Sama świadomość nie wystarczy - Sayadaw U Tejaniya

łączyć ze sobą poszczególne wglądy. Wtedy też naturalnie skazy zaczną zanikać.
Pewien jogin spytał mnie kiedyś czy jest możliwe by nagle i przez przypadek
osiągnąć Nibbanę. Takie coś nie jest możliwe. Nie ma żadnych racjonalnych podstaw
dla których miałbyś wpaść na Nibbanę. Musisz na to zapracować. Tylko w
momencie, gdy zostaną spełnione odpowiednie warunki, wtedy nadejdą także i
efekty. Bądź cierpliwy i pracuj sumiennie. Nie myśl o tym, nie miej nadziei na to, po
prostu rób swoje i praktykuj. Będziesz wiedział, gdy czeka cię jeszcze daleka droga,
ale będziesz także zdawał sobie sprawę, gdy będziesz już blisko.
Jedynie mądrość rozumie
Jogin: Rozmawialiśmy o konfliktach pomiędzy nawykowym, nieświadomym
umysłem, który popycha nas do działania w pewien określony sposób, oraz
umysłem medytującym, który stara się wyuczyć nowych nawyków, takich jak
praktyka technik vipassany. Jak pracować z takimi konfliktami przeszkadzającymi
nam w rozwoju? Czy istnieją jakieś inne sposoby, inne narzędzia poza koncentracją,
które mogą nam w tym pomóc?
SUT: Są dwa sposoby by zmienić zły nawyk. Jeden sposób to samādhi, drugi to
paññā. Problem z wykorzystywaniem samādhi polega na tym, że pomaga w
złagodzeniu konfliktów tylko przez pewien okres czasu. Ktoś, kto jest
zaawansowany we wzbudzaniu w sobie samādhi może nieustannie rozwiązywać tak
te wewnętrzne spory. Podejście to nie dotyka jednak ukrytych powodów, pr zez
które tak się dzieje. Dlatego jak tylko ktoś taki przestanie praktykować
koncentrację, wtedy też konflikty zaczynają od nowa wybuchać z całym swym
impetem.
Tylko jeśli będziemy starali się patrzeć na sytuację w sposób spostrzegawczy,
oraz gdy nauczymy się rozumieć fundamentalne przyczyny i uwarunkowania,
wtedy będziemy mogli rozwinąć w sobie mądrość potrzebną do wyswobodzenia
umysłu z konkretnego konfliktu. Samādhi stara się trzymać konflikty w szachu,
mądrość je rozumie.
Jogin: Gdy doświadczam jakiegoś bólu, nie ważne czy to fizycznego czy też
emocjonalnego, zauważam, że zawsze następuje natychmiastowa reakcja. Dzieje się
to bardzo szybko i niemal automatycznie. Moja reakcja emocjonalna jest zbyt silna i
natychmiastowa, przez co nie mam zazwyczaj czasu na namysł czy refleksje
związane z vipassaną. Wydaje mi się, że praktyka samādhi, by tymczasowo się
uspokoić, jest bardziej odpowiednia w takich momentach.
SUT: Vipassanā to nie tylko proces siedzenia i obserwowania. W takich sytuacjach
powinieneś przypomnieć sobie o właściwym poglądzie wobec tego co się faktycznie
dzieje. Musisz najpierw stwierdzić i zaakceptować to co się wydarza – takim jakie
jest. Wtedy też, gdy zaczniesz już badać daną sytuację, jednocześnie próbując
nauczyć się z niej jak najwięcej, postaraj się także zrozumieć jak wszystko dokładnie
14