ZaÅ‚Ä cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

Sobibór - badania archeologiczne...
- kontynuację badań geofizycznych głównie na terenie obozu II na obszarze
o powierzchni około 5 ha.
Ponieważ możliwości finansowe ekspedycji okazały się jednak znacznie mniejsze,
planowany program badawczy musiał zostać bardzo ograniczony. Zdecydowano
się na przeprowadzenie badań wykopaliskowych w miejscu odkrycia anomalii magnetycznych
na zachód od północnej części obiektu E. Celem prac badawczych była
weryfikacja zakłóceń magnetycznych, położonych na zachód od obiektu E, stwierdzonych
w trakcie badań geofizycznych w roku 2004. Badaniami objęto częściowo
przebadany w roku 2001 fragment zachodniej ściany obiektu E w celu dowiązania
się do tych wykopalisk.
W celu wstępnego rozpoznania terenu położonego na północ od obiektu E,
w ramach wykopu nr 2, oczyszczono ze ściółki około 100 m 2 powierzchni. W trakcie
badań geofizycznych w roku 2004 teren ten zarysował się jako pozbawiony impulsów
magnetycznych.
Początkowo przyjęta metodyka prac ziemnych zakładała użycie sprzętu mechanicznego
do zdjęcia warstwy ściółki i humusu w miejscu badań. Jednak znaczna
ilość zabytków ruchomych w ściółce leśnej zmusiła prowadzących badania do weryfikacji
tej metody i do podjęcia decyzji o ręcznym wykonywaniu całości prac.
Dodatkowo całość zbieranej ziemi była przesiewana na sitach wykonanych z siatki
o dwóch różnych oczkach: 2 i 5 mm. Dzięki temu udało się znaleźć nawet niewielkie
przedmioty. Nadkład humusowy zdejmowany był warstwami mechanicznymi
o miąższości około 5 cm aż do osiągnięcia piaszczystego calca lub nawarstwień
antropogenicznych, w szczególności stropów obiektów nieruchomych, które od tego
poziomu eksplorowane były warstwami naturalnymi.
Wyniki badań
W trakcie badań w 2007 r. przebadany został obszar około 2 arów powierzchni,
położony tuż przy zachodniej ścianie obiektu E w jego środkowej części, odkrytej
w 2001 r. Pod cienką warstwą ściółki (warstwa 1) w wykopie tym natrafiono na liczne
płytkie zagłębienia wypełnione czarnym, przepalonym piaskiem z dużą ilością
drobnych węgli drzewnych (warstwa 2). Zwęglone drewno pochodziło z cienkich
gałęzi, które miały charakterystyczny, okrągły przekrój. W warstwie tej znajdowało
się również bardzo dużo ruchomych zabytków, będących osobistymi rzeczami ofiar
jak fragmenty okularów, protez zębowych, papierośnic, lub stanowiących elementy
ogrodzeń obozowych jak: fragmenty drutu kolczastego, gwoździe czy żelazne
obręcze z drutu. Oprócz tego w warstwie tej znaleziono łuski i pociski karabinowe
i pistoletowe oraz stosunkowo liczne fragmenty butelek szklanych i naczyń po
perfumach. Wśród nich są ułamki szklane, posiadające odlane napisy świadczące
o pochodzeniu naczyń szklanych z Holandii. Wśród znalezisk natrafiono również na
resztki budowlane w postaci konkrecji betonowych i fragmentów cegieł. Są to bez
wyjątku niewielkie lub wręcz drobne fragmenty. Z warstwy tej pochodzą także nie-