rozstąpione morze zakorzeniony w panoramie ... - Świat Architektury
rozstąpione morze zakorzeniony w panoramie ... - Świat Architektury
rozstąpione morze zakorzeniony w panoramie ... - Świat Architektury
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Muzeum Historii Żydów Polskich powstało<br />
na warszawskim Muranowie, w sąsiedztwie<br />
pomnika Bohaterów Getta. Nadziemna<br />
część jest prostopadłościanem, pokrytym<br />
miedzianą blachą i szkłem, zaś bryłę niemal<br />
na całej wysokości budynku rozcinają dwie<br />
falujące ściany, które wyznaczają wejście<br />
główne i pomiędzy którymi znajduje się hol<br />
o wysokości 20 m. Powierzchnia użytkowa<br />
obiektu to 16 000 m 2 , z czego jedną czwartą<br />
zajmie wystawa główna, którą według<br />
koncepcji firmy Event Communications zaprojektowało<br />
i zrealizuje biuro Nizio Design<br />
International.<br />
Patrycja Fabiańska: Międzynarodowy<br />
konkurs na projekt muzeum i jego<br />
otoczenia wygrała w 2005 r. fińska pracownia<br />
Lahdelma & Mahlamäki.<br />
Marcin Ferenc: Profesor Rainer Mahlamäki<br />
na polskiego partnera do kontynuowania<br />
prac nad projektem wybrał<br />
wówczas Stefana Kuryłowicza i biuro<br />
Kuryłowicz & Associates. Tak rozpoczęła się<br />
nasza przygoda z tym budynkiem.<br />
PF: Jaka część prac przypadła polskiemu<br />
zespołowi?<br />
MF: W oparciu o szczegółowe wytyczne<br />
pokonkursowe przedstawicieli Muzeum,<br />
Stołecznego Zarządu Rozbudowy Miasta<br />
oraz Żydowskiego Instytutu Historycznego<br />
opracowaliśmy z fińskim biurem kolejną<br />
wersję koncepcji projektowej. W roku<br />
2007 został wykonany projekt budowlany,<br />
a rok później wykonawczy. Nam przypadło<br />
przygotowanie większej części dużych<br />
opracowań, takich jak rysunki plan zagospodarowania,<br />
rzuty i przekroje, natomiast<br />
nasi partnerzy z Finlandii opracowywali<br />
większość wytycznych dla wnętrz i nadali<br />
formy ścianom budynku. Rozwiązania obu<br />
stron były wspólnie dyskutowane, po czym<br />
ostateczną wersję dokumentacji tłumaczyliśmy<br />
na język polski.<br />
PF: Czy w trakcie tych prac koncepcja<br />
ulegała zmianom?<br />
MF: Były tylko niewielkie korekty dotyczące<br />
funkcji, wprowadzane w miarę tego,<br />
jak użytkownikowi krystalizowała się koncepcja<br />
funkcjonowania budynku. Jedyna<br />
większa zmiana wiązała się z tym, że w stosunku<br />
do projektu konkursowego nieco<br />
zmieniono układ zagospodarowania terenu<br />
– część komercyjna ostatecznie znalazła się<br />
na północnej części działki. Koncepcja była<br />
na tyle przemyślana, że stanowiła mocne<br />
oparcie dla projektu budowlanego. Gdy porówna<br />
się realizację – zwłaszcza w zakresie<br />
ukształtowania bryły i rozdysponowania<br />
funkcji – z ogólnymi założeniami konkursu,<br />
nie widać znacznych różnic.<br />
PF: Architekturę i rozkład funkcjonalno-przestrzenny<br />
podporządkowano<br />
ekspozycji głównej?<br />
MF: Budynek jest specyficzny, ponieważ<br />
został zaprojektowany pod wystawę,<br />
choć często bywa odwrotnie. Plany wobec<br />
przestrzeni ekspozycji były częścią założeń<br />
konkursowych. Przemyślanym pomysłem<br />
było zlokalizowanie jej na najniższym piętrze<br />
– przestrzeń wystawy głównej może tam<br />
wypełnić cały obrys głównej bryły. Wraz<br />
z zapleczem, pomieszczeniami konserwacji<br />
i warsztatami zajmuje ona blisko 1/3 powierzchni<br />
budynku – niemal całe podziemia.<br />
PF: Jak rozdysponowano pozostałe<br />
funkcje?<br />
MF: Na parterze znajduje się hol główny<br />
skomunikowany z restauracją, salą wystaw<br />
czasowych, biblioteką, pomieszczeniem<br />
opieki nad dziećmi oraz kilkoma pomieszczeniami<br />
sklepów i administracji. Na poziomie<br />
pierwszego piętra do strefy holu przylega<br />
audytorium na 480 widzów, ciąg sal projekcyjnych<br />
i wystawowych. Hol rozcina budynek<br />
niemal na całą wysokość i dzieli go na<br />
dwie części: w północnej (trzy kondygnacje<br />
nadziemne) mieszczą się pomieszczenia dostępne<br />
dla odwiedzających oraz magazyny<br />
i maszynownie, a w południowej (cztery<br />
kondygnacje nadziemne) – biura i zespół<br />
edukacyjny.<br />
PF: Najbardziej charakterystycznym<br />
elementem obiektu są krzywoliniowe,<br />
falujące ściany. Ta przestrzeń holu została<br />
nazwana „Yam Suf”, co w języku<br />
hebrajskim oznacza Morze Czerwone.<br />
MF: Inspiracją dla takiego sposobu określenia<br />
tej przestrzeni była historia narodu<br />
żydowskiego, związana z rozstąpieniem<br />
się Morza Czerwonego przed Izraelitami<br />
prowadzonymi przez Mojżesza.<br />
PF: Muzeum można więc odbierać<br />
dwojako – dosłownie, widząc przywołanie<br />
konkretnej historii, lub jako czystą<br />
abstrakcję…<br />
MF: Tak, ale nie tylko ta metafora była<br />
istotna. Wprowadzenie takiego ukształtowania<br />
holu pozwoliło fińskim autorom koncepcji<br />
na uwolnienie głównej przestrzeni budynku<br />
i skontrastowanie jej z prostopadłościenną<br />
bryłą zewnętrzną. Ta przestrzeń może kojarzyć<br />
się też z wnętrzem wąwozu. Ponadto<br />
rozcięcie budynku łączy przestrzeń placu<br />
pomnika Bohaterów Getta ze znajdującym<br />
się po drugiej stronie parkiem. W tym zabiegu<br />
też można doszukać się metafory<br />
– połączenia przeszłości, teraźniejszości<br />
i przyszłości. Tę ostatnią symbolizuje zieleń<br />
trawy i drzew zaglądających do holu przez<br />
duże zachodnie przeszklenie.<br />
PF: Dzięki rozcięciu budynek stał się<br />
bardziej przejrzysty?<br />
MF: Są punkty wokół budynku, skąd<br />
można dojrzeć teren po drugiej stronie.<br />
Przezierna jest też zewnętrzna powłoka<br />
elewacji, którą zbudowano ze szkła i miedzi<br />
perforowanej.<br />
PF: Jest tam złożony z łacińskich<br />
i hebrajskich liter napis „Polin” – Polska.<br />
MF: Litery formują abstrakcyjny ornament,<br />
nałożony na szkło techniką sitodruku.<br />
Został on zastosowany głównie ze<br />
względu na chęć zróżnicowania wyglądu<br />
pasów fasady i kontrolę stopnia jej przezierności.<br />
PF: Wyraz formy zewnętrznej nie oddaje<br />
funkcji tego budynku.<br />
• Dialog przestrzenny z placem<br />
i pomnikiem Bohaterów Getta<br />
144 15
Change language