Libri i Mësuesit

• Hetoni më tej.
Hapi parë. Prezantimi i objektit.
Ky shembull është i bazuar në një mbajtëse të vogël qiriri që mbahet në dorë. Kur
prezantohet ky objekt, shumë nga fëmijët do ta gjejnë çfarë është. Shumë mësues janë dakort, që
kjo do ti dekurajojë duke qënë se gjetja është bërë, fëmijët nuk do ti konsiderojnë mundësitë e
tjera dhe nuk do të hetojnë me rigorozitet.
Hapi dytë. Ekzaminimi i objektit.
Vrojtimi i afërt dhe ekzaminimi sistematik janë çelsat që i bëjnë burimet historike të na
flasin ne për të kaluarën. Mbajtja, ndjesia dhe vizatimi i mbajtëses së qiririt do ti ndihmojë fëmijët
të familjarizohen me tiparet e tij.
Kur fëmijët vizatojnë ata duhet të inkurajohen të rregjistrojnë shenja, vija dhe tipare të
tjera me kujdesin më të mundshëm. Etiketat duhet tu shtohen vizatimeve që të duken tiparet
interesante. Fëmijët duhet të inkurajohen që ti ekzaminojnë objektet sistematikish dhe të nxjerrin
përfundime të sakta.
Shumë objekte mund të analizohen duke menduar rreth:
• Tipareve fizike të objektit.
• Si u ndërtua objekti?
• Gjendja si është?
• Funksionimi.
• Dizenjo.
Në qoftë se nxënësit nuk janë familjarizuar me ekzaminimin e burimeve historike, mësuesja
mund të përdorë pyetje për të ekzaminuar një objekt me të gjithë klasën.
Kopje të pyetjeve mund tu jepen më vonë grupeve si një referencë dhe një shtytje për
diskutimin gjatë ekzaminimit të çdo objekti.
Hapi tretë. Nxjerrja e përfundimeve.
Diskutimet dhe pyetjet duhet ti inkurajojnë fëmijët që të mendojnë rreth objekteve që
mund të na tregojnë ne, rreth aftësive, teknologjive, format e artit, puna dhe koha e lirë e njerëzve
të cilët i bënë dhe i përdorën objektet. Për shembull një mbajtëse qiriri ishte e nevojshme për
njerëzit sepse ishte koha e qirinjve, të cilët ishin burimi kryesor i dritës së shtëpisë.
Kur ne i përdorim qirinjtë sot, ne nuk kemi shumë nevojë për to dhe për këtë ne nuk kemi
nevoje as për një mbajtëse qiriri. Ekzaminimi i objekteve të tjera do ti ndihmojë fëmijët që të
vlerësojnë punën e ngarkuar të punëtoreve shtëpiake në të kaluarën dhe mbështetjen tonë tek
makinat. Vizatimet dhe pikturat mbi objektet na japin ne një çelës për enigmën mbi interesat dhe
besimet e njerëzve.
Për shembull, gotat ose pjatat mund të na kujtojnë ngjarje përkujtimore ose vizitat e
njerëzve në disa vënde të caktuara, kurse kryqet mund të ndikojnë në rëndësinë që i japin njerëzit
peligrinazheve fetare. Disa nga këto aspekte mund të diskutohen nga fëmijët kur ata të kenë
mundësinë që të përfundojnë hetime të tjera rreth objektit dhe periudhës së tij.
Hapi katërt. Zbatimi.
Aktivitetet vijuese mund të përfshijnë:
• Angazhime në kërkime të mëtejshme për të konfirmuar identitetin e objektit, për shembull
përdorimi i librave, provat orale ose fotografitë.
• Hetimi se si forma të tjera të dritës ishin zhvilluar.
• Në disa raste, përpjekja për të përdorur objektet mund ti ndihmojë fëmijët të kenë empathi për
jetën e njerëzve në të kaluarën, për shembull ngritja e një hekuri të rëndë robash dhe