Dómur Hæstaréttar Íslands í máli nr. 214/1978 - Ríkissaksóknari

Þar sem ekki hafði reynst unnt að grafast fyrir um hérlendis, í hvaða blóðflokki Guðmundur Einarsson
hafði verið, var hárbursti hans og höfuðhár úr móður hans send fyrrnefndri tæknideild í Þýskalandi,
og segir í rannsóknarskýrslu hennar meðal annars:
„ . . . Hárburstinn með stálhárunum var skv. bréfinu eingöngu notaður af þeim myna, á meðan hann
lifði. Eftir lát Guðmundar var burstinn ekki hreinsaður og eingöngu notaður af móður hans. Komast
átti að því, hvort blóðflokkagreining væri möguleg af hárum, sem loddu við burstann. Höfuðhár
móðurinnar voru höfð til samanburðar til þess að finna mismun á þeim og hárunum í burstanum.
U. þ. b. 150 mennsk höfuðhár voru föst við burstann. Í þeim voru ljósar, meðal- og dökkbrúnar
einingar með merg, sem voru þéttsetnar litarefnum. Við rannsókn með og án smásjár kom í ljós, að í
höfuðhárum móðurinnar voru sams konar einingar. Eini munurinn á þeim og hárunum í burstanum
var sá, að minna var í þeim af ljósbrúnum formum.
Af því mátti draga þá ályktun, að í burstanum væru auk höfuðhára móðurinnar höfuðhár af öðrum,
hugsanlega syni hennar, Guðmundi. Ekki var hægt að gera greinarmun á byggingu þeirra
(morphologische Differenzierung) vegna þess, hve hárin voru lik. Þess vegna varð að gera
blóðvatnsprófun (serologisch) á hárunum í burstanum sem heild.
Allt efnið var því hreinsað, skorið í smátt og rannsakað með gleypni og skolunaraðferðum með
tilheyrandi samanburði (Absorbtions-Elutionsverfahren). Efnið nægði til þess að gera á því 10
prófanir. Í hverri fundust A- og B-efni. Þar sem móðir G. er í B-blóðflokki, geta A-efnin ekki verið frá
henni, heldur kemur þar eingöngu til greina fólk, sem hefur blóð, sem inniheldur A-efni, þ. e. a. s.
fólk, sem er í A- eða AB-blóðflokki. Ef í burstanum voru örugglega engin önnur hár en þess myrta og
móður hans, hefur Guðmundur samkvæmt því verið í A- eða AB-blóðflakki . . ."
Blóðsýni voru tekin úr ákærða Kristjáni Viðari, Sævari Marinó, Tryggva Rúnari og Erlu Bolladóttur á
Rannsóknastofu Háskólans við Barónsstíg. Við rannsókn á þeim reyndist ekkert þeirra vera úr A
blóðflokki.
K. Á dómþingi sakadóms hinn 21. mars 1977 var eftirfarandi meðal annars bókað um meðferð
málsins:
„Dómarar máls þessa fengu það til meðferðar skv. 3. mgr. 5. gr. laga nr. 74/1974 hinn 15. þ. m. Ákæra
var gefin út í málinu 8. desember 1976, og fengu dómarar það í hendur til athugunar 15. s. m., en
fyrir þann tíma höfðu þeir engin afskipti haft af því. Við yfirlestur skjala málsins kom í ljós, að
rannsókn málsins var í ýmsum atriðum verulega áfátt. Sakarefni í I. kafla ákæru hafði lítils háttar verið
rannsakað fyrir dómi, en aðrir þættir ekki, að undanskildum þeim, sem dómstóllinn í málinu út af
ávana- og fíkniefnum hafði haft til meðferðar. Hefur að undanförnu verið reynt að bæta úr þessu,
áður en fjölskipaður dómur tæki málið til meðferðar. Rannsóknarlögreglumönnunum Gísla
Guðmundssyni, Kristmundi Sigurðssyni og Hellert Jóhannessyni var falin áframhaldandi rannsókn
sakarefnis, er í I. kafla ákæru greinir, hinn 12. janúar s.l., og hafa dómarar málsins fylgst með
rannsókninni.
Í gæsluvarðhaldi eru nú ákærðu Kristján Viðar Viðarsson, Sævar Marinó Ciesielski, Tryggvi Rúnar
Leifsson og Guðjón Skarphéðinsson. Ákærða Albert Klahn Skaftasyni var sleppt úr gæsluvarðhaldi fyrir
útgáfu ákæru, og Erlu Bolladóttur var sleppt úr haldi 22. desember s.l. án vitundar dómaranna.
Ákærði Tryggvi Rúnar hefur verið í gæsluvarðhaldi í fangelsinu í Síðumúla að undanskildu því, að frá
119