swiat 21 - Świat Architektury

KB: Co oznacza dla Pana bezpieczeństwo
w obiektach użyteczności publicznej, związanych
z funkcją sportową?
JK: Bezpieczeństwo użytkowania obiektu
sportowego zależy w znacznym stopniu od
rozwagi użytkowników. Projekt został pozytywnie
zaopiniowany przez rzeczoznawcę ds.
bhp oraz otrzymał pozwolenie na użytkowanie.
KB: W jaki sposób przeprowadza się na
etapie projektowania symulację ewakuacji
w przypadku tak dużego obiektu?
JK: Robi się ją w postaci przeliczeń. Są
pewne wskaźniki – np. przepływ ludzi w sytuacji
awaryjnej. Dla tak dużych widowni należy
zapewnić możliwość ewakuacji widzów maksymalnie
w osiem minut. Czas ewakuacji zaprojektowanej
przez nas widowni to 3-4 minuty.
KB: Czy wszystkie części tego obiektu
są przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych?
JK: Jeżeli chodzi o dostępność powierzchni
– tak. Obiekt jest pozbawiony progów i wyposażony
w windy i barierki. Na widowni wyznaczyliśmy
ok. 20 miejsc dla osób na wózkach
– wiemy, że to wystarczy. Dostęp do restauracji
jest możliwy dla osób poruszających się na
wózkach jedynie z poziomu I piętra. Z parteru
nie ma tak dogodnej komunikacji bezpośredniej
do części gastronomicznej, ale nie byliśmy
zobligowani do jej zapewnienia. Gdyby okazało
się, że taki dostęp jest potrzebny, sytuacja jest
bardzo prosta do rozwiązania – wystarczy na
balustradzie zamontować odpowiednią platformę
przyschodową.
W przypadku wejścia do basenu pływackiego
przewidzieliśmy urządzenie, które
przenosi osobę niepełnosprawną ruchowo na
miękkie siedzisko, które obraca się i opuszcza
ją do wody. Można je także zainstalować na
innych basenach. Wystarczą odpowiednie tuleje
w podłodze. W Myślenicach, na przykład,
zrobiliśmy pochylnię, po której zjeżdża się na
wymiennym wózku. Oczywiście nie może to
być ten sam wózek, którym jeździ się po ulicy.
W obiekcie znajdują się dwa wydzielone zespoły
szatniowe dla osób niepełnosprawnych. Tam
też wymienia się wózki. Użytkownik przejeżdża
„kąpielowym” wózkiem przez śluzę i jest
już na basenie – przesiada się na wspomniane
urządzenie. Dostępność obiektu dla osób
niepełnosprawnych jest nawet większa niż ta
przewidziana w pierwotnym projekcie.
KB: Czy obiekt jest wyposażony w system
zdalnego sterowania jego przestrzenią,
kontroli urządzeń, agregatów? Czy jest zautomatyzowany?
JK: Tak. Można powiedzieć, że jest to inteligentny
budynek. Zastosowane rozwiązania
techniczne opracowali specjaliści. My jedynie
koordynowaliśmy ich powstawanie.
KB: Co zadecydowało o wyborze materiałów
użytych na elewacjach?
JK: Długo dyskutowaliśmy z inwestorem
o wyborze materiału na elewację pawilonu
C. Proponowaliśmy kamień, ale ze względu
na jego znaczny koszt zdecydowaliśmy się na
użycie amerbloku. Efekt jego połączenia z aluminium
użytym na elewacji części rekreacyjnej
jest dość dobry.
Mimo elementów żelbetowych, można
powiedzieć, że hala rekreacyjna jest wzniesiona
w konstrukcji stalowej. Postanowiliśmy więc
wykonać ją w lekkiej obudowie. Ogromnie
istotną rolę odgrywa wentylacja tej elewacji. Jako
ocieplenie zastosowaliśmy warstwę styropianu
o grubości aż 18 cm – musieliśmy zapewnić jej
właściwą cyrkulację powietrza.
KB: Co w tej realizacji przyniosło Państwu
największą radość?
JK: Projektowanie tego kompleksu było
dla nas zawodową przygodą, która dała nam
olbrzymią satysfakcję w końcowym etapie
procesu realizacyjnego, gdy zaczęliśmy realnie
odczuwać skalę założenia. To zawsze jest dla
mnie szczególne przeżycie – doświadczanie
ogromu przestrzeni, którą się zaprojektowało.
W kontekście odbioru potężnej skali założenia,
zawsze myślę o hali sportowej w Łodzi. Jej
kopuła ma rozpiętość 140 m. Rysując ten projekt,
zdawaliśmy sobie sprawę, że jest to obiekt
potężny, a mimo to monumentalność powstałej
przestrzeni zrobiła na nas piorunujące wrażenie.
KB: Czyli nawet twórca może być zaskoczony
przestrzenią, którą stworzył…
JK: W przypadku bardzo dużych obiektów
wynika to po prostu ze złudnego odczytywania
rysunku w możliwej do przedstawienia skali. Nie
da się przecież narysować takiego kompleksu
basenowego choćby w skali 1:20, pokoju by nie
starczyło. Rysowanie w skali 1:100 to jest w tym
przypadku maksimum. Czyli tworzone przez
nas rysunki są co najmniej 100 razy mniejsze
od ich realizacji.
Wykonywaliśmy różne obiekty: zabudowę
mieszkaniową, biura, obiekty handlowe. Jednak
to są doświadczenia nieporównywalne do
pracy nad realizacją takich kolosów, jak Termy
Maltańskie, hala w Łodzi czy stadion w Toruniu,
którego wspornikowo wysunięty dach unosi się
nie tylko nad 15-tysięczną widownią, ale także
nad torem żużlowym. To są projekty unikatowe.
KB: Czy projektowanie obiektów sportowych
jest szczególne również ze względu
na specyfikę ich funkcji?
JK: Mam już za sobą ponad 50 lat pracy
projektowej. Mogę powiedzieć, że zawodowo
poświęciłem się obiektom sportowym.
Doszedłem do wniosku, że opanowanie dużej,
skomplikowanej funkcjonalnie przestrzeni daje
większą satysfakcję niż projektowanie małych
obiektów. Punktem wyjścia do projektowania
tak dużych form architektonicznych jest zawsze
konstrukcja. Cenię sobie rozwiązania opierające
się na eksponowaniu jej logiki.
Przestrzeń sportu stawia przed projektantem
bardzo dużo niewiadomych. Trzeba „czuć”
pracę potężnych konstrukcji, wiedzieć, jak na
nią wpływa wiatr. Im trudniejsze są zadania
projektowe, tym większą mamy satysfakcję,
jeśli potrafimy je rozwiązać.
KB: Czy w architekturze sportowej jest
miejsce na estetykę, czy tylko na czysty funkcjonalizm?
JK: To zagadnienie zawsze należy rozpatrywać
indywidualnie. Zadaliśmy sobie pytanie:
„Dlaczego zazwyczaj dąży się do tego, by woda
basenowa była odbierana jako niebieska?”. Dlatego
że woda o takim kolorze jest odbierana
jako najbardziej czysta. Skutkiem tej refleksji
było wyłożenie ścian basenu sportowego w termach
niebieską glazurą, a dna – białą. Chcieliśmy
zachować porządek i dyscyplinę kolorystyczną,
przyjmując, że najważniejszy jest basen i pomarańczowa
widownia, natomiast dach oraz ściany
są elementem uzupełniającym. Widownia została
zaprojektowana jako jednokolorowa, projektowanie
trybun jako mozaiki z kolorowych krzesełek
jest w moim odczuciu sztuczne.
KB: Stworzyli Państwo strukturę, która
jest tłem dla rozgrywających się w niej wydarzeń
związanych z eksplozją emocji.
JK: Tak. Dach i ściany są wewnątrz hali
wykończone ustrojami akustycznymi pochłaniającymi
dźwięki. Musieliśmy osiągnąć pogłos
poniżej dwóch sekund dla prawidłowego
odbioru muzyki i głosu. Kolorystyka stanowi
uzupełnienie wnętrza, które jest tłem na przykład
dla rozgrywających się w nim zawodów.
Sport i emocje z nim związane, współtworzą
naszą architekturę.
KB: Gratuluję realizacji i dziękuję za rozmowę.
Fot. Lech Kwartowicz
42 • Strefa odpoczynku w przestrzeni hali rekreacyjnej
• Hol doświetlony potężnym świetlikiem o klarownej konstrukcji
43
Fot. Lech Kwartowicz