swiat 21 - Świat Architektury

• Perforowane, betonowe płyty na elewacji
Fot. archiwum Group-Arch
Fot. Przemysław Andruk
• Dziedziniec między bocznymi skrzydłami
Teren inwestycji nie był objęty miejscowym
planem zagospodarowania przestrzennego,
a warunki zabudowy nie definiowały położenia
ani kubatury budynku. Pozwoliło nam to na
swobodne kształtowanie jego bryły.
ZAGOSPODAROWANIE
TERENU
Poszukiwaliśmy lokalnego punktu odniesienia,
zarówno jeśli chodzi o rozpoznawalność obiektu,
jak i skalę jego przestrzeni wewnętrznej oraz
terenów, które go otaczają. Zdecydowaliśmy
się nawiązać do barokowego założenia – pałacu
Branickich [późnobarokowy zabytkowy pałac
w Białymstoku określany mianem „Wersalu
Podlasia” – red.].
Działka, gdzie usytuowano Centrum
Nowoczesnego Kształcenia Politechniki
Białostockiej, znajduje się poniżej otaczającego ją
terenu. Wykorzystaliśmy tę różnicę poziomów
i łącząc projektowany ogród z wejściem do
budynku, stworzyliśmy rozległe schody
terenowe. Mogą one stać się w przyszłości
widownią wykorzystywaną podczas imprez na
wolnym powietrzu. Obiekt zaprojektowaliśmy
na rzucie podkowy, na którym wznieśliśmy
przeszklony łącznik i monolityczne „pudła”
skrzydeł bocznych. Transparentny łącznik wraz
z placami tworzy „pas aktywności” kampusu.
Boczne skrzydła zostały wzniesione jako zwarte
betonowe prostopadłościany flankujące strefę
placu wejściowego. Mamy nadzieję, że zarówno
plac wyposażony w elementy małej architektury,
jak i ogród znajdujący się na tyłach budynku, we
wschodniej części działki, staną się miejscem
spotkań studentów i pracowników Politechniki.
ELEWACJE
Pierwsze decyzje dotyczące sposobu
wykończenia elewacji wynikały bezpośrednio
z przyjętej koncepcji urbanistycznej. Budynek
miał być bramą do kampusu. W związku z tym
jego środkowa część, mieszcząca pomieszczenia
ogólnodostępne jest transparentna – przeszklona
– a boczne są ciężkie – monolityczne.
Chcąc złagodzić efekt ich masywności,
rozważaliśmy wprowadzenie na elewacji
arabeskowego motywu kształtującego sposób
ich perforacji. Po przeanalizowaniu wielu
wariantów rozmieszczenia i formy okien
oraz sposobu ograniczenia bezpośredniego
naświetlania pomieszczeń zdecydowaliśmy
się na wybór wzoru zaczerpniętego z lokalnej
sztuki ludowej. Inspiracją były dla nas tradycyjne
podlaskie wycinanki autorstwa Jadwigi Solińskiej.
Zostały one wykonane w systemie prefabrykatów
betonowych. W ten sposób powstały betonowe
żaluzje. Ich forma wymagała dostosowania do
skali budynku i materiału, z którego mogły być
wykonane. W trakcie projektowania stworzyliśmy
ich modele w skali 1:1, aby ocenić funkcjonalność
wzoru i jego wpływ na doświetlenie wnętrz.
Odrębną kwestią był dobór materiału, z którego
miały zostać wykonane elementy zewnętrznej
okładziny. Po wielu konsultacjach z potencjalnymi
wykonawcami oraz doradcami technicznymi
zdecydowaliśmy się na wybór płyt z betonu
zbrojonego włóknem szklanym. Technologia
GRC (ang. Glass Reinforced Concrete) pozwoliła
nam na uzyskanie płyt o wielkości 2x2 m
i grubości 1,5-3 cm z wyciętym wzorem. Płyty
zostały zamontowane na fasadzie za pomocą
standardowych kotew do okładzin kamiennych.
PROGRAM
FUNKCJONALNY
Projektowany przez nas obiekt tworzą
rozmaite jednostki organizacyjne: biblioteka
Politechniki, Studium Języków Obcych, Centrum
Kształcenia Zdalnego oraz Interdyscyplinarne
Laboratoria Komputerowe.
Biblioteka stanowi największą i funkcjonalnie
najbardziej skomplikowaną część inwestycji. Jej
prawidłowe ukształtowanie było kluczowym
i najtrudniejszym elementem projektowania
budynku. Wykorzystując układ podkowy,
zaprojektowaliśmy czytelny podział funkcji.
W jednym z bocznych skrzydeł umieściliśmy
bibliotekę, w drugim – Studium Języków
Obcych. Łącznik mieści strefę wejściową oraz
wyeksponowane boksy czytelni.
NASŁONECZNIENIE
Stanowiska pracy w bibliotece wymagały
racjonalnego podejścia do kwestii regulacji
nasłonecznienia. Część pomieszczeń
zlokalizowanych w przeszklonym łączniku jest
wystawiona na bezpośrednie działanie słońca
od strony zachodniej. Aby zminimalizować
niepożądany ze względu na planowaną funkcję
dostęp światła naturalnego, zdecydowaliśmy
się na ograniczenia jego bezpośredniego
oddziaływania, stosując zewnętrzne żaluzje
oraz nadruki na szkle, wykonane farbą lodową
imitującą piaskowanie. W pomieszczeniach
czytelni zlokalizowanych od strony południowej
okna zostały wyposażone w „betonowe
zasłony”, wykonane w formie wycinanek.
BEZPIECZEŃSTWO
Liczne dwukondygnacyjne przestrzenie
otwarte z antresolami oraz jednoprzestrzenne
wnętrze przeszklonego łącznika spowodowały
konieczność zachowania szczególnej rozwagi
w kwestiach bezpieczeństwa pożarowego,
zwłaszcza w zakresie planowania dróg ewakuacji.
Aby zapewnić użytkownikom maksymalne
bezpieczeństwo, budynek podzieliliśmy
na pięć stref pożarowych, z których największa
objęła całą część biblioteczną wraz z łącznikiem.
Ewakuacja z wszystkich pomieszczeń może
odbywać się dwiema klatkami schodowymi,
umieszczonymi w centralnych trzonach obu
skrzydeł budynku.
WNĘTRZA
Nasz projekt obejmował również aranżację
wnętrz obiektu. Przygotowana przez
nas koncepcja wynikała z chęci podkreślenia
podziału budynku na strefę biblioteczną,
Studium Języków Obcych oraz przestrzeń
ogólnodostępną. Aby ułatwić użytkownikom
poruszanie się po budynku i orientację
w nim, poszczególne obszary funkcjonalne
zostały skodyfikowane poprzez użycie określonych
kolorów. Część biblioteczna otrzymała
kolor zielony, Studium Języków Obcych
– żółty, a strefy ogólnodostępne – czerwony.
Barwy te nadaliśmy projektowanym przez
nas, charakterystycznym dla poszczególnych
stref elementom wyposażenia wnętrz
– ladom wypożyczalni, boksowi informacyjno-
-szatniowemu oraz barowi. Barwne akcenty
form użytkowych umieściliśmy na tle płaszczyzn
ścian i posadzek utrzymanych w bielach i szarościach
– tworzących przestrzeń, która sprzyja
pracy wymagającej skupienia. Elementami, które
ocieplą wizualnie wnętrza tego obiektu, będą
meble wykonane ze sklejki lub wykończone
okleiną brzozową.
OŚWIETLENIE
Projekt oświetlenia wynikał z przyjętej
koncepcji wnętrz, kontynuuje on ideę podziału
obiektu na strefy. Hol oświetliliśmy liniowo,
72 73