Przegląd Epidemiologiczny - Państwowy Zakład Higieny
Przegląd Epidemiologiczny - Państwowy Zakład Higieny Przegląd Epidemiologiczny - Państwowy Zakład Higieny
570 Maria Jodkowska, Anna Oblacińska i inni Nr 4 różnych przyczyn pediatrycznych. Pediatr Współ Gastroenterol Hepatol Żywienie Dziecka 2008;10,3:133-136. 7. Krawczyński M, Kałużny Ł, Ignaś I, Wysocka-Gryczka K. Niskorosłość u dzieci z przewlekłymi i chorobami przewodu pokarmowego. Pediatr Współ. Gastroenterol Hepatol Żywienie Dziecka 2004;6,1: 19-22. 8. Umławska W, Prusek-Dutkiewicz A. Niskorosłość u dzieci z niektórymi schorzeniami przewlekłymi. Endokrynol Diabetol Chor Przemiany Materii Wieku Rozw 2007;13,3:79-82 9. Bielecka-Jasiocha J, Rymkiewicz-Kluczyńska B. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci niskorosłych. Endokrynol Ped 2008;7:71-79. 10. Woynarowska B. Niedobór wysokości ciała. W: Woynarowska B, red. Uczniowie z chorobami przewlekłymi. Jak wspierać ich rozwój, zdrowie i edukację. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010:147-155. 11. Palczewska I, Niedźwiecka Z. Wskaźniki rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży warszawskiej. Med Wieku Rozwoj 2000; V, supl I do nr 2:23 i 52. 12. Rybakowa M. Niskorosłość u młodocianych. W: Rybakowa M, red. Medycyna wieku młodzieńczego. Klinika i postępowanie w chorobach przewlekłych. Kraków: Wydawnictwo Medyczne; 2001:270-279. 13. Jodkowska M, Woynarowska B, Oblacińska A.: Test przesiewowy do wykrywania zaburzeń w rozwoju fizycznym u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Materiały metodyczne dla pielęgniarek szkolnych i lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka; 2007:9-14. 14. Rymkiewicz-Kluczyńska B. Wzrastanie i rozwój. W: Romer T. red. Zaburzenia hormonalne u dzieci i młodzieży. Warszawa: Omnitech Press; 1993: 63-73. 15. Jodkowska M, Oblacińska A. Częstość występowania nadwagi i otyłości u młodzieży w wieku 13-15 lat w 2005 roku. W: Oblacińska A, Jodkowska M, red. Otyłość u polskich nastolatków; epidemiologia, styl życia, samopoczucie. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka, 2007:21-26. 16. Oblacińska A., Jodkowska M., Tabak I., Mikiel-Kostyra K., Palczewska I.: Rozwój fizyczny i dojrzewanie polskich trzynastolatków w pierwszej dekadzie XXI wieku. Stan obecny oraz trend sekularny wzrastania i dojrzewania w ostatnim trzydziestoleciu. Med. Wieku Rozwoj 2010; 14, 3: 235-245. 17. Jopkiewicz A, Zaręba M. Epidemiologiczne i społeczno-ekonomiczne aspekty nadwagi u dzieci i młodzieży szkolnej na kielecczyźnie. Auksologia a promocja zdrowia 2000,2: 239-245. 18. Oblacińska A, Wrocławska M, Woynarowska B. Częstość występowania nadwagi i otyłości w populacji w wieku szkolnym w Polsce oraz opieka zdrowotna nad uczniami z tymi zaburzeniami. Ped Pol 1997;72 ,3: 241-245. 19. Report to the Secretary: Rural Health and Human Services Issue. Advisory Committee on Rural Health and Human Services, April 2005. 20. Woynarowska B, Mazur J. Zachowania zdrowotne, zdrowie i postrzeganie szkoły przez młodzież w Polsce w 2002 roku. Katedra Biomedycznych Podstaw Rozwoju i Wychowania, Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego. Zakład Epidemiologii. Warszawa: Instytutu Matki i Dziecka; 2002: 96-97. 21. Mazur A. Szymanik I, Matusik P, i in. Rola reklam i mediów w powstawaniu otyłości u dzieci i młodzieży. Endokrynol Diabetol Chor Przemiany Materii Wieku Rozw 2006;2,1:18-21. 22. Oblacińska A, Tabak I, Jodkowska M. Demograficzne i regionalne uwarunkowania niedoboru masy ciała u Polskich nastolatków. Przegl Epidemiol 2007;61:685-793. 23. Suliga E. Nutritional status and dietary habit of rural Polish adolescents. Anthropol Anz 2006;64,4:399-409. 24. Oblacińska A. Rozwój fizyczny dzieci i młodzieży.W: Szymborski J, Szamotulska K, Sito A, red. Zdrowie naszych dzieci. Zróżnicowanie szans. Ubóstwo dzieci w krajach bogatych. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka; 2000: 73-89. 25. Freedman DS, Khan LK, Serdula MK, Srinivasan SR, Berenson GS. Secular trends in height among children during 2 decades. Arch Pediatr Adolesc Med. 2000;154:155-161. Otrzymano: 5.07.2010 r. Zaakceptowano do druku: 24.08.2010 r. Adres do korespondencji: Dr med. Maria Jodkowska Zakład Ochrony i Promocji Zdrowia Dzieci i Młodzieży, Instytut Matki i Dziecka ul. Kasprzaka 17a, 01-211 Warszawa Tel. 22/32 77 310, e-mail: maria.jodkowska@imid.med.pl
PRZEGL EPIDEMIOL 2010; 64: 571 - 576 Zdrowie publiczne STRESZCZENIE W pracy przedstawiono wyniki badań epidemiologicznych przeprowadzonych w kraju w latach 1998- 2009, w ramach ogólnopolskiego monitoringu stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w grupach wieku 35-44 i 65-74 lata. Dokonano oceny stanu zdrowia jamy ustnej zgodnie z zaleceniami WHO u 3 813 osób. Stan próchnicy zębów wyrażano wskaźnikiem DMFT. Do oceny stanu przyzębia oraz potrzeb leczniczych wykorzystano wskaźnik CPITN. Stwierdzono, że w ciągu dziesięciolecia w obu grupach wieku wzrósł odsetek osób bezzębnych. Średnia liczba zachowanych własnych zębów nieznacznie wzrosła, obniżył się znacznie odsetek osób z zachowaną funkcją żucia. Nieznacznie wzrósł odsetek osób ze zdrowym przyzębiem. Niewielkiemu obniżeniu uległ odsetek osób z zapaleniem przyzębia, obniżył się odsetek osób ze zdrowymi sekstantami. Średnia wartość wskaźnika DMFT w grupie wieku 35-44 lata utrzymywała się na tym samym poziomie, wzrosła średnia wskaźnika DT, spadła wartość wskaźnika MT. Słowa kluczowe: stan uzębienia, badanie epidemiologiczne,wskaźnik DMFT, CPITN, lata 1998-2009, Polska Elżbieta Jodkowska StAn UZęBIEnIA DoroSŁYCH mIESZKAŃCÓW PoLSKI W LAtACH 1998-2009 THE CONDITION OF DENTITION STATUS OF ADULTS POLISH CITIZENS IN YEARS 1998-2009 WSTĘP Zęby zaatakowane przez próchnicę pomimo leczenia, często już w wieku średnim są usuwane, a powstałe braki w uzębieniu są uzupełniane przez protezy, które muszą być po kilku latach użytkowania wymieniane na nowe z powodu zużycia i postępujących procesów destrukcyjnych narządu żucia. Monitoring stanu zdrowia jamy ustnej jest bardzo istotnym narzędziem systemowym przy opracowaniu działań prozdrowotnych poprawiających zdrowie społeczeństwa. Porównanie aktualnie uzyskanych z moni- Zakład Stomatologii Zachowawczej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego ABSTRACT Oral health status of 3 813 persons aged 35-44 and 65-74 was evaluated according to WHO recommendations. Caries presence was expressed by DMFT index. CPITN index was used for periodontal health assessment. In the years 1998-2009 increasing percentage of toothlessness was observed. The mean number of preserved teeth slightly increased, but percentage of population with preserved masticatory function significantly decreased. Percentage of population with healthy periodontum slightly increased. Percentage of patients with periodontitis and population with healthy sextants decreased. Mean value of DMFT index among population aged 35-44 remained unchanged, mean value of DT index increased and of MT index decreased. Key words: dentition status, epidemiological study, adults aged 35-44 and 65-74 years, DMFT index, CPITN, years 1998-2009, Poland toringu wyników z wynikami wcześniejszymi pozwala na ocenę zmian zachodzących w stanie uzębienia. Po 1997 r. prowadzony jest ogólnopolski program monitorowania stanu zdrowia jamy ustnej, który umożliwia ocenę kliniczną stanu uzębienia wraz ze wskazaniem wpływu czynników społecznych, ekonomicznych i kulturowych. W latach 1998 i 2002 oraz w latach 1998, 2002 i 2009 zbadano osoby dorosłe 2 ważnych indeksowo grup wieku od 35 do 44 lat i od 65 do 74 lat. Przedział wieku 35-44 lata odpowiada okresowi maksymalnej aktywności zawodowej i uznawany jest za czas utrwalonych, zarówno w stanie uzębienia, jak i przyzębia zmian. Osoby w wieku 65-74 lat zalicza-
- Page 59 and 60: PRZEGL EPIDEMIOL 2010; 64: 519 - 52
- Page 61 and 62: Nr 4 Staphylococcus aureus MRSA na
- Page 63 and 64: Nr 4 DYSKUSJA Pseudo-infekcje (ang.
- Page 65 and 66: PRZEGL EPIDEMIOL 2010; 64: 525 - 53
- Page 67 and 68: Nr 4 krwionośny wywołując stan w
- Page 69 and 70: Nr 4 Wzrost zachorowań na kleszczo
- Page 71: Nr 4 12. Randolph S. Evidence that
- Page 74 and 75: 534 Maria Waloch, Alicja Sobolewska
- Page 76 and 77: 536 Maria Waloch, Alicja Sobolewska
- Page 78 and 79: 538 Sylwia Kołtan, Andrzej Kołtan
- Page 80 and 81: 540 Sylwia Kołtan, Andrzej Kołtan
- Page 82 and 83: 542 Sylwia Kołtan, Andrzej Kołtan
- Page 84 and 85: 544 Halina Kołodziej, Monika Łopu
- Page 86 and 87: 546 Halina Kołodziej, Monika Łopu
- Page 88 and 89: 548 Halina Kołodziej, Monika Łopu
- Page 90 and 91: 550 Halina Kołodziej, Monika Łopu
- Page 92 and 93: 552 Zbigniew Kułaga, Ewelina Napie
- Page 94 and 95: 554 Zbigniew Kułaga, Ewelina Napie
- Page 96 and 97: 556 Zbigniew Kułaga, Ewelina Napie
- Page 98 and 99: 558 Joanna Kałuża, Olga Januszko
- Page 100 and 101: 560 Joanna Kałuża, Olga Januszko
- Page 102 and 103: 562 Joanna Kałuża, Olga Januszko
- Page 105 and 106: PRZEGL EPIDEMIOL 2010; 64: 565 - 57
- Page 107 and 108: Nr 4 Występował on u co szóstej
- Page 109: Nr 4 skiej i wiejskiej. O ile jeszc
- Page 113 and 114: Nr 4 Tabela III. Odsetek osób bezz
- Page 115 and 116: Nr 4 Tabela VIII. Stan przyzębia w
- Page 117 and 118: PRZEGL EPIDEMIOL 2010; 64: 577 - 58
- Page 119 and 120: Nr 4 Fundusze strukturalne w finans
- Page 121: Nr 4 Fundusze strukturalne w finans
- Page 124 and 125: 584 Elżbieta Buczak-Stec Nr 4 real
- Page 126 and 127: 586 Elżbieta Buczak-Stec Nr 4 180%
- Page 128 and 129: 588 Elżbieta Buczak-Stec Nr 4 wypr
- Page 131 and 132: PRZEGL EPIDEMIOL 2010; 64: 591 - 59
- Page 133: Nr 4 naukowych: Polskiego Towarzyst
- Page 136 and 137: 596 Kazimierz Madaliński Nr 4 był
- Page 138 and 139: 598 Andrzej Zieliński, Danuta Naru
- Page 140 and 141: 600 Instrukcja dla autorów Nr 4 St
- Page 142: 602 Instrukcja dla autorów Nr 4 ko
570 Maria Jodkowska, Anna Oblacińska i inni<br />
Nr 4<br />
różnych przyczyn pediatrycznych. Pediatr Współ Gastroenterol<br />
Hepatol Żywienie Dziecka 2008;10,3:133-136.<br />
7. Krawczyński M, Kałużny Ł, Ignaś I, Wysocka-Gryczka<br />
K. Niskorosłość u dzieci z przewlekłymi i chorobami<br />
przewodu pokarmowego. Pediatr Współ. Gastroenterol<br />
Hepatol Żywienie Dziecka 2004;6,1: 19-22.<br />
8. Umławska W, Prusek-Dutkiewicz A. Niskorosłość u<br />
dzieci z niektórymi schorzeniami przewlekłymi. Endokrynol<br />
Diabetol Chor Przemiany Materii Wieku Rozw<br />
2007;13,3:79-82<br />
9. Bielecka-Jasiocha J, Rymkiewicz-Kluczyńska B. Psychospołeczne<br />
funkcjonowanie dzieci niskorosłych.<br />
Endokrynol Ped 2008;7:71-79.<br />
10. Woynarowska B. Niedobór wysokości ciała. W: Woynarowska<br />
B, red. Uczniowie z chorobami przewlekłymi.<br />
Jak wspierać ich rozwój, zdrowie i edukację. Warszawa:<br />
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010:147-155.<br />
11. Palczewska I, Niedźwiecka Z. Wskaźniki rozwoju somatycznego<br />
dzieci i młodzieży warszawskiej. Med Wieku<br />
Rozwoj 2000; V, supl I do nr 2:23 i 52.<br />
12. Rybakowa M. Niskorosłość u młodocianych. W: Rybakowa<br />
M, red. Medycyna wieku młodzieńczego. Klinika<br />
i postępowanie w chorobach przewlekłych. Kraków:<br />
Wydawnictwo Medyczne; 2001:270-279.<br />
13. Jodkowska M, Woynarowska B, Oblacińska A.: Test<br />
przesiewowy do wykrywania zaburzeń w rozwoju fizycznym<br />
u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Materiały<br />
metodyczne dla pielęgniarek szkolnych i lekarzy podstawowej<br />
opieki zdrowotnej. Warszawa: Instytut Matki<br />
i Dziecka; 2007:9-14.<br />
14. Rymkiewicz-Kluczyńska B. Wzrastanie i rozwój. W: Romer<br />
T. red. Zaburzenia hormonalne u dzieci i młodzieży.<br />
Warszawa: Omnitech Press; 1993: 63-73.<br />
15. Jodkowska M, Oblacińska A. Częstość występowania<br />
nadwagi i otyłości u młodzieży w wieku 13-15 lat w<br />
2005 roku. W: Oblacińska A, Jodkowska M, red. Otyłość<br />
u polskich nastolatków; epidemiologia, styl życia,<br />
samopoczucie. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka,<br />
2007:21-26.<br />
16. Oblacińska A., Jodkowska M., Tabak I., Mikiel-Kostyra<br />
K., Palczewska I.: Rozwój fizyczny i dojrzewanie<br />
polskich trzynastolatków w pierwszej dekadzie XXI<br />
wieku. Stan obecny oraz trend sekularny wzrastania i<br />
dojrzewania w ostatnim trzydziestoleciu. Med. Wieku<br />
Rozwoj 2010; 14, 3: 235-245.<br />
17. Jopkiewicz A, Zaręba M. Epidemiologiczne i społeczno-ekonomiczne<br />
aspekty nadwagi u dzieci i młodzieży<br />
szkolnej na kielecczyźnie. Auksologia a promocja zdrowia<br />
2000,2: 239-245.<br />
18. Oblacińska A, Wrocławska M, Woynarowska B. Częstość<br />
występowania nadwagi i otyłości w populacji w wieku<br />
szkolnym w Polsce oraz opieka zdrowotna nad uczniami<br />
z tymi zaburzeniami. Ped Pol 1997;72 ,3: 241-245.<br />
19. Report to the Secretary: Rural Health and Human Services<br />
Issue. Advisory Committee on Rural Health and<br />
Human Services, April 2005.<br />
20. Woynarowska B, Mazur J. Zachowania zdrowotne,<br />
zdrowie i postrzeganie szkoły przez młodzież w Polsce w<br />
2002 roku. Katedra Biomedycznych Podstaw Rozwoju i<br />
Wychowania, Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego.<br />
Zakład Epidemiologii. Warszawa: Instytutu<br />
Matki i Dziecka; 2002: 96-97.<br />
21. Mazur A. Szymanik I, Matusik P, i in. Rola reklam i<br />
mediów w powstawaniu otyłości u dzieci i młodzieży.<br />
Endokrynol Diabetol Chor Przemiany Materii Wieku<br />
Rozw 2006;2,1:18-21.<br />
22. Oblacińska A, Tabak I, Jodkowska M. Demograficzne i<br />
regionalne uwarunkowania niedoboru masy ciała u Polskich<br />
nastolatków. Przegl Epidemiol 2007;61:685-793.<br />
23. Suliga E. Nutritional status and dietary habit of rural<br />
Polish adolescents. Anthropol Anz 2006;64,4:399-409.<br />
24. Oblacińska A. Rozwój fizyczny dzieci i młodzieży.W:<br />
Szymborski J, Szamotulska K, Sito A, red. Zdrowie naszych<br />
dzieci. Zróżnicowanie szans. Ubóstwo dzieci w<br />
krajach bogatych. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka;<br />
2000: 73-89.<br />
25. Freedman DS, Khan LK, Serdula MK, Srinivasan<br />
SR, Berenson GS. Secular trends in height among<br />
children during 2 decades. Arch Pediatr Adolesc Med.<br />
2000;154:155-161.<br />
Otrzymano: 5.07.2010 r.<br />
Zaakceptowano do druku: 24.08.2010 r.<br />
Adres do korespondencji:<br />
Dr med. Maria Jodkowska<br />
Zakład Ochrony i Promocji Zdrowia Dzieci i Młodzieży,<br />
Instytut Matki i Dziecka<br />
ul. Kasprzaka 17a, 01-211 Warszawa<br />
Tel. 22/32 77 310,<br />
e-mail: maria.jodkowska@imid.med.pl
Change language