Załącznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie
Share Embed Flag
Download ePaper

Załącznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

Załącznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie Załącznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

fpnp.pl
02.05.2015 Views

Marek Bem, Wojciech Mazurek jesienią, 1943 roku zlikwidowane, natomiast maszyny i kotły wywiezione przez niemieckich barbarzyńców w niewiadomym kierunku. Plac, na którym znajdowało się to miejsce uprzątnięto ze wszystkich znajdujących się tam budynków i przeorane, następnie zabronowane. Dzisiaj na tym miejscu rośnie mały lasek zasadzony specjalnie przez Niemców celem zatarcia śladów dokonanego barbarzyństwa […] 10 . Fot. 3. Lokalizacja miejsca komory gazowej w sobiborskim obozie wskazana przez świadka Jana Piwońskiego Jan Piwoński, kolejarz ze stacji Sobibór, mieszkaniec sąsiadującej z Sobiborem wsi Żłobek był jednym z niewielu świadków, który przekonany był, że potrafi zlokalizować położenie komory gazowej: „[…] komory gazowe były tam 50 metrów za obeliskiem. W 1944 r. było kilka drzew trochę dalej, ale tu było wszędzie jednolite pole. I w tej chwili … tu na pierwszy rzut oka w 1944 nie było wątpliwości, co się tutaj stało, ponieważ były niewielkie drzewa, które miały 3-4 lata, po prostu był to młody las. Nie można było nie zgadnąć, że te drzewa ukrywały obóz koncentracyjny. Niemcy posadzili te drzewa, aby 10 Urząd Gminny w Woli Uhruskiej, Sobibór, pow. Włodawskiego. Ankieta dotycząca przebiegu działań wojennych oraz okupacji niemieckiej.

Sobibór - badania archeologiczne... to zakamuflować. Niemcy postanowili zlikwidować obóz, najprawdopodobniej na początku zimy w 1943 r. […]” 11 . Już na koniec października 1945 r. zaplanowano w Ministerstwie Sprawiedliwości konferencję prasową na temat wyników dochodzeń w sprawach „obozów unicestwienia”, utworzonych przez okupanta niemieckiego na terenie Polski. Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce prosiła Prokuratora Okręgowego w Lublinie o nadesłanie do 26 października 1945 r. sprawozdania z materiałów dochodzeniowych w sprawie obozu „przy stacji kolejowej Sobibór”. W sprawozdaniu miały być uwzględnione istotne dane z oględzin miejsca zbrodni, dowodów rzeczowych i zeznań świadków, które odtwarzają organizację obozu, skład osobowy uwięzionych tak pod względem narodowościowym, jak i przynależności państwowej, tryb życia uwięzionych, ich traktowanie, praktykowane sposoby unicestwiania, przypuszczalna ilość zamordowanych, usiłowanie ze strony okupanta zatarcia śladów dokonanych zbrodni oraz okres czasu istnienia obozu 12 . Prokurator A. Schnierstein w następujący sposób, 23 listopada 1945 r., opisał wyniki dochodzenia w sprawie sobiborskiego obozu śmierci (fragmenty): „[…] Obóz w Sobiborze Niemcy zlikwidowali wkrótce po buncie, czyli po 14 października 1943 r. Zlikwidowano go w sposób następujący: Komorę gazową wysadzono w powietrze, w miejscu, gdzie się znajdowała, oględziny sądowe ujawniły jedynie resztki gruzów, uniemożliwiające ustalenie jej przestrzeni i rozmiarów; baraki spalono lub rozebrano i wywieziono; popiół i resztki kości po spalonych zwłokach rozrzucono w płytkich rozległych dołach i przysypano piaskiem, a następnie w miejscach tych posadzono sosnowy las i dziś rosną tam dwuletnie sosenki; wieża strażnicza i inne budowle też zniesione. Na miejscu pozostały tylko zręby domów mieszkalnych /po gestapowcach i strażnikach/, gdyż okna, drzwi i resztki urządzenia porozbierała okoliczna ludność. W dochodzeniu pozostają do wykonania następujące czynności: przesłuchanie szeregu świadków w rozmaitych miejscowościach kraju, w związku, z czym wysłane zostały szczegółowe rekwizycje, które częściowo wracają już po załatwieniu, oraz starania zmierzające do uzyskania oryginalnych planów obozu/wysłano w tym celu stosowną korespondencję [..]” 13 . W październiku 1946 r. śledztwo w sprawie byłego obozu zagłady w Sobiborze zostało zakończone. 11 Transkrypcja z wywiadu Shoah z Janem Piwońskim przeprowadzonego przez Claude’a Lazmanna dla filmu Shoah. 12 List Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce do Prokuratora Sądu Okręgowego w Lublinie, Kazimierza Schniersteina, Kraków 16 listopada 1945 r. 13 Sprawozdanie Prokuratora Sądu Okręgowego w Lublinie A. Schniersteina z dnia 23 listopada 1945 r.(Nr I Dz. 1438/45) do Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce Kraków, Straszewskiego 41 do Sędziego Apelacyjnego Śledczego Józefa Skorzyńskiego w Radomiu, ul. Żeromskiego 63 m. 1.

Marek Bem, Wojciech Mazurek<br />

jesienią, 1943 roku zlikwidowane, natomiast maszyny i kotły wywiezione przez niemieckich<br />

barbarzyńców w niewiadomym kierunku. Plac, na którym znajdowało się<br />

to miejsce uprzątnięto ze wszystkich znajdujących się tam budynków i przeorane, następnie<br />

zabronowane. Dzisiaj na tym miejscu rośnie mały lasek zasadzony specjalnie<br />

przez Niemców celem zatarcia śladów dokonanego barbarzyństwa […] <strong>10</strong> .<br />

Fot. 3. Lokalizacja miejsca komory gazowej w sobiborskim obozie wskazana<br />

przez świadka Jana Piwońskiego<br />

Jan Piwoński, kolejarz ze stacji Sobibór, mieszkaniec sąsiadującej z Sobiborem<br />

wsi Żłobek był jednym z niewielu świadków, który przekonany był, że potrafi zlokalizować<br />

położenie komory gazowej:<br />

„[…] komory gazowe były tam 50 metrów za obeliskiem. W 1944 r. było kilka<br />

drzew trochę dalej, ale tu było wszędzie jednolite pole. I w tej chwili … tu na pierwszy<br />

rzut oka w 1944 nie było wątpliwości, co się tutaj stało, ponieważ były niewielkie<br />

drzewa, które miały 3-4 lata, po prostu był to młody las. Nie można było nie zgadnąć,<br />

że te drzewa ukrywały obóz koncentracyjny. Niemcy posadzili te drzewa, aby<br />

<strong>10</strong><br />

Urząd Gminny w Woli Uhruskiej, Sobibór, pow. Włodawskiego. Ankieta dotycząca przebiegu<br />

działań wojennych oraz okupacji niemieckiej.

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!