ekonomska politika crne gore za 2010. godinu - Vlada Crne Gore

CRNA GORA 

VLADA CRNE GORE 

EKONOMSKA POLITIKA CRNE GORE 

ZA 2010. GODINU 

Podgorica, novembar 2009. godine

Ekonomska politika Crne Gore za 2010. godinu 

S A D R Ž A J 

I - OPŠTI OKVIR POLITIKA I CILJEVA ........................................................................................... 3 

1. Ambijent i okvir ekonomske politike ........................................................................................ 3 

2. Polazne pretpostavke………………………………………………………………………………...3 

3. Prijetnje i rizici ……………………………………………………………………………………......4 

4. Šanse i povoljne okolnost ..………………………………………………………………………….4 

5. Osnove razvojnog koncepta ………………………………………………………………………..4 

6. Ciljevi ekonomske politike……………………………………………………………………………5 

II – PROJEKTOVANI MAKRO-EKONOMSKI INDIKATORI ZA 2010.GODINU................................ 6 

III - EVROPSKE INTEGRACIJE ...................................................................................................... 7 

IV - JAVNE FINANSIJE .................................................................................................................... 8 

V - STRUKTURNE REFORME....................................................................................................... 10 

1. SEKTOR PRIVREDE............................................................................................................ 10 

1.1. Prestrukturiranje i privatizacija ....................................................................................... 10 

1.2. Razvoj preduzetništva i malih i srednjih preduzeća ....................................................... 10 

1.3. Mrežne industrije............................................................................................................ 11 

1.3.1. Energetika............................................................................................................ 11 

1.3.2. Transport i telekomunikacije ................................................................................ 12 

1.4. Upravljanje prostorom.................................................................................................... 15 

1.5. Zaštita i unapredjenje životne sredine ........................................................................... 16 

1.6. Regionalni razvoj ........................................................................................................... 17 

1.7. Razvoj informacionog društva........................................................................................ 18 

1.8. Statistika ........................................................................................................................ 20 

2. FINANSIJSKI SEKTOR......................................................................................................... 21 

2.1. Bankarski sektor ........................................................................................................... 21 

2.2. Nebankarski sektor ....................................................................................................... 21 

3. TRŽIŠTE RADA .................................................................................................................... 22 

3.1. Zaposlenost i tržište rada.............................................................................................. 22 

3.2. Socijalna politika ........................................................................................................... 23 

3.3. Politika zarada i penzija ................................................................................................ 23 

4. INVESTICIJE ........................................................................................................................ 24 

VI - REALNI SEKTOR..................................................................................................................... 25 

1. Preradjivačka industrija i rudarstvo ...................................................................................... 25 

2. Turizam .................................................................................................................................26 

3. Poljoprivreda,šumarstvo i vodoprivreda ...............................................................................27 

4. Građevinarstvo i stambeno-komunalna djelatnost......................................... ......................28 

5. Trgovina ............................................................................................................................... 31 

VII - DRUŠTVENE DJELATNOSTI................................................................................................. 32 

2

I - OPŠTI OKVIR POLITIKA I CILJEVA 

1. Ambijent i okvir ekonomske politike 


Snažan uticaj ekonomske i finansijske krize na ekonomiju Crne Gore u 2009.godini, sa teškoćama 

u održavanju likvidnosti bankarskog sektora koje su se prenijele na realni sektor sa svom 

složenošću mnogostrukih veza u nizu dužničko povjerilačkih odnosa, uslovio je slabljenje 

privredne aktivnosti i pad osnovnih makro-ekonomskih pokazatelja. Dinamički tok ispoljavanja 

uticaja krize tokom godine ukazivao je na izvjesno zakašnjele efekte u odnosu na razvijene 

ekonomije, i neke sisteme u okruženju. Polazeći od toga, procjenjuje se da će prva polovina 

2010.godine biti pod uticajem recesionih procesa, a da će se preduzete mjere ekonomske politike 

efektuirati u drugoj polovini godine i omogućiti oživljavanje privredne aktivnosti i stvaranje uslova 

za uspostavljanje realnog rasta ekonomije. Sužen bužetski okvir za 2010.godinu, uz mjere 

štednje i racionalizacije, će predstavljati objektivni limit za snažniju budžetsku podršku razvoju. 

Pozitivno je pritom što će se očuvati principi i opredjeljenja fiskalne politike koja će i dalje biti 

usmjerena na stvaranje uslova za relaksiranje opterećenja biznisa i smanjenje barijera 

preduzetničkoj incijativi i novom investiranju, s ciljem da se ojačaju elementi agregatne tražnje u 

sektoru privrede i sektoru stanovništva. Kreditna podrška privredi, posebno sektoru malih i 

srednjih preduzeća, će se pospješiti posebnim mjerama koje će jačati ambijent i uslove sigurnosti 

za ulaganja kako bi se poslovna politika banaka usmjeravila ka programima i projektima u privredi. 

U tom smislu, od značaja je operacionalizacija kreditnih linija sa Evropskom investicionom 

bankom i Njemačkom razvojnom bankom i efektuiranje ovih sredstava kroz realizaciju programa i 

projekata. 

Realizacija projekata izgradnje kapitalne infrastrukture, uz ograničeni okvir kapitalnog budžeta, 

biće usmjerena na projekte privatno-javnog partnerstva i druge modelitete zajedničkog 

finansiranja. 

Mogućim aranžmanima s međunarodnim finansijskim institucijama u cilju stabilizovanja javnih 

finansija, utvrdiće se nove proprocije i parametri što će predstavljati značajan element ukupnog 

makro-ekonomskog okvira u 2010.godini. 

2. Polazne pretpostavke 

Okvir polaznih pretpostavki za definisanje ekonomske politike za 2010.godinu činila su 

opredjeljenja strateških razvojnih dokumenata. Ekonomska politika Crne Gore usklađena je sa 

opredjeljenjima i ciljevima iz: 

- Ekonomskog i fiskalnog programa za Crnu Goru 2009-2012.godine; 

- Nacionalnog programa za integraciju Crne Gore u EU 2008-2012.godina 

- Prostornog plana Crne Gore do 2020.godine; 

- Nacionalne strategije održivog razvoja; 

- Strategije razvoja informacionog društva do 2013.godine; 

- Strategije razvoja malih i srednjih preduzeća 2007-2010.godine; 

- sektorskih strategija razvoja. 

Strateški okvir usmjeravanja razvoja u 2010.godini upotpuniće se izradom dokumenta „Crna Gora 

u XXI vijeku – u eri kompetitivnosti“ i Nacionalnog razvojnog plana kao implementacionog 

dokumenta, čime će se stvoriti uslovi za definisanje dugoročnije razvojne vizije Crne Gore. 

Ekonomska politika za 2010.godinu polazi od: 

- Ostvarenih negativnih efekta i uticaja krize na zaustavljanje privrednog rasta sa padom 

privredne aktivnosti, smanjenjem likvidnosti i nedovoljnom kreditnom podrškom razvojnim 

planovima i projektima i procjenom o prisutnosti ovih problema u 2010.godini; 

- U osnovi očuvanih procesa transformacije privrednog i društvenog sistema u skladu s tržišnom 

orijentacijom privrede, otvorenošću sistema i jačanjem ekonomskih sloboda ; 

- Dobre dinamike ispunjavanja obaveza iz Privremenog sporazuma o trgovini i srodnim pitanjima 

i progresu u procesu etapnog pridruživanja EU, uz očekivanja pozitivnog stava u vezi sa 

Upitnikom za dobijanje mišljenja Evropske komisije o zahtjevu za članstvo u EU; 

3


- Ostvarenih i predviđenih strukturnih promjena privrede sa jačanjem privatnog sektora, privatne 

preduzetničke inicijative i biznisa u okviru malih i srednjih preduzeća i u sferi društvenih 

djelatnosti, uz iznalaženje optimalnih i objektivno mogućih rješenja za funkcionisanje velikih 

sistema u izmijenjenim okolnostima; 

- Mogućnosti aktiviranja respektabilnih resursa na sjeveru Crne Gore kao uslovu za 

implementaciju politike ravnomjernijeg regionalnog razvoja, uz definisanje odnosa države 

prema politici podrške ravnomjernijem regionalnom razvoju kroz Strategiju regionalnog razvoja 

Crne Gore i Zakon o regionalnom razvoju Crne Gore.; 

- Jačanja uloge znanja i primjene informatičkih dostignuća kao faktora razvoja i integracije u 

savremene tokove razvoja. 

3. Prijetnje i rizici 

Procjenjuje se da će se određeni efekti krize prenijeti i u 2010.godinu i, u slabijem intenzitetu, 

usloviti produžavanje uticaja na opšti privredni ambijent i performanse razvoja. Pritom će se 

smanjiti eksterni negativni uticaj recesije, čime se stvaraju uslovi za stabilizovanje 

privrednih kretanja i oživljavanje privredne aktivnosti. U takvim uslovima, objektivne 

prijetnje i rizike će činiti: 

- Produženi efekat krize i, s tim u vezi, uticaj suženog opšteg materijalnog okvira na životni 

standard; 

- Oprez banaka u pogledu sigurnosti plasmana kao limit kreditne podrške privredi; 

- Nedovoljan nivo agregatne tražnje kao limit razvojnog ciklusa; 

- Ograničen okvir kapitalnog budžeta za snažniju podršku procesa investiranja; 

- Troškovi optimizacije broja zaposlenih u velikim sistemima i preduzećima sa neizvjesnom 

perspektivom, uz efekat na porast nezaposlenosti; 

- Potrebna sredstva za oživljavanje aktivnosti u realnom sektoru. 

4. Šanse i povoljne okolnosti 

U procesu definisanja opredjeljenja za stabilizovanje opštih uslova i stvaranje pretpostavki za 

izvjestan realni rast kao osnovi za dinamiziranje rasta u narednim godinama, računalo se na 

okolnosti koje će, u tom smislu, u širem kontekstu, uticati u pozitivnom smjeru. S tim u vezi, 

očekuje se: 

- Izvjesna relaksacija od uticaja eksternog faktora po osnovu ekonomske i finansisjke krize; 

- Jačanje mogućnosti i sklonosti ka putovanjima u uslovima okončanih recesionih procesa, 

što utiče na snaženje ino-turističke tražnje; 

- Stabilnost u pogledu nivoa inflacije, uz odsustvo inflacionih očekivanja; 

- Povoljniji uslovi eventualnih aranžmana o finansijskoj podršci međunarodnih finansijskih 

institucija; 

- Podrška i poztivan stav o progresu u procesu pridruživanja EU. 

5. Osnove razvojnog koncepta 

Koncept ekonomske politike Crne Gore za 2010.godinu u osnovi je usmjeren na stabilizovanje 

opštih uslova u reproduktivnim tokovima i podizanje nivoa privredne aktivnosti, što treba da 

omogući realni rast ekonomije od 0,5 %. Aktivan karakter razvojnog scenarija, koliko god se 

implementirao u suženim okvirima, pretpostavlja usmjerenje fiskalne politike u pravcu podrške 

preduzetništvu u sektoru malog i srednjeg biznisa, i posebne mjere podsticaja preko bankarskog 

sektora za realizaciju profitabilnih projekata koji obezbjeđuju porast prometa, obima usluga i 

produkcije i novo zapošljavanje. Radovi na izgradnji autoputa, puta Risan-Žabljak, Regionalnog 

vodovoda i animiranje potencijalnih investitora za realizaciju projekata u oblasti energetike, 

turizma i dr. kao i realizacija projekata lokalne infrastrukture u okvirima kapitalnog budžeta i uz 

korišćenje kredita međunarodnih finansijskih institucija, treba da održe interes za ulaganja na 

ovom području i stvore uslove za intenzivniju investicionu aktivnost u narednim godinama. Neto 

strane direktne investicije se projektuju na nivou od oko 400 mil.€. 

Obezbjeđivanje likvidnosti sistema je prioritetni zadatak u procesu oživljavanja privredne 

aktivnosti. Podsticajima kreditnoj aktivnosti banaka i mjerama za restrukturiranje kreditnih 

4


obaveza u privredi i sektoru stanovništva, stvaraće se uslovi za jačanje agregatne tražnje. U tom 

okviru, inflacija, uz odsustvo inflacionih očekivanja, projektuje se na godišnjem nivou od 2,0%. 

Podrška programima jačanja konkurentnosti i izvoza treba da stvori uslove za postepeni 

oporavak obima i strukture ekonomskih odnosa s inostranstvom i pozitivan uticaj na relacije u 

okviru bilansa tekućeg računa. 

Rješavanje problema viška zaposlenih u pojedinim preduzećima usloviće izvjesno usporeniju 

dinamiku stope rasta zaposlenosti i porast stope nezaposlenosti. 

Strateška orijentacija je usmjerena na kontinuitet procesa pridružvianja EU i Evroatlanskim 

integracijama. Dosljedna primjena obaveza iz Privremenog sporazuma o trgovini i srodnim 

pitanjima i Nacionalnog programa za integraciju Crne Gore u EU, uz saradnju u okviru 

zajedničkih radnih tijela sa EU, obezbijediće unapređivanje nivoa i kvaliteta kompatibilnosti 

sistemskih rješenja sa standardima EU. Očekivani pozitivan stav u vezi sa Upitnikom za dobijanje 

mišljenja Evropske komisije o zahtjevu za članstvo u EU treba da otvori mogućnost sticanja 

statusa zemlje kandidata i perspektivu pristupnih pregovora o članstvu. 

6. Ciljevi ekonomske politike 

Sagledavanje opštih uslova i prilika, analiza ostvarenih efekata krize na opšti privredni rast i 

kretanja po sektorima, očekivani trendovi i uticaj na tokove osnovnih procesa transformacije 

privrede i društva i objektivne mogućnosti aktiviranja raspoloživih potencijala, upućuju na 

opredjeljenje da je u 2010.godini osnovni cilj ekonomske politike: 

Stvaranje uslova za stabilizovanje i rast ekonomije uz prioritet obezbjeđivanja likvidnosti i 

jačanja konkurentnosti privrede. 

Sistem pojedinačnih ciljeva koji obezbjeđuje sinergijski efekat sa osnovnim ciljem ekonomske 

politike, u osnovi se bazira na orijentaciji da podrška preduzetništvu i preduzetničkoj inicijativi u 

okviru malih i srednjih preduzeća i objektivno mogući proces novog investiranja generišu razvojne 

potencijale u 2010.godini. Pritom se računa da će mjere iz Akcionog plana za smanjivanje biznis 

barijera znatno uticati na stvaranje ambijenta prepoznatljivog po lakoći poslovanja. Polazeći od 

toga, pojedinačni ciljevi ekonomske politike usmjereni su na: 

1. Smanjivanje javne potrošnje i unapređenje poslovnog ambijenta; 

2. Stvaranje uslova za realizaciju novih greenfield investicija na potencijalima 

turističkog i energetskog sektora; 

3. Razvoj manje razvijenih regiona i ruralnih oblasti; 

4. Kontinuitet podsticaja preduzetništva, uz realizaciju aktivnosti za optimizaciju 

industrijskih sistema, a posebno malim i srednjim preduzećima. 

5


II – PROJEKTOVANI MAKRO-EKONOMSKI INDIKATORI ZA 2010.GODINU 

Projekcija makroekonomskih indikatora za 2010.godinu predstavlja integrativnu kvantitativnu 

dimenziju koncepta ekonomske politike Crne Gore za 2010.godinu sa polaznim osnovama, 

pretpostavkama, ciljevima i pravcima razvoja. Makroekonomski scenario je usklađen s osnovnom 

varijantom razvoja na kojoj se bazira Ekonomski i fiskalni program za Crnu Goru 2009-2012.godine 

i makroekonomskim okvirom na kojem se temelji projektovani budžetski okvir za 2010.godinu. 

Projektovani makroekonomski indikatori za 2010. godinu 

2010. 

procjena 

BDP u tekućim cijenama, mil. € 3.201,0 

BDP, stopa realnog rasta 0,5 

Inflacija, % 2,0 

Zaposlenost , % 0,3 

Nezaposlenost, % 1,0 

Bilans razmjene roba i usluga, tekuće cijene, 

mil. € 

-570,0 

Bilans razmjene roba i usluga, % BDP -17,8 

Spoljni dug, mil. € 856,2 

Spoljni dug, % BDP 26,7 

Neto strane direktne investicije, tekuće cijene, 

mil.€ 

400,0 

Neto strane direktne investicije, % BDP 12,5 

Pocjene osnovnih makroekonomskih trendova, u osnovi bazirane na prenesenom uticaju efekata 

ekonomske i finansijske krize i slabljenju tog uticaja tokom druge polovine godine, uz stvaranje 

uslova za oživljavanje privredne aktivnosti, upućuju na ocjenu da će 2010.godina biti godina 

oporavka sa objektivno mogućim realnim rastom bruto domaćeg proizvoda po stopi od 0,5% 1 . 

Usporen oporavak agregatne tražnje u uslovima niskog nivoa ekonomske razmjene s 

inostranstvom i ograničenih eksternih uticaja u uslovima prevazilaženja recesionih trendova, 

usloviće održavanje inflacije na nivou od 2,0 % uz odsustvo inputa koji bi mogli da generišu 

inflaciona očekivanja. 

Rješavanje problema viška zaposlenih u pojedinim preduzećima, između ostalog, uticaće na rast 

broja nezaposlenih (1,0 %), te usporeniji rast zaposlenosti (0,3%). 

Investicionim radovima na započetim projektima kapitalne infrastrukture (putevi, vodosnabdijevanje 

i dr.), projektima infrastrukture za tretman otpada i otpadnih voda na lokalnom i regionalnom 

nivou, iako uz sužen okvir kapitalnog budžeta, uz korišćenje kredita međunarodnih finansijskih 

institucija, obezbijediće se održavanje investicione aktivnosti. Stabilan i unaprijeđen poslovni i 

investicioni ambijent biće u funkciji stvaranja uslova za aktiviranje investicionih projekata 

valorizacije resursa u energetici i turizmu. Strane direktne investicije se projektuju na nivo od 

oko 400 mil.€. 

Uslovi nužnosti održavanja stabilnosti javnih finansija i budžetske potrošnje opredijeliće visinu 

spoljnjeg duga od 856,2 mil.€ što čini 26,7 % procijenjenog bruto domaćeg proizvoda. 

1 Koncept ekonomske politike, u skladu s Ekonomskim i fiskalnim programom za Crnu Goru 2009-2012.godine, predviđa i 

model sa rigidnijom varijantom i realnim padom BDP-a po stopi od -2,0 % . 

6

III - EVROPSKE INTEGRACIJE 


Aktivnosti na implementaciji strateškog opredjeljenja Crne Gore za članstvo u EU, u okviru procesa 

pridruživanja u 2010. godini, opredijeljene su obavezama preuzetim potpisivanjem Sporazuma o 

stabilizaciji i pridruživanju i Privremenog sporazuma o trgovini i srodnim pitanjima između Evropske 

zajednice i Crne Gore, kao i zadacima predviđenim Nacionalnim programom za integraciju u EU za 

period 2008-2012. godina, te obavezama koje proističu iz narednih faza procesa pridruživanja. 

Ključne aktivnosti obuhvatiće sljedeće: 

• Redovna godišnja revizija Nacionalnog programa za integraciju – u prvom kvartalu 2010. godine 

planira se donošenje revidiranog NPI za period 2010-2012. godine; 

• Konsultativni sastanci u Podgorici i Briselu u cilju kompletiranja odgovora na sva pitanja od 

važnosti za EK; 

• Definisanje plana utvrđivanja pregovaračke platforme za pregovore o pristupanju Crne Gore u 

EU ; 

• Nastaviće se sa primjenom Privremenog sporazuma o trgovini i srodnim pitanjima, a nakon 

okončanja procesa ratifikacije, pratiće se implementacija sveukupnog SSP; 

• Intenziviraće se aktivnosti na praćenju harmonizacije nacionalnog zakonodavstva sa pravnim 

tekovinama EU; 

• Inteziviraće se aktivnosti na pripremi nove Komunikacione strategije za informisanje javnosti u 

procesu pridruživanja Crne Gore Evropskoj uniji; 

• U skladu sa odgovarajućim procedurama, realizovaće se projekti iz godišnjih IPA programa i 

regionalnih projekata u okviru višekorisničkih IPA programa i projekti prekogranične saradnje; 

• U skladu s Akcionim planom, nastaviće se aktivnosti na uspostavljanju struktura i pripremu 

procedura za stavljanje u funkciju Decentralizovanog implementacionog sistema (DIS) do kraja 

2010. godine. 

7

IV - JAVNE FINANSIJE 


U oblasti javnih finansija, u 2010. godini će se nastaviti fiskalne i strukturne reforme koje su 

usmjerene na unapređenje ekonomskog ambijenta i razvoj preduzetništva, bez ugrožavanja 

fiskalne održivosti sistema javnih finansija. 

Osnovni ciljevi fiskalne politike su : 

- održavanje makroekonomske stabilnosti; 

- obezbjeđivanje održivog sistema javnih finansija; 

- unapređenje transparentnosti i kontrole trošenja javnih resursa; 

- stvaranje uslova za rasterećenje biznisa i smanjenje biznis barijera; 

- privlačenje stranih direktnih investicija; 

- stvaranje uslova za dalju reformu drzavne administracije; 

- širenje poreske osnove, uz zadržavanje utvrđenih principa poreske politike. 

Politika javne potrošnje u 2010. godini biće usmjerena na realizaciju osnovnih ciljeva ekonomske 

politike za 2010. godinu , a bazira se na procjeni fiskalnog potencijala Crne Gore i projektovanom 

makroekonomskom i fiskalnom okviru u uslovima produženog djelovanja svjetske ekonomske 

krize i u prvoj polovini 2010. godine . Pritom su, osnovni ciljevi javne potrošnje usmjereni na 

ograničavanje nivoa tekuće javne potrošnje kroz racionalizaciju rashoda, što će uticati na 

smanjenje njenog učešće u BDP-u. 

U cilju povećanja budžetskih prihoda, izvršiće se izmjene i dopune odgovarajućih zakona o porezu 

na dohodak fizičkih lica, o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, o porezu na dobit 

pravnih lica, kao i porezu na upotrebu putničkih motornih vozila, plovnih objekata, vazduhoplova i 

letilica. 

Budžetska politika u 2010. godini, sprovodiće se kroz implementaciju sledećih politika: 

- funkcionisanje održivog sistema javnih finansija kroz prilagođavanje javne 

potrošnje, odnosno smanjenja izdataka; 

- nastavljanje implementacije srednjeročnog budžetskog okvira kroz reformu 

procesa pripreme i planiranja budžeta i uvođenje finansijskih limita za budžetske 

korisnike u višegodišnjem periodu; 

- nastavljanje implementacije Kapitalnog budžeta, kroz formiranje baze podataka o 

svim projektima koji su povezani sa budžetom, čime bi se postigla adekvatna 

analiza fiskalnih rizika i poboljšao proces donošenja odluka kod izbora prioriteta; 

- nastavljanje implementacije programskog budžeta, kroz dalju primjenu programa i 

potprograma i planirano uvođenje logične programske klasifikacije za cjelokupni 

budžet kao i pripremu sistema za monitoring i izvršenje budžeta prema 

programskoj klasifikaciji ; 

- nastavljanje sprovodjenja politike javnog duga u skladu sa Strategijom za 

upravljanja dugom 2008-2010. 

Polazne osnove u koncipiranju budžetskog okvira za 2010. godinu su: 

- ostvarenje budžeta u prethodnim godinama i u periodu januar-septembar 

2009.godine; 

- rebalans budžeta za 2009.godinu i procjena da će izvorni prihodi u 2010. godini, 

biti na približno istom nivou ostvarenja u 2009. godini; 

- dalja implementacija mjera štednje usvojenih u prvoj polovini 2009. godine i 

dodatnih mjera usvojenih nakon rebalansa budžeta za 2009.godinu; 

- realizacija započetih investicionih projekata kao i investicionih projekata za koje je 

obezbijeđeno finansiranje putem kredita ili međunarodnih donacija i početak 

radova na izgradnji auto puta Bar-Boljare ; 

- redovna isplata plata, penzija i socijalnih davanja; 

- izmirivanje obaveza po osnovu zaostalih penzija, stare devizne štednje i 

restitucije; 

- uredno servisiranje obaveza prema međunarodnoj zajednici. 

Održivost Budžeta i funkcionisanje sistema javnih finansija u 2010.godini, zahtijevaju dalje 

8


prilagođavanje u pravcu smanjenja tekuće javne potrošnje , uz istovremeno povećanje tekućih 

prihoda , što će se obezbijediti primjenom sljedećih mjera fiskalne politike: 

- optimizacija broja zaposlenih i fonda zarada; 

- smanjenje rashoda za materijal i usluge; 

- održavanje nivoa kapitalnih izdataka u tekućem budžetu i budžetu državnih 

fondova. 

Nastaviće se politika upravljanja javnim dugom u uslovima neophodnog obezbjeđivanja sredstava 

za pokriće fiskalnog deficita, što će uticati na povećanja njegovog učešća u BDP-u. Projekcija 

kretanja unutrašnjeg duga zasnovana je na pretpostavkama da će se redovno izmirivati obaveze 

po osnovu restitucije, obaveze po osnovu zaostalih penzija, obaveze po osnovu stare devizne 

štednje, dok će iznos duga lokalne samouprave ostati na sadašnjem nivou. Kod projekcije 

spoljnjeg duga planirana su nova zaduženja za finansiranje projekata iz oblasti otpadnih voda, 

regionalnog vodovoda, putne i željezničke infrastrukture i energetike.Takodje, ino dug će porasti i 

po osnovu novog zaduženja neophodnog za finansiranje budžetskog deficita u 2009 i 2010. 

godini. 

9


V - STRUKTURNE REFORME 

1. SEKTOR PRIVREDE 

1.1. Prestrukturiranje i privatizacija 

Nastaviće se aktivnosti na prestrukturiranju preduzeća s ciljem da se omogući njihova tržišna 

transformacija i osposobljavanje za proces privatizacije. Biće obuhvaćeni veliki sistemi i 

preduzeća koja čine sistem složenijih funkcija a pretenduju na funkcionalniju i racionalniju 

organizaciju poslovanja kao pripremu za proces privatizacije. Realizovaće se TAM/BAS 

programi koji su usmjereni na korišćenje konsultantskih i savjetodavnih usluga i jačanje 

kapaciteta konkurentske sposobnosti preduzeća. 

Proces privatizacije će se odvijati u skladu s Planom privatizacije za 2010.godinu i biće 

zasnovan na načinima privatizacije prilagođenim zahtjevima slobodnog tržišta. 

Nastaviće se sa sprovođenjem objavljenih tendera za sljedeća društva: „Montepranzo“ Boka – 

Produkt a.d. Tivat, a.d. „Marina Bar“, „Lovćen osiguranje“ a.d. Podgorica, a.d. „Montecargo“ 

Podgorica i a.d. „Kontejnerski teminal i generalni tereti Bar“. 

Nastaviće se priprema tendera za sljedeća društva: „Montenegro airlines“ a.d. Podgorica, 

Željeznički prevoz Crne Gore a.d. Podgorica, Željeznička infrastruktura Crne Gore a.d. 

Podgorica, Jadransko Brodogradilište a.d. Bijela, Luka Bar a.d. Bar, NIG „Pobjeda“ a.d. 

Podgorica, Institut Dr Simo Milošević a.d. Igalo, Zora a.d. Berane, „Duvanski kombinat „ a.d. 

Podgorica HTP „Budvanka rivijera“ a.d. Budva, HTP „Ulcinjska rivijera a.d. Ulcinj, Institut cne 

metalurgije a.d. Nikšić, Barska plovidba Bar, d.o.o. „Montenegrobonus“ Cetinje, Pošta Crne 

Gore. Definisaće se primjena modela privatno-javnog partnerstva kod AD „Plantaze“ i JP 

Aerodromi Crne Gore. 

U okviru procesa privaticazije kroz formu javno-privatnog partnerstva, realizacijom javnog 

međunarodnog tendera, sprovodiće se procedure izbora investitora za valorizaciju turističkih 

lokaliteta: Ada Bojana, Velika plaža, Njivice, Utjeha, Buljarica i Jaz, a na osnovu objavljenih 

tendera nastaviće se aktivnosti na valorizaciji vojno-turističkih kompleksa „Mediteran“ Žabljak, 

„Bigovo – Trašte“ Kotor i „Valdanos“ Ulcinja. 

Realizovaće se i privatizacioni procesi putem prodaje akcije i prodaje imovine putem javne 

aukcije i prodajom akcija na berzi. 

Prilikom privatizacije, kao ugovornu obavezu, potrebno je predvidjeti obezbjeđivanje validnih 

ugovornih garancija, garancija za izvršenje dopunskih planova investiranja u razvoj i rješenja 

za socijalna pitanja. 

1.2. Razvoj preduzetništva i malih i srednjih preduzeća 

Mjere u oblasti preduzetništva usmjerene su na kontinuitet napora da se, u cilju ublažavanja 

posljedica ekonomske i finansijske krize i oživljavanja privredne aktivnosti, kreira unaprijeđeni 

poslovni ambijent i podrška razvojnim projektima malih i srednjih preduzeća. S tim u vezi, 

implementiraće se mjere podrške poboljšanju likvidnosti bankarskog sektora I mjere usmjeravanja 

i stimulisanja kreditne aktivnosti banaka kojom se prioritetno podstiče razvoj malog i srednjeg 

biznisa. Stimulativnost preduzetničkog ambijenta pozicioniraće se u okviru opredjeljenja na jačanje 

otvorenosti sistema, tržišnih mehanizama i kriterijuma konkurentnosti i izvozne orijentacije, te 

okvirima mogućnosti fiskalnog okvira u 2010.godini i mjera za eliminisanje biznis barijera iz 

Akcionog plana za 2010.godinu. 

U tom okviru, očekuje se dalji rast broja novih preduzeća i preduzetnika, aktivnosti preduzeća i 

broja novih zaposlenih u ovom sektoru. 

U skladu sa »Strategijom razvoja malih i srednjih preduzeća za period 2007.-2010.godine« aktivna 

politika podrške razvoju ovog sektora sprovodiće se kroz sljedeće aktivnosti: 

10


• Transformacija fonda za razvoj u Investiciono razvojni fond i objedinjavanje aktivnosti sa 

Direkcijom za razvoj malih i srednjih preduzeća u cilju obezbjeđivanja sveobuhvatne 

podrške malim i srednjim preduzećima (kreditni garantni fond, osiguranje izvoza i sl). 

• Unapređenje regulative poslovnog ambijenta i eleminisanje biznis barijera: 

- inteziviranjem aktivnosti na realizaciji Programa »Eliminisanje barijera za razvoj 

preduzetništva u Crnoj Gori«; 

- donošenjem Akcionog plana za reformu lakoće poslovanja na osnovu preporuka 

Svjetske banke za unapređenje poslovnog ambijenta kojim su predviđene aktivnosti 

koje će biti realizovane u narednim godinama, a odnose se na izmjenu ili ukidanje 

zakona i drugih propisa, skraćivanje postupaka ili smanjenje troškova određenih 

procedura. 

- realizacija projekta IFC - Strategija regulatorne reforme koji ima tri komponente: 

Doing Business indikatori; “Giljotina” propisa u oblastima građevinskih dozvola, 

poreza i carina i dozvola za rad; RIA - Regulatory Impact Assesment, što 

podrazumijeva procjenu uticaja zakonskih rješenja na biznis ambijent. 

- Donošenje izmjena Zakona i izvršnom postupku i Zakona o upravnom postupku u 

cilju stvaranja sistemskog okvira za razvoj malih i srednjih preduzeća 

• Jačanje konkurentnosti privrede i stimulisanje izvozne orijentacije: 

- nastaviće se sa realizacijom «Strategije za podsticanje izvoza» i dokumenta 

«Podsticanje konkurentnosti i izvoza - strateški i operativni plan». U skladu sa ovim 

dokumentima uz tehničku podršku GTZ-a, pokrenut je „Tržišno-informativni servis“ čija je 

osnovna uloga pružanje informacija o izvoznim tržištima. U 2010.godini, planirana je 

promocija ovog važnog servisa za preduzeća po opštinama u Crnoj Gori i u 

institucijama/organizacijama koje se bave razvojem malih i srednjih preduzeća i 

preduzetništva. Za preduzeća, buduće korisnike ovog servisa organizovaće se radionice 

/ obuke za korišćenje informacija koje ovaj servis pruža; 

- realizovaće se aktivnosti u okviru završne faze multilateralnih pregovora i usklađivanja 

trgovinskog režima sa sporazumima STO; 

- završetak procesa pregovora za pristupanje Crne Gore STO; 

- nastaviće se implementacija sporazuma CEFTA 2006; 

- nastaviće se podrška kroz grant šeme za refundaciju troškova. Grant šeme se odnose 

na podršku preduzećima (refundaciju do 50 % troškova) za nastupe na sajmovima, 

izradu studija istraživanja tržišta, kao i za marketing / promotivne aktivnosti preduzeća; 

- izrada razvojnih programa za tržišta na kojima postoje najveće mogućnosti za izvoz 

crnogorskih preduzeća (tržište Albanije, zemlje CEFTE). Ova aktivnost će uključiti 

istraživanja tržišta, organizaciju poslovnih susreta, sajamskih manifestacija, edukacija i 

sl; 

- kreiraće se direktorijum izvoznika – baza podataka crnogorskih izvoznika i proizvoda 

namijenjenih za izvoz. 

• Unapređivanje biznis znanja kroz: 

- realizaciju programa edukacije - treninzi u oblasti poslovnih vještina menadžmenta, 

marketinga, poslovne komunikacije, internacionalizacije i izvoza (organizovanje 

seminara, radionica, treninga u cilju osnivanja novih i unaprijeđenje rada postojećih 

malih i srednjih preduzeća); 

- realizaciju Akcionog plana Strategije za preduzetničko učenje; 

- analizu potreba za obukom u malim i srednjim preduzećima; 

- formiranje konsultantskog registra za mala i srednja preduzeća. 

1.3. Mrežne industrije 

1.3.1. Energetika 

Cilj energetske politike je obezbjeđenje sigurnog, kvalitetnog i pouzdanog snabdijevanja potrošača 

energijom i energentima,uz dalji razvoj i reformu energetskog sektora i poštovanje principa 

održivog razvoja i tržišnog poslovanja. 

11


U skladu sa Strategijom razvoja energetike Crne Gore do 2025.godine, odnosno Akcionim planom 

za njenu implementaciju za period 2008-2012.godine, kao i direktivama EU u oblasti energetike, 

nastaviće se aktivnosti na stvaranju uslova za investicije u energetiku, prvenstveno za izgradju 

novih kapaciteta za proizvodnju energije; promovisanju i povećanju učešća privatnog sektora u 

energetskom sektoru; dostizanju evropskih standarda u oblasti zaštite životne sredine od strane 

energetskih subjekata i povećanju konkurentnosti energetskog sektora; povećanju energetske 

efikasnosti u sektorima proizvodnje i potrošnje energije; stimulisanju većeg korišćenja obnovljivih 

izvora energije i kogeneracije. U tom smislu: 

- sprovešće se tenderski postupak za izbor koncesionara za izgradnju četiri kaskadne HE 

na Morači; 

- nastaviće se aktivnosti na realizaciji Strategije razvoja malih hidroelektrana u Crnoj Gori i , s 

tim u vezi, početi izgradnja malih HE na osam vodotoka za koje su izabrani koncesionari i 

završiti postupak davanja koncesija za projektovanje, izgradnju, korišćenje i održavanje 

malih hidroelektrana na 10 hidroloških istraženih vodotoka u Crnoj Gori (šavnička, beranska 

i plavska grupa vodotoka); 

- završiće se postupak izbora investitora za izgradnju vjetroelektrana na istraženim 

lokacijama (Možura i Krnovo) i, s tim u vezi, sprovesti postupak za zakup zemljišta na tim 

područjima; 

- započeće pripremne aktivnosti (izrada detaljnog Prostornog plana i strateške procjene 

uticaja na životnu sredinu) za izgradnju HE »Komarnica«; 

- završiće se tenderski postupak u vezi davanja koncesija za eksploataciju uglja iz ležišta 

Maoče, uz uslov izgradnje termoelektrane procijenjene snage 500 MW; 

- nastaviće se doistraživanja ležišta uglja u Beranama; 

- radiće se na izradi dugoročnog programa razvoja i korišćenja obnovljivih izvora energije, 

kao i dugoročnog programa razvoja i korišćenja visokoefikasne kogeneracije; 

- u skladu sa energetskim potrebama i potrebama ekonomskog razvoja, nastaviće se 

aktivnosti na rekonstrukciji i razvoju energetske infrastrukture, kao i na revitalizaciji i 

izgradnji regionalno važnih interkonekcija sa susjednim zemljama; 

- u cilju obezbjeđenja sredstava za neophodne investicije u prenosnu mrežu Crne Gore, 

realizovaće se projekat dokapitalizacije Prenosa AD od strane italijanske kompanije Terna; 

- realizovaće se odgovarajući program zaštite socijalno ugroženih potrošača energenata. 

U cilju povećanja energetske efikasnosti i korišćenja obnovljivih izvora energije na strani potrošnje 

nastaviće se aktivnosti na promovisanju i podsticanju energetske efikasnosti. S tim u vezi: 

- nastaviće se realizacija programa energetske efikasnosti u sektoru gradnje, projekta 

uvođenja sistema upravljanja energijom u javnom sektoru, projekta uštede energije u 

javnom sektoru, projekta promovisanja i vršenja energetskih pregleda (Energy Audit) ; 

- počeće implementacija programa energetske efikasnosti u sektoru transporta; 

- definisaće se nacionalni indikativni ciljevi energetske efikasnosti i, u skladu sa tim, inovirati 

Akcioni plan za energetsku efikasnost; 

- radiće se na stvaranju uslova za jačanje institucionalnih kapaciteta za energetsku 

efikasnost. 

1.3.2. Transport i telekomunikacije 

U oblasti pomorstva i saobraćaja aktivnosti će se usmjeriti na: izgradnju saobraćajne infrastrukture 

saglasno potrebama daljeg ekonomskog razvoja i zaštiti životne sredine; povećanje konkurentnosti 

i poboljšanje kvaliteta usluga u svim vidovima saobraćaja; eliminisanje monopola i optimalno 

korišćenje komparativnih prednosti pojedinih vidova saobraćaja; povećanje sigurnosti i 

bezbjednosti; intenziviranje procesa restrukturiranja i privatizaciju saobraćajnih subjekata i 

kvalitetnije povezivanje crnogorskog saobraćajnog sistema na trans-evropsku saobraćajnu mrežu 

(TEN-T). 

U cilju poboljšanja kvaliteta željezničke infrastrukture, osim tekućeg i investicionog održavanja za 

koje je opredijeljeno 8,6 mil.€: 

12


- realizovaće se projekat hitne rehabilitacije željezničke infrastrukture za koji je EBRD 

odobrila kredit od 15 mil.€, od čega će 11 mil.€ (prva i druga tranša biti realizovano za 

izvođenje radova na pruzi Bar-Vrbnica za sanaciju klizišta, tunela, kosina i rješavnaje 

tehnoloških viškova, a 4 mil.€ (treća tranša) za reahabilitaciju tunela 182 „Ostrovica“; 

- izvršiće se i revitalizacija osam prioritetnih čeličnih mostova i antikorozivna zaštita mostova 

na pruzi Bar-Vrbnica sredvima iz kredita Evropske investicioen banke (34 mil.€), od čega 

će u 2010.godini biti realizovana druga tranša u iznosu od 7,0 mil.€; 

- završiće se remont i elektifikacija pruge Nikšić-Podgorica. Vlada Crne Gore je dala 

saglasnost za pregovore za EBRD za kredit u iznosu od 15 mil.€ za finansiranje dodatnih 

radova na ovoj pruzi; 

- izvršiće se remont gornjeg stroja na dionici Trebaljevo-Kolašin sredstvima iz programa IPA 

2009. (5 mil.€). 

Uradiće se Studija o tehničko-ekonomskoj izvodljivosti radova vezanih za rekonstrukciju 

željezničke linije Beograd – Bar, uz donaciju Ministarstva za ekonomski razvoj Republike Italije. 

Nastaviće se aktivnosti na izradi Studije izvodljivosti za izgradnju pruge Nikšić – Čapljina, čiju 

izradu finansira Evropska komisija kroz CARDS program. Završetak studije očekuje se početkom 

2011. godine. 

Proces restrukturiranja Željeznice Crne Gore biće završen realizacijom poslednje faze, tj. 

privatizacijom holding kompanije Željeznički prevoz Crne Gore AD – Podgorica, koja se bavi 

prevozom putnika i održavanjem željezničkih vozila. Za obije kompanije u Prevozu je planirana 

privatizacija kroz zajedničko ulaganje sa strateškim partnerom ili kupo-prodaju državnog paketa 

akcija. Planirana je i privatizacija Akcionarskog društva ”Montecargo”, koje se bavi prevozom 

tereta. 

Upravljanje infrastrukturom i regulisanje saobraćaja, biće povjereno kompaniji sa većinskim 

državnim vlasništvom, čiji će se udio povećavati dokapitalizacijom. Za održavanje infrastrukture će 

se tražiti zajedničko ulaganje sa strateškim partnerom, poslije čega će uslijediti kupo-prodaja 

državnih akcija, dok će se za Željezničke stanice i zemljište dodjeljivati koncesije. 

U oblasti drumskog saobraćaja, u skladu sa bilateralnim sporazumima između Vlade Crne Gore i 

Republike Slovenije, Republike Srbije i Savjeta ministara Bosne i Hercegovine o prevozu putnika i 

tereta u međunarodnom drumskom saobraćaju, obezbijeđeni su tržišni uslovi privređivanja, fer 

konkurencija, jednak tretman domaćih i stranih prevoznika i zabrana diskriminacije stranih u 

odnosu na domaće prevoznike, kao i ukinuto niz administrativnih barijera. 

U skladu sa odgovarajućom Odlukom koja je u pripremi, biće ograničen uvoz vozila na vozila sa 

minimum Euro 4 standardom, čime će se povećati kvalitet voznog parka u smislu starosti vozila, 

što za cilj ima smanjanje zagađenja od saobraćaja, kao i podizanje nivoa bezbjednosti saobraćaja. 

U skladu sa Programom javnih radova, koji će se implementirati kroz kapitalni budžet Direkcije 

javnih radova, realizovaće se projekti izgradnje lokalne infrastrukture i time pomoći lokalnim 

upravama u rješavanju infrastrukturnih problema. 

Direkcija za saobraćaj će pratiti realizaciju projekata izgradnje obilaznica oko gradova Nikšić, 

Kolašin, Golubovci, Bijelo Polje i Rožaje; projekata koji su u fazi projektovanja i raspisivanja 

tenderske procedure: obilaznice Tivat, Kotor, Budva, Bar i most Port Milena u Ulcinju, klizištu 

Praskvice; izgradnji treće trake na magistralnom putu M-2 Podgorica-Cetinje na lokalitetu Kokoti 

dužine 3650 metara, rekonstrukcije i modernizacije puta Murino-Čakor-Peć. 

Direkcija za saobraćaj će pratiti i buduće aktivnosti u oblasti putne infrastrukture koje se odnose na 

investiciono presvlačenje magistralnih i regionalnih puteva kao i Program rekostrukcije raskrsnica 

na državnim putevima Crne Gore. Programom je predviđena rekonstrukcija 10 raskrsnica na mreži 

državnih puteva. Predračunska vrijednost za izradu projektne dokumentacije je cca 560.000,00 €, a 

za izvođenje radova je cca 4.420.000,00. Sredstva za realizaciju programa raskrsnica su planirana 

kapitalnim budžetom Direkcije za saobraćaj za 2010.godinu, sa predviđenim završetkom radova u 

toku 2010.godine. 

Nastaviće se radovi na izgradnji puta Risan-Grahovo-Žabljak i to na dionicama: Dragalj polje- 

Grahovo; Grahovo-Osječenica; Osječenica-Vilusi i Šavnik-Grabovica-tunel „Ivica” i tunel „Ivica”- 

Žabljak. 

13


Nastaviće se aktivnosti na redovnom održavanju i zaštiti magistralnih i regionalnih puteva u Crnoj 

Gori. U skladu sa Zakonom o javnim nabavkama realizovaće se tender za zaključivanje novog 

Ugovora o redovnom održavanju i zaštiti magistralnih i regionalnih puteva za period 

2010-2014.godina. 

Osnovna aktivnost Monteputa d.o.o. Podgorica, biće usmjerena na tekuće i investiciono 

održavanje tunela ”Sozina” i njegovih prilaznih saobraćajnica, kao i obavljanje poslova prema 

Ugovoru o obavljanju poslova stručne kontrole izvršavanja Ugovora o koncesiji za izgradnju 

autoputa Bar – Boljare, najznačajnijeg infrastrukturnog objekta u Crnoj Gori, čija izgradnja će 

doprinijeti potpunijoj valorizaciji ekonomskih potencijala područja koja gravitiraju autoputu, 

uravnotežavanju transportnih opterećenja na saobraćajnoj mreži i povezanosti sa glavnim 

saobraćajnim koridorima prema okruženju i šire. Ovaj projekat pokrenuće snažan multiplikacioni 

razvojni efekat (nove investicije, zapošljavanje, regionalni razvoj). 

Sagledaće se i okolnosti u vezi realizacije projekta Jadransko-Jonski put, koji je od strateškog 

značaja sa aspekta saobraćajne uvezanosti Crne Gore u trans-evropske koridore. Izrađen je 

Generalni projekat, radi se na izradi Detaljnog prostornog plana, a u najskorije vrijeme biće raspisn 

tender za izradu Idejnog projekta Jadransko-Jonskog autoputa. Procjenjena vrijednost projekta je 

oko 5 mil €, a za 2010. godinu potrebno je obezbijediti sredstva u visini od 1 mil. €. 

Planirana mreža autoputeva, će se pored ukrštanja sa većim brojem postojećih i planiranih 

primarnih saobraćajnica i međusobno povezivati, čime će se obezbijediti dobra unutrašnja 

povezanost u Crnoj Gori, kao i sa zemljama regiona i EU. 

Za projektovanje i izgradnju autoputeva, primjenjuju se TEM standardi (Trans European, North- 

South Motorways ). 

Kod vazdušnog saobraćaja aktivnosti će biti usmjeravane na što potpunije integrisanje 

subjekata civilnog vazduhoplovstva (Agencije za civilno vazduhoplovstvo i Kontrole letjenja) u 

međunarodne organizacije i asocijacije, uz transponovanje direktiva koje proizilaze po osnovu 

Multilateralnog sporazuma o zajedničkom vazdušnom području (ECAA sporazum) u nacionalno 

zakonodavstvo. 

Strateški razvojni pravci Montenegroairlinesa će biti realizovani kroz dalju modernizaciju 

postojeće flote i putem osvajanja novih tržišta i otvaranjem novih linija. Planira se kupovina dva 

aviona tipa E195 u 2010. i 2011.godini, što će omogućiti da se kompanija pozicionira i nametne 

kao strateški partner turističke privrede. Svi razvojni projekti realizovaće se kroz formu 

dokapitalizacije, odnosno privatizaciju kompanije, što će rezultirati konsolidacijom kompanije. 

Aerodromi Crne Gore će poslovnu politiku, uprkos ekonomskoj krizi, usmjeravati na održavanje 

pozitivnih trendova i aktivnosti, u skladu s Master planom razvoja aerodroma Crne Gore do 

2023.godine. U cilju jačanja konkurentnosti, posebna pažnja će se poklanjati obuci kadrova, 

nabavci potrebne opreme, usklađivanju cijena sa tržišnim kretanjima, animaciji neavijacijskih 

usluga, upošljavanju kapaciteta od strane aviokompanija i turoperatora, reklami i prezentaciji 

usluga, zaštiti eko sistema i drugim aktivnostima koje će podići imidž naših aerodroma. 

Programom restrukturiranja a.d. »Luka Bar« stvorene su pretpostavke za funkcionalno izdvajanje 

pojedinih organizacionih cjelina i njihovo osposobljavanje za privatizaciju. 

Polazeći od izvršene prve faze restruktuiranja na dva akcionarska društva: a.d. »Luka Bar« i a.d. 

»Kontejnerski terminal i generalni tereti« realizovaće se javni poziv za prodaju 54,0527% akcija 

kompanije a.d. »Kontejnerski terminal i generalni tereti«, javni poziv za prodaju d.o.o. 

»Obezbjeđenje i protivpožarna zaštita« i d.o.o. »Pomorski poslovi«, kćerki a.d. »Luka Bar«. 

Nastaviće se aktivnosti na implementaciji Zakona o lukama, i u skladu s tim, aktivnošću Lučke 

uprave. 

Realizovaće se tenderske procedure, izvršiti izbor najboljeg ponuđača i završiti privatizacija a.d. 

»Marina« Bar. Pokrenuće se i postupak za privatizaciju državnog paketa akcija a.d. »Barska 

plovidba«. 

Aktivnosti u cilju revitalizacije crnogorske flote, započeće zaključivanjem Sporazuma o 

kupoprodaji i gradnji dva broda, koja će se graditi u Narodnoj Republici Kini za Crnogorsku 

plovidbu uz povoljne kreditne aranžmane od strane Narodne Republike Kine. 

14


Sektor telekomunikacija razvijaće se u skladu sa zahtjevima koji proističu iz dalje liberalizacije i 

harmonizacije evropskog Telekomunikacionog sektora. To će se omogućiti kroz razvoj 

konkurencije i pojednostavljenje administrativnih procedura, širenje unutrašnjeg tržišta i zaštitu 

potrošača. Razvoj konkurencije će se podsticati uvođenjem novih operatera i dodjelom licenci za 

pružanje širokopojasnih usluga. Saglasno Zakonu o elektronskim komunikacijama, uspostavljaće 

se jedinstveni regulatorni okvir za sve elektronske komunikacione usluge, uključujući i mreže za 

prenos i distribuciju signala radija i televizije. 

Pošta Crne Gore će i dalje svoje poslovanje usmjeravati ka ostvarivanju svjetskih standarda u 

poštanskom saobraćaju. Kroz informatizaciju poslovanja i uvođenje novih servisa („Track and 

Trase“ sistem za elektronsko praćenje pošiljaka u unutrašnjem saobraćaju, IPS sistem za provjeru 

statusa pošiljki u međunarodnom saobraćaju, novog adresnog koda u Crnoj Gori, projekta 

elektronske poštanske uputnice, „postekspres“, kurirske službe, telegrama itd.) obezbijediće se 

optimalno zadovoljavanje potreba korisnika i povećati konkurentnost na tržištu. Strategijom razvoja 

Pošte Crne Gore će biti opredijeljena dugoročna vizija razvoja kompanije. Pokrenuće se postupak 

za privatizaciju kompanije. 

1.4. Upravljanje prostorom 

Osnovu dugoročne politike upravljanja prostorom čine Prostorni plan Crne Gore do 2020. godine, 

Zakon o uređenju prostora i izgradnji objekata i Zakon o morskom dobru, sa podzakonskim 

aktima. 

U toku 2010. godine nastaviće se aktivnosti na izradi: 

- Prostornog plana područja posebne namjene za Durmitorsko područje; 

- Prostornog plana područja posebne namjene «Bjelasica i Komovi«; 

- Detaljnog prostornog plana za prostor višenamjenskih akumulacija na rijeci Morači; 

- Studija lokacije u zoni Morskog dobra za koje su u prethodnom periodu donijete odluke o 

njihovoj izradi; 

- Studije lokacije (3) u okviru PPPPN Skadarsko jezero, koje finansira GTZ. 

- Prostorno- urbanističkog plana Opštine Ulcinj, koji se radi kao državni plan po osnovu 

sporazuma opštine Ulcinj i Vlade Crne Gore; 

- Lokalne studije lokacije "Dubovica I", koja se radi kao državna studija lokacije, po osnovu 

sporazuma opštine i Vlade Crne Gore. 

Počeće se sa izradom sljedećih planova: 

- Detaljnog prostornog plana za Jadransko- jonski auto put; 

- Detaljnog prostornog plana za Jadransku magistralu za brzi motorni saobraćaj; 

- Detaljnog prostornog plana za mini hidroelektrane; 

- Detaljnog prostornog plana za trasu novog dalekovoda i podvodnog kabla Crna Gora- Italija; 

- Prostornog plana područja posebne namjene za region Skadarskog jezera; 

- Prostornog plana područja posebne namjene za NP Prokletije; 

- Prostornog plana područja posebne namjene za Nacionalni park »Lovćen« 

(izmjene i dopune) ili drugi, odgovarajući, planski dokument; 

- Prostornog plana područja posebne namjene za Morsko dobro ( izmjene i dopune); 

- Studija lokacija za lokalitete u okviru Prostornog plana područja posebne namjene za 

morsko dobro koje će se naknadno utvrditi polazeći od iskazanih potreba i prioriteta. 

Razmotriće se i potreba donošenja Detaljnog prostornog plana za HE „Komarnica“ i za aerodrome 

u Podgorici i Tivtu u 2010.godini. 

Donošenjem ove prostorno-planske dokumentacije stvoriće se uslovi za realizaciju brojnih 

projekata i značajna ulaganja. 

Uradiće se Strategija za razvoj golfa u Crnoj Gori. 

Nastaviće se aktivnosti u realizaciji komponente „B” LAMP projekta (Projekat – „Rukovođenje i 

upravljanje zemljišnom administracijom”), čiji je cilj unaprjeđenje procesa planiranja, izdavanja 

građevinskih dozvola i podrške Ministarstvu i određenom broju opština, kao i podrške opštinama za 

izradu opštinskih planova. Projekat se realizuje na osnovu Ugovora potpisanim između Vlade Crne 

Gore i Svjetske banke. 

15


Donijeće se Uredba o sadržaju i načinu vođenja dokumentacione osnove i informacionog sistema o 

prostoru; 

Preispitaće se rješenja iz Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata, naročito u dijelu 

mehanizama za implementaciju i, s tim u vezi, pristupiti izmjenama i dopunama propisa. 

Donijeće se novi Zakon o morskom dobru, kako bi se aktuelni Zakon usaglasio sa rješenjima u 

pravnom sistemu. Pritom su od posebnog značaja pitanja granice Morskog dobra, načina 

određivanja granica, načina planiranja, upravljanja i korišćenja Morskog dobra, učešća lokalne 

samouprave u upravljanju i dr. S tim u vezi, sagledaće se opravdanost dosadašnje definicije 

Morskog dobra, u smislu ustanovljavanja kriterijuma (izgrađenost prostora , konfiguracija zemljišta 

koja utiče na dubinu Morskog dobra i dr.). 

1.5. Zaštita i unapredjivanje životne sredine 

Mjere zaštite životne sredine realizovaće se u skladu sa Nacionalnom strategijom održivog 

razvoja, Nacionalnim programom za integraciju Crne Gore u EU, Nacionalnom politikom zaštite 

životne sredine, kao i obavezama koje proizilaze iz politika i smjernica sadržanih u međunarodnim 

konvencijama i ugovorima. 

U skladu s tim nastaviće se harmonizacija nacionalnog zakonodavstva u oblasti zaštite životne 

sredine: horizontalno zakonodavstvo, vazduh, zaštita prirode, kontrola industrijskog zagađenja, 

hemikalije, zaštita od jonizujućeg zračenja, upravljanje otpadom i otpadnim vodama, i drugim 

oblastima prioritetnim u okviru procesa evropskih integracija. Unaprjeđenje zakonodavnog okvira 

biće praćeno i jačanjem institucionalnih kapaciteta. 

Prioritetne aktivnosti i mjere definisane su u okviru strateških dokumenata iz oblasti zaštit životne 

sredine: 

- Nacionalna politika životne sredine do 2012.godine, posebno za oblasti: očuvanja 

biodiverziteta, povećanja energetske efikasnosti, prilagođavanja i smanjenje negativnih 

efekata uzrokovanih klimatskim promjenama, kao i snadbijevanja vodom za piće, tretmana 

otpadnih voda, upravljanje otpadom, zaštite mora, priobalnog područja i drugih eko sistema. 

- Akcioni plan Nacionalne strarategije održivog razvoja (NSOR) za period 2007-2012 godina, 

u skladu sa kojim će se nastaviti proces praćenja i evaluacije procesa implementacije 

strategije i pratećeg petogodišnjeg Akcionog plana, naročito u pogledu stvaranja uslova za 

efikasnu integraciju ključnih nadležnosti iz oblasti životne sredine u sektorske politike, kao 

što su: prostorno planiranje, energetika, turizam, saobraćaj, poljoprivreda, šumarstvo i dr. 

S tim u vezi, posebno su značajne aktivnosti koje se odnose na kontinuiranu kontrolu i 

praćenje stanja kvaliteta vazduha u okviru nacionalnog Programa praćenja stanja životne 

sredine, kao i implementacija prioritetnih mjera u oblasti očuvanja i poboljšanja kvaliteta 

vazduha definisanih u Nacionalnoj strategiji održivog razvoja Crne Gore. Započeće se sa 

implementacijom Plana mjera za smanjivanje zagađenosti vazduha u slučaju prekoračenja 

propisanih graničnih vrijednosti, uključujući i sanacione programe, kao i dalja 

implementacija odredbi relevantnih medjunarodnih ugovora. 

U pogledu zaštite mora od zagađenja i integrisanog upravljanja priobalnim područjem, 

pažnja će biti usmjerena na usvjanje Nacionalne stategije za integralno upravljanje obalnim 

područjem Crne Gore (NS IUOP), kao i izradu Programa integralnog upravljanja obalnim 

područjem (CAMP Montenegro). U kontekstu ostalih aktivnosti koje se odnose na implementaciju 

Barselonske konvencije i njenih protokola, biće nastavljeno sprovodjenje prioritetnih aktivnosti 

predvidjenih Nacionalnim izvještajem u okviru sprovođenja SAP-BIO programa. U skladu s tim, 

nastaviće se i sprovodjenje programa za kontinuirano praćenje stanja mora u skladu sa odredbama 

Barselonske konvencije i metodologije MEDPOL programa, kao posebnog segmenta u okviru 

nacionalnog Programa praćenja stanja životne sredine mora. 

U dijelu mjera koje imaju za cilj unaprjeđenje stanja vodnih ekosistema značajna je implementacija 

aktivnosti predvidjenih projektima: »Integralno upravljanje eko sistemom Skadarskog jezera od 

(2009- 2012.godina) » i » Održivo korišćenje i zaštita akvifera dinarskog karsta« koje će se 

sprovoditi planiranom dinamikom. 

16


U oblasti očuvanja prirode i biodiverziteta, nakon usvajanja Prijedloga Nacionalne strategije 

biodiverziteta sa Akcionim planom za period od 2010. - 2015. god., otpočeće implementacija 

Strategije. Za unaprjeđenje kapaciteta u oblasti zaštite prirode, naročito je značajna realizacija 

sljedećih projekata: “ Crna Gora i Natura 2000: Jačanje kapaciteta Vlade i civilnog sektora u 

pogledu usvajanja EU zakonodava u oblasti zaštite priorde“; „Jačanje sistema zaštićenih područja 

u Crnoj Gori- Strengthening the sustainability of the Protected Areas System of Montenegro 

(PAS)“, kao i dalja priprema projektne dokumentacije za realizaciju projekta „Održivo finansiranje 

zaštićenih područja - Protected Area Sustainable Financing Project (PAF)“. 

U sprovođenju politike zaštite životne sredine u oblasti upravljanja otpadom i otpadnim 

vodama, smjernice su definisane: Nacionalnom politikom upravljanja otpadom (2004); Strateškim 

master planom za upravljanje otpadom na republičkom nivou (2005) i Nacionalnom strategijom 

upravljanja medicinskim otpadom (2008) , sa posebnim osvrtom na sprovodjenje ekonomskih 

instrumenata (princip-zagađivač plaća) i proces planiranja upravljanja otpadom. 

Sprovođenje aktivnosti na sanaciji uticaja postojećih izvora industrijskog zagađenja (KAP u 

Podgorici, Željezara u Nikšiću, Termoelektrana u Pljevljima i dr.) ima naročit značaj za 

unaprjeđenje stanja životne sredine. U dijelu eliminacije štetnog uticaja ranijeg industrijskog 

zagađenja značajna je realizacija treće faze Projekta sanacije i rekultivacije Jalovišta olova i 

cinka u Mojkovcu. 

Nastaviće se aktivnosti za implementaciju Eko fonda, u cilju uspostavljanja održivog sistema 

finansiranja u oblasti zaštite životne sredine. 

Agencija za zaštitu životne sredine će nastaviti sa kontinuiranim praćenjem stanja životne 

sredine kroz realizaciju Programa monitoringa životne sredine za 2010. godinu. Ekološka 

inspekcija će vršiti nadzor, kontrolu i preduzimati mjere za otklanjanje i ublažavanje štetnog 

dejstva aktivnosti koje imaju negativan uticaj na stanje životne sredine. 

Naročito značajan segment politike zaštite životne sredine odnosi se na podizanje svijesti o 

značaju zaštite životne sredine i održivog razvoja. S tim u vezi poseban značaj ima 

sprovođenje kampanje „Ova zemlja nam je dom “. 

U okviru međunarodne saradnje nastaviće se sa realizacijom niza projekata u skladu sa 

obavezama koje proizilize iz međunarodnih ugovora i konvencija u oblasti zaštite životne sredine 

kojima je Crna Gora pristupila, kao i saradnja sa relevantnim međunarodnim organizacijama i 

saradnja u okviru regionalnih inicijativa. 

1.6. Regionalni razvoj 

U uslovima snažnog uticaja ekonomske i finansijske krize, očuvaće se principi i opredjeljenja 

politike regionalnog razvoja koja će i dalje biti usmjerena na stvaranje uslova za ravnomjerniji 

regionalni razvoj i uspostavljanje trajne politike smanjenja razlika u stepenu razvijenosti regiona. U 

tom cilju, intenziviraće se aktivnosti na unapredjivanju institucionalnog okvira za implementaciju 

regionalne politike i stvaranju preduslova za korišćenje mogućnosti predpristupnih fondova EU 

namijenjenih regionalnoj komponenti razvoja. Realizacijom projekata izgradnje kapitalne 

infrastrukture, prije svega autoputa Bar-Boljare, pokrenuće se multiplikativni efekat na razvoj 

privrede Sjevernog regiona i njegovu integraciju u cjelinu privrednog prostora Crne Gore. 

Istovremeno, otpočeće realizacija regionalnih razvojnih projekata kojim će se stimulisati privredna 

aktivnost, valorizacija prirodnog i humanog potencijala, i na taj način ublažiti negativni efekti 

globalnih kretanja. 

U tom smislu: 

• Uradiće se Strategija regionalnog razvoja Crne Gore i donijeti Zakon o regionalnom razvoju 

Crne Gore kojima će se utvrditi ciljevi i načela upravljanja regionalnim razvojem, mjere 

podrške bržem razvoju manje razvijenih regiona i metodologija za utvrdjivanje stepena 

razvijenosti regiona i opština, kao i praćenje i vrednovanje promjena u tom pogledu; 

• razvijati kapacitet Zavoda za statistiku – MONSTAT-a za prikupljanje i obradu podataka 

regionalne statistike; 

• osposobiće se novoformirana organizaciona jedinica za regionalni razvoj u okviru 

Ministarstvu ekonomije, čime će se stvariti uslovi za adekvatno oblikovanje politike, sistema 

17


i mjera podrške regionalnom razvoju, njihov monitoring i analizu efekata na ukupan 

makroekonomski razvoj; 

• podržaće se jačanje administrativnih kapaciteta jedinica lokalne samouprave i njihova 

koordinacija sa institucijama na nacionalnom nivou, u cilju boljeg korišćenja mogućnosti 

pretpristupnih i strukturnih fondova EU; 

• ojačaće se funkcija regionalnih biznih inkubatora i Centra za profesionalnu orijentaciju i 

savjetovanje; 

• u skladu sa Prostornim planom Crne Gore do 2020.godine, ubrzaće se izrada prostornih 

planova na lokalnom i regionalnom nivou, kojim će se obezbijediti uslovi za racionalno 

korišćenje prostora i valorizaciji prirodnih resursa; 

• maksimalno će se koristiti mogućnosti realizacije Projekta Svjetske banke (MIDAS), u 

pogledu efikasnijeg korišćenja fondova ruralnog razvoja za ciljne mjere i područja, kao i 

prednosti formiranja i jačanja terenskih i savjetodavnih službi, što će uz očekivani uticaj na 

ruralni razvoj imati i snažne regionalne efekte; 

• u skladu sa Strategijom razvoja turizma do 2020.godine, sa posebnom pažnjom će se 

tretirati mogućnosti valorizacije turističkih potencijala Sjevernog regiona; 

• donijeće se prostorni planovi područja posebne namjene Bjelasice i Komova i Durmitorskog 

područja, kojim će se omogućiti valorizacija prirodnih resursa i stvoriti pretpostavke za 

održivi razvoj ovih područja; 

• podržaće se formiranje preduzetničkih zona na području manje razvijenih opština; 

• nastaviće se radovi na izgradnji magistralnog puta Risan-Grahovo-Žabljak; 

• u okviru strateških master planova, u okviru kreditnih aranžmana s međunarodnim 

institucijama, realizovaće se izgradnja projekata vodosnabdijevanja, projekata 

snabdijevanja električnom energijom, tretmana čvrstog otpada i otpadnih voda; 

• mreža obrazovnih i zdravstvenih institucija će se prilagodjavati potrebi obezbjedjivanja 

kvalitetnijih uslova za život i razvoj u manje razvijenim područjima; 

• nastaviće se realizacija Projekta “Posao za vas”, kao podrška sektorskim projektima i 

programima, i time uticati na porast novog zapošljavanja; 

• u okviru IPA programa obezbijediće se podrška projektima iz manje razvijenih područja; 

• uradiće se Studija demografskih kretanja koja će ukazati na osnovne demografske trendove 

i omgoućiti utvrđivanje demografske politike. 

1.7. Razvoj informacionog društva 

U skladu sa obavezama iz eSEE Agende Plus, koju su vlade zemalja regiona usvojile za period 

2007-2012 i obavezale se da će preduzimati konkretne akcije na putu ka društvu znanja i 

digitalizacije i Strategije razvoja informacionog društva u Crnoj Gori od 2009 do 2013 godine, 

nastaviće se aktivnosti na ostvarivanju ciljeva razvoja informacionog društva koji se tiču: 

− 

− 

− 

− 

− 

− 

− 

− 

− 

unapređenja stanja u oblasti ICT-a; 

izgradnje partnerstva između privatnog i javnog sektora i olakšavanja učešća svih ključnih 

aktera, uključujući i nevladine organizacije; 

usmjeravanja sredstava za korišćenje ICT-a za nacionalne prioritete i pomoć prilikom 

utvrđivanja dinamike dopunskih ulaganja; 

jačanja uticaja tržišta, promovisanja društvenih promjena, omogućavanja lokalne inicijative, 

osiguravanja zajedničkog učenja i omogućavanja širenja uspješnih rješenja; 

ukazivanja na posebne potrebe i snagu važnih djelova ICT industrije za izvoz i 

konkurentnost privrede; 

preusmjeravanja nacionalnog sistema inovacija radi zadovoljenja suštinskih i dugoročnih 

tehnoloških zahtjeva ICT-a (kao tehnologije opšte namjene); 

ukazivanja na propuste u koordinaciji, istraživanja mrežnih efekata i obezbjeđenja 

dopunskih ulaganja za korišćenje ICT-a kao infrastrukture koja osposobljava i pruža 

potrebne usluge; 

U oblasti institucionalnog i zakonodavnog okvira nastaviće se aktivnosti na uspostavljanju 

odgovarajućeg institucionalnog okvira, koji bi organizovao, podsticao i pomagao razvoj u 

oblasti informacionog društva, kao i na usklađivanju zakonskih propisa sa direktivama EU; 

unaprjeđenja bezbjednog okruženja kroz Forum za sigurniji Internet; 

18

− 

− 


ograničavanja neželjenog i štetnog sadržaja kroz ocjenjivanje sadržaja, tehnologiju filtriranja 

i suzbijanje spama; 

borbe protiv nelegalnih sadržaja kroz javnu podršku. 

U cilju daljeg razvoja telekomunikacione infrastrukture, povećanja stope internet penetracije i 

smanjenja digitalnog jaza: 

− nastaviće se aktivnosti na implementaciji bežičnog interneta; 

− nastaviće se aktivnosti na povećanju penetracije širokopojasnih servisa; 

− radiće se na uspostavljanju regionalne visoke širokopojasne kičme, povezane sa EU; 

− definisaće se prioriteti za lokalni bogatiji saobraćaj uz korišćenje pravaca i iskustava EU; 

− usvojiće se nacionalni okvir interoperabilnosti, usklađen sa evropskim okvirom 

interoperabilnosti za administracije. 

Radiće se na daljem jačanju informatičke kadrovske osnove: 

− realizovanjem jedinstvenog standarda za minimum ICT znanja; 

− podizanjem svijesti o sigurnijem Internetu među nastavnicima, roditeljima i djecom; 

− smanjenjem broja učenika po kompjuteru (potrebno je da broj učenika po kompjuteru bude 

manji od 20); 

− uvođenjem širokopojasnog Interneta u škole. 

− održavanjem i unapređivanjem povoljnog okruženja za IT stručnjake, stimulisanjem 

poslovnih inkubatora, tehno parkova i centara za pokretanje biznisa kroz partnerstvo sa 

univerzitetima i privatnim sektorom; 

− izradom otvorene, nacionalne baze podataka naučno-istraživačkih profesionalaca i 

institucija; 

− podržavanjem i finansiranjem lokalne akademske mreže i profesionalne organizacije, da bi 

se ostvarilo regionalno i lokalno ICT istraživanje; 

− mjerenjem i praćenjem intelektualnog kapitala u IT industriji; 

U cilju podizanja efikasnosti i transparentnosti rada državne uprave neophodno je: 

− realizovati servise elektronske vlade i ostvariti porast učešća u njihovom korišćenju 

gradjana i preduzeća; 

− uvoditi povoljne i razvojno orjentisane poreske programske sisteme za IT sektor; 

− preduzeti mjere za prevazilaženje prepreka za razvoj elektronskog poslovanja; 

− nastaviti aktivnosti na uspostavljanju Centralnog registra stanovništva; 

− nastaviti aktivnosti na uspostavljanju Geografskog informacionog sistema na državnom i 

lokalnom nivou; 

− nastaviti aktivnosti na Pravosudnom informacionom sistemu; 

− realizovati sistem elektronskih javnih nabavki; 

− nastaviti aktivnosti na realizaciji projekata primarne zdravstvene zaštite i informacionog 

sistema institucija zdravstva; 

− formirati nacionalne kompjuterske centre za reagovanje u vanrednim situacijama i započeti 

razmjenu informacija. 

− razviti interaktivne sadržaje na zvaničnim jezicima; 

− omogućiti da sve odluke koje zahtijevaju javnu raspravu, kao i njihovi nacrti, budu na 

raspolaganju za online diskusiju; 

− ostvariti značajan porast učešća građana i preduzeća, kao dio servisa elektronske vlade. 

Nastaviće se aktivnosti na uvođenju pune zaštite informacionog sistema državnih organa Crne 

Gore. 

Nastaviće se sa radom shodno usvojenim konvergentnim politikama elektronskih medija i u skladu 

sa usvojenom Nacionalnom strategijom upravljanja radio spektrom. 

Nastaviće se rad na usvajanju nacionalnih programa za digitalizaciju biblioteka i započeće se sa 

programom digitalizacije kulturnog nasljeđa. 

Usaglasiće se opšti i 2010 indikatori razvoja Infromacionog društva. Aktivnije će se raditi na 

aktivnostima u vezi sa propisanim benchmarking-om. 

Definisaće se nacionalni prioriteti za razvoj i pristupačnost bogatog online sadržaja. 

19


Radiće se na otklanjanju prepreka za direktna strana i domaća ulaganja u cilju stimulacije 

razvoja IT sektora. 

U cilju promocije informacionog društva, afirmacije najnovijih tehnoloških dostignuća, kao i u cilju 

povećanja informatičke pismenosti kod svih građana Crne Gore: 

− sprovodiće se intenzivne aktivnosti na planu promocije informacionog društva u Crnoj Gori; 

− u saradnji sa ICT sektorom i drugim subjektima, realizovaće se projekti promocije 

informacionog društva, namijenjeni svim kategorijama građana ( djeca, studenti, penzioneri 

itd). 

− u saradnji sa Ispitnim centrom, nastaviće se sa relizacijom projekta „ 100 za 100“ koji 

podrazumijeva nagrade Ministarstva za informaciono društvo za učenike – pobjednike 

državnog takmičenja; 

− nastaviće se sa projektom 10 nagrada za 10 najboljih informatičkih rješenja na 

univerzitetima u Crnoj Gori; 

− realizovaće se Festival ICT dostignuća – INFOFEST; 

− sprovodiće se aktivnosti na planu promocije projekata koje realizuje Ministarstvo za 

informaciono društvo; 

− u cilju promocije dostignutog nivoa razvoja informacionog društva u Crnoj Gori, kao i zbog 

definisanja daljih pravaca razvoja, u saradnji sa partnerima, organizovaće se tematske 

konferencije, okrugli stolovi, work shop-ovi itd, uz učešće renomiranih stručnjaka iz oblasti 

ICT iz zemlje i inostranstva; 

− nastaviće se intenzivna komunikacija i saradnja sa elektronskim i štampanim medijima u 

Crnoj Gori. 

1.8. Statistika 

Transformacija statističkog sistema u 2010.godini će se odvijati u skladu sa Strategijom razvoja 

statistike 2009-2012.godine i izmijenjenog Zakona o statistici i statističkom sistemu Crne Gore. U 

osnovi aktivnosti je kontinuitet impelmentacije opredjeljenja da se statistički sistem orgnaizuje i 

osposobi tako da proizvodnja statističkih iskaza bude usklađena sa međunarodnim standardima u 

ovoj oblasti u pogledu kavaliteta, realnosti, blagovremenosti i metodološke ispravnosti. Uporedivost 

pokazatelja u skladu s međunarodnom praksom treba da omogući uporedne analize i makroekonomske 

projekcije razvoja, praćenje regionalne dimenzije razvoja i bude osnova za formiranje 

relevantnih informacija iz domena biznis statistike. U skladu s preporukama iz procesa 

usaglašavanja sa standardima EU i planiranim aktivnostima u 2010.godini će se raditi na: 

• Realizaciji programa statističkih istraživanja za period 2009-2014.godine i Programa 

statističkih istraživanja za 2010.godinu s Kalendarom objavljivanja podataka u 2010.godini; 

• Jačanju kadrovskog, organizacionog, tehničkog i softverskog kapaciteta Zavoda za 

statistiku – Monstata kao nosioca statističkog sistema; 

• Implementaciji principa definisanih Kodeksom prakse EU statistike; 

• Unapredjenju metodološke koordinacije proizvođača statistike, posebno proizvodjača 

fiskalne, monetarno-finansijske statistike i statistike nacionalnih računa; 

• Realizaciji Popisa poljoprivrede i stvaranje baze podataka iz poljoprivrede na toj osnovi, u 

skladu s međunarodnom statističkom praksom; 

• Pripremi relalizacije Popisa stanovništva i stanova 2011. godine (usvajanje metodologije i 

zakonske regulative); 

• Uvodjenju nacionalne klasifikacije djelatnosti NACE Rev 2; 

• Realizaciji projekta »Podrška Crnoj Gori u približavnaju EU standardima u statistici« iz 

sredstava IPA programa za 2007.godinu; 

• Usaglašavanju makroekonomske, biznis i statistike kratkoročnih indikatora preko IPA 2007 

projekta; 

• Kreiranju izvora podataka i realziaciji posebnih istraživanja za obračun kvartalnog BDP-a, 

čije objavljivanje se planira od 2011. godine; 

• Metodološkom unapređivanju godišnjeg obračuna BDP-u preko jednogodišnje ekspertske 

pomoći obezbjedjene od strane Medjunarodnog monetranog fonda; 

• Pripremi podataka o ostvarenom BDP-u u 2009.godini i osposobljavnaju za obradu 

podataka na kvartalnom nivou od 2011.godine; 

20


• Poboljšanju kvaliteta podataka o spoljno-trgovinskoj razmjeni; 

• Unapređivanju statistike za potrebe biznisa (biznis registar, informacije o poslovnim 

performansama kompanija i preudzeća i dr); 

• Jačanje komunikacije sa korisnicima podataka izradom metadata baze i izradom novog 

web sajta; 

• Realizaciji programa međunarodne saradnje i podrške jačanju kapaciteta statistike. 

2. FINANSIJSKI SEKTOR 

U uslovima promijenjenog globalnog finansijskog i ekonomskog okruženja, očuvanje stabilnosti i 

dalji razvoj finansijskog sektora ostvariće se kroz jačanje institucionalnih okvira finansijskog 

sistema. Efikasnom primjenom i stalnom kontrolom usklađenosti postojeće zakonske regulative 

sa pozitivnom međunarodnom praksom, a naročito regulatornim standardima Evropske Unije, 

stvoriće se uslovi za razvoj integrisanog finansijskog sistema, sa jakim vezama među pojedinim 

segmentima tržišta. 

U cilju podsticanja privrednih aktivnosti, posebna pažnja posvetiće se jačanju funkcije finansiranja 

realnog sektora. Pri tome, stabilizacija i povećanje likvidnsoti finansijskog sektora, doprinijeće 

jačanju kreditnog portfolija i smanjivanju rizika investiranja u privredu. Time će se aktivirati novi 

izvori tražnje na finansijskom tržištu, što će doprinijeti razvoju likvidnosti i uvođenju novih 

finansijskih instrumenata, kojima se posluje na razvijenim tržištima. 

Nastaviće se saradnja sa Svjetskom bankom i drugim međunarodnim finansijskim institucijama u 

cilju daljeg unapređenja primjene međunarodnih standarda i kriterija u finansijskom sistemu . 

2.1. Bankarski sektor 

U cilju očuvanja stabilnosti i vitalnosti bankarskog sektora u uslovima krize, preduzeće se mjere 

za podsticanje kreditnih aktivnosti, prvenstveno prema privredi, povratku depozita i zaustavljanju 

rasta nekvalitetne aktive. Na povećanje kreditnih plasmana u uslovima poboljšane likvidnosti 

bankarskog sektora, uticaće i tekući proces dokatpitalizacije bankarskog sistema i 

operacionalizacija kreditnih linija međunarodnih finansijskih institucija. Ova sredstva će se usmjeriti 

za razvoj malih i srednjih preduzeća, što će uticati na oživljavanje privredne aktivnosti. 

Donošenjem novog seta propisa (izmjene Zakona o bankama, Zakona o CBCG, Zakona o zaštiti 

depozita, Zakona o stečaju i likvidaciji banaka) , dodatno će se unaprijediti regulacija bankarskog 

sektora, usklađenost s međunarodnim standardima i obezbijediti veći stepen sigurnosti 

deponenata i veće povjerenje u bankarski sistem. Stvoriće se uslovi za projekciju efekata budućih 

kriza. 

U skladu sa novim Zakonom o Centralnoj banci Crne Gore, trebalo bi formirati Savjet za finansijsku 

stabilnost, kako bi se sinhronizovale aktivnosti različitih supervizora i ostvarila veća koordinacija i 

efikasnost sistema. 

Nastaviće se modernizacija bankarskog sektora kroz dalji razvoj elektronskog bankarstva i ponudu 

novih bankarskih proizvoda. 

U saradnji sa Centralnom bankom Crne Gore, sagledaće se mogućnost komercijalnih banaka za 

davanje dodatnih olakšica dužnicima u otplati postojećih kredita (produženje roka otplate i sl.). 

2.2. Nebankarski sektor 

Nastaviće se aktivnosti na institucionalnom jačanju tržišta osiguranja u skladu sa propisima 

zemalja razvijene tržišne privrede. Zaokruživanjem zakonske regulative kroz funkcionisanje 

Agencije za razvoj osiguranja i Nacionalnog biroa osigurača Crne Gore obezbijediće se 

adekvatna sistemska osnova za sigurnost osiguranika i građana i bolje funkcionisanje tržišta 

osiguranja. Na razvoj tržišta osiguranja uticaće oživljavanje privredne aktivnosti i povoljniji opšti 

privredni ambijent, kao i edukovanost i bolja informisanost građana o mogućnostima osiguranja. 

Stvoriće se uslovi za povećanu ponudu novih oblika osiguranja i razvoj konkurencije osnivanjem 

novih osiguravajućih kuća. 

21


U oblasti tržišta kapitala ojačaće se regulatorna i nadzorna funkcija i stvarati stimulativni ambijent 

za investiranje kroz veću transparentnost tržišta. Kretanje na tržištu kapitala biće u znatnoj mjeri 

opredijeljeno dinamikom privrednih aktivnosti i kretanjima na svjetskom tržištu kapitala, zbog čega 

će se nastaviti sa harmonizacijom propisa iz ove oblasti sa praksom Evropske Unije. 

U tom smislu, radiće se na: 

• Sagledavanju potrebe izmjene Zakona o hartijama od vrijednosti, sa preciznijim rješenjima 

u pogledu sankcionisanja nezakonitih postupanja na tržištu; 

• Jačanju administrativnih kapaciteta Komisije za hartije od vrijednosti, za obavljanje 

nadzornih aktivnosti; 

• Uspostavljanju principa korporativne kulture izradom Kodeksa korporativnog upravljanja u 

Crnoj Gori; 

• Ubrzanju procesa harmonizacije propisa sa direktivama i uredbama Evropske Unije; 

• Stvaranju uslova za uključivanje Komisije za hartije od vrijednosti u međunarodnu mrežu 

regulatora; 

• Unapređivanju informatičke povezanosti učesnika na tržištu kapitala; 

• Širenju ponude novih servisa u vezi sa poslovanjem na tržištu kapitala; 

3. TRŽIŠTE RADA 

3.1. Zaposlenost i tržište rada 

Efekti ekonomske krize odraziće se i na sektor zapošljavanja, što će za posljedicu imati usporeniji 

rast zaposlenosti i povećanje nezaposlenosti. Politika zapošljavanja će se bazirati na Nacionalnoj 

strategiji zapošljavanja i razvoja ljudskih resursa za period 2010. – 2011. godine i Nacionalnom 

akcionom planu zapošljavanja za period 2009. – 2010. godine. Mjere i aktivnosti na tržištu rada 

usmjeriće se na ublažavanje uticaja globalne ekonomske krize na sferu zapošljavanja, smanjivanje 

regionalnih razlika i strukturne neusklađenosti na tržištu rada. 

U 2010.godini prioriteti u oblasti zapošljavanja i tržišta rada će biti: stvaranje uslova za povećanje 

zaposlenosti i smanjivanje nezaposlenosti; podsticanje poslodavaca na održavanje postojećeg 

nivoa zaposlenosti i otvaranje novih radnih mjesta; povećanje produktivnosti i kvaliteta rada sa 

mjerama usmjerenim na unapređivanje kvaliteta radne snage i održivost radnih mjesta; oblikovanje 

obrazovnog sistema u skladu s potrebama tržišta rada i jačanje socijalne kohezije; prevenciju 

socijalne isključenosti i siromaštva na sjeveru Crne Gore. 

Nastaviće se proces normativno-institucionalnoh reformi na području tržišta rada. 

Nastaviće se realizacija programa u oblasti pripreme za zapošljavanje (obuka, dokvalifikacija, 

prekvalifikacija, specijalizacija), odnosno unaprijeđivanje kvaliteta ponude radne snage, vodeći 

računa o neophodnosti smanjivanja regionalnog nesklada na tržištu radne snage. 

Nastaviće se sa realizacijom programa koji će omogućiti otvaranje novih radnih mjesta, pružanjem 

finansijske podrške samozapošljavanju i malom preduzetništvu, što će uticati na smanjenje 

nezaposlenosti. 

Na realizaciji programa javnih radova će biti angažovane određene kategorije nezaposlenih lica. 

Donijeće se programi zapošljavanja pripravnika i stimulisanja poslodavaca za zapošljavanje 

pripravnika na neodredjeno vrijeme, po odradjenom pripravničkom stažu. Stimulisaće se 

zapošljavanje odredjenih kategorija nezaposlenih lica (lica sa invaliditetom, lica koja se nalaze na 

evidenciji preko pet godina, nezaposlenih lica sa preko 50 godina starosti, tehno-ekonomskih 

viškova, poljoprivrednika, lica koja su angažovana u javnim radovima i lica koja se radno angažuju 

na obavljanju sezonskih poslova). Donijeće se Program sezonskog zapošljavanja radnika. 

Osnovaće se Fond rada kroz koji će se obezbjeđivati ostvarivanje prava zaposlenih u slučaju 

insolventnosti privrednih društava u skladu sa Zakonom o radu. 

I dalje će se obavljati stručno usavršavanje državnih službenika i namještenika s ciljem povećanja 

kvaliteta i efikasnosti rada u upravi, uz proširenje metodoloških i informatičkih znanja. 

Zapošljavanje stranaca će se vršiti u skladu sa Odlukom o utvrđivanju broja radnih dozvola za 

strance za 2010. godinu. 

22

Nastaviće se procesi edukacije menadžerskih struktura u preduzećima. 


Osiguraće se efikasna i blagovremena zakonska zaštita od svih oblika kršenja prava na rodnu 

jednakost na tržištu rada i sprečavanje, otkrivanje i otklanjanje svih oblika diskriminacije prilikom 

zapošljavanja, očuvanja posla i napredovanja, kao i pristup pravima i benefitima po osnovu radnog 

odnosa. 

Unaprijeđivaće se sistem obezbjedjivanja podataka i informacija o tržištu rada, u skladu sa 

medjunarodnim standardima. 

3.2. Socijalna politika 

Stvaranje uslova za zaštitu i povećanje životnog standarda stanovništva, smanjenje siromaštva, 

kao i obezbjeđenje zaštite građana koji se nalaze u stanju socijalne potrebe, odnosno socijalne 

isključenosti, će biti osnovni cilj socijalne i dječje zaštite u 2010. godini. U tom cilju, nadležne 

državne institucije, lokalne zajednice, privatni sektor, nevladine organizacije i organizacije civilnog 

društva će realizovati mjere iz odgovarajućih programa zaštite. 

Strategija razvoja socijalne zaštite starih lica 2008-2012., Strategija razvoja socijalne i dječje zaštite 

u Crnoj Gori za period 2008-2012.godine, Strategija integracije osoba s invaliditetom u Crnoj Gori 

za period od 2008. god. do 2016. godine, će se implementirati u skladu sa odgovarajućim 

akcionim planovima aktivnosti za 2010. godinu. 

Nastaviće se implementacija mjera iz Strategije za suzbijanje siromaštva i socijalne isključenosti, 

koja povezuje materijalne i socio-psihološke aspekte životnog standarda. Na osnovu Istraživanja o 

mjerenju životnog standarda (LSMS), kao dopuni Ankete o potrošnji domaćinstava, u skladu sa 

metodologijom Svjetske banke, dobiće se kvalitetni i uporedivi podaci o siromaštvu. 

Unapređivaće se zaštita izbjeglica i interno raseljenih lica u skladu sa Akcionim planom za 

rješavanje statusa raseljenih lica iz bivših jugoslovenskih republika i interno raseljenih lica sa 

Kosova koja borave u Crnoj Gori. 

Usvojiće se Zakon o zaštiti osoba sa invaliditetom od diskriminacije. 

U 2010. godini počeće sa radom Centar za djecu sa smetnjama u razvoju u Nikšiću i završiti 

izgradnja centara u Beranama i Plevljima. Nastaviće se aktivnosti na otvaranju dnevnih centara za 

boravak djece sa smetnjama u razvoju i sagledavati mogućnosti njihovog otvaranja u svim 

opštinama. 

Počeće se sa radom Dom za stare osobe u opštini Bijelo Polje, čime će se stvoriti uslovi za 

smještaj i njegu starih lica na sjeveru Crne Gore. Staviće se u funkciju kompleks za prihvat, 

obradu i zdravstvenu zaštitu azilanata - Centar za azilante u Spužu. 

Obezbijediće se redovna isplata nadoknada po osnovu prava propisanih Zakonom o socijalnoj i 

dječjoj zaštiti. 

Unapredjivaće se aktivnosti na realizaciji Akcionog plana za Dekadu Roma, Nacionalnog plana 

akcije za djecu, i dr. 

3.3. Politika zarada i penzija 

Zarade u javnom sektoru će se kretati u skladu sa politikom i mjerama za smanjivanje učešća 

fonda bruto zarada u javnoj potrošnji. Nastaviće se reforma državne uprave u cilju optimizacije 

broja zaposlenih i fonda zarada. 

Smanjenjem biznis barijera doprinijeće se smanjenju sive ekonomije i obezbijediti efikasnija 

naplata poreza i doprinosa i veći finansijski efekti, što će uticati na jačanje mogućnosti za 

obezbjeđivanje zarada. 

Izvršiće se izmjene i dopune Zakona o državnim službenicima i namještenicima, kao i izmjene i 

dopune Zakona o zaradama državnih službenika i namještenika. 

U oblasti penzijsko-invalidskog osiguranja nastaviće se implementacija politike Fonda PIO. 

Kao dio strukturnih izmjena radiće se izmjene Zakona o PIO u cilju sprovođenja dodatnih reformi u 

skladu sa iskustvima drugih zemalja u EU. 

23


Preispitaće se rješenja iz Zakona o dobrovoljnim penzionim fondovima (III stub) na osnovu čega 

se građanima omogućava, da, bez obzira na radni staž, ili starost, kroz uplate doprinosa ostvare 

dodatni izvor prihoda i obezbijede sigurniju budućnost. 

Nastaviće se aktivnosti na ažuriranju aktuarskog modela koji će predstavljati dobru osnovu za 

donošenje odluke o implementaciji drugog stuba penzijskog sistema. Sprovešće se adekvatne 

analize i sagledati iskustva zemalja koje su uvele ovakve sisteme, a koje je neophodno prilagoditi 

uslovima i specifičnostima penzijskog sistema u Crnoj Gori. 

4. INVESTICIJE 

Investicioni ambijent u 2010.godini će opredjeljivati produženi uticaj ekonomske i finansijske krize i 

redukovani okvir kapitalnog budžeta. Mogućnosti novog investiranja i uopšte investiciona aktivnost 

će biti usporenija, ali će se u osnovi očuvati interes potencijalnih investitora za ulaganja u projekte 

na ovom području. Pritom će se u okviru kapitalnog budžeta redefinisati prioriteti s usmjerenjem na 

realizaciju započetih projekata čije bi odlaganje učinilo štetu i obezvrijedilo prethodna ulaganja. 

Investiciona ulaganja će se usmjeriti na: izgradnju Regionalnog vodovoda, izgradnju prve dionice 

autoputa Bar-Boljare, puta Risan Žabljak i realizaciju projekata kapitalne infrastrukture lokalnog i 

regionalnog karaktera (objekti za tretman čvrstog otpada, otpadnih voda, vodosnabdijevanja i dr). 

Istovremeno, sprovodiće se aktivnosti za realizaciju planova valorizacije turističkih lokaliteta (Velika 

plaža, Ada Bojana, Valdanos i dr.). i potencijala u oblasti energetike (male hidroelektrane, novi 

objekti za proizvodnju električne energije). Pritom su od naročitog značaja mogućnosti koje pružaju 

neiskorišćeni resursi na području manje razvijenih područja čija valorizacija treba da doprinese 

ravnomjernijem regionalnom i dinamičnijem ukupnom razvoju. 

Afirmisaće se programi privatno-javnog partnerstva i drugi modeliteti finansiranja koji relaksiraju 

ograničene okvire kapitalnog budžeta. Plan privatizacije za 2010.godinu biće u funkciji jačanja 

investicionog ciklusa kroz proces ulaganja u privatizovana preduzeća. 

U 2010.godini nastaviće se sa unapređivanjem stimulativnosti i sigurnosti investicionog ambijenta 

čemu će posebno doprinijeti mjere smanjivanja biznis barijera iz Akcionog plana za 2010.godinu. 

U cilju animiranja interesovanja stranih investitora i privlačenja stranih direktnih investicija, 

sprovodiće se intenzivna promotivna aktivnost u skladu sa Strategijom promocije investicija i time 

jačati status prepoznatljive investicione destinacije. Procjenjuje se da će neto strane direktne 

investicije u 2010.godini dostići nivo od oko 400 mil.€. 

U cilju podsticanja priliva stranih direktnih investicija i uopšte procesa novog investiranja, nastaviće 

se sa: 

• Dogradnjom investicionog ambijenta u cilju očuvanja imidža Crne Gore kao sigurne i 

atraktivne investicione destinacije (dopune Zakona o stranim ulaganjima); 

• Stvaranjem uslova u skladu sa Strategijom podsticanja stranih direktnih investicija za 

promjenu strukture stranih direktnih investicija, sa smanjenjem učešća prometa nekretnina 

u odnosu na ulaganja u preduzeća i banke i povećanjem učešća greenfield investicija koje 

se realizuju na principima privatno-javnog partnerstva, zajedničkih ulaganja, koncesionih 

aranžmana itd.; 

• Uklanjanjem biznis barijera za investiranje, posebno na lokalnom nivou, i obezbjeđivanjem 

potpune i efikasne zaštite svojinskih prava; 

• Kreiranjem rješenja u skladu s mogućnostima u okviru fiskalnog sistema s ciljem povećanja 

stepena konkurentnosti uslova za investiranje. 

24

VI - REALNI SEKTOR 

1. Preradjivačka industrija i rudarstvo 


Osnovni cilj industrijske politike je povećanje industrijske proizvodnje koja je bila pod snažnim 

uticajem svjetske ekonomske i finansisjke krize. U tom smislu: 

- Uz optimizaciju industrijskih sistema, stvoriće se uslovi za obezbjeđenje kratkoročne 

stabilnosti i dugoročne održivosti industrijske proizvodnje; 

- Intenziviraće se proces strukturnog prilagođavanja i restrukturiranja industrijskog sektora 

u cilju formiranja efikasne strukture industrije i njenog prilagođavanja standardima 

kvaliteta u domenu životne sredine; 

- U cilju podsticanja povećanja proizvodnje i razvoja određenih oblasti industrije, privlačenja 

investicija i stvaranja povoljnijih uslova za razvoj određenih područja, radiće se na 

osnivanju industrijskih i tehnoloških parkova i industrijskih zona sa ciljem njihovog 

prerastanja u klastere sa granskim i regionalnim značajem. U tom smislu, zajedno sa 

lokalnim samoupravama, definisaće se prostori na kojima se mogu razvijati industrijske 

zone. 

U skladu sa Zakonom o rudarstvu, Zakonom o geološkim istraživanjima i Zakonom o koncesijama, 

realizovaće se aktivnosti u vezi geoloških istraživanja i eksploatacije mineralnih sirovina. U tom 

smislu: 

- nastaviće se aktivnosti na obezbjeđivanju uslova za valorizaciju mineralnih sirovina koji se 

odnose na izradu koncesionih akata, sprovođenje tenderskih postupaka i donošenje odluka 

o dodjeljivanju koncesionih prava; 

- Donijeće se Državni plan eksploatacije mineralnih sirovina za period 2011-2020.godine koji 

se sastoji od opšteg plana i plana eksploatacije pojedinih mineralnih sirovina. 

Donijeće se Zakon o istraživanju i eksploataciji nafte i gasa, nakon čega će početi tenderski 

postupak za dodjelu koncesija za istraživanje nafte i gasa u podmorju – Blok – 3. 

2. Turizam 

Mogućnosti razvoja turizma u 2010.godini zasnivaju se na procjenama smanjenog uticaja krize na 

globalnu industriju putovanja i turizma i upućuju na određena optimistička očekivanja. 

Tokom 2010. godine nastaviće se intenzivne aktivnosti na unapređivanju turističke ponude u 

pravcu ostvarivanja strateškog cilja da Crna Gora postane visokokvalitetna turistička destinacija, 

koja svoj prosperitet zasniva na principima održivog razvoja. Posebna pažnja biće posvećena 

turističkom razvoju sjevernog i centralnog dijela Crne Gore, sa akcentom njihovog povezivanja sa 

ponudom Primorja, uz opštu usklađenost sa strateškim dokumentima razvoja i kriterijumima 

ekonomske isplativosti, socijalne prihvatljivosti i ekološke usaglašenosti. Takođe, razvojni planovi 

će biti usmjereni na unapređenje infrastrukture, podizanje nivoa kvaliteta postojećih kapaciteta i 

izgradnju nedostajućih visokokvalitetnih turističkih kompleksa u okvirima određenim na osnovu 

graničnih kapaciteta nosivosti područja na kojem su locirani. 

Glavni cilj razvoja turizma, u skladu sa strateškim dokumentima, jeste diversifikacija ponude tokom 

čitave godine, sa orjentacijom ka unapređenju kvaliteta - uglavnom hotelima i rizortima viših 

kategorija, kako bi Crna Gora postala prepoznata kao unikatna, integralna turistička destinacija. 

Osnovne aktivnosti u oblasti turizma biće usmjerene na: 

• mjere za ublažavanje efekata globalne ekonomske krize na turističke tokove u Crnoj Gori; 

• zadržavanje bitnih i osvajanje novih emitivnih turističkih tržišta; 

• očuvanje i unapređenje turističke baze kao preduslova i osnove za dalji razvoj turizma; 

• pozicioniranje Crne Gore kao jedinstvene i bezbjedne visokokvalitetne turističke destinacije; 

• uravnotežen razvoj turizma zasnovan na principima održivog razvoja; 

• povećanje kvaliteta i strukture turističke ponude i njena standardizacija; 

25


• razvoj diversifikovane ponude, sa posebnim akcentom na turističku ponudu orjentisanu na 

prirodu; 

• stvaranje povoljnijih uslova za investicije u turizam; 

• obezbjeđivanje infrastrukturnih pretpostavki za realizaciju razvojnih planova; 

• edukaciju turističkih kadrova u skladu sa Strategijom razvoja ljudskih resursa u sektoru 

turizma; 

• produženje turističke sezone; 

• definisanje podsticajnih mjera za hotele koji rade tokom cijele godine; 

• saradnju između državnih i lokanih vlasti i jačanje veza između javnog i privatnog sektora u 

oblasti turizma. 

Procjenjuje se da će u 2010. godini: 

• prihodi od turizma iznositi 620 mil.€, što je za 1,0% više u odnosu na prihode planirane za 

2009. godinu; 

• fizički pokazatelji prometa u turizmu će biti na nivou ostvarenog u 2009 godini. 

Usvojiće se novi Zakon o turizmu u kojem su u potpunosti inkorporirane direktive EU iz oblasti 

turizma čime se detaljnije reguliše oblast turističke i ugostiteljske djelatnosti. Najznačajnije novine u 

Zakonu su: uvođenje centralnog turističkog registra, jedinstvene evidencije turističkog prometa, 

uvođenja odobrenja za rad za obavljanje djelatnosti na kupalištima, precizno regulisanje oblasti 

pružanja usluga u nautičkom turizmu, izdvajanje raftinga i rent-a car-a kao posebne turističke 

djelatnosti, detaljnije uređenje oblasti kampova, ukidanje mandatnog kažnjavanja za objekte koji 

nemaju odobrenje za rad i uvođenje pečaćenja objekta na licu mjesta. 

Ministarstvo turizma će, u saradnji sa ostalim nadležnim institucijama, koordinirati aktivnosti na 

stvaranju povoljnih preduslova za razvoj turizma. Ove aktivnosti se odnose na realizaciju 

infrastrukturnih projekata (vodosnabdijevanje i tretman otpadnih voda, snabdijevanje električnom 

energijom, unapređenje saobraćjne infrastrukture i opštih uslova saobraćaja, izgradnju bolje 

infrastrukture, efikasniji rad na graničnim prelazima i dr.). 

U saradnji sa poreskom upravom i opštinama, nastaviće se kampanja »Registruj smještaj«, koja 

ima za cilj suzbijanje problema sive ekonomije u turističkoj privredi, kao i kampanja »Neka bude 

čisto« koja se realizuje u saradnji sa Zavodom za zapošljavanje. Nastaviće se aktivnosti na 

brendiranju Crne Gore i tržišnom pozicioniranju crnogorskog turističkog proizvoda putem globalnih 

medijskih mreža - Kampanja “Experience Wild Beauty” (Euro News, CNN, Travel Channel). Na 

tržištima u okruženju, biće intenzivirana kampanja u skladu sa Planom promocije za 2010.godinu. 

Unaprijediće se međusobna bilateralna i regionalna turistička saradnja, u cilju razmjene iskustava i 

primjene pozitivnih praktičnih rješenja, unapređenja komparativnih prednosti Regiona i u tom 

smislu iznalaženja mogućnosti prezentiranja regionalnih projekata kod EU institucija, kao i 

zajedničkih promotivnih nastupa na udaljenim tj. vanevropskim tržištima. Ove aktivnosti realizovaće 

se kroz dva programa: Turistička djelatnost i Razvoj turističkih potencijala. 

3. Poljoprivreda, šumarstvo i vodoprivreda 

Nastaviće se intenziviranje ukupnih agrarnih reformi kroz: implementaciju Strategije proizvodnje 

hrane i razvoja ruralnih područja i Zakona o poljoprivredi u ruralnom razvoju; realizovanje mjera 

Nacionalnog programa proizvodnje hrane i razvoja ruralnih područja preko godišnjeg plana 

(Agrobudžet); pripremu i donošenje nove zakonske regulative u skladu sa propisima Zajedničke 

poljoprivredne politike EU; aktivnost u okviru procesa pridruživanja EU; podršku realizacije niza 

međunarodnih projekata i dr. 

Podsticajna politika Agrobudžeta za 2010.godinu temeljiće se na Nacionalnom programu 

proizvodnje hrane i razvoja ruralih područja 2009-2013.godine, koji predstavlja višegodišnji 

budžetski plan, kao i Zakona o poljoprivredi i ruralnom razvoju i biće usmjerena na jačanje 

konkurentnosti proizvodjača hrane, održivom gazdovanju resursima, obezbjeđivanju stabilne 

ponude bezbijedne hrane i stvaranju boljih uslova života na selu. Izbor mjera biće usklađen s 

nacionalnim prioritetima i razvojnim ciljevima u poljoprivredi i ruralnim područjima koji su definisani 

Strategijom, postepenim prilagođavanjem agrarne politike Zajedničkoj poljoprivrednoj politici (CAP 

EU) i iskustvima u vezi sa mjerama koje su primjenjivane u dosadašnjem periodu. 

26


U procesu harmonizacije zakonodavstva sa regulativom EU donijeće se: Zakon o poljoprivrednom 

zemljištu; Zakon o stočarstvu; Zakon o poljoprivrednim zadrugama; Zakon o alkoholnim pićima i dr. 

Intenziviraće se realizacija Projekta Svjetske banke (MIDAS) čime će se bitno uticati na: 

institucionalni razvoj; razvoj ruralnih područja i podići nivo konkurentnosti crnogorske poljoprivrede, 

kao i stvoriti povoljnija pozicija za efikasnije korišćenje komponenete V IPARD. 

U oblasti šumarstva nastaviće se izrada metodologije, kriterijuma i indikatora održivog 

gazdovanja šumama, što će rezultirati novom metodologijom planiranja u šumarstvu i 

Nacionalnom inventurom šuma. Isto tako, izradiće se metodologija za potrebe upravljanja 

dugročnim ugovorima za korišćenje šuma. 

U skladu sa Nacionalnom šumarskom politikom: intenziviraće se obuka kadra u šumarstvu za 

primjenu novog pristupa planiranju; implementiraće se nova praksa gazdovanja šumama, kroz 

podršku osnivanja udruženja privatnih vlasnika šuma; donijeće se Nacioanlni akcioni plan za 

suzbijanje bespravnih sječa; razviće se međusektorska saradnja šumarstva, drvoprerade, turizma i 

zaštite prirode, što će doprinijeti povećanju prihoda u šumarstvu i ukupnom razvoju. 

Stvoriće se uslovi za adekvatno obezbjeđivanje osnovne sirovine za domaće prerađivačke 

kapacitete i veći stepen finalizacije proizvodnje čime će se smanjiti izvoz trupaca. 

U oblasti vodoprivrede donijeće se i realizovati Program upotrebe sredstava u vodoprivredi, kao i 

Program upotrebe sredstava za upravljanje vodnim resursima. 

Podržaće se izvozni projekti fabrika za flaširanje izvorske vode, kao i realizacija novih projekata 

BOT koncesija, kao i trajno definisati način dodjele koncesija u oblasti voda. 

4. Gradjevinarstvo i stambeno-komunalna djelatnost 

2010. godini radiće se na stvaranju uslova za oživljavanje građevinske proizvodnje angažovanjem 

javnog sektora u finansiranju infrastrukturnih i drugih javnih projekata u cilju povećanja privredne 

aktivnosti i ukupne tražnje. 

Daljom implementacijom Zakona o uređenju prostora i izgradji objekata sa efikasnim procedurama 

za izgradnju objekata podsticaće se preduzetnička inicijativa, novo investiranje i kvalitetna 

valorizacija prostora. Intenzivno će se raditi i na operativnom uklanjanju biznis barijera u procesu 

izgradnje objekata, posebno sa aspekta komunalnog opremanja građevinskog zemljišta, rada 

javnih komunalnih preduzeća i efikasnosti rada službi na lokalnom nivou. Uz već sistemski 

izjednačen položaj stranih i domaćih investitora i podsticajna rješenja u oblasti svojinsko pravnih 

odnosa, Crna Gora treba da obezbijedi status atraktivne destinacije za investiranje. 

Vizija razvoja građevinarstva Crne Gore definisaće se Strategijom razvoja građevinarstva u Crnoj 

Gori do 2020. godine. Cilj je integrisanje crnogorskog u evropsko tržište građevinarstva, 

pozicioniranjem na ljestvici konkurentnosti između četiri vodeće zemlje u građevinarstvu u regionu 

preko inovativnog, na znanju baziranog i visoko tehnološki organizovanog građevinskog sektora. 

Strategijom će se identifikovati osnovni pravci i mjere podrške razvoja građevinarstva, kako bi se 

u najvećoj mjeri iskoristili sopstveni potencijali i ostvarili optimalni efekti u pogledu upliva ove 

djelatnosti na ukupan razvoj. Strategija će definisati i mjere implementacije kroz Akcioni plan, 

kojima se predviđa način prevazilaženja sadašnje usitnjenosti građevinske operative, 

neosposobljenosti da odgovori zahtjevima tržišta i sve razvijenije konkurencije u pogledu 

organizacione, kadrovske i tehničke opremljenosti. 

S obzirom da se u EU 2010. godine uvode u građevinsku praksu eurokodovi, odnosno skup 

evropskih standarda za projektovanje zgrada i inžinjerskih konstrukcija, kao i drugih radova i 

proizvoda u građevinarstvu, neophodno je stvoriti preduslove za usklađivanje nacionalnih propisa i 

standarda za proračun konstrukcija sa propisima i standardima EU i izgradnju kapaciteta za 

njihovu implementaciju i upotrebu. S tim u vezi, u okviru realizacije programa IPA sredstava za 

2010.godinu kandidovan je projekat „Postizanje najvišeg bezbjednosnog i tehničkog kvaliteta 

crnogorskog građevinarstva“ koji obuhvata izradu programa usvajanja eurokodova. Za „pilot“ 

projekat predviđena je primjena eurokoda osam – „Projektovanje konstrukcije za otpornost na 

zemljotres – opšta pravila, seizmičke aktivnosti i pravila za izgradnju“. 

27


U okviru implementacije Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata, produžiće se aktivnosti na 

uklanjanju biznis barijera u građevinarstvu; dovršiće se proces poboljšanja regulative u urbanizmu i 

izgradnji objekata; kao i usaglašavanje podzakonskih akata sa novim Zakonom. 

Tokom 2010.godine, u saradnji sa resornim ministarstvom i institucijama koje direktno ili 

indirektno doprinose rješavanju problematike nedovoljne zainteresovanosti za upis u srednje 

stručne škole, radiće se na motivisanju učenika da u većem broju konkurišu za zanimanja 

građevinskog smjera. 

U stambenoj djelatnosti će se nastaviti sa implementacijom projekata u skladu sa „Akcionim 

planom politike stanovanja u Crnoj Gori”. Prioritetne aktivnosti su usmjerene na donošenje 

zakonskih okvira za realizaciju politike stanovanja i realizaciju projekta „Stanovi solidarnosti”. 

Donijeće se i implementirati Zakon o stanovanju i održavanju stambenog fonda i Zakon o 

privatno-javnom partnerstvu i stambenim zadrugama koji treba da definišu i unaprijede rješenja u 

oblasti politike stanovanja, održavanja stambenog fonda i podstaknu razvoj stambenog 

zadrugarstva i privatno javnog partnerstva u izgradnji stanova i dr. 

Crnogorski fond za solidarnu stambenu izgradnju će u 2010.godini, u saradnji sa lokalnom 

samoupravom, omogućiti izgradnju 1.028 stambenih jedinica u Podgorici, Nikšiću, Budvi, 

Beranama, Cetinju, Plavu, Žabljaku i Andrijevici. Istovremeno, stvaraće se uslovi za realizaciju 

projekata kojima će se pod povoljnim uslovima i subvencioniranim kamatnim stopama, u saradnji 

sa međunarodnim finansijskim institucijama, omogućiti rješavanje stambenih pitanja građana 

(zaposleni u državnoj upravi, mladi bračni parovi). Osim rješavanja stambenih pitanja, ovim 

projektom omogućiće se i oživljavanje sektora građevinarstva. 

U cilju smanjenja seizmičkog rizika, koji je posebno izražen kod objekata izgrađenih bez 

građevinske dozvole, stvaranja osnovnih infrastrukturnih uslova i uslova za zadovoljenje 

zdravstvenih, obrazovnih i drugih potreba za stanovnike informalnih naselja, zaštite životne 

sredine, obezbjeđenja prihoda državi i opštinama, u 2010. godini uradiće se i početi sa 

implementacijom Strategija kojom će se bespravno izgrađeni objekti uvesti u legalne tokove uz 

obezbjeđenje svih potrebnih parametara za njihovu održivost, a posebno sa aspekta smanjenja 

seizmičkog rizika. 

U komunalnoj oblasti nastaviće se intenzivne aktivnosti na realizaciji projekata vezanih za 

rješavanje pitanja vodosnabdijevanja i upravljanja otpadom i otpadnim vodama. 

U oblasti vodosnabdijevanja nastaviće se realizacija projekta izgranje regionalnog vodovoda za 

Crnogorsko primorje, kako bi sistem bio pušten u rad pred početak ljetnje turističke sezone. U 

2010. godini predviđeno je povezivanje lokalnih vodovodnih mreža na regionalni vodovod i 

izgradnja dijela ovog sistema od Bara do Ulcinja. 

Adekvatnim investicionim održavanjem, sprovođenjem interventnih mjera na sanaciji vodovodnih 

sistama i uspostavljanjem sistema kontrole potrošnje, nastaviće se aktivnosti na smanjenju 

gubitaka i povećanju kvaliteta usluga u oblasti vodosnabdijevanja. Nastaviće se aktivnosti na 

rehabilitaciji vodovodnog sistema Herceg Novog. U Podgorici će se, u okviru izgradnje 

rekonstrukcije saobraćajnica i na osnovu posebnih projekata izvoditi radovi na vodovodnoj mreži. 

Nastaviće se investicione aktivnosti na vodoizvorištu „Mareza”. Tokom 2010. godine predviđena je 

izgradnja reni bunara na Žabljaku, rekonstrukcija bazena za vodosanabdiejvanje i zamjena 

cjevovoda, sanacija vodovodne mreže u Andrijevici i Plužinama. 

Na osnovu Ugovora između Vlade Crne Gore i Vlade Republike Hrvatske o međusobnim odnosima 

u oblasti upravljanja vodama, biće zaključen poseban ugovor kojim će se definisati dugoročni 

odnosi u vezi načina korišćenja i održavanja cjevovoda Plat – Herceg Novi. 

Pitanja upravljanja otpadnim vodama rješavaće se u skladu sa strateškim planskim dokumentima. 

Nastaviće se aktivnosti na rekonstrukciji i izgradnji kanalizacionih sistema, rehabilitaciji pumpnih 

stanica i izgradnji postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda prema utvrđenim prioritetima, kao i 

na priključenju velikih proizvodjača otpadnih voda na kanalizacionu mrežu (po izgradnji postrojenja 

za prečišćavanje) uz osiguranje adekvatnog predtretmana. 

U okviru njemačko-crnogorske saradnje, nastaviće se podrška KfW banke sektoru 

vodosnabdijevanja i upravljanja otpadnim vodama, realizacijom faze III i IV Projekta „Odvođenje 

otpadnih voda na Crnogorskom primorju”. Za realizaciju projekata predviđenih fazom III (ukupne 

vrijednosti 68 miliona €), KfW banka je, uz garanciju Vlade Crne Gore, obezbijedila kredit u iznosu 

28


od 28 miliona € i bespovratna sredstva, za konsultantske usluge, u iznosu od 6,05 miliona €. U 

okviru ove faze, biće nastavljene aktivnosti na izgradnji kanalizacione mreže u Kotoru (8,1 milion 

€), a do sredine 2010. godine započeće i izgradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda i 

segmenata kanalizacione mreže u Herceg Novom (24,6 miliona €) i Baru (23,21 milion €). Pored 

kredita KfW banke, relizaciju ovih projekata pomaže Vlada Crne Gore, koja će iz kredita EIB-a 

opredijeliti nedostajuća sredstva za izgradnju postrojenja u Baru i sa 5,55 miliona € podržati 

projekte u Herceg Novom i Kotoru. Fazom IV, za koju Ugovor o kreditu sa KfW bankom, na iznos 

od 25 miliona €, treba da se zaključi do kraja 2009. godine, nastaviće se aktivnosti na izgradnji 

postrojenja započete u okviru faze III i otpočeti aktivnosti na izgradnji zajedničkog postrojenja za 

Kotor i Tivat i postrojenja u Sutomoru. 

U opštini Nikšić započeće izgradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda i kanalizcione 

mreže u vrijednosti od 20,73 miliona €. Izgradnja postrojenja finansiraće se iz kredita Evropske 

investicione banke (EIB) sa kojom je Vlada Crne Gore zaključila Ugovor o finansiranju projekata iz 

obalsti upravljanja otpadnim vodama, vrijedan 57 miliona €. Za izgradnju kanalizacije u Nikšiću, u 

okviru programa podrške zemljama u predpristupnom statusu, IPA 2008, obezbijeđeno je 3,5 

miliona €. Postrojenje će se graditi po najvećim standardima, nakon sprovedenog tenderskog 

postupka. 

U centralnom i sjevernom dijelu Crne Gore, počeće aktivnosti na izgradnji postrojenja za 

prečišćavanje otpadnih voda u Bijelom Polju, Pljevljima, Cetinju i Plavu, koja će se finansirati iz 

kredita EIB. U okviru novog Instrumenta podrške infrastrukturnim projektima (Infrastructure project 

facility) - IPF – Municipal window, za izgradnju ovih postrojenja su, posredstvom Ministarstva 

uređenja prostora i zaštitie životne sredine, obezbijeđena sredstva u iznosu od 5,0 miliona €. Vlada 

Crne Gore je obezbijedila sredstva za izradu dokumentacije (kroz Kapitalni budžet ili 

obezbjeđenjem donatorskih sredstava). Za postrojenje u Pljevljima, obezbijeđeno je i 3,5 miliona € 

u okviru programa IPA 2010. 

U okviru IPF - Technical assistance obezbijeđena su sredstva za izradu projektne dokumentacije 

za izgradnju postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Beranama i novog postrojenja u 

Podgorici. U Podgorici će se, takođe, raditi na izgradnji fekalne kanalizacije: u okviru izgradnje 

rekonstrukcije saobraćajnica i na osnovu posebnih projekata, kao i na izgradnji atmosferske 

kanalizacije. 

Posebna pažnja biće posvećena primjeni Zakona o upravljanju otpadom, čije pojedine odredbe 

stupaju na snagu 1. januara 2010. godine. Jedinice lokalne samouprave poslove upravljanja 

otpadom, u dijelu odlaganja, će organizovati u skladu s međunarodnim standardima i direktivama 

Evropske unije. S tim u vezi, nastaviće se aktivnosti na izgradnji međuopštinskih sanitarnih 

deponija i iznalaženje alternativnog rješenja za odlaganje otpada u skladu sa Zakonom, do 

izgradnje deponija, kao i drugih aktivnosti predviđenih Strateškim master planom za upravlanje 

otpadom i Planom upravljanja otpadom u Crnoj Gori u periodu 2008-2012. godine. Potrebna 

sredstava za izgradnju deponija iznose oko 72,5 miliona €. Iz kredita EIB obezbijeđeno je 27 

miliona € za ove projekte, a u okviru projekta MESTAP, WB će finansirati izgradnju I faze deponije 

u Baru sa 3,5 miliona €. S velikom izvjesnošću se očekuje da će WB obezbijediti i dodatnih 3,3 

miliona € za izgradnju deponije u Baru, za koju je već pripremljena tenderska dokumentacija za 

izbor izvođača radova po sistemu „design & build”. Za ostale deponije, izuzev deponije u Pljevljima, 

za koju ova opština traži novu lokaciju, pri kraju je izrada glavnih projekata, tako da se izgradnja 

deponija planira u 2010. godini. Za deponiju u Bijelom Polju, u okviru IPA 2009 programa 

obezbijeđeno je 4,0 miliona € i 0,8 miliona € za jačanje javne svijesti o značaju pravilnog 

postupanja sa otpadom. 

U Podgorici će se nastaviti aktivnosti na izgradnji reciklažnog centra, kapaciteta 90.000 t 

neselektiranog komunalnog otpada i linije za tretman otpadnih vozila. 

Jedinice lokalne samouprave će raditi na kadrovskom i tehničkom jačanju komunalnih preduzeća 

koja se bave poslovima prikupljanja i odvoženja otpada, intenzivirati aktivnosti vezane za 

selektivno prikupljanje otpada i raditi na rekultivaciji odlagališta otpada. 

Donijeće se sva preostala podzakonska akta na osnovu Zakona o upravljanju otpadom, čime će se 

stvoriti uslovi za uspostavljanje sistêma za upravljanje posebnim vrstama otpada: istrošenih 

baterija i akumulatora, električnog i elektronskog otpada, ambalažnog otpada, otpadnih vozila, 

otpadnih guma … 

29


„Project consulting“ DOO, kao jedinica za implementaciju projekata iz oblasti komunalnih 

djelatnosti, nastaviće logističku podršku jedinicama lokalne samouprave u stvaranju pretpostavki 

za korišćenje sredstava (kredita, donacija) međunarodnih finansijskih institucija. 

5. Trgovina 

Osnovni ciljevi razvoja u oblasti trgovine odnose se na stvaranje uslova za razvoj konkurencije na 

tržištu, povećanje kvaliteta ponude robe, unapređenje i osavremenjivanje trgovine kao pretpostavki 

za ulazak stranog kapitala, dalje suzbijanje sive ekonomije, razvijanje konkurencije, unapređenje u 

oblasti zaštite potrošača, unapređenje prava intelektualne svojine, unapređenje infrastrukture 

kvaliteta i realizaciju započetih procesa transformacije trgovinskih preduzeća. 

Aktivnosti će biti usmjerene na: 

• implementaciju Zakona o unutrašnjoj trgovini, kojim se uređuje unutrašnja trgovina, uslovi i 

oblici vršenja trgovine i zaštita od nelojalne konkurencije u trgovini; 

• implementaciju Zakona iz oblasti infrastrukture kvaliteta, intelektualne svojine i pratećih 

podzakonskih akata. 

• proširenje međunarodne saradnje Instituta za standardizaciju Crne Gore sa drugim 

institucijama za standardizaciju u oblasti sistema menadžmenta kvalitetom, sa ciljem 

razmjene iskustava, obezbjeđivanja kvaliteta i harmonizacije sa direktivama i standardima 

Evropske unije; 

• Kontinuirano podizanje nivoa kompetencije i jačanje administrativnih kapaciteta 

Akreditacionog tijela Crne Gore (ATCG), koje ostvaruje regionalnu i međunarodnu saradnju, 

i u tom smislu zastupa interese Crne Gore u oblasti ocjenjivanja usaglašenosti akreditacije; 

• smanjenje biznis barijera u sektoru trgovine, kao osnov za poboljšanje uslova za priliv 

stranog kapitala; 

• jačanje aktivnosti na unapređenju saradnje sa asocijacijama privrednika u oblasti trgovine; 

• osavremenjivanje i jačanje tržišnog nadzora, koje podrazumijeva edukaciju kadra i tehničko 

usavršavanje inspekcijskih službi, kao i stvaranje nacionalne kontakt jedinice za RAPEX 

sistem; 

• Implementaciju Nacionalnog programa zaštite potrošača za period 2008-2010. godine i 

sprovođenje Uredbe kojom su uređeni bliži kriterijumi za vršenje pojedinih poslova 

utvrđenih Nacionalnim programom zaštite potrošača i način i postupak pružanja finansijske 

pomoći organizacijama potrošača; 

• Sprovođenje Strategije tržišnog nadzora prometa neprehrambenih proizvoda; 

• implementaciju Zakona o zaštiti konkurencije, na način koji omogućava da on bude 

transparentan, jasan, koristan, uz kontinuiranu aktivnost Uprave za zaštitu konkurencije; 

• Sprovođenje Strategije politike konkurencije, uz analizu napretka u primjeni pravila 

konkurencije u skladu sa Zakonom o zaštiti konkurencije i zahtjevima koji proističu iz 

procesa evropskih integracija u tom domenu; 

• praćenje uticaja globalne finansijske i ekonomske krize na sektor trgovine. 

30

VII - DRUŠTVENE DJELATNOSTI 


Razvoj društvenih djelatnosti će se uskladiti sa ograničenim materijalnim mogućnostima i biće 

usmjeren na transformaciju i strukturne promjene sistema, institucionalno jačanje, usavršavanje 

zakonske regulative i završavanje započetih investicionih objekata i izgradnju novih. 

U vaspitno-obrazovnoj djelatnosti: 

• Donijeće se: Zakon o nacionalnom okviru kvalifikacija, Zakon o izmjenama i dopunama 

Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju, Zakon o izmjenama Zakona o predškolskom 

vaspitanju i obrazovanju, Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o osnovnom 

obrazovanju i vaspitanju, Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o gimnaziji, Zakon o 

izmjenama i dopunama Zakona o stručnom obrazovanju, Zakon o izmjenama i dopunama 

Zakona o obrazovanju odraslih i Uredba o normativima i standardima za finansiranje 

visokog obrazovanja i odgovarajući podzakonski akti, koji proističu iz zakona; kojim će se 

stvoriti uslovi za dalje poslovanje javno-privatnih inicijativa u ovoj oblasti. 

• Uz podršu Svjetske banke pripremiće se Strategija razvoja visokog obrazovanja; 

• Pripremiće se Strateški plan razvoja predškolskog vaspitanja i obrazovanja, Strateški plan 

razvoja osnovnog obrazovanja, kao i Strategija razvoja obrazovanja darovitih učenika; 

• Nastaviće se sa formiranjem novih vaspitno-obrazovnih ustanova; 

• Nastaviće se aktivnosti na izgradnji novih i rekonstrukciji i dogradnji postojećih objekata, 

kao i sa investicionim održavanjem ukupne školske infrastrukture; 

• Nastaviće se realizacija projekta „Jačanje energetske efikasnosti u javnom sektoru“; 

• Iz sredstava duga Ruske Federacije biće isporučena oprema za kabinete fizike, hemije i 

biologije za osnovne i srednje škole; muzički instrumenti za muzičke škole i vozila za 

prevoz učenika; 

• Započeće uvođenje integralnog informacionog sistema za sektor obrazovanja (MEIS). 

Nastaviće se sa obezbjeđivanjem kompjuterske opreme za škole, pri čemu će škole u 

ruralnim sredinama imati prioritet; 

• Nastaviće se aktivnosti obezbjeđenja pristupa Internetu svim školama i ICT obuka za kadar 

koji radi u sektoru obrazovanja, kroz uvođenje ECDL standarda; 

• Organizovaće se obuka za zaposlene u specijlanim ustanovama za obrazovanje djece sa 

posebnim potrebama u cilju transformacije ovih ustanova u resursne centre i pripreme 

zaposlenih za preuzimanje uloge edukatora za nastavnike i vaspitače u školama; 

• Unaprijediće se mehanizmi obezbjeđivanja kvaliteta na svim nivoima obrazovanja; 

• Pripremiće se Metodologija za modularizaciju i kreditno vrednovanje obrazovnih programa 

u stručnom obrazovanju i Metodološke osnove za rad viših stručnih škola; 

• Unapređivaće se saradnja između lokalnih zajednica i škola u oblasti upisne politike; 

• U saradnji sa nadležnim institucijama nastaviće se aktivnosti u oblasti obuke nastavnika i 

direktora škola; 

• Nastaviće se realizacija projekata međunarodne podrške reformi obrazovanja (ETF, Lux 

Development, GTZ, KulturKontakt i drugi); 

• Nastaviće se stipendiranje i kreditiranje učenika i studenata, pri čemu će posebno biti 

podsticani daroviti učenici i studenti; 

• Nastaviće se aktivnosti na realizaciji međunarodnih naučnoistraživačkih projekata i 

usavršavanja kadrova; 

• Nastaviće se sa aktivnostima primjene principa Bolonjskog procesa na svim ustanovama 

visokog obrazovanja u Crnoj Gori; 

• U okviru projekta „Nacionalni okvir kvalifikacije i obezbjeđivanje kvaliteta“, koji se finansira 

iz sredstava IPA 2007, radiće se na uspostavljanju CKO (Crnogorskog kvalifikacionog 

okvira); 

• Uz podršku projekta „Jačanje stručnog osposobljavanja na sjeveroistoku Crne Gore“, koji 

finansira Vlada Velikog Vojvodstva Luksamburga, radiće se na unapređenju ovog 

segmenta obrazovanja na sjeveroistoku Crne Gore. 

31

U oblasti kulture: 


Počeće implementacija Nacionalnog programa razvoja kulture, Nacionalnog programa razvoja 

kinematografije i Nacionalnog programa digitalizacije biblioteka, kao strateških dokumenata za 

dinamičan i ravnomjeran razvoj kulturnog i umjetničkog stvaralaštva i zaštitu, očuvanje, valorizaciju 

i održivo korišćenje kulturne baštine na čitavoj teritoriji Crne Gore. 

Nastaviće se sa podrškom razvoju kulturnog i umjetničkog stvaralaštva kroz: finansiranje rada 

nacionalnih institucija kulture (Crnogorsko narodno pozorište, Kraljevsko pozorište i Zetski dom, 

Muzički centar Crne Gore i Centar savremene umjetnosti Crne Gore); realizaciju programa razvoja 

kulture na sjeveru Crne Gore; organizovanje festivala i manifestacija od posebnog značaja za 

kulturu Crne Gore; međunarodnu prezentaciju, promociju i afirmaciju djela i ostvarenja i 

sufinansiranje programa i projekata autora i umjetnika, opštinskih ustanova kulture i nevladinih 

organizacija. 

Počeće aktivnosti na ostvarivanju posebne brige prema Prijestonici kroz: implementaciju 

Menadžment plana Cetinja, Programa godine kulture na Cetinju, pripremu Nominacionog dosijea 

Istorijskog jezgra Cetinja za upis na listu svjetske kulturne i prirodne baštine UNESCO i 

promovisanje Cetinja u međunarodnu kulturnu prijestonicu. 

Izradiće se Menadžment plan Starog grada Bara, kao strateški dokument za zaštitu, očuvanje, 

valorizaciju i održivo korišćenje ovog veoma značajnog kulturnog dobra. 

Vršiće se implementacija novih zakona iz oblasti kulturne baštine i u tom smislu će se donijeti 

podzakonska akta za njihovo sprovođenje. 

Na novi način će se naromativno urediti autorska i srodna prava i izdavačka djaltnost. 

Intenziviraće se aktivnost na planu zaštite i valorizacije kulturne baštine i u tom smislu će se: 

sanirati i opremiti veći broj objekata kulture na Cetinju, kao i drugih spomenika kulture za koje je 

urađena tehnička dokumentacija ili preliminarna procjena; osmisliti proces podrške konzervaciji, 

restauraciji i revitalizaciji kulturnih dobara u opasnosti; nastaviti započeta arheološka istraživanja i 

rekognosciranje terena radi izrade Arheološke karte Crne Gore; obezbijediti prezentacija i 

dostupnost kulturnih dobara javnosti. 

U oblasti medija: 

Obezbijediće se ostvarivanje prava građana na informisanje po osnovu programskih sadržaja 

Radija Crne Gore i Televizije Crne Gore, koji su od značaja za razvoj nauke, obrazovanja i kulture, 

informisanje lica oštećenog sluha i vida, kao i informisanje na albanskom jeziku i jezicima drugih 

manjinskih naroda i manjinskih nacionalnih zajednica. 

Nastaviće se aktivnosti na privatizaciji novinskog izdavačkog i grafičkog akcionarskog društva 

,,Pobjeda“ i aktivnosti na daljoj transformaciji RTCG u javni radio-difuzni servis. 

Obezbijediće se podrška unapređenju medijskog pluralizma kroz sufinansiranje određenih 

tematskih programa od javnog interesa. 

U oblasti zdravstva: u 2010. godini radiće se na podizanju kvaliteta zdravlja stanovništva, uz 

prilagođavanje i poboljšavanje djelova zdravstvenog sistema u cilju stvaranja uslova za poslovanje 

inicijative javnog privatnog partnerstva. 

S tim u vezi: 

• Započeće reforma sekundarnog i tercijarnog nivoa zdravstvene zaštite a to podrazumijeva 

definisanje i sprovođenje niza aktivnosti normativne, organizacione i tehničke prirode, od 

kojih su najvažnije: 

1. Izrada: 

- normativa i standarda za II i III nivo; 

- osnovnog paketa usluga za II i III nivo; 

- kliničkih protokola i smjernica (guidelines) za određene vrste bolesti; 

- nove organizacije KC; 

- mreže zdravstvenih ustanova; 

32

2. Uvođenje: 


- sistema monitoringa i evaluacije u stomatološkoj zdravstvenoj zaštiti; 

- IBIS-a (integralni bolnički informacioni sistem), kao moćne alatke za unapređenje i upravljanje 

sistemom; 

- indikatora za kontrolu kvaliteta zdravstvene zaštite na svim nivoima zdravstvene zaštite; 

- kriterijuma za akreditaciju zdravstvenih ustanova. 

• Izmjenama Zakona o zdravstvenom osiguranju, predviđeno je uvođenje dopunskog 

zdravstvenog osiguranja, kao i preciziranje postupka ostvarivanja pojedinih prava iz 

zdravstvenog osiguranja, prvenstveno definisanje finansiranja zdravstvenih usluga van 

Crne Gore (transplantacija, dječija kardiohirurgija). 

• Na potpuniji način će se definisati uslovi za uvođenje privatno-javnog partnerstva i davanje 

koncesija privatnom sektoru. 

• Problem pitanja medicinskog otpada riješiće se kroz privatno-javno partnerstvo, koje je u 

skladu sa Nacionalnom strategijom o upravljanju medicinskim otpadom. 

• U skladu sa objektivnim mogućnostima, planirana je izgradnja, rekonstrukcija, odnosno 

adaptacija, Zavoda za transfuziju, Doma zdravlja Bijelo Polje, Polikliničkog centra Berane, 

Klinika za infektivne bolesti, Internog odjeljenja bolnice Nikšić i izgradnja PET SCAN 

centra, u Kliničkom centru, u okviru privatno-javnog partnerstva. 

• U okviru kredita Svetske banke za nastavak reforme zdravstvene zaštite, predviđena su 

sredstva za izgradnju Doma zdravlja Bijelo Polje u saradnji sa Opštinom Bijelo Polje i 

Fondom za zdravstveno osiguranje. 

• Projektom Energetske efikasnosti, u narednoj godini biće obuhvaćeni Opšta bolnica Risan, 

Specijalna bolnica Brezovik, Opšta bolnica Cetinje, Opšta bolnica Bijelo Polje, kao i Klinički 

centar Crne Gore. 

• Planira se izgradnja stambenih jedinica za zaposlene u zdravstvu u opštinama Podgorica, 

Kotor i Tivat. 

U oblasti sporta radiće se na: 

• unapređenju zakonodavne i normativne djelatnosti u sportu (donijeće se novi Zakon o 

sportu i Nacionalni program sporta u Crnoj Gori); 

• podsticanju razvoja i unapređenja sporta kroz sufinansiranje programa od javnog interesa 

koji će realizovati Crnogorski olimpijski komitet, 44 Nacionalna sportska saveza i sportski 

klubovi; 

• obezbjeđivanju stipendija za perspektivne sportiste i nadoknade za vrhunske sportiste kao i 

premija za ostvarene vrhunske sportske rezultate koji su u funkciji promocije države; 

• stvaranju uslova i podsticanju razvoja školskog, studenskog i rekreativnog sporta koji su u 

funkciji prevencije zdravlja i sociopatoloških pojava među mladima; 

• doslednoj primjeni ratifikovane Međunarodne konvencije protiv dopinga u sportu i 

kvalitetnije zdrastvene zaštite sportista; 

• saradnji sa međunarodnim organizacijama i institucijama sporta, posebno međunarodnim 

sportskim asocijacijama, Savjetom Evrope i Svjetskom anti doping asocijacijom; 

33

ekonomska politika crne gore za 2010. godinu - Vlada Crne Gore

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?