəqliyyat, poçt və telekommunikasiya qiymət indeksləri<br />
2015
2014-cü ildə Azərbaycanda orta illik inflyasiya 1.4% təşkil etmişdir.<br />
2014-cü ildə Azərbaycanda orta illik inflyasiya 1.4% təşkil etmişdir.<br />
Azərbaycanda hesabat dövrü ərzində orta illik müqayisədə ərzaq məhsulları<br />
Azərbaycanda hesabat dövrü ərzində orta illik müqayisədə ərzaq məhsulları<br />
qrupu üzrə 1.0%, qeyri-ərzaq məhsulları qrupu üzrə 3.2%, xidmətlər qrupu üzrə<br />
qrupu üzrə 1.0%, qeyri-ərzaq məhsulları qrupu üzrə 3.2%, xidmətlər qrupu üzrə<br />
isə 0.3% qiymət artımı qeydə alınmışdır.<br />
isə 0.3% qiymət artımı qeydə alınmışdır.<br />
Dünya iqtisadiyyatında<br />
inflyasiya<br />
ABŞ. 2014-cü ildə illik inflyasiya 0.8%<br />
olmuşdur. Bu isə 2009-cu ildən başlayaraq<br />
ən aşağı inflyasiya səviyyəsidir. Qiymət<br />
indeksləri ərzaq məhsulları üzrə 3.4%,<br />
enerji və ərzaq məhsulları daxil edilmədən<br />
digər məhsul və xidmətlər üzrə isə 1.6%<br />
artmışdır. Enerji üzrə qiymətlər 10.6%<br />
azalmışdır.<br />
2014-cü il ərzində Yunanıstanda qiymətlər<br />
səviyyəsi 2.5%, İspaniyada 1.1%,<br />
Lüksemburqda isə 1.1% azalmışdır.<br />
Zonaya üzv ölkələr arasında ən yüksək<br />
inflyasiya səviyyəsi Avstriyada (0.8%) və<br />
Finlandiyada (0.6%) qeydə alınmışdır.<br />
Qrafik 1. 2014-ci ildə avro zonada orta<br />
illik inflyasiya (% ilə)<br />
Avro zona. 2014-cü ildə avro zonada<br />
0.2% səviyyəsində deflyasiya qeydə<br />
alınmışdır. Deflyasiyaya xam neftin<br />
qiymətinin ucuzlaşması təsir etmişdir.
Rusiya. 2014-cü ildə illik inflyasiya<br />
səviyyəsi 11.4% təşkil etmişdir.<br />
İnflyasiyanın sürətlənməsi əsasən ərzaq<br />
məhsulları qiymətinin artması hesabına<br />
olmuşdur. Qeyd edək ki, Rusiya<br />
Federasiyasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyi<br />
2015-ci il üzrə inflyasiyanı 7.5%<br />
səviyyəsində proqnozlaşdırmışdır.<br />
Cənubi Qafqaz ölkələri. 2014-cü ildə<br />
Ermənistanda illik inflyasiya 4.6% təşkil<br />
etmişdir.<br />
Qeyd edək ki, Ermənistan Mərkəzi Bankı<br />
tərəfindən 2015-ci il üzrə inflyasiyanın<br />
4%+-1.5% civarında hədəflənməsi<br />
nəzərdə tutulmuşdur.<br />
Qeyd edək ki, Gürcüstan Mərkəzi Bankı<br />
tərəfindən 2015-2016-cı illərdə<br />
inflyasiyanın 5-6% səviyyəsində<br />
hədəflənməsi nəzərdə tutulmuşdur.<br />
Azərbaycanda istehlak<br />
qiymətləri indeksinin 1 (İQİ)<br />
dəyişməsi<br />
2014-cü ildə Azərbaycanda İQİ cəmi<br />
mallar və xidmətlər üzrə 1.4%, ərzaq<br />
məhsulları, içkilər və tütün qrupu üzrə<br />
1.0%, qeyri-ərzaq malları üzrə 3.2% və<br />
xidmətlər üzrə 0.3% artmışdır.<br />
Qrafik 2. 2013- 2014-cü illər üzrə<br />
orta illik inflyasiya<br />
Cədvəl 1. Əsas ticarət tərəfdaşı olduğumuz<br />
ölkələrdə illik inflyasiya<br />
Ölkələr 2013 2014<br />
İtaliya 0.7 -0.1<br />
İndoneziya 8.4 8.4<br />
Rusiya Federasiyası 6.5 11.4<br />
Almaniya 1.4 0.1<br />
Türkiyə 7.4 8.2<br />
Böyük Britaniya 2.0 0.5<br />
Yaponiya 1.6 2.4<br />
Fransa 0.7 0.1<br />
ABŞ 1.5 0.8<br />
İsrail 1.8 -0.2<br />
2014-cü ildə Gürcüstanda 2013-cü il ilə<br />
müqayisədə istehlak qiymətləri indeksi<br />
2.0% artmışdır.<br />
Qiymətləri dövlət tərəfindən tənzimlənən<br />
malların qiymətlərinin dəyişməsi və<br />
mövsümi amillər nəzərə alınmadan<br />
hesablanan Baza inflyasiya 2014-cü ildə<br />
2013-cü ilə nisbətən 1.6% təşkil etmişdir.<br />
1<br />
Orta alıcılıq qabiliyyətli alıcının aldığı malların və istifadə<br />
etdiyi xidmətlərin qeydə alınmış məcmusunun dəyərinin<br />
ümumi dəyişməsini səciyyələndirən nisbi göstəricidir.<br />
İndeksin hesablanmasında respublikanın milli xüsusiyyətləri<br />
nəzərə alınaraq 565 reprezentativ mal və xidmət növü üzrə<br />
toplanmış qiymət və tarif məlumatlarından istifadə edilir.
Ərzaq məhsulları qrupuna daxil olan<br />
məhsullar üzrə qiymətlər indeksi 2014-cü<br />
ildə 2013-cü il ilə müqayisədə 1.0%<br />
artmışdır.<br />
Dövr ərzində yeyinti məhsullarının<br />
bahalaşmasına əsasən balıq məhsullarının<br />
qiymət dinamikası təsir etmişdir.<br />
Cədvəl 2. Bəzi ərzaq məhsulları qrupları<br />
üzrə orta illik qiymət dəyişməsi, % ilə<br />
Məhsullar 2014<br />
Çörək məmulatları və yarmalar 0.9<br />
Ət məhsulları 0.3<br />
Balıq məhsulları 14.2<br />
Süd məhsulları, pendir və<br />
yumurta<br />
1.5<br />
Yağ və piylər 2.6<br />
Meyvələr -2.2<br />
Tərəvəzlər -5.7<br />
Qənd, cem, bal, şokolad və<br />
konfetlər<br />
0.1<br />
Kofe, çay, kakao 2.3<br />
Qeyri-ərzaq məhsullarından orta illik<br />
ifadədə yanacaq materialları, inşaat<br />
materialları, geyim, mebel və ev əşyaları,<br />
müalicə ləvazimatları və cihazları,<br />
kitablar, elektrik cihazları, şüşə<br />
məmulatları bahalaşmışdır (cədvəl 3).<br />
Cədvəl 3. Bəzi qeyri-ərzaq məhsulları<br />
qrupları üzrə orta illik qiymət dəyişməsi<br />
Məhsullar 2014<br />
Yanacaq və sürtkü materialları 29.8<br />
Duru yanacaq (ağ neft) 11.1<br />
İnşaat materialları 0.9<br />
Mebel və ev əşyaları 1.1<br />
Müalicə ləvazimatları və<br />
0.8<br />
cihazları<br />
Xalça və digər döşəmə<br />
0.9<br />
örtükləri<br />
Kitablar 2.1<br />
Şüşə məmulatları 1.4<br />
Geyim 0.8<br />
Elektrik cihazları 1.6<br />
Xidmətlər qrupu üzrə soyuq su təchizatı,<br />
zibilin daşınması, kanalizasiya xidməti,<br />
isti su təchizatı, elektrik enerjisi, təbii qaz<br />
üzrə xidmətlərin tariflərində dəyişmə<br />
qeydə alınmamışdır.<br />
Hava nəqliyyatı, dəmir yolu ilə<br />
sərnişindaşıma, tibbi xidmət, ali təhsil,<br />
bərbərxana və kosmetik xidmətlərin<br />
tariflərində artım müşahidə edilmişdir<br />
(cədvəl 4).
Cədvəl 4. Bəzi xidmət qrupları üzrə orta<br />
illik qiymət artımı, %-lə<br />
Məhsullar 2014<br />
Soyuq su təchizatı 0.0<br />
Zibilin daşınması 0.0<br />
Kanalizasiya xidməti 0.0<br />
İsti su təchizatı, buxar<br />
qızdırıcısı<br />
Dəmiryol sərnişindaşıma<br />
nəqliyyatı<br />
Hava sərnişindaşıma<br />
nəqliyyatı<br />
0.0<br />
7.3<br />
8.8<br />
Poçt xidmətləri 0.0<br />
Tibbi xidmətlər 2.2<br />
Ödənişli ali təhsil 4.8<br />
Kompleks istirahətin təşkili -2.2<br />
Mehmanxana xidməti 2.2<br />
Restoranlar və kafelər 1.1<br />
Bərbərxana və kosmetik<br />
xidmətlər<br />
Azərbaycanda istehsalçı<br />
qiymətləri indeksinin<br />
dəyişməsi<br />
1.8<br />
Sənaye məhsullarının istehsalçı<br />
qiymətləri indeksi (SQİ) 2 . 2014-cü ildə<br />
2<br />
Hər il yenilənən baza sənaye müəssisələri və təşkilatların<br />
təmsilçi mallarının qiymət qeydiyyatı əsasında hesablanılır.<br />
SQİ 2013-cü il ilə müqayisədə 5.1%<br />
azalmışdır. Qiymət indeksləri orta illik<br />
qiymətləndirmədə mədənçıxarma<br />
sənayesində 8.0% azalmış, emal<br />
sənayesində isə 15.7% artmışdır. “Elektrik<br />
enerjisi, qaz və buxar istehsalı,<br />
bölüşdürülməsi və təchizatı” və “Su<br />
təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və<br />
emalı” sahələrində isə dəyişməmişdir.<br />
2014-cü ildə 2013-cü il ilə müqayisədə<br />
emal sənayesində neft məhsullarının<br />
istehsalı üzrə 28.2%, kimya sənayesi üzrə<br />
0.2%, içki istehsalı üzrə 2.0%, avtomobil<br />
və qoşquların istehsalı üzrə 7.8% artmış,<br />
tikinti məmulatlarının istehsalı üzrə isə<br />
1.2% azalmışdır.<br />
İstehsalçı qiymət indeksləri mədənçıxarma<br />
sənayesində xam neft və təbii qaz hasilatı<br />
üzrə 8.0%, metal filizlərin hasilatı üzrə isə<br />
10.5% azalmışdır.<br />
Kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymət<br />
indeksləri 3 . 2014-cü ildə 2013-cü il ilə<br />
müqayisədə bitkiçilik və heyvandarlıq<br />
məhsullarının qiymət indeksində 2.3%<br />
artım qeydə alınmışdır. Birillik bitkiçilik<br />
məhsullarından orta illik ifadədə buğda<br />
Qeydiyyata cari ayda istehsal olunan və yüklənən<br />
məhsulların faktiki qiymətləri götürülür.<br />
3<br />
K/t müəssisələri, fermer təsərrüfatları və ev təsərrüfatları<br />
tərəfindən müxtəlif kanallar üzrə realizə edilən k/t<br />
məhsullarının qiymətləri səviyyəsi və dinamikasını<br />
xarakterizə edən bu indeks ölkənin 52 rayonunda istehsal<br />
olunan k/t məhsullarının istehsalçı qiymətlərinin müşahidəsi<br />
əsasında hesablanılır.
1.4%, kartof 6.8%, yem bitkiləri 17.5%<br />
bahalaşmış, qarğıdalı 3.4% ucuzlaşmışdır.<br />
Çoxillik bitkilərdən isə qoz-fındığın<br />
qiyməti 6.7% artmış, sitrus meyvələrinin<br />
qiyməti 13.4% aşağı düşmüşdür.<br />
2013-cü il ilə müqayisədə 2014-cü ildə<br />
diri heyvanlar və heyvandarlıq<br />
məhsullarının qiymət indeksləri 3.0%, o<br />
cümlədən qoyun əti (diri çəkidə) 2.3%,<br />
quş əti (diri çəkidə) 3.1% bahalaşmışdır.<br />
Mal ətinin (diri çəkidə) qiyməti isə 1.3%<br />
ucuzlaşmışdır.<br />
Balıq və sair balıqçılıq məhsullarının<br />
qiymət indeksləri isə 9.7% bahalaşmışdır.<br />
Nəqliyyat, poçt və telekommunikasiya<br />
tarifləri qiymət indeksləri 4 . 2014-cü ildə<br />
ötən il ilə müqayisədə nəqliyyat və poçt<br />
tarifləri indeksində 1.3% azalma müşahidə<br />
olunmuşdur. Poçt və kuryer tarifləri<br />
indeksi 0.4%, o cümlədən milli poçtların<br />
fəaliyyəti üzrə qiymət indeksi 0.2%,<br />
kuryer fəaliyyəti üzrə isə 1.2% artmışdır.<br />
Nəqliyyatda yükdaşıma tariflərin<br />
indeksində orta illik qiymətləndirmədə<br />
2.3% azalma qeydə alınsa da, nəqliyyat<br />
4<br />
İqtisadi fəaliyyət növlərinə uyğun olaraq nəqliyyatda<br />
yükdaşıma tarifləri indeksini, nəqliyyatda sərnişindaşıma<br />
tarifləri indeksini, poçt və kuryer tarifləri indeksini, həmçinin<br />
telekommunikasiya tarifləri indeksini özündə birləşdirir.<br />
sərnişindaşıma tarifləri indeksində 2.6%<br />
artım olmuşdur.<br />
Yükdaşıma tariflərində azalma əsasən<br />
boru nəqliyyatında (5.4%) qeydə<br />
alınmışdır. Sərnişindaşıma tariflərində<br />
artım isə əsasən dəmir yolu (11.7%) və<br />
hava (7.1%) nəqliyyatı hesabına əldə<br />
edilmişdir.<br />
Telekommunikasiya tarifləri indeksi 2013-<br />
cü il ilə müqayisədə 2014-cü ilin yanvardekabr<br />
ayları ərzində 8.4% azalmışdır.<br />
İnternet rabitəsi üzrə qiymətlər 6.8%,<br />
mobil telefon rabitəsi üzrə 5.5%, simli<br />
rabitə xidmətləri üzrə isə 19.5%<br />
azalmışdır.<br />
Mənbə:<br />
Azərbaycan Respublikasının Dövlət<br />
Statistika Komitəsi<br />
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi<br />
Bankı<br />
Ermənistan Respublikasının Milli<br />
Statistika Xidməti<br />
Ermənistan Respublikasının Mərkəzi<br />
Bankı<br />
Gürcüstan Milli Statistika İdarəsi<br />
Gürcüstan Milli Bankı<br />
Rusiya Federasiyasının Dövlət Statistika<br />
Federal Xidməti<br />
www.tradingeconomics.com<br />
www.bls.gov
Change language