ZaÅÄcznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

02.05.2015 Views
Marek Bem, Wojciech Mazurek znacznie wykluczyć możliwości interpretacji tej drogi jako początkowego fragmentu „Himmelfahrtstrasse”, jak i trudno było taką hipotezę potwierdzić. Pewnym argumentem przemawiającym za przyjęciem tej hipotezy była obecność na wschodnim krańcu tej drogi, zlokalizowanym w gąszczu drobnych akacji, dokładnie na jej środku kolejnego pala drewnianego niedużej średnicy, intencjonalnie uciętego tuż przy ziemi. We wnioskach uznano go za prawdopodobny element bramy wejściowej do “Himmelfahrtstrasse”. Wyjaśnienia dotyczące określenia granic byłego hitlerowskiego obozu zagłady w Sobiborze W trakcie badań archeologicznych prowadzonych na terenie po byłym ośrodku zagłady w Sobiborze w latach 2001 i 2004 realizowano między innymi prace mające na celu zlokalizowanie drzew ze śladami drutu kolczastego. Zakres tych prac uzupełniony został a następnie zweryfikowany za pomocą analizy porównawczej planów, szkiców i relacji byłych więźniów niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze, członków załogi tego obozu oraz „świadków pośrednich”. Odnalezienie tego typu śladów pozwalałoby na podjęcie pierwszych prób wytyczenia domniemanej granicy zewnętrznej obozu. W trakcie ww. badań natrafiono na drzewa z resztkami drutów kolczastych, co pozwoliło na wyznaczenie kilku odcinków, które połączone ze sobą Fot. 54. Granice byłego niemieckiego ośrodka zagłady w Sobiborze wytyczone na podstawie wyników badań archeologicznych z lat 2001 – 2004

Sobibór - badania archeologiczne... oraz uzupełnione liniami wytyczonymi na podstawie ww. planów dały czytelny zarys linii granicznej obozu. Tak sporządzony plan jest zapisem teoretycznym i ma charakter domniemania jego zbieżności z prawdą historyczną. W wyniku prowadzonych na przełomie lipca i sierpnia 2004 r. poszukiwań drzew z resztkami drutu kolczastego, utożsamionymi z reliktami ogrodzenia obozowego, udało się nie tylko odszukać i oznakować drzewa z pierwszych badań ekspedycji Uniwersytetu w Toruniu ale odnaleźć następne fragmenty drutu kolczastego odkrywane w kolejnych, nowych drzewach. Fragmenty drutu kolczastego pojawiały się w kilku charakterystycznych postaciach: jako zwielokrotnione zwoje wrośnięte w korę drzewa, jako pojedyncze końcówki drutu wystające z kory drzewa, jako zatopione całkowicie w korze resztki lokalizowane jedynie sygnałem wykrywacza metali, jako leżące drzewa z resztkami drutu. Poszukiwania drzew ze śladami drutu prowadzone były od drzew położonych na północ od Kopca upamiętniającego ofiary Sobiboru w kierunku zachodnim i dalej południowym. Doprowadziły do odnalezienia niemal wszystkich drzew zlokalizowanych w roku 2001. Idąc wzdłuż południowego ogrodzenia w kierunku wschodnim natrafiono na dalszych 14 drzew w rejonie między ostatnim drzewem znalezionym w roku 2001 a południowym narożnikiem suchego dzisiaj rowu z wodą od zachodu otaczającego obóz I. Czternaście drzew leży na przedłużeniu linii granicznej, odkrytej wcześniej, tworząc lekkie odchylenie w kierunku południowo-wschodnim. Na jej wschodnim końcu, około 15-16 m na południe od rowu z wodą, natrafiono na pojedynczą brzozę, która prawdopodobnie nie posiada fragmentu drutu (brak reakcji detektora). Jednak występują na niej charakterystyczne rany, które mogą odpowiadać kilku poziomom zawieszonych drutów kolczastych. Dalej na wschód nie ma już drzew i przypuszczalnie nie było ich też w okresie istnienia obozu. Bezskuteczne okazały się poszukiwania pozostałości po północnej części ogrodzenia. Natrafiono jedynie na dwa drzewa bez śladów drutu z anomaliami w postaci skręconych pni i jedno drzewo z reliktami drutu położone niedaleko trzech długich dołów. Być może było tutaj, podobnie jak w przypadku ogrodzenia południowego, normalne ogrodzenie budowane ze słupków i drutów. Podsumowując wyniki poszukiwań ogrodzenia zewnętrznego obozu należy stwierdzić, że dzięki nim udało się doprowadzić niemal do końca południowy fragment ogrodzenia i odkryć dwa relikty ogrodzenia na wschód od torów w północnej strefie obozu i jego otoczenia. Północny fragment ogrodzenia był najprawdopodobniej w zachodniej części oparty na rosnących drzewach, natomiast dalej na wschód znajdowało się raczej ogrodzenie z desek i zasieki z drutu kolczastego, które uniemożliwiały jakikolwiek wgląd na teren obozu III. Zachodni odcinek ogrodzenia jest wyraźny, miejscami nawet z trzema rzędami zasieków, co stwierdziły już badania przeprowadzone w roku 2001 4 . Na podstawie wyżej wymienionych badań wykonałem plan topograficzny terenu byłego niemieckiego ośrodka zagłady. Zaproponowane i wytyczone przeze mnie granice mogą nie obejmować pewnej części obozu IV (północnego). W tym miejscu nie były prowadzone jak dotychczas żadne szczegółowe analizy topograficzne czy archeologiczne. 4 Wojciech Mazurek, Wyniki badań archeologicznych na terenie byłego hitlerowskiego obozu zagłady w Sobiborze koło Włodawy, woj. lubelskie w 2004 roku, Chełm 2004.

Page 1 and 2: Sobibór - badania archeologiczne..


















































Page 101: Sobibór - badania archeologiczne..












obozu

badania

sobiborze

obozie

terenie

mazurek

marek

wojciech

obiektu

prac

fundacja

pojednanie

fpnp.pl

ZaÅÄ cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

ZaÅÄ cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie ... View more ZaÅÄ cznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

Delete template?

Save as template ?

ZaÅÄcznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

ZaÅÄcznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie ZaÅÄcznik 10 - Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie