ZaÅÄ cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie
ZaÅÄ cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie
ZaÅÄ cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Marek Bem, Wojciech Mazurek<br />
Wyniki badań<br />
Prace archeologiczne przeprowadzone w 20<strong>10</strong> r. były kontynuacją wcześniej<br />
prowadzonych prac w latach 2004, 2007-2009. W ich trakcie przebadany został obszar<br />
o powierzchni 6,5 ara, położony na północ i południe od odkrytych w roku 2009<br />
trzech rzędów dołków posłupowych.<br />
Spośród 121 odkrytych obiektów nieruchomych zdecydowaną większość stanowiły<br />
relikty dołków posłupowych, tworzące dwie równoległe linie ogrodzenia.<br />
Biegną one na osi północ-południe wzdłuż zachodniej krawędzi asfaltowego placu<br />
z Pomnikiem i Obeliskiem. Obie linie dołków posłupowych biegną równolegle<br />
względem siebie w odległości około 1,75 m. W przebadanych wykopach nie udało<br />
się odsłonić krańcowych obiektów stanowiących pozostałości słupów. Jest pewne,<br />
że obie linie dołków posłupowych (o charakterystycznych prostokątnych kształtach<br />
stropów i trapezowych profilach w przekroju) miały kontynuację w obu kierunkach,<br />
tzn. północnym i południowym. Oprócz tego odkryto i przebadano szereg drobnych<br />
obiektów, prawdopodobnie będących pozostałościami albo po „poszukiwaczach<br />
skarbów” albo powstałych w wyniku prac przy budowie miejsca upamiętnienia w latach<br />
60. XX wieku. Do zachodniej krawędzi placu asfaltowego przylega nieco większy<br />
obiekt (nr 75). Jest owalny w planie i trapezowaty w przekroju o długości ponad<br />
2,0 m i szerokości ponad 1,0 m, w którego wypełnisku (z czarnego piasku) natrafiono<br />
na liczne odpady z produkcji kowalskiej. Być może związanej także z montażem<br />
kolejki wąskotorowej. Pozostałe obiekty to albo ślady po korzeniach starych drzew<br />
albo niewielkie zagłębienia wypełnione popielatym lub żółtym piaskiem. Najprawdopodobniej<br />
powstały w trakcie powojennych prac przy budowie asfaltowego placu,<br />
na którym w 1965 r. odsłonięty został Pomnik Więźniarki z Dzieckiem i Obelisk.<br />
W rejonie asfaltowego skweru natrafiano także na bardzo liczne zabytki ruchome<br />
będące rzeczami osobistymi ofiar: elementy biżuterii, przedmioty codziennego użytku<br />
jak grzebienie, szczoteczki do zębów oraz papierośnice (do wyjątkowych należy<br />
srebrna zawieszka z napisami „Hanna” po polsku na awersie i „BÓG” w języku<br />
hebrajskim na rewersie, zachowana w stanie idealnym) oraz fragmenty materiałów<br />
budowlanych: drut kolczasty, kawałki betonu i cegieł. Specjalne miejsce wśród znalezisk<br />
z tego miejsca zajmują fragmenty mostów dentystycznych, które zapewne<br />
usuwane były, przez robotników Sonderkommando, ofiarom wyjętym z komór gazowych.<br />
W trakcie prowadzonych prac badawczych przeprowadzone zostały także nadzory<br />
prac ziemnych przy realizacji przydomowych oczyszczalni ścieków, zlokalizowanych<br />
w pobliżu dawnego domu komendanta obozu. Odkryte zostały tam ceglane<br />
sklepienia piwnic z odciętymi żelaznymi prętami, które stanowią prawdopodobnie<br />
relikt zabudowy obozu I. W zasypiskach związanych z tymi fundamentami natrafiono<br />
między innymi na kilka naczyń szklanych, pochodzących z apteki. Dwie buteleczki<br />
pochodziły z firmy „KLAWE” w Warszawie. Nie jest wykluczone, że w pobliżu<br />
zlokalizowany był punkt ambulatoryjny obsługujący niemiecką kadrę obozową.
Change language